نقش مدیریت واحد در بحران‌ های طبیعی شهری مطالعه موردی شهر اصفهان

موضوع ایمنی شهر ها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است و یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم‌ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی، دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است. برای شناخت مدیریت بحران شهر و آسیب پذیری مناطق شهری در برابر بلایای طبیعی، بررسی عامل های اصلی مؤثر در آسیب پذیری مدیریت بحران شهری نیاز است. هدف از این فایل، شناسایی وضعیت آسیب پذیری مساکن شهر اصفهان، به کار گیری اصول مدیریتی لازم جهت کاهش آسیب پذیری شهرها و دستیابی به اولویت های عوامل مؤثر در مدیریت بحران شهری در سازمان های مرتبط با بحران شهر اصفهان و (مورد نمونه بیمارستان های شهر اصفهان)، از لحاظ شاخص های مورد بررسی است. روش فایل «توصیفی و تحلیلی» است، که از مدل های کمّی استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی آسیب پذیری مساکن شهر اصفهان نشان می دهد: ۱- میزان آسیب پذیری مساکن شهر در برابر خطر بلایای طبیعی زیاد است. ۲- از نظر شاخص دسترسی مساکن شهر به مراکز امداد و نجات، به ویژه آتش نشانی، مرکز اورژانس و مرکز پلیس، شهر اصفهان در مواقع بحرانی، مانند وقوع بلایای طبیعی، وضعیت بسیار نامطلوبی دارد. ۳- اطلاع رسانی در زمینه ضریب احتمال خطر محل سکونت شهروندان و بالا بردن آموزش و آگاهی در مواقع بحرانی یکی از راه کارهای مهم در کاهش آسیب پذیری می باشد. برای اولویت بندی عوامل مؤثر در مدیریت بحران شهر اصفهان۳۴ متغیر در ۶ عامل اصلی در ۲۰ سازمان مرتبط با بحران بلایای طبیعی شهر با استفاده از تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه حاصل از بررسی انجام شده، نشان می دهد که اولین عامل وجود نظام ذخیره سازی برای مدیریت پشتیبانی امداد و نجات است که شامل ۷ متغیر می شود. همچنین همبستگی هماهنگی بین سازمان های درگیر دربحران براساس آزمون کروسکال- والیس(آزمونH)، نیز نشان می دهد sig(سطح معناداری) در همه متغیر ها کمتر از ۰۵/۰ و از آنجا که این رقم کوچکتر از آلفای مورد نظر (۰۵/۰) می باشد، بنابراین فرضH رد و عدم هماهنگی بین سازمان های درگیر در بحران و نبود مدیریت واحد شهری(فرضیه فایل) تأیید می شود. برای تحلیل سلسله مراتبی در مدیریت بحران مورد نمونه(بیمارستان های شهر اصفهان)۴۱متغیر در ۹ عامل اصلی در۲۵ بیمارستان شهر با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی A.H.P[1] مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تحلیل سلسله مراتبی شاخص های مختلف نشان می دهد که عوامل نوع اسکلت، قدمت ساختمان و تعداد تخت به ترتیب با میزان اهمیت ۶۵/۲۲، ۱۲/۲۱ و ۹۵۹/۱۱ در مراتب اول می باشند. همچنین بیمارستان های مناطق ۳ و۱ به ترتیب بالاترین میزان آسیب پذیری را در بین بیمارستان های شهر دارند.

واژگان کلیدی: بلایای طبیعی، آسیب پذیری، شاخص های آسیب پذیری، اولویت بندی، تحلیل سلسله مراتبی بلایای طبیعی، مدیریت واحد بحران شهری، سازمان های مرتبط با بحران شهراصفهان

نقش مدیریت واحد در بحران‌ های طبیعی شهری مطالعه موردی شهر اصفهان
فهرست جداول ‏

جدول۱-۱- زمان بندی مطالعات ‏فایل……….. ‏

جدول۱-۲- متغیرهای مؤثر بر آسیب‌پذیری شهرها در برابر بحران‌های طبیعی ‏

جدول۱-۳- جدول تطبیقی احیاء و بازسازی بافت‌های قدیم شهری در کشورهای مختلف…… ‏ ‏

جدول۳-۱- زمین لرزه‌های تاریخی و قرن بیستم در گستر اصفهان (بزرگی بیش از ۵ ریشتر)‏ ‏

جدول۳-۲- روند تغییرات جمعیت استان اصفهان طی سال های ۱۳۸۵-۱۳۷۵-۱۳۶۵‏ ‏

جدول۳-۳- تحول جمعیت شهر اصفهان در ادوار گوناگون ‏

جدول۳-۴- روندتحولات جمعیت شهر اصفهان در سال های ۸۱-۱۳۳۵‏ ‏

جدول۳-۵- مقایس مساحت و جمعیّت شهر اصفهان در طی ۶ دور زمانی متفاوت ‏

جدول۴-۱-شاخص های جمعیّت مناطق ۱۴ گانه شهر اصفهان در سال ۱۳۸۵‏ ‏

جدول۴-۲- سازمان فضایی شهر، عناصر اصلی، ویژگی ها و عملکردهای اصلی آن ‏

جدول۴-۳-آمار مقایسه ای پروانه های صادر شده سال های ۸۷-۱۳۸۲ به تفکیک متراژ…..‏ ‏

جدول۴-۴-آمار تخلفات ساختمانی در مناطق ۱۴ گانه شهر اصفهان طی سال های۸۸-۱۳۸۶‏ ‏

جدول۴-۵- جریمه های ناشی از تخلفات ساختمانی در مناطق شهر اصفهان..‏ ‏

جدول۴-۶-رابطه نسبت سطوح ساخته شده به کل قطعه و درجه آسیب پذیری …‏ ‏

جدول۴-۷- میزان آسیب پذیری بافت کالبدی مناطق یازده گانه شهر اصفهان ‏

جدول۴-۸- مقایسه سهم واحدهای مسکونی بر اساس عمر بنا در مناطق۱۴گانه…‏ ‏

جدول۴-۹- تعداد زاغه نشینان شهر اصفهان در سال ۷۵-۱۳۳۵‏ ‏

جدول۴-۱۰- مقایسه تطبیقی کمبود مسکن در مناطق ۱۴ گانه شهر اصفهان…‏ ‏

جدول۴-۱۱- روند تغییرات اجتماعی مسکن در شهر اصفهان طی سال های ۷۵-۱۳۳۵…‏ ‏

جدول۴-۱۲- مقایسه سطح، درصد و سرانه کاربری های وضعیت موجود…‏ ‏

جدول۴-۱۳- رابطه تعداد ساختمان بلند مرتبه و کیفیت مصالح به تفکیک مناطق شهر ‏

جدول۴-۱۴- رابطه ساختمان های بلند مرتبه و عرض معابر درمناطق شهر ‏

جدول۴-۱۵- ویژگی های عمومی شبکه معابر در سال ۱۳۸۲ در شهر اصفهان ‏

جدول۴-۱۶- سطح، درصد و سرانه کاربری شبکه معابرشهر اصفهان براساس طرح بازنگری …‏ ‏

جدول۴-۱۷- پل های رودخانه ای موجود در شهر اصفهان ‏

جدول۴-۱۸- آمار تقاطع ها در مناطق ۱۱ گانه شهر اصفهان ‏

جدول۴-۱۹- تعداد وسرانه برخورداری ازمراکز امداد و نجات در شهر اصفهان ‏