پایان نامه جرم و بزهکاری

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 پایان نامه جرم و بزهکاری دارای ۹۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پایان نامه جرم و بزهکاری  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه جرم و بزهکاری

فصـل اول  
کلیات  
۱-۱ – بیان مسأله :  
۲-۱ – اهداف تحقیق  
۳-۱- اهمیت موضوع  
فصل دوم  
مروری بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری پژوهش  
۱-۲ تحقیقات داخلی  
۲-۲- تحقیقات خارجی  
مبانی نظری تحقیق  
رهیافت حقوقی و جرم شناسی :  
رهیافت جامعه شناسی کیفری  
نظریه‌های جامعه‌شناسی انحرافات  
نظریه بی‌سازمانی اجتماعی  
دیدگاه دورکیم درباره جرم  
دیدگاه مرتن درباره جرم  
دیدگاه پارک و برگس درباره جرم  
دیدگاه مارکس و نومارکسیست‌ها درباره جرم  
دیدگاه نظریه پردازان کنترل اجتماعی  
۲- چارچوب نظری تحقیق  
مدل نظری تحقیق  
فرضیه های تحقیق:  
فصل سوم  
روش شناسی تحقیق  
۱-۴- روش تحقیق :  
۲-۳- جامعه آماری : روش نمونه گیری و حجم نمونه  
۳-۴- تکنیک جمع آوری اطلاعات  
۴-۴- ابزار سنجش  
۵-۴- تعریف عملی متغیرها  
۶-۴- روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها  
۷-۴- روش اجرا :  
منابع :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه جرم و بزهکاری

احمدی ، علی (۱۳۷۷) ، « مطالعه تأثیرات اجتماعی روند مبارزه با مواد مخدر در استان کرمان » ، کرمان : ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری

احمدی ، حبیب (۱۳۸۱) ، « تأثیر مجازات قاچاقچیان مواد مخدر بر قاچاق مواد مخدر و خانواده‌های آنان » ، شیراز : کمسیون فن آوری استان فارس

احمدی ، حبیب (۱۳۸۴) ، « تأثیر مجازات زندان بر کیفیت زندگی خانواده‌های زندانیان مواد مخدر» ، تهران : مرکز اموزش و پژوهش سازمان زندان‌ها

گودرزی ، مهدیه (۱۳۸۳) ، « بررسی تأثیر اعتیاد سرپرست خانواده بر وضعیت اجتماعی و تحصیلی اعضای خانواده در شهرستان کرمان ، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی ، دانشگاه الزهراء

Cunningham , A . (2001) , Forgotten Families : The Impacts of Imprisonment , /Fm59 / ac. Pdf . Davies , Christie (1983) . Crime , Bureaucracy and Equality . Policy Review , 223 : 89 –

Reid , S.T. (2000) , “Crime and Criminology”, U.S. A .: MC G – raw – Hill

Myers , S .L .(1983) , “Rural Differences in Post – Prison Employment” , Social Science Quarterly 6 u (3) .55 –

Travis , Jeremy , Amy L .Solomon and Michelle Waul (2002) ,”Background Paper : The Effect of Incarceration and Reentry on Children , Families , and Communities” , Washington , D.C.: The Urban Institute . 

Wright , L .E . and Seymour , B .S .(2000) , Working with Children and Families Separated by Incarceration N , A Handbook Fer Chi ld Welfar Agencies . CWLA Press , Washington

Hirschi , T . (1969) ,”Causes of Delinquency” , Berkeley : University of California Press

فصـل اول

کلیات

درباره جرم [۱] و بزهکاری [۲] و عواملی روانی ، اقتصادی ، اجتماعی ، و فرهنگی مؤثر بر آنها و روش‌های پیشگیری از وقوع جرم و بزهکاری تحقیقات وسیع و متعددی انجام گرفته است . آنچه در این میان کمتر مورد توجه قرارگرفته است تأثیر اشتغال سرپرست خانواده به رفتارهای جنایی و به تبع آن تأثیر مجازات زندان بر ابعاد زندگی خانواده‌های زندانیان در ابعاد مختلف نظیر بهداشت روانی خانواده ، وضعیت معشیتی خانواده ، وضعیت تحصیلی فرزندان ، گرایش فرزندان به رفتار بزهکارانه ، کنترل فرزندان ، تمایل به مهاجرت و روابط اجتماعی اعضای خانواده با دیگران می‌باشد . بنابراین ، تمرکز اصلی این تحقیق بر تأثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان به عنوان قربانیان جرایم می‌باشد

