مقاله ژئوپلیتیک مواد مخدر وامنیت مرزهای شرقی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله ژئوپلیتیک مواد مخدر وامنیت مرزهای شرقی دارای ۲۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ژئوپلیتیک مواد مخدر وامنیت مرزهای شرقی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ژئوپلیتیک مواد مخدر وامنیت مرزهای شرقی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله ژئوپلیتیک مواد مخدر وامنیت مرزهای شرقی :

چکیده

تولید و تجارت مواد مخدر با گردش مالی سه هزار میلیارد دلاری آن امروزه به یک عرصه ژئوپلیتیکی تبدیل شده است و از اینرو می توان از آن تحت عنوان ژئوپلیتیک مواد مخدر یاد کرد. در این عرصه با بازیگرانی در سه سطح محلی، منطقه ای و جهانی روبرو هستیم؛ بدین ترتیب در پایین ترین سطح یعنی سطح محلی کشاورزان افغانستانی قرار دارند که با وجود زحمت و تلاش زیاد کمترین میزان سود ناشی از این تجارت غیر قانونی را به خود اختصاص می دهند. در سطح دوم قاچاقچیانی قرار دارند که وظیفه انتقال و قاچاق مواد مخدر را از داخل افغانستان به بازارهای منطقه بر عهده دارند و با توجه به نوع فعالیت خود سودهای متفاوتی را نیز دارند و سرانجام در بالاترین سطح مافیای جهانی مواد مخدرو کارتل های بین المللی قرار دارند که در سطح جهانی به این تجارت کثیف مشغول بوده و ضمن اینکه بالاترین سودها را به خود اختصاص می دهند، عموما از تعقیب و مجازات قانون در امان هستند. از سوی دیگر قاچاق مواد مخدر دارای آثار و پیامدهای زیانباری برای افغانستان و همچنین کشورهای همسایه آن است؛ به نحوی که امنیت دولت و ملت ها از حیث سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد تهدید جدی واقع می شود. تردد های غیر مجاز مرزی، افزایش درگیری ها و نا امنی های مرزی، افزایش قتل، شرارت، گروگان گیری در مناطق مرزی، شیوع اعتیاد و پیامدهای منفی متعدد آن از جمله این تهدیدات و آسیب ها است.

این مقاله درصدد است با روش توصیفی–تحلیلی ضمن تبیین ژئوپلیتیک مواد مخدر به بررسی پیامدهای تولید و قاچاق مواد مخدر آن بر امنیت مرزهای شرقی جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

واژگان کلیدی: امنیت، مرزهای شرقی، ژئوپلیتیک، مواد مخدر

(۱مقدمه:

تولید و تجارت وسیع مواد مخدر در افغانستان یکی از مهمترین عوامل موثر بر ثبات و امنیت این کشور می باشد، چنانکه اگر تولید و تجارت مواد مخدر در افغانستان را منشاء بسیاری از ناکامی های دولت های گذشته و همچنین دولت فعلی در راستای تامین ثبات و امنیت در افغانستان بدانیم، سخنی به گزاف نگفته ایم. معضل مواد مخدر و به تعبیر دقیق تر ژئوپلیتیک مواد مخدر در افغانستان از ابعاد بسیار پیچیده ای برخوردار است. تعدد بازیگران جهانی، منطقه ای و محلی درگیر در موضوع مواد مخدر در سطوح دولتی و غیر دولتی، گردش سرمایه ۳۰۰۰ میلیارد دلاری آن در جهان، سودهای مالی عظیم آن برای باندهای مافیایی بین المللی، منبع مالی اصلی فعالیت گروههای مسلح داخلی همچون طالبان، مداخله کشورهای فرامنطقه ای، اقتصاد نابسامان افغانستان و فقر شدید مردم کشور، از بین رفتن زیر ساخت های اولیه در طی سه دهه جنگ متمادی، فساد برخی مقامات دولتی و نقش آنها در تولید و قاچاق مواد مخدر برخی از متغیرهای مهم تاثیر گذار بر این معادله پیچیده است.

به دلیل وجود عوامل و زمینه های فوق، روندکشت و تولید مواد مخدر در طی دو دهه گذشته درافغانستان علیرغم فراز و نشیب های متعدد، سیر صعودی داشته است. تولید و تجارت موادمخدر در طی دو دهه اخیر آنچنان در افغانستان فراگیر شده است که می توان گفت به جای نهادینه شدن دموکراسی وقانونگرایی و;مانند سایر کشورهای در حال توسعه، در افغانستان

۵۰۹

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

تولید و تجارت مواد مخدر نهادینه شده است. از سوی دیگر، تولید مواد مخدر در افغانستان و سیر صعودی آن علاوه بر تاثیرات ویرانگر داخلی، مطمئنا تاثیرات مخربی نیز بر کشورهای همسایه افغانستان به خصوص پاکستان وایران داشته و دارد. تولید حدود ۹۰ درصد مواد مخدر جهان درافغانستان از یکسو و مجاورت جغرافیایی ایران با افغانستان و قرار گرفتن ایران در مسیر ترانزیت و قاچاق بین المللی مواد مخدر از سوی دیگر، باعث سرایت ناامنی و بحران به کشور ایران شده است به طوریکه در سالهای اخیرامنیت مناطق مرزی به طور خاص و امنیت کل کشور به طور عام در معرض تهدیدات جدی قرار گرفته است.

(۲ روش تحقیق:

روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی است. همچنین اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر،کتب و مقالات گردآوری شده است. هدف این مقاله آن است تا ضمن تبیین وضعیت تولید و تجارت مواد مخدر در افغانستان، مهمترین پیامدهای تولید و قاچاق مواد مخدر را بر امنیت مرزهای شرقی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد.

