مقاله مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک وکاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اختلال اضطراب اجتماعی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک وکاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اختلال اضطراب اجتماعی دارای ۱۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک وکاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اختلال اضطراب اجتماعی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک وکاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اختلال اضطراب اجتماعی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مقایسه اثربخشی روش های درمانی نوروفیدبک وکاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اختلال اضطراب اجتماعی :

مقدمه

اضطراب اجتماعی یک اختلال بسیار ناتوان کننده است که می تواند بسیاری از جنبه های زندگی فرد را مختل کند (هولاندر۱،سیمون ۲ ، ۲۰۰۸،( ۳۲ اختلال اضطراب اجتماعی نوعی اختلال روانی است که مشخصه آن ترس غیر منطقی است، ترسی که خود فرد هم به سادگی به بی اساس بودن و مبالغه آمیز بودن آن پی می برد( بروند، ۱۳۷۷،.(۶۸ مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی تقریبأ همیشه نشانه های اضطراب( تپش قلب، رعشه، تعریق، نارحتی معدی_ روده ای، اسهال، تنش عضلانی و سرخ شدن ) را در موقعیت های اجتماعی احساس می کنند( انجمن روانپزشکی امریکا ۳ ،۲۰۰۰،.(۵۶۶ انتظار اضطراب، پیش بین واضح اضطراب اجتماعی می باشد و در روابط اجتماعی اختلال ایجاد می کند( معانی ، ۱۳۷۰،.(۴۳ روش های درمانی مختلفی درمورد اختلال اضطراب اجتماعی انجام شده است از جمله داروها، روش های شناختی_ رفتاری. در این پژوهش اثربخشی نوروفیدبک و حضور ذهن مورد بررسی می باشد.

نوروفیدبک یک روش شرطی سازی عامل است که برای تقویت یا مهار فرم های خاصی از فعالیت EEG مورد استفاده می باشد( اسکات، کیسر، اتمر، سدروف۴، ۲۰۰۵ ،( ۱۲۷-۱۲۶ نوروفیدبک به عنوان وسیله ای امواج مغزی را تغییر می دهد و باعث بهبود عملکرد فرد می شود( گریزلیر، تامپسون، ردینگ۵،۲۰۱۳،۷ )در نورو فیدبک برای کاهش اضطراب باید آموزش الفا، بتا وتتا نوروفیدبک مورد نظر باشد .طول جلسات برای اختلال های مختلف فرق می کند .در واقع نوروفیدبک این کاربرد را دارد که امواج بیش ازحد دامنه را سرکوب و امواج پایین تر از دامنه را تقویت نماید در واقع این تغییرات در ارتباط با اختلال های عصبی و روانی می باشد.اثرگذاری نوروفیدبک بر اساس نوع اختلال بر مناطق خاصی از مغز مربوط می شود (سریوت و همکاران، ۲۰۰۲ ؛ استفن بیل،بروور، کیسر، وان وو۶، ۲۰۱۳،۳۴ )از نوروفیدبک برای درمان صرع، اضطراب، افسردگی، بیش فعالی، اختلال یادگیری و اختلال سوء مصرف مواد استفاده می شود( بریکوا، تایموفرل، موسولو۷،۲۰۰۳،.(۶۵۴ نوروفیدبک به عنوان روش ایمنی و غیر تهاجمی باعث تغییر و رشد سلول های مغزی می شود( وثوقی فرد و همکاران ۱۳۹۲،.(۵۴۱

حضورذهن نیز به عنوان روشی نوین در این پژوهش مورد توجه می باشد.حضور ذهن به معنی توجه کردن به طریق خاص، معطوف به هدف در زمان حال و بدون داوری می باشد .در حضور ذهن فرد می آموزد که در هر لحظه از حالت ذهنی

۱ hollander 2 simeon 3 DSM

۴ Scott, Kaiser, othmer, sideroff 5 Gruzelier, Thompson, redding 6 Suryut & etc, Staufenbiel, Brouwer, Keizer, vanwouwe 7 Briukova, timofeerL, mosolov