۱-۱ – بیان مسأله

جامعه شناسان علاوه بر توجه به حقوق متهمان و فرایند نظام‌های دادگاهی در مورد رسیدگی به جرایم و صدورحکم و شیوه‌های مجازات مجرمین ، حقوق قربانیان جرایم اعم از حقوق اجتماعی مردم به لحاظ احساس هراس و ناامنی از وقوع جرم و حقوق آسیب دیدگان فردی و خانواده‌های مجرمین نیز مورد بررسی قرار داده‌اند (فوکو ، ۱۳۷۸ با لاوسون و هیتون[۳]، ۱۹۹۹) . در جرم‌شناسی[۴] و بررسی علمی جرایم ، توجه به قربانیان [۵] و قربانی شناسی[۶] از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است . به منظور شناسایی خانواده‌هایی زندانیان که قربانی جرایم شده‌اند و به لحاظ روانی و اقتصادی و اجتماعی در معرض آسیب‌های آشکار و پنهان قرار گرفته‌اند ، جامعه شناسان و جرم شناسان مفهوم قربانی شناسی را توسعه داده‌اند . مندلسون اصطلاح قربانی شناسی را نخستین بار درسال ۱۹۴۰ برای نشان دادن کسانی که از فعالیت مجرمانه‌ای که دیگران انجام داده‌اند رنج می‌برند ، به کار برد (احمدی ، ۱۳۸۴) در رابطه با زندانیان قربانی شناسی به توضیح وضعیت ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی خانواده‌های آنها می‌پردازد . خانواده‌های زندانیان به عنوان کسانی تعریف شده‌اند که حقوق انسانی آنها تحت تأثیر جرایم و حبس‌های طولانی مدت تضییع می‌شود و چنانچه وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنها به وخامت گراییده باشد می‌بایست این امر مورد توجه دولت‌ها قرارگیرد . مسأله اساسی در این پژوهش بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان و تأثیر مجازات زندان بر اعضای خانواده‌های محبوسین به عنوان قربانیان جرایم است . علاوه بر استفاده از دیدگاه‌های جامعه شناسائی که از نظر قربانی شناسی به مطالعه قربانیان رفتار جنایی پرداخته‌اند ، نظریه کنترل اجتماعی و بی‌سازمانی اجتماعی جز در طراحی چارچوب نظری پژوهش و مدل نظری تحقیق استفاده خواهد شد

وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان شامل سازگاری و روابط اجتماعی اعضای خانواده با خویشاوندان ، دوستان و همسایگان ، وضعیت امرارمعاش و ارضای نیازهای مادی خانواده ، احساس بیگانگی در جامعه ، وضعیت تحصیلی فرزندان ، کنترل اجتماعی فرزندان ومیزان تقید و تعهد فرزندان نسبت به والدین ، تمایل به رفتار بزهکارانه در میان فرزندان و تمایل به مهاجرت و نقل و مکان در بین اعضای خانواده می‌باشد

به طور کلی دو مشکل وضعیت اقتصادی و اجتماعی اعضای خانواده‌های زندانیان را تحت تأثیر قرار می‌دهد

۱- مشکلات حمایتی[۷] ، این مشکل هنگامی شکل می‌گیرد که اعضای خانواده زندانی به علت غیبت طولانی مدت سرپرست خانواده درجاتی از نگرانی را تحمل می‌کنند و هریک از اعضاء از حمایت کافی برخوردار نیستند که این امر موجب کاهش روابط اجتماعی اعضای خانواده با خویشاوندان و همسایگان و دوستان گردیده و بعضاً بیگانگی از خویش و دیگران را به دنبال خواهد داشت

۲- مشکلات ساختاری[۸] ، این مشکل به گسستن یا وقفه در رابطه پدر ومادر یا والدین و فرزندان گفته می‌شود . مشکلات ساختاری حاصل الگوهای تعامل است که ارزش سازگاری اجتماعی را تعیین و پیش بینی می‌کند . بچه‌هایی که در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که سرپرست خانواده محبوس می‌باشد در سازگاری و تقید و تعهد نسبت به خانواده دچار مشکل شده که این امر به گرایش فرزندان به رفتار بزهکارانه ، کاهش کنترل والدین بر روی فرزندان و افت تحصیلی منتهی می‌شود (لایر[۹]، ۱۹۹۸)

