مقاله واکاوی ژئوپلیتیکی و جغرافیایی- سیاسی ناامنیهای دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در جنوب شرق ایران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله واکاوی ژئوپلیتیکی و جغرافیایی- سیاسی ناامنیهای دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در جنوب شرق ایران دارای ۲۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله واکاوی ژئوپلیتیکی و جغرافیایی- سیاسی ناامنیهای دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در جنوب شرق ایران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله واکاوی ژئوپلیتیکی و جغرافیایی- سیاسی ناامنیهای دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در جنوب شرق ایران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله واکاوی ژئوپلیتیکی و جغرافیایی- سیاسی ناامنیهای دهه ۱۳۸۰ خورشیدی در جنوب شرق ایران :

چکیده

جنوب شرق ایران به واسطه مشخصه ها و ویژگیهای خاص جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و قومی خاص خود همواره یکی از مناطق ژئوپلیتیکی و از دیدگاه جغرافیای سیاسی، ناحیه ای با پتانسیل واگرایی به شمار آمده است. در طی چند سده اخیر و در دوره های ژئوپلیتیکی مختلف، جنوب شرق ایران شاهد برخی یاغی گریها، تمردها، ناامنیها و در سالیان اخیر برخی از تحرکات تروریستی بوده است بطوریکه کنترل جنوب شرق دغدغه حاکمان ایرانی در چند سده اخیر بوده است. ناامنیهای هردوره ژئوپلیتیکی ویژگیهای خاص خود را داشته که می بایست با در نظر گرفتن رقابتهای ژئوپلیتیکی آن دوره، گفتمان ژئوپلیتیکی حاکم بر آن دوره و بازیگران تاثیرگذار جهانی تا محلی به تحلیل آنها پرداخت. در نخستین سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد برخی تحرکات و ناامنیها در جنوب شرق بودیم که به مرور از تعداد و گستره این ناامنیها کاسته شد اما در سومین دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی(دهه ۱۳۸۰ خورشیدی)، بواسطه برخی از تحولات ژئوپلیتیکی به وقوع پیوسته در سطح جهانی و منطقه ای و بخصوص حضور نیروهای فرامنطقه ای در همسایگی مرزهای خاوری ایران و ویژگیهای رقابتهای ژئوپلیتیکی دوره حاضر، شاهد بروز یک سری ناامنی از نوع تحرکات تروریستی در جنوب شرق ایران بودیم. در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی از پشت عینک ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی ناامنیهای جنوب شرق و مشخصا تحرکات تروریستی گروه جنداالله مورد کاوش قرار گرفته و ویژگیها و مولفه های آن شناسایی شده است.

واژگان کلیدی: رقابت ژئوپلیتیکی، ناامنی، حرکات تروریستی، جنوب شرق ایران

مقدمه

امنیت به عنوان مفهومی کهن و دیرینه از دغدغه های همیشگی حیات بشر بوده است. واژه امنیت به عنوان یک مفهوم عام تمامی شؤونات و ابعاد زندگی انسان را در برمی گیرد و با بقای نفس و صیانت از حیات و موجودیت انسان پیوند می خورد(

حافظ نیا، .(۳۲۴ : ۱۳۸۵ امنیت امروزه نیز یکی از اساسی ترین و در عین حال، مبهم ترین مسائل انسان معاصر می باشد

(خلیلی، .(۴۲۶ : ۱۳۸۶ اهمیت اساسی مفهوم امنیت به قدری است که به تعبیر بوزان، کمتر کسی پیدا می شود که منکر اهمیت مسأله امنیت، خواه در سطح فردی یا ملی و بین المللی، در بین مسائلی که بشر با آنها روبروست، گردد (بوزان، :۱۳۷۸ .(۱۲ درتعریف امنیت نیز همانند بسیاری از مفاهیم اساسی دیگر هیچ اتفاق نظری بین صاحبنظران وجود ندارد اما تعریفی که شاید آن را مورد اتفاق همه صاحبنظران دانست همان ساده ترین تعریف از امنیت یعنی نبود تهدید و ناامنی است .(tadjbakhsh,2008,1) امنیت انواع، ابعاد و سطوح (مقیاس) مختلفی دارد و به تناسب آن، ناامنی نیز طیف بسیار گسترده ای از تهدیدات را شامل می شود و انواع گوناگونی از ناامنی را می توان برشمرد که تروریسم و حرکات تروریستی در زمره خشن ترین ناامنیها جای می گیرد. در این مقاله نیز ضمن اذعان به این مسأله که مقوله ناامنی در جنوب شرق ایران فقط به

۴۷۸

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

حرکات تروریستی محدود نمی شود، بیشتر توجهمان معطوف به تحرکات تروریستی دهه ۱۳۸۰ خورشیدی خواهد بود که عمدتا از جانب گروه تروریستی موسوم به »جنداالله« صورت گرفت، خواهد بود.
استان سیستان و بلوچستان از گذشته تا کنون به دلیل ویژگیهای جغرافیایی، ساختاری و تاریخی و تحت تأثیر عوامل مختلف خارجی و داخلی، ناامنی ها و شرارتهای مختلفی را برخود دیده است. بسیاری از نا امنیها و شرارتها در دو دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط قاچاقچیان عمده مواد مخدر صورت می گرفت با این حال این استان شرارتهایی را نیز با انگیزه سیاسی، ایدئولوژیکی و; نیز تجربه کرده است که از جمله این ناامنیها و شرارتها می توان به موارد زیر اشاره کرد: تحرکات صورت گرفته توسط برخی از گروهها در شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در دهه ۱۳۶۰ و تحرکات نظامی و انتقام جویی برخی گروهکها از جمله گروهک عیدوک در مناطق ایرانشهر، و خلیل خان در مرز سراوان و عبدالحمید نهتانی در مرز زاهدان.

