زینت و تجمل از نظر اسلام

چکیده:
انسان فطرتاً دوستدار زیبایی و از زشتی و بدی گریزان است و به لباس زیبا و صدای زیبا و صورت زیبا و … علاقه شدیدی دارد.
این میل و علاقه در بین جوانان شدت بیشتری دارد. به گونه ای که از بهترین و زیباترین امکانات ظاهری استفاده می کنند تا خود را زیبا جلوه دهند و اسلام هم به زیبایی و عفت و نظافت اهمیت بیشتری قائل است و برای این کار مرزهایی را قرار داده است و از افراط و تفریط خودداری کرده و راه تعادل را پیشنهاد می کند.
تحقیق حاضر که سعی شده  زینت وتجمل را از نظر اسلام مورد بررسی قرار دهیم از چهار فصل تشکیل شده است.  که در فصل اول زینت و زیبایی مورد بررسی قرار گرفته که شامل زینت و خودآرایی می باشد.
در فصل دوم زینت وتجمل از نظر اسلام که درآن آراستگی از نظر اسلام و زینت در انسانها وتفاوت زینت وحکم آن در مردان وزنان و فلسفه عدم تشبّه را مورد برررسی قرار داده ایم.
در فصل سوم که درباره حدود و احکام زینت زنان است درباره زینت و طبقات محارم زنان و حدودش و رهنمودهای اسلام برای پوشاندن زینتهای پنهان بحث شده است.
درفصل چهارم تجمل و خودآرایی وانواع تجمل واعتدال درتجمل گرایی و آفات تجمل پرستی ورفاه زدگی بررسی شده است.
به همین جهت برآنیم که زینت وتجمل را در اسلام بررسی کرده تا معلوم شود که اسلام نه تنها زینت رانهی نکرده بلکه به آن تشویق نیز کرده است.

فهرست مطالب

مقدمه      1
کلیات تحقیق    3
۱– تعریف و تبیین موضوع     3
۲.ضرورت و اهداف تحقیق    4
۳.فرضیه ها وسوالات اصلی وفرعی    5
۴. پیشینه تحقیق    5
۵.روش تحقیق    5
۶.زمان بندی مراحل انجام تحقیق    6
۷- عناوین سرفصل ها     6
فصل اول:زینت و زیبایی    7
۱-۱- زینت و زیبایی    8
۱-۱-۱- انواع زیبایی    9
۱-۱-۲- منظور از زینت در قرآن    10
۱-۱-۳- واژه های قرآنی مترادف با زینت    14
۱-۱-۴- زینت در روایات    13
۱-۲-زینت و خودآرایی    18
۱-۲-۱ . زینت و آرایش روح و نیاز ابدی به آن از جهات گوناگون     21
۱-۲-۲ حدود خود آرایی    24
فصل دوم:زینت و تجمل از نظر اسلام    28
زینت و تجمل از نظر اسلام    29
۲-۱ آراستگی از نظر اسلام     32
۲-۱-۱ زینت مشروع    34
۲-۱-۲ . یک اشتباه(خود آرایی و خود نمایی ساده لوحانه)    25
۲-۱-۳ سیره معصومان در آراستگی خویش    37
۲-۲ زینت در انسانها    37
۲-۲-۱ زینت زنان     37
۲-۲-۲ زینت مردان    40
۲-۳ تفاوت زینت و حکم آن در مردان و زنان و فلسفه عدم تشبه    41
فصل سوم:حدود و احکام زینت زنان    43
۳-۱- انواع زینت و بررسی احکام آنها    44
۳-۲ طبقات محارم زنان و حدود زینت آنان     48
۳-۲-۱ حجاب    58
۳ -۲-۲ حجاب و ترک خود آرایی در انظار عموم    65
۳-۲-۳ فلسفه حجاب    66
۳-۲-۴ حدود حجاب    69
۳-۲-۵ علت تاکید حجاب برای زن    74
۳ -۲-۶ ارتباط احکام نگاه و حجاب    75
۳-۳- رهنمود اسلام برای پوشاندن زینت های پنهان    81
فصل چهارم: تجمل و خود آرایی    84
۴-۱- انواع تجمل    85
۴-۲- تجمل و خود آرایی در اسلام    87
۴-۳ اعتدال و میانه روی در تجمل    89
۴-۴تجمل پرستی و رفاه زدگی     90
۴-۴-۱ نکوهش تجمل پرستی و رفاه زدگی در کلام اهل بیت    91
۴-۴-۲آفت تجمل گرایی در انقلاب اسلامی ایران    94
خلاصه و نتیجه گیری    99
فهرست منابع     101