نوع مجازات ، طول مدت محکومیت ، دفعات زندانی شدن ، چگونگی ملاقات‌ها و مرخصی‌ها به عنوان متغیرهای مرتبط و تأثیرگذار بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان و ویژگی‌های جمعیت شناختی و فردی زندانی و همسرش در توصیف و معرفی جامعه آماری از آن استفاده خواهد شد

۲-۱ – اهداف تحقیق

هدف کلی این تحقیق مقایسه وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده می‌باشد . این مقایسه با هدف سنجش و اندازه‌گیری تأثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان انجام خواهد گرفت . بنابراین ، هدف کلی این تحقیق پاسخ به این سوال است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان از دیدگاه همسران آنها چگونه است ؟ و مجازات زندان تا چه حد توانسته است ابعاد اقتصادی و اجتماعی زندگی این خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار دهد . اهداف جزیی این پژوهش پاسخ به سوالات زیر می‌باشد

۱- آیا تفاوت معنی‌داری در وضعیت امرارمعاش خانواده‌های زندانیان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۲- آیا تفاوت معنی‌داری در وضعیت تحصیلی فرزندان خانواده‌های زندانیان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۳- آیا تفاوت معنی‌داری در میزان روابط اجتماعی اعضای خانواده‌های زندانیان با خویشاوندان و دوستان و همسایگان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۴- آیا تفاوت معنی‌داری در گرایش فرزندان زندانیان به رفتار بزهکارانه در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۵- آیا تفاوت معنی‌داری در وضعیت کنترل فرزندان خانواده‌های زندانیان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۶- آیا تفاوت معنی‌داری در تمایل خانواده‌های زندانیان به مهاجرت در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۷- آیا تفاوت معنی‌داری در احساس بیگانگی از خویش و جامعه در خانواده‌های زندانیان در قبل و بعد از زندانی شدن سرپرست خانواده وجود دارد ؟

۳-۱- اهمیت موضوع

در دهه‌های اخیر مطالعه و ارزیابی موقعیت اقتصادی و اجتماعی قربانیان جرایم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و بسیاری از مطالعات در حوزه‌های انحرافات اجتماعی به قربانیان جرایم پرداخته‌اند (برور و هانتر ، ۱۳۷۷ با احمدی ۱۳۸۴) . در این میان ، خانواده‌های زندانیان به عنوان قربانیان جرایم به لحاظ آسیب‌هایی که به تبع زندانی شدن سرپرست خانواده متحمل می‌شوند می‌بایست مورد توجه قرار گیرند

در بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان نقش سرپرست خانواده از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا خانواده فضایی است که در آن فرزندان پا به عرصه وجود می‌گذارند ، جامعه‌پذیر می‌شوند و نهایتاً جهت مسیر آینده خود را به سمت سایر نهادهای اجتماعی مشخص می‌کنند . بخش عمده نیازهای مادی و غیرمادی فرد در درون خانواده ارضا می‌شود . در این میان ، پدر به عنوان سرپرست خانواده ، نقش انکار ناپذیری دارد . بنابراین غیبت طولانی مدت سرپرست خانواده به علت ارتکاب جرم و دستگیری و محبوس بودن در زندان می‌تواند وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده را تحت تأثیر قرارخواهد داد. خانواده‌ زمانی مشکل‌زا می‌شود که به علت زندانی بودن سرپرست خانواده از شکل طبیعی خود خارج شده و نتواند به اهدافش جامه عمل بپوشاند . شکل طبیعی خانواده آن است که پدر و مادر حاضر باشند ، به عنوان دو فرد حمایتگر[۱۰] برای فرزندان عمل نمایند و فرزندان به لحاظ ارضاء نیازهای مادی و عاطفی حمایت شوند . این حالت یک حالت طبیعی خانواده است . هنگامی که وضعیت موجود خانواده به علت زندانی شدن سرپرست خانواده از این الگو تبعیت نکند اعضای خانواده با مشکلات اقتصادی و اجتماعی مواجه خواهند شد . اشتغال سرپرست خانواده به رفتار جنایی و مجازات زندان برای وی به معنی انحراف از این الگو و تضعیف نقش حمایتی و عاطفی خانواده برای اعضایش خواهد بود

خانواده‌های زندانیان که دارای سرپرست مادر هستند و از سایه پدر محروم می‌باشند با چالش‌های متعددی مواجهند . یکی از این چالش‌ها فقر است . یکی از تحقیقات انجام شده در امریکا نشان می‌دهد که  میزان فقر در خانواده‌های بدون حضور پدر و دارای سرپرست مادر دو برابر بیشتر از میانگین فقر در سطح جامعه است و نیمی از میلیون‌ها کودک فقیر در چنین خانواده‌هایی زندگی می‌کنند (لایر[۱۱]، ۱۹۹۸، ص۴۷۶) . از آنجا که بین فقدان پدر به علت مجازات زندان و وضعیت تحصیلی فرزندان رابطه وجود دارد ، فقر با فقدان پدر از خانواده دائمی می‌شود