۲

همایش بین المللی روانشناسی و فرهنگ زندگی

خود اگاهی داشته و توجه خود را به شیوه های مختلف ذهنی خود متمرکز کند( امیدی و محمدخانی، ۱۳۸۷،.(۱۳۴ حضور ذهن یعنی توجه واقعیت محض بدون توضیح( آقاباقری، خانی، عمرانی، فرهمند؛،۱۳۹۱، ( ۵۴-۴۳ .در حال حاضر رایج ترین روش آموزش کاهش استرس مبتنی بر حضوزذهن (۸MBSR) می باشد .این روش در ساختار طب سنتی و برای دامنه وسیعی از افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با استرس و درد مزمن سودمند می باشد .یکی از پیام های تمرین حضور ذهن این است که افراد در می یابند اکثر حس ها، افکار و هیجانات دارای نوسان زود گذر است .برای قرن ها ثابت شده است که حضور ذهن به کاهش درد و رنج و افزایش رفاه منجر شده است( چمرکوهی و محمد امینی،۱۳۸۲، .(۱۰۰- ۸۲ یکی از مسائلی که ضرورت توجه و اهمیت به این اختلال و درمان آن را توجیه می کند گرایش به خود کشی و مصرف مواد مخدر در این افراد می باشد( انجمن روانپزشکی امریکا،۲۰۰۰،۶۵۱ )و در حدود۳ تا ۱۳ درصد مردم دچار این اختلال هستند که تعداد زنان بیشتر از مردان است( اناری، شفیعی تبار و پوراعتماد،.( ۱۳۸۸ باتوجه به اینکه تحقیقی در مورد اثربخشی کاهش استرس مبتنی برحضورذهن و نوروفیدبک در مورد اضطراب اجتماعی وجود ندارد، هدف این پژوهش مشخص کردن این موضوع است که آیا نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی بر حضورذهن بر اضطراب اجتماعی مؤثر هستند؟ و اینکه کدام روش مؤثرتر می باشد؟ با توضیحات داده شده سوالات این پژوهش موارد زیر را شامل می شود:

آیا بین دو روش نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی برحضورذهن در کاهش اضطراب اجتماعی در افراد اضطراب اجتماعی تفاوت معنیداری وجود دارد.

آیا نوروفیدبک موجب کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی میشود؟

آیا روش کاهش استرس مبتنی برحضورذهن موجب کاهش اضطراب اجتماعی در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی میشود؟

روش:

طرح این پژوهش با روش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون_ پس آزمون با دوگروه می باشد، جامعه پژوهشی در این تحقیق دانشجویان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی دانشگاه پیام نور می باشد .ملاک های ورود به این تحقیق :سن، داشتن اضطراب اجتماعی، تحت درمان دیگری نبودن و اختلال همزمانی نداشته باشد .تعداد نمونه در این تحقیق ۲۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت تصادفی در دو گروه نوروفیدبک و حضورذهن قرار گرفتند و هر گروه شامل ۱۰ نفر بود . برای گروه نوروفیدبک آموزش آلفا _ تتا نوروفیدبک و به مدت ۱۲ جلسه و برای گروه درمانی حضور ذهن ۸جلسه در ۸ هفته برگزار شد .در این تحقیق ابتدا از هر گروه پیش آزمون با استفاده از آزمون لیبوتیز( برای ارزیابی اضطراب اجتماعی ) آزمون mmpI (برای بررسی اختلال های همایند )گرفته شد و بعد از آموزش نوروفیدبک و حضورذهن، از هردو گروه پس آزمون گرفته شد .روش آماری در این پژوهش تحلیل کوواریانس و آزمون t وابسته می باشد.