 
مقدمه 
تمایل آدمی  به زیبایی وجمال ،یکی از خواهشهای فطری بشر است واحساس لذت ازمناظر زیبا با سرشت انسان آمیخته است این نکته واضح است که برای شناسایی همه زیباییها و درک جمال طبیعی وهنری ،تنها حس فطری جمال دوستی کافی نیست بلکه باید این نیروی طبیعی ،تربیت ودر پرتو پرورشهای صحیح، بسط و توسعه یابد. پرورش صحیح می تواند استعدادها را آشکار سازد و از قوه به فعلیت درآورد.به هرنسبتی که سطح دانش وفرهنگ یک کشور ترقی کند وبه هرنسبتی که عواطف مردم شکفته تر شود،زیباییها بهتر درک و احساس می گردد .چنانچه در دنیای امروزبین ملل و اقوام پیشرفته ، مسئله زیبایی مورد توجه قرار گرفته وتمام طبقات مردم ،به زیبایی ابرازعلاقه شدید میکنند واین حس پیوسته رو به فزونی است وروزبه روز تشدید می شود.
آیین مقدس اسلام نیز که برنامه جامع سعادت و کامیابی بشر است به این موضوع توجه مخصوص دارد ودر ضمن تربیت وپرورش قوه جمال دوستی ،استفاده از آن را نیز به پیروان خود توصیه می کند وبا حمایت ازاین قوه ،یکی از خواهشهای  طبیعی بشر را ارضاء می نماید و حتی در کتب اسلامی روایات بسیاری درباره ارزش زیبایی و جمال انسان آمده است . رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : « بر شما باد که با خوبرویان نمکین صورت و مشکین چشم معاشرت کنید».
 حضرت علی (علیه السلام) در این باره فرمودند:«روی زیبای مردم با ایمان عنایت نیکوی خداوند به آنان است».
 بدین سان جامه زیبا پوشیدن ، مسواک زدن شانه و روغن زدن به مو و گیسوان ، معطر بودن، انگشتر فاخر به دست کردن و سرانجام آراستن خویش هنگام عبادت و معاشرت با مردم در مسجد یا محیط خانواده و اجتماع، از مستحبّات موکّد و جزء برنامه روزانه مسلمانان است و این مطلب ، از آیات قرآنی به خوبی استفاده میشود.« یا بَنی آدمَ خُذُوا زِینتکُم عندَ کلِّ مسجدٍ »  حضرت امام حسن مجتبی (علیه السلام) بهترین جامه های خود را در نماز می پوشیدند و در جواب کسانی که سبب این کار را جویا شدند، فرمودند: « خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد، پس خود را برای پروردگارم زیبا می سازم».  بنابراین خداوند نهی از زینت نمی کند بلکه آنچه مذموم است و مورد نهی واقع شده ، نهی از تبرّج و آشکار کردن زینت در محافل اجتماعی که محل کار و تلاش زن و مرد مسلمان است می باشد.«و لا یُبدِینَ زینَتَهُنَّ».