در مورد ضرورت این پژوهش نیز می‌بایست به این مساله اشاره نمود که حفاظت اجتماعی از گروه‌های محروم و آسیب دیده جامعه نظیر خانواده‌های زندانیان و پرداختن به مسائل و مشکلات رفاهی و آموزشی و تأمین اجتماعی آنها در برنامه‌های توسعه کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است . بنابراین ، برنامه‌ریزی در جهت بهزیستی و رفاه اجتماعی و اعتلای کیفیت زندگی خانواده‌های زندانیان مستلزم شناسایی و ارزیابی علمی وضعیت اقتصادی و اجتماعی این خانواده‌ها است . بعلاوه ، نتایج این بررسی می‌تواند در ارزیابی عینی و آشکار کارکرد زندان مؤثر باشد

فصل دوم

مروری بر ادبیات تحقیق و مبانی نظری پژوهش

در این فصل تحقیقات داخلی و خارجی که تأثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان را مورد پژوهش قرار داده‌اند بررسی می‌شود . در ایران به ندرت تحقیقی در این زمینه انجام شده است و معدود تحقیقات انجام شده نیز خانواده‌های زندانیان جرایم مختلف را پوشش نداده و صرفاً به بررسی تأثیر مجازات‌های مجرمین مواد مخدر بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های آنها پرداخته‌اند . تحقیقات خارجی که به تأثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان پرداخته‌اند اگر چه محدود می‌باشد ولی علاوه بر خانواده‌های زندانیان مواد مخدر خانواده‌های زندانیان جرایم دیگر را نیز پوشش داده‌اند

 

۱-۲ تحقیقات داخلی

علی احمدی (۱۳۷۷) در تحقیقی تحت عنوان « مطالعه تأثیرات اجتماعی روند مبارزه با مبارزه با مواد مخدر در استان کرمان ۱۳۶۷ – ۱۳۷۶به پیامدهای مجازات‌ها بر روند قاچاق مواد مخدر و تأثیرات اجتماعی مجازات‌ها بر خانواده قاچاقچیان پرداخته است. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق کل خانواده‌های قاچاقچیان مواد مخدر بودند که حکم اعدام در مورد آنها در طول سال‌های ۱۳۷۰ – ۱۳۶۷ به اجرا در آمده است . معدومین ۲۵۰ نفر از قاچاقچیان مواد مخدر بودند . این مطالعه به توصیف وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های معدومین قبل و بعد از اجرای حکم اعدام پرداخته است . مشکلات اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های معدومین نظیر تعلق اجتماعی ، روابط اجتماعی ، امکانات و شیوه معشیت در قبل و بعد از اجرای حکم اعدام مورد توجه این پژوهش بوده است . عمده‌ترین نیازهای خانواده‌های معدومین ، نگرش خانواده‌ها در مورد عادلانه بودن اجرای حکم ، وضع مسکن ، وضعیت تحصیلی فرزندان و وضع سلامتی جسمانی ، روحی و اخلاقی فرزندان بوده است . برخی از اطلاعات این تحقیق به شکل « خود گزارش » با تکمیل پرسشنامه توسط همسران معدومین به دست آمده است و برخی از اطلاعات از پرونده‌های موجود در دادگاه‌های انقلاب در طول ده سال استخراج شده است . یافته‌‌های این تحقیق نشان می‌دهد که اکثر قریب به اتفاق اعلام شدگان مرد بوده‌اند ، نزدیک به نیمی از آنها جوان (کمتر از ۳۰ سال) و ۸۵ درصد آنها ایرانی بوده‌اند . آنها از « پایگاه اجتماعی – اقتصادی پایین » برخوردار بوده به حدی که نزدیک به نیمی از آنها بیسواد بوده‌اند و به شغل کارگری و کشاورزی اشتغال داشته‌اند