ابزار:

-پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوتیز این مقیاس در سال ۱۹۸۷ توسط لایبوتیز ساخته شد، هیمبرگ و همکاران( (۱۹۹۹ ویژگی های روانسنجی این مقیاس را
خوب گزارش کرده اند و آن را یکی از دقیق ترین مقیاس های موجود در سنجش اضطراب اجتماعی دانسته اند .این پرسشنامه ۴۸ گویه و ۲ خرده مقیاس اصلی دارد .اعتبار این مقیاس را۹۵درصد و روایی آن را ۸۷ درصد و اعتبار خرده مقیاس آن در حد قابل قبولی گزارش شده است .نمره ۶۵ در این پرسشنامه به عنوان نقطه برش می باشد.

-پرسشنامهMMPI

پرسشنامه چند وجهی مینه سوتا( ام ام پی ای )در دهه ۴۰ توسط دو تن از پژوهشگران دانشگاه مینه سوتای آمریکا به نام های دکتر استارک هات وی و دکتر مک کینلی ۹ ارئه شد .در شخصیت سنج چند وجهی مینه سوتا آزمودنی باید از بین سه پاسخ درست، غلط، نمی دانم یکی را انتخاب کند،

Mindfulness_based stress reduction Stark’s Hot & McKinley

۸

۹

۳

همایش بین المللی روانشناسی و فرهنگ زندگی

وقتی که به آزمون نمره داده شد، نیمرخ شخصیت براساس ده مقیاس بالینی بدست می آید که هر کدام جنبه ای از زندگی روانی را اندازه می گیرد .این آزمون از اولین آزمون هایی بوده است که اعتبارش از طریق مقیاس های بالینی با تشخیص روانپزشکان تعیین شد .فرم اولیه دارای ۵۶۵ سوال بوده و در همه افراد بالای ۱۶ سال و ۸ کلاس سواد قابل اجراست .این آزمون را می توان به صورت گروهی انجام داد و زمان لازم برای اجرای آن یک ساعت می باشد .فرم جدید ۵۶۷ سوال می باشد که در این پژوهش از این فرم استفاده شده است.

روش کار:

در جلسات درمانی نوروفیدبک مراجع روی صندلی مخصوص و راحتی قرارمی گیرد، ۲ الکترود به گوشهای مراجع و یک الکترود به سر او، در جای مناسب متصل شد( بنا به تشخیص درمانگر). سپس از بیمار خواسته شد تاکاملاً آرام باشد و به صفحه کامپیوتری که در مقابلش قرار دارد نگاه کند .درمانگر برنامه خاصی برای بیمار در نظر گرفته است که متناسب با مشکل اوست. (این برنامه ها شبیه بازی کامپیوتری هستند). بیمار کار خاصی انجام نمیدهد بلکه مغز اوست که همه کارها را انجام میدهد .پس از چندین جلسه تمرین و تکرار، مغز تکالیف را میآموزد و خود را با آن ها تطبیق میدهد .در پایان جلسه الکترودها از بیمار جدا میشود و تکالیفی برای انجام در منزل به او داده میشود .زمان هر جلسه حدود ۴۵ دقیقه است و جلسات درمانمعمولاً بسته به تشخیص پزشک متغیر است .که در این پژوهش ۱۲ جلسه مدنظر بود و بر روی امواج الفا و تتا کار شده است. روش درمانی حضور ذهن به شکل برنامه ۸ تا ۱۰ هفته ای می باشد که در این پژوهش ۸ هفته که در هر هفته یک جلسه به صورت گروهی اجرا شد در طی جلسات مهارت های مراقبه ای متعددی آموخته می شود که شرکت کنندگان آموزش دیدند تا بر فعالیت های خود تمرکز کنند و در هر لحظه از احوال خود آگاه باشند و هرگاه هیجانات، حس ها یا شناخت ها پردازش می شوند، بدون قضاوت مشاهده کنند بنابراین شرکت کنندگان آموزش می بینند تا به افکار و احساساتشان توجه کنند، اما به محتوای آن نچسبند.