فهرست منابع
* قرآن
* نهج البلاغه
۱.    ابن منظور فریقی المصری ، ابولفضل ، جمال الدین محمد بن مکرم ، لسان العرب ، نشر ادب الحوزه ، ایران ، قم ، ۱۳۶۳ شمسی
۲.    اسکندری ، حسین ، آیه های زندگی ، تهران ، انتشارات سروش با همکاری رادیو قرآن و مرگز هماهنگی چاپ اول ۱۳۸۵
۳.    اکبری ، محمود ، برای ریحانه ، قم ، انتشارات گلستان ادب ، پائیز ۱۳۸۱
۴.    امینی ، ابراهیم ، آشنائی با وظایف و حقوق زنان ، قم ، انتشارات بوستان کتاب ، ۱۳۸۴
۵.    تمیمی ، آمری ، عبدالواحدبن محمد ، غررالحکم و دررالحکم ، تهران ، ناشر : موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، ج۲ ، ۱۳۶۰
۶.    جوادی آملی ، عبداله ، زن در آیینه جلال و جمال ، مرکز نشر اسراء ، چاپ اول ، ۱۳۷۵
۷.    حر عاملی ، محمدبن حسن ، وسائل الشیعه ، تهران ، کتابفروشی اسلامیه ، ۱۴۰۳ هجری
۸.    حر عاملی ، محمدبن حسن ، وسائل الشیعه ، موسسه آل البیت الاحیاء ، ۱۹۹۳
۹.    حق جو ، محمدحسین ، روانشناسی جلوه گری و خودنمائی ، مرکز فرهنگی ، انصارالمهدی قم ، چاپ اول ، پائیز ۱۳۷۵
۱۰.    خامنه ای ، سید علی ، آئینه زن ، انتشارات کتاب طه ، ج ۶ ، ۱۳۸۶
۱۱.    دیلمی و آذربایجان ، احمد و مسعود ، اخلاق اسلامی ، قم ، انتشارات معارف اسلامی ، چاپ اول ، ۱۳۸۱
۱۲.    راغب اصفهانی ، ابوالقاسم حسین بن محمدبن فضل ، مفردات الفاظ قرآن یا تفسیر لغوی و ادبی قرآن ، ترجمه و تحقیق سید غلامرضا خسروی حسینی ، چاپخانه حیدری ، انتشارات مرتضوی ، چاپ دوم ، ۱۳۷۴
۱۳.    طباطبائی ، علامه سید محمدحسین ، تفسیر المیزان ، مترجم : سید محمدباقر موسوی همدانی ، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ، جلد ۱۵ ، تابستان ۱۳۸۸
۱۴.    طریحی ، فخرالدین ، مجمع البحرین ، مطبعه الآداب ، نجف اشرف
۱۵.    ظهیری ، علی اصغر ، اخلاق اجتماعی جوانان ، قم ، انتشارات انصاری ، تابستان ۱۳۸۵
۱۶.    العاملی ، محمدبن جمال الدین مکی ، اللمعه الدمشقیه ، قم منشورات دارالفکر ، چاپ اول ، ۱۴۱۱ هجری
۱۷.    عطائی اصفهانی ، م.ع ، آیین زنان بهشتی و جهنمی ، قم ، انتشارات امیرکبیر ، ج۲ ، ۱۳۷۹
۱۸.    فلسفی ، محمدتقی ، جوان از نظر عقل و احساسات ، دفتر نشر فرهنگ اسلامی ، ۱۳۷۸
۱۹.    کلانتری ، علی اکبر ، فقه و پوشش بانوان ، قم ، ناشر : بوستان کتاب ، ۱۳۸۷
۲۰.    کلینی ، یعقوب ، فروع کافی ، تعلیق : علی اکبز غفاری ، انتشارات دارالکتب ، چاپ دوم ، ۱۳۶۲
۲۱.    محمد ری شهری ، میزان الحکمه ، مکتب الاعلام اسلامی ، ۱۳۶۲ شمسی
۲۲.    محمدی اشتهاری ، محمد ، حجاب بیانگر شخصیت زن ، قم ، ناشر : معاونت مبارزه با مفاسد اجتماعی ناجا با همکاری انتشارات ناصر قم .
۲۳.    مصباح یزدی ، محمدتقی ، اخلاق در قرآن ، قم ، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ، چاپ اول ، ۱۳۷۶
۲۴.    مصطفوی ، جواد ، بهشت خانواده ، مشهد ، انتشارات هاتف مشهد ، چاپ دقت ، ۱۳۸۰
۲۵.    مطهری ، مرتضی ، مسئله حجاب ، ساری ، تدوین دانشگاه علوم پزشکی مازندران ، ۱۳۷۷
۲۶.    معین ، محمد ، فرهنگ فارسی ، تهران ، انتشارات امیرکبیر ، ۱۳۷۱
۲۷.    مقام معظم رهبری ، برگرفته از سخنان ایشان ، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی ، چاپ چهارم ، بهار ۱۳۷۵
۲۹.    مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، تهران ، دارالکتب اسلامیه ، چاپ سیزدهم ، ۱۳۷۳
۳۰.    مکارم شیرازی و جمعی از نویسنگان ، ناصر ، تفسیر نمونه ، دارالکتاب الاسلامیه ، تهران ۱۳۶۲
۳۱.    منوچهریان ، مهرانگیز ، زیبائی شناسی ، تهران ، ناشر: احمد کرمی ، چاپ سوم ، ۱۳۶۸
۳۲.    مودودی ، ابوالاعلی ، پوشش زن در اسلام ، ترجمه احمد قمی (صادقی) ، چاپ پیروز ،        بهمن ۵۱