به اعتقاد همسر اعدام شدگان وضع رفاهی ، وضع مسکن ، وضع خوراک ، وضع لباس بچه‌ها ، امکان کنترل درسی بر فرزندان ، علاقه به درس در بین فرزندان ، نظم و انضباط در خانواده ، رابطه فرزندان با یکدیگر و با مادر ، ارتباط با همسایگان ، ارتباط با خویشاوندان ، سلامت جسمانی و روحی اعضای خانواده ، وضع اخلاقی فرزندان ، میزان امیدواری به اینده فرزندان و محل زندگی پس از اجرای حکم به مراتب نامناسب‌تر شده است . بنابراین ، مجازات اعدام وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های معدومین را به شدت تحت تأثیر قرار داده است

با توجه به دسترسی محقق به « داده‌های رسمی » برای مدت ده سال ، از نکات قوت این پژوهش طبقه‌بندی اطلاعات مربوط به ویژگی‌های جمعیت شناختی و اقتصادی و اجتماعی قاچاقچیان است که می‌تواند  پایگاه اطلاعاتی مفیدی برای تحقیقات بعدی باشد ، مقایسه وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های در قبل و بعد از مجازات اعدام به شکل توصیف شاخص‌های اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و روان شناختی این خانواده‌ها از دیگر نکات مثبت این پژوهش می‌باشد . از کاستی‌های این مطالعه بسنده کردن مجازات به اعدام و آن هم در مورد قاچاقچیان مواد مخدر است و تأثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی دیگر خانواده‌های زندانیان را مورد بررسی قرار نداده است ، از محدودیت‌های دیگر این تحقیق این است که صرفاً در حد توصیف به تأثیر اعدام قاچاقچیان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های آنها پرداخته است

یافته‌های پژوهش دیگری که ۵۰۰ نفر از خانواده‌های قاچاقچیان مواد مخدر محبوس در زندان ‌های استان فارس را مورد مطالعه قرار داده است نشان می‌دهد که غیبت طولانی مدت پدر و مجازات زندان موجب کاهش کنترل اجتماعی فرزندان ، نافرمانی فرزندان از مادر و کاهش تقید و تعهد فرزندان نسبت به اعضای خانواده ، مشکلات تحصیلی و عدم فعالیت مناسب در مدرسه و تضعیف بهداشت روانی خانواده به عنوان شاخص‌هایی از وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده گردیده است . برخی از رفتارهای بزهکارانه فرزندان قاچاقچیان محبوس نظیر تمایل به فرار از مدرسه و ترک خانه توسط همسران قاچاقچیان محبوس گزارش شده است که بیانگر تأثیر منفی مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان می‌باشد. بعلاوه، این تحقیق نشان می‌دهد که سازمان‌ها و مؤسسات تأمین اجتماعی نتوانسته‌اند مشکلات اقتصادی خانواده‌های قاچاقچیان زندانی را مرتفع نمایند  . مجازات قاچاقچیان روابط اجتماعی خانواده‌های آنها را با دوستان ، خویشاوندان زوجین ، همکاران و مردم را متزلزل نموده است (احمدی ، ۱۳۸۱)

گودرزی (۱۳۸۳) در پژوهش به بررسی تأثیر اعتیاد سرپرست خانواده بر وضعیت اجتماعی و تحصیلی اعضای خانواده پرداخته است . این پژوهش بر روی ۳۲۱ نفر از خانواده‌هایی که سرپرست آنها به هروئین و تریاک معتاد بوده و بعضاً مجازات حبس را تجربه نموده‌اند انجام شد ، منطقه مورد مطالعه سرآسیاب کرمان بوده است . یافته‌های این تحقیق نشان داد که اعتیاد سرپرست خانواده و مجازات حبس برای وی یک کنش فردی نیست بلکه ماهیت آن طوری است که اعضای خانواده را تحت تأثیر سود خود قرار می‌دهد

تحقیقی تحت عنوان « تأثیر مجازات زندان بر کیفیت زندگی خانواده‌های زندانیان مواد مخدر » که در سطح ملی انجام شده است . به بررسی تأثیر مجازات زندان بر ابعاد مختلف «کیفیت زندگی » نواده‌های زندانیان مواد مخدر پرداخته است (احمدی، ۱۳۸۴) شاخص‌های کیفیت زندگی شامل سلامت روانی و جسمی ، روابط اجتماعی ، احساس رضایت از زندگی ، احساس ارضای نیازهای مادی ، وضعیت معشیت ، وضعیت مسکن ، انسجام  خانوادگی ، وضعیت تحصیلی فرزندان ، تمایل به رفتار مجرمانه و بزهکارانه در اعضای خانواده ، احساس بیگانگی از جامعه و حویشتن خویش ، امید به آینده و علاقه به زندگی ، تمایل به مهاجرت و تمایل به انزوا می‌باشد  . سوال اساسی در این تحقیق این بوده است که در مقایسه با قبل از زندانی شدن سرپرست خانواده به علت جرایم مواد مخدر وضعیت کیفیت زندگی خانواده چه تغییری نموده است . یافته‌های این تحقیق بیانگر آن است که حبس‌های طولانی مدت و سیاست‌های اعمال شده توسط سازمان زندان‌ها (میزان مرخصی زندانیان ، چگونگی ملاقات‌ها ، میزان حمایت از خانواده‌های زندانیان مواد مخدر) بهداشت روانی خانواده را تحت تأثیر قرار داده و فشارهای روحی و روانی را بر اعضای خانواده تحمیل نموده است