نتایج

در بخش توصیفی ابتدا میانگین، و انحراف معیار متغیرها در بخش توصیفی ارائه میشود، سپس در بخش استنباطی نتایج حاصل از آزمون سوالات پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون t وابسته ارائه میگردد.

جدول : ۱ میانگین و انحراف معیار مؤلفه اضطراب در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک گروه

پیش آزمون پس آزمون

گروه میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار
نوروفیدبک ۶۳/۵۰۰۰ ۱۱/۷۴۹۷۰ ۳۸/۷۰۰۰ ۲/۱۱۰۸۲

حضور ذهن ۶۶/۳۰۰۰ ۳/۰۵۶۸۷ ۴۲/۴۰۰۰ ۷/۳۵۱۴۹

جدول : ۲ میانگین و انحراف معیار مؤلفه اجتناب در پیش آزمون و پس آزمون به تفکیک گروه

پیش آزمون پس آزمون

گروه میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار
نوروفیدبک ۸/۶۲۸۷۶ ۶۴/۷۰۰۰ ۲/۹۰۷۸۴ ۳۷/۳۰۰۰

حضور ذهن ۶۳/۳۰۰۰ ۸/۸۱۹۸۰ ۴۲/۷۰۰۰ ۷/۳۹۴۴۴

۴

همایش بین المللی روانشناسی و فرهنگ زندگی

سوال : ۱ آیا بین اثربخشی نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی بر حضورذهن در کاهش اضطراباجتماعی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت وجود دارد؟

قبل از اجرای تحلیل کوواریانس برای پاسخگویی به سوال اول، مفروضه های همگنی شیبهای رگرسیون و همگنی واریانسها بررسی میشوند .برای آزمون همگنی شیب های رگرسیون از اثر کنش متقابل بین متغیر گروه و پیش آزمون، و برای آزمون مفروضه و اریانس ها از آزمون لوین استفاده شده است.

جدول : ۳ نتایج آزمون فرض همگنی شیب های رگرسیون

متغیر منبع ۱df 2df F p

اضطراب گروه *پیش آزمون ۱ ۱۶ ۰/۰۴۸ ۰/۸۳۰

اجتناب گروه *پیش آزمون ۱ ۱۶ ۵۵۶/۲ ۰/۱۲۹

نمره کل گروه *پیش آزمون ۱ ۱۶ ۳۱۶/۳ ۰/۰۷۸

همانطور که در جدول مشاهده می شود، سطح معناداری برای کنش متقابل گروه و پیش آزمون اضطراب F = 0/048)، (p=0/830، برای کنش متقابل گروه و پیش آزمون اجتناب F = 556/2)،(P = 0/129 و برای کنش متقابل گروه و پیش آزمون نمره کل F =316/3) ،( P = 0/078 بزرگتر از۰/۰۵است، بنابراین فرض صفر تایید و نتیجه گرفته می شود شیب های رگرسیون برای متغیرهای اضطراب، اجتناب، و نمره کل در هر دو گروه یکسان هستند و مفروضه همگنی شیب های رگرسیون برقرار است.

جدول : ۴ نتایج آزمون لوین برای فرض همگنی واریانس ها

متغیر ۱df 2df F p

اضطراب ۱ ۱۸ ۳۱۷/۴ ۰/۸۳۰

اجتناب ۱ ۱۸ ۷۹۷/۷ ۰/۰۱۲

نمره کل ۱ ۱۸ ۳۵۷/۹ ۰/۰۰۷

همانطور که در جدول مشاهده می شود، سطح معناداری آزمون لوین برای اضطراب F =317/4) ، P =0/830 )، بزرگتر از ۰/۰۵ است، بنابراین فرض صفر تایید و نتیجه گرفته می شود واریانس متغیر اضطراب در هر دو گروه یکسان هستند و مفروضه همگنی واریانسها برای متغیر اضطراب برقرار است .سطح معنیداری آزمون لوین برای متغیرهای اجتناب F =797/7)، ۰/۰۱۲ (P = و نمره کل F = 357/9)، (P = 0/007 کوچکتر از ۰/۰۵است بنابراین نتیجه گرفته می شود واریانس های متغیرهای اجتناب و نمره کل در دو گروه همگن نیست .اما با توجه به این که تحلیل کوواریانس در زمان برابر بودن تعداد آزمودنی ها در گروه ها نسبت به نقض مفروضه همگنی واریانس ها مقاوم است، و در این حالت مقادیر F به بزرگی ۱۰ هم قابل قبول هستند