این گونه غائله ها با کشته شدن رهبر گروه می خوابید و این گروهها مضمحل می گردیدند. در یکی دو دهه اخیر برخی گروههای جدید به فعالیتهای نظامی و تروریستی روی آورده اند که گروه الفرقان به سرکردگی عبدالجلیل قنبرزهی، گروه جنداالله به سرکردگی عبدالمالک ریگی و برخی گروهکهای منفرد شرور مثل گروهک سازمان مبارزین سیستان و بلوچستان به فرماندهی حاج نعمت االله شه بخش، گروه الجهادِ بلوچستان، گروه جنبش خلق بلوچ، و گروهدرا شه بخش و خدابخش شه بخش از جمله این گروهها می باشند. در بین گروهکهای متعدد تروریستی، گروهک جنداالله به دلیل عملیاتهای تروریستی متعدد و شکل عملیاتهای تروریستی و رسانه ای نمودن این عملیاتها بیشتر از سایرین شناخته شده است(راستی، :۱۳۹۰ .(۲۰۳

سوالی که در این تحقیق در پی پاسخگویی به آن هستیم این است: مهمترین ویژگیهای تحرکات تروریستی دهه ۱۳۸۰

خورشیدی در جنوب شرق کدام است ؟ فرضیه متناظر با این سوال بدین شرح است: به نظر می رسد مهمترین ویژگیهای تحرکات تروریستی جنوب شرق، ارتباط آن با رقابتهای ژئوپلیتیکی ساری و جاری در منطقه و جهان، مشهود بودن رنگ و بوی ایدئولوژیکی متاثر از اندیشه های سلفی تکفیری و وهابی در این حرکات تروریستی و پیوند آن با ژئوپلیتیک وهابیت، ژئوپلیتیک مواد مخدر و ژئوپلیتیک قومی باشد. روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی- توصیفی است که پس از جمع آوری اطلاعات و آمار مربوط به این ناامنیها از منابع و خبرگزاریها و سایتها و وبلاگهای مختلف به تحلیل ژئوپلیتیکی و جغرافیایی-

سیاسی این تحرکات پرداخته شده است.

مبانی نظری تحقیق:

واژه تروریسم که از زبان فرانسوی به زبان فارسی راه یافته است، از ریشه لاتین Terror به معنی » احساس ترس« است که در لغت به معنای »ایجاد رعب و هراس در بین مردم « و یا » مرعوب ساختن دیگران « می باشد (الیوت و رجینالد، (۲ :۱۳۷۸

فرهنگ آکسفورد در تعریف تروریسم می آورد: »تروریسم: توسل به خشونت برای اهداف سیاسی یا اجبار حکومت به انجام فعل و یا ترک فعلی؛ به این وسیله که در بین مردم تولید وحشت کند)« آقابخشی،.(۲۴۸: ۱۳۸۴ معروفترین پژوهشگران تروریسم مثل الکس اشمید۱والتر لاکوئر۲ و جوزف نای۳ تنها ادعا کرده اند که توانسته اند طرح مسئله کنند. سازمان ملل و و سایر سازمانهای منطقه ای از جمله اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی تنها توانسته اند صرفاً روی بعضی مصادیق تروریسم مثل هواپیماربایی و بمب گذاری و ; به توافق برسند که تروریستی اند(متقی و دیگران، .(۱۳۸۸ آقای الکس اشمید، که از محققان برجسته موضوع تروریسم است قریب به ۱۰۹ تعریف از برای تروریسم تدوین و صورتبندی نموده

۱ – Alex Schmid 2 – Walter Laqueur 3 – joseph S. Nye

۴۷۹

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

است(برنیجار،۱۳۸۰، مقدمه مترجم). از تروریسم برداشتهای گوناگون و نظریه پردازیهای متفاوتی صورت گرفته اما همه این برداشتها در سه ویژگی و نکته اساسی برای تروریسم اشتراک دارند که عبارتند از: کاربرد خشونت، دارا بودن اهداف سیاسی و ایجاد ترس در جامعه و جمعیت هدف(.(Whittaker,2006,p 50-51 در یک جمع بندی از تعریفهای تروریسم می توان گفت دو متغیر زمان و مکان در تعریف تروریسم نقش داشته اند. پژوهشهای حوزه تروریسم متعدد و هر یک از زاویه ای به بررسی آن پرداخته اند. برخی تلاششان را معطوف به جنبه ای از تروریسم مثلا به ریشه یابی و علل بروز تروریسم می پردازند و برخی دیگر به گونه شناسی تروریسم و یا راهکارهای مبارزه با تروریسم و ; پرداخته اند(درباره تروریسم، تعریفها، تاریخچه ، گونه ها و رویکردها نگاه کنید به: Schmid, 1985 ؛ Hoffman, 1998 ؛ بدی، ۱۳۷۸؛ امین زاده، ۱۳۸۰؛ راسینی،