مجازات زندان موجب انزوای اجتماعی فرزندان و افت تحصیلی آنها و نقل و مکان خانواده به محله های گمنام گردیده است. مجازات زندان همچنین بر ابعاد کیفی و ذهنی کیفیت زندگی نظیر احساس رضایت از زندگی ، احساس ارضای نیازهای غیر مادی و احساس بیگانگی در مقایسه با دوران قبل زندان تاثیر منفی داشته است

از نکات مثبت پژوهش های داخلی سنجش و میزان تاثیر مجازات زندان بر ابعاد مختلف وضعیت اقتصادی و اجتماعی و بعضاً روانی خانواده های زندانیان می باشد. از کاستی های این پژوهش ها ، محدود نمودن جامعه آماری مورد مطاله به زندانیان مواد مخدر و خانواده های این زندانیان است. اگر چه در ایران حدود نیمی از مجرمین به علت اعتیاد ، توزیع ، حمل و نگهداری و قاچاق مواد مخدر به مجازات حبس محکوم شده اند ولی پرداختن به وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده های زندانیان سایر جرایم نیز حائز اهمیت است که چون در این پژوهش می تواند کاستی های تحقیقات انجام شده در ایران را جبران نماید

۲-۲- تحقیقات خارجی

مطالعات انجام شده پیشین به ارتباط بین مجازات زندان و کاهش جرایم از یک سو ، و تاثیر مجازات زندان بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده ها ، از سوی دیگر ، پرداخته و به این نتیجه رسیده  اند که مجازات هایی نظیر حبس های طولانی مدت نه تنها توانسته اند جرایم را کاهش دهند ، بلکه بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده های زندانیان نیز تاثیر منفی داشته است. برخی از این پژوهش ها به جرایم مواد مخدر و برخی دیگر به سایر جرایم پرداخته اند

در دهه ۱۹۷۰ دولت آمریکا مجازات هایی سنگین برای قاچاقچیان در نظر گرفت. این نوع مبارزه که مبتنی بر مجازات بود نه تنها در کاهش مواد مخدر با شکست مواجه شد بلکه بر وضعیت خانواده های قاچاقچیان نیز تأثیر منفی داشت. جامعه شناسان منشاء شکست این مبارزه را تأکید بر مجازات به عنوان تنها راه حل مبارزه با مواد مخدر بر شمردند ( گالیهر و همکارانش ، ۱۹۸۸). آنها به این نتیجه رسیدند که مجازات ها فقط توزیع کنندگان سطح پایین را مصرف قرارداده است که خانواده های آنها نیز به عنوان قربانیان مجازات همسرانشان آسیب پذیر تر از قاچاقچیان عمده هستند. مطالعه انجام شده که توسط آموزشکده پزشکی هاروارود انجام شد نشان داد که قوانین محکومیت  اجباری قاچاقچیان مواد مخدر نوعی مجازات است که در واقع هدر دادن منابع زندان در برابر متخلفان است ( رید ، ۲۰۰۰)

علی رغم هزینه کردن بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار در دهه ۱۹۹۰ به منظور مجازات قاچاقچیان مواد مخدر و کنترل آنها در آمریکا هنوز داروهای غیر قانونی در دسترس بوده و قاچاق مواد مخدر به عنوان یک مشکل جدی باقی است. نتیجه اینکه مجازات‌ها در کاهش قاچاق مواد مخدر مؤثر نبوده و تأثیر سویی بر خانواده‌های قاچاقچیان داشته است. گالیهر و همکارانش (۱۹۸۸) به این نتیجه رسیده‌اند که حتی اگر مجازات ها با موفقیت انجام شود و قاچاقچیان مواد مخدر محکومیت طولانی مدت دریافت کنند ، اولاً معلوم نیست که آنها چه مدت زمانی در زندان به سر خواهند برد و غالباً زندان چه تأثیر بر بازپروری آنها و کاهش قاچاق مواد مخدر خواهد گذاشت و سرانجام ،زندان چه تأثیری بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده‌های زندانیان خواهد داشت ؟ بر طبق یک گزارش دولتی اخیر در آمریکا متخلفین مواد مخدر ۶۱ درصد محکومیت در زندان های فدرال در سال ۱۹۸۰ تشکیل می‌دادند. یک مطالعه بعدی نشان داد که ۵۵ درصد از کل مجرمین این زندان ها در ماه های اولیه زندانشان مواد مخدر مصرف می کردند (اداره آمارهای قضایی تا ۱۹۹۷)