۵

همایش بین المللی روانشناسی و فرهنگ زندگی

و منجر به افزایش خطای نوع I نمی شوند.، می توان از تحلیل کوواریانس استفاده کرد( تاباچنیک، وفیدل۲۰۱۲ ۱۰، -۸۶ .(۲۰۴

جدول : ۵ نتایج تحلیل کوواریانس( آنکوا )برای اضطراب اجتماعی( نمره کل)

منبع SS df MS F P 2

پیش آزمون ۰/۰۵۲۰ ۱ ۰/۰۵۲۰ ۰/۰۰۰۰ ۰/۹۸۳۰ ۰/۰۰۰۰

گروه ۴۱۳/۲۵۳ ۱ ۱۴۳/۲۵۳ ۳/۶۹۲ ۰/۰۷۲۰ ۰/۱۷۸۰

خطا ۱۹۰۲/۸۴۸ ۱۷ ۱۱۱/۹۳۲

کل ۱۳۲۰۸۲/۰۰۰ ۲۰

همانطور که در جدول مشاهده می شود سطح معناداری مشاهده شده برای تفاوت میانگین نمره کل گروه نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی برحضورذهن بزرگتر از ۰/۰۵ است F = 3/692) ، . (P =0/0720 بنابراین نتیجه گرفته میشود درمان نوروفیدبک و حضور ذهن مبتنی بر کاهش استرس در کاهش اضطراب اجتماعی تفاوت معناداری ندارند .مقدار مجذور ایتا ۲=۰/۱۷۸) )نشان میدهد که حدود ۱۸ درصد از واریانس نمره کل توسط توسط تفاوت دو روش تبیین می شود.در مرحله بعد چون اضطراب اجتماعی از دو مؤلفه اضطراب واجتناب تشکیل شده ،بنابراین ، به بررسی اثربخشی دو روش نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی برحضورذهن بر مؤلفه های اضطراب واجتناب اشاره میشود .در این تحلیل از روش آنکوا استفاده شده است و اینکه قبل از انجام آنکوا همگنی شیب های رگرسیون وهمگنی واریانس انجام شده است.

جدول : ۶ نتایج تحلیل کوواریانس برای مؤلفه اضطراب

منبع SS df MS F P 2

پیش آزمون ۰/۰۹۶۰ ۱ ۰/۰۹۶۰ ۰/۰۰۳۰ ۰/۹۵۶۰ ۰/۰۰۰۰

گروه ۶۵/۶۳۱ ۱ ۶۵/۶۳۱ ۲/۱۲۰ ۰/۱۶۴۰ ۰/۱۱۱۰

خطا ۵۲۶/۴۰۴ ۱۷ ۳۰/۹۶۵

کل ۳۳۴۸۱/۰۰۰ ۲۰

همانطور که در جدول مشاهده می شود سطح معناداری مشاهده شده برای تفاوت میانگین اضطراب گروه نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی برحضور ذهن بزرگتر از ۰/۰۵ است(F = 2/120 ، . (P = 0/1640 بنابراین نتیجه گرفته می شود درمان نوروفیدبک و کاهش استرس مبتنی بر حضورذهن در کاهش نشانه های اضطراب تفاوت معناداری ندارند .مقدار مجذور ایتا ۲=۰/۱۱۱) )نشان میدهد که حدود ۱۱ درصد از واریانس اضطراب توسط تفاوت دو روش تبیین می شود.