اورکات (۱۹۷۵) در بخشی از تحقیقاتش تحت عنوان یک پدیده جا گرفته : گوناگونی‌های تفاسیر اجتماعی درباره استفاده از ماری جوانا و الکل به نوع واکنش‌ها در مقابل فرد منحرف به صورتی که برای چنان رفتاری مناسب در نظر گرفته شود به تأثیر ساختار خانواده و روابط خانوادگی بر استفاده نوجوانان از ماری جوانا پرداخته است. خانواده‌هایی که غیبت طولانی مدت پدر به علت محبوس بودن یا طلاق بر گرایش نوجوانان بر استفاده از ماری جوانا اثر مستقیمی داشته است. داده های این تحقیق که از “پیمایش ملی جوانان”  امریکا به دست نشان داد که گسیختگی خانوادگی و روابط نامناسب خانوادگی به علت غیبت پدر از محیط خانواده ممکن است اثر مستقیمی بر استفاده از ماری جوانا نداشته باشد ، اما اثرات غیر مستقیم آن از طریق روابط خانواده و والدین – فرزندان قابل ملاحظه است . این اعتقاد که روابط با دوستان بیشترین اثر را بر استفاده نوجوانان از ماری جوانا داشته است ممکن است اثر غیر مستقیم روابط خانوادگی را منعکس کند ، زیرا روابط والدین – فرزندان اثر قابل توجهی بر انتخاب دوست دارد . روابط ضعیف با والدین معمولاً به نوجوان اجازه انتخاب‌های متعددتری می‌دهد ، از این رو احتمال رابطه با دوستان منحرف را افزایش می‌دهد . به علاوه ، روابط خانوادگی می‌تواند به منظور کنترل استفاده از ماری جوانا بطور مستقیم تأثیر داشته باشد

مایرز و همکارانش (۱۹۸۳) در پژوهشی تحت عنوان « تأثیرات مجازات و حکم‌های کیفری بر ساختار خانواده » به تأثیر منفی مجازات بر ساختار خانواده که با طلاق و گسیختگی خانوادگی به منصه ظهور می‌رسد پرداخته‌اند . در شرایط متعادل که مردان آمادگی ازدواج با زنان مجرد را دارند تعداد کمتری از خانواده‌هایی که زنان سرپرست خانوار می‌باشند شکل می‌گیرند و طلاق و گسیختگی خانوادگی نیز در حالتی طبیعی و متعادل خواهد بود . یافته‌های تحقیقاتی آنها نشان داد که حبس اندوخته مردان مجردی که به زندانهای طولانی مدت محکوم شده‌اند را برای ازدواج کاهش داده و به علت عدم آمادگی آنها برای ازدواج خانواده‌هایی که سرپرست آنها زنان می‌باشد افزایش می‌یابد . در مورد مردان متأهل محبوس نیز احتمال طلالق و گسیختگی خانوادگی افزایش یافته و خانواده‌های تک والدی که عمدتاً به سرپرستی زنان اداره می‌شود شیوع بیشتری پیدا می‌کند . با رجوع به نظریه‌های جامعه‌شناسی انحرافات نظیر نظریه کنترل اجتماعی هیرشی (۱۹۶۹) در خانواده‌های تک والدی که توسط زنان سرپرستی می‌شوند کنترل اجتماعی فرزندان ضعیف بوده و گرایش آنها به « رفتار بزهکارانه » افزایش می‌یابد . این تأثیرات با توجه به آمار ورود مردان به زندان در مقایسه با زنان و اینکه نسبت جنسی در زندان به نفع مردان بوده و معمولاً حدود ۹۰ درصد زندانیان را مردان شامل می‌شوند در نظر گرفته شده است

کاسل (۲۰۰۳) در تحقیقی به بررسی در مورد « تأثیر میزان محکومیت به زندان بر خانواده‌ها » پرداخته است . یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مجازات زندان قبل از آنکه عامل بازدارندگی مجرم از ارتکاب جرم باشد نوعی تنبیه و مجازات است که به اعضای خانواده تحمیل می‌شود . این پژوهش بیانگر آن است که با افزایش طول دوره محکومیت ارتباط فرزندان با والدین کمتر شده و این امر به تضعیف کنترل فرزندان و نافرمانی آنها از والدین منتهی گردیده است . محرومیت فرزندان از ارتباط مستمر با پدر در دراز مدت تأثیر منفی بر ساختار خانواده خواهد گذاشت که این تأثیر احتمالاً در نسل‌های بعد نیز مشاهده خواهد شد . محقق از یافته‌های این پژوهش نتیجه می‌گیرد که مجازات زندان در واقع کیفرهایی نامرئی هستند که به صورت پنهان بنیان خانواده را سست می‌گردانند و در نهایت زیان‌های جبران ناپذیری نیز بر جامعه تحمیل خواهد نمود

تراویس و همکارانش (۲۰۰۲) در پژوهشی تحت عنوان « هزینه‌های پنهان مجازات زندان » به تأثیر حبس والدین بر « روابط والدین – فرزند » اشاره نموده‌اند . یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که حبس والدین ، ارتباطات والد – فرزند را با مخاطره مواجه ساخته و شبکه حمایت‌های خانوادگی تغییر داده است . در چنین شرایطی ، مسئولیت کنترل و نگهداری فرزندان به عهده تک والد بوده و چنانچه وی نتواند وظایف خود را در قبال فرزندان انجام دهد ، مسئولیت‌های جدیدی در زمینه فرزند پروری برای سازمان‌های تأمین اجتماعی و دیگر سازمان‌های حمایتی تعریف می‌شود . بر اساس یافته‌های این پژوهش فرزندان خردسال مجرمین محبوس آسیب پذیرتر بوده و جدایی میان فرزندان و والدین موجب عدم ارضای نیازهای عاطفی و اجتماعی فرزندان شده و سلامت جسمی و روانی آنها را تضعیف می‌نماید . محرومیت‌های عاطفی زمینه را برای بزهکاری فرزندان و افت تحصیلی آنها فراهم می‌نماید . محقق نتیجه می‌گیرد که اگر چه مجازات زندان در وضعیت مطلوب می‌تواند فرصت‌های مناسبی برای مجرمین فراهم آورد تا توانمندیهایشان شناسایی و تقویت شده و آنها را به اعضای مفیدی برای جامعه تبدیل نمایند ، اما هزینه‌های پنهانی را بر فرزندان تحمیل می‌نماید

مطالعه‌ای در مورد « خانواده‌های فراموش شده » که در سطح گسترده درایالات متحده امریکا انجام شد تأثیر زندانی شدن والدین بر وضعیت تحصیلی و کنترلی فرزندان مورد بررسی قرار گرفت . در این پژوهش ، همچنین به توسعه نابهنجاری‌ها و « رفتارهای ضد اجتماعی » فرزندان و آسیب‌های روحی که به سبب زندانی شدن سرپرست خانواده بر آنها تحمیل شده است اشاره شده است . یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که پس از زندانی شدن سرپرست خانواده رفتار پرخاشگرانه در فرزندان افزایش می‌یابد (کانینگام ، ۲۰۰۱)

رایت و سیمور (۲۰۰۰) در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که مجازات زندان برای سرپرست خانواده بر وضعیت جسمانی فرزندان آثار سوء داشته است . مشکلات فزاینده سلامتی و رفتار نابهنجار جسمانی نظیر شب ادراری در میان فرزندان یافته‌هایی است که این پژوهش به آن رسیده است . در برخی موارد این باور در فرزندان بوجود می‌آید که آنها ممکن است خطایی کار انجام داده‌اند که موجب شده یکی از والدین آنها را ترک کند و این امر سبب خجالتی شدن ، احساس گناه و انزواطلبی و سرخوردگی در میان فرزندان می‌شود . دستگیری سرپرست خانواده در مواردی که فرزندان شاهد این دستگیری بوده‌اند موجب آزردگی خاطر و اضطراب در آنها شده است

مبانی نظری تحقیق

[۱] -Crime

[۲] – Delinquency

[۳] – Lawson and Heaton

[۴] – Criminologv

[۵] – Victims

[۶] – Victimilogy

[۷] -Supportive Problems

[۸] -Structural Problems

[۹] – Lauer

[۱۰] – Supporter

[۱۱] – Lauer