(۳مبانی نظری:

(۱-۳ مرزهای بین المللی و کارکردهای آن:

مرز سیاسی به پدیده ای فضائی اطلاق می شود که منعکس کننده قلمرو حاکمیت یک دولت بوده ومطابق قواعد خاص در مقابل حرکت انسان ،انتقال کالا یا نشر افکار مانع ایجاد کند یا حداقل آن را محدود سازد( میرحیدر،.(۱۱۴ : ۱۳۷۵درباره نقش و کارکرد مرزها نظرات متفاوتی وجود دارد و صاحب نظران و کارشناسان نقش ها و کارکردهای متفاوتی را مانند کارکردهای نظامی ،اقتصادی ،سیاسی و اجتماعی –فرهنگی(پرسکات،(۶۰ :۱۳۵۸ ،اثبات حقوقی یا فیزیکی یک دولت بر یکقلمرو خاص(مجتهد زاده، (۲۱ : ۱۳۸۱، مانع دفاعی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی.((Dwivedi ,1990:141،جداکنندگی ،یکپارچه سازی ،کشمکش وارتباط(حافظ نیا،(۱۹۱ : ۱۳۷۹ و;برای مرزها قائل هستند؛اما به عقیده بیشتر صاحب نظران مهمترین نقش مرز ،ایجاد مانع در برابر حرکت انسان، کالا وتفکرات است

(۲-۳ امنیت مرز:

امنیت مرزی به معنای جلوگیری از هرگونه اعمال خلاف قانون در طول مرزهای یک کشور وقانونی کردن تردد اشخاص و حمل و نقل کالا و حیوانات اهلی با رعایت ضوابط قانونی و از طریقدروازههای مجاز مرزی است. بدیهی است امنیت مرزها پشتوانهای محکم برای امنیت با ابعادمتنوعش در داخل کشور است و هرگونه ناامنی در مرز قادر است در سیستمهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و نظامی داخل کشور اخلال ایجاد نماید و در مقابل امنیت مطلوبقادر است در حد خود در امنیت مرزی و داخلی کشور سهم بسیار برجستهای را به خوداختصاص دهد(خطابی،.(۸۵ :۱۳۷۴ از اینرو سعی کشور ها براین است که تا حد امکان مرزهای آنها جز دربرخی گذرگاهها ی توافق شده ومجاز غیر قابل نفوذ باشد تا بدین وسیله حاکمیت آنها بر سرزمین خود دچار خدشه نشده وامنیت کشور در ابعاد مختلف سیاسی ،اقتصادی، فرهنگی ونظامی آسیب نبیند. اگر چه در بین کشورهای جهان،تنها دولتهای معدودی مانند، اتحاد جماهیر شوروی سابق ،اسرائیل ،یوگسلاوی عهد تیتو ،کوبا وچند دولت اروپایی وآمریکای شمالی ،قادر به ایجاد سیستم ومدیریت موثر برای اداره مرزهایشان شده اند،زیرا کنترل موثرمرز نیاز به هزینه های سنگین ،سیستم های کنترلی منطبق بر نوع مرز ،نیروهای سازمان یافته ویژه مرزی ،تفاهم وهمکاری موثر دولتها ی همسایه وحمایت سازمان های رسمی بین المللی دارد و به همین دلیل دولت های ایران نیز مانند اغلب دولت های جهان ،از عهده تهیه وتنظیم مکانیزمی مناسب وکارآمد برای اداره مرزهای کشور بر نیامده اند.( کریمی پور،(۲۲۱:۱۳۷۹

لازم به ذکر است طول مرزهای ایران بالغ بر ۸۷۳۱ کیلومتر است که منطبق بر ده ناحیه فیزیوگرافیک اصلی ،شامل مناطق کوهستانی ،کوهپایه ای ،کویری ،باتلاقی ،مردابی ،رودخانه ای ،جنگلی ،استپی ،دریاچه ای ودریایی است و از اینرو کنترل

۵۱۰

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

استراتژیک ویا امنیتی این مرزهای طولانی آسان نیست. چنانکه تامین امنیت دراز مدت ملی وکشوری به ویژه در مناطق حاشیه ای با توجه به تداخل های قومی –مذهبی جمعیت مرزی با فضاهای سرزمینی همسایگان ؛ارتباط امنیت کشوری وناحیه ای با صدور وترانزیت موادمخدر وتعامل کانون های پایدار ناامنی ایران با کشورهای همجوار ،سه چالش امنیتی در برابر جمهوری اسلامی ایران در دهه های آینده به شمار می رود( همان:(۱۵۴

(۳-۳ ژئوپلیتیک :

با وجود اینکه ژئوپلیتیک در یک قرن گذشته مورد بحث بوده و از موقعیت های برجسته ای نیز برخوردار شده است ولی به دلائل مختلف نتوانسته است به تعریف و مفهومی روشن که مورد توافق باشد برسد(حافظ نیا، .(۲۲ :۱۳۸۵ از اینرو تعاریف و مصادیق متفاوتی برای آن ارائه شده است. به عنوان نمونه می توان به موارد زیر اشاره کرد:علم روابط تغییر ناپذیر بین جغرافیا و قدرت استراتژیک((Gary,1986: 7، علم روابط بین فضا و سیاست((Dwivedi ,1990: 5،تاثیر عوامل جغرافیایی،اقتصادی و جمعیتی بر سیاست ها به ویژه سیاست خارجی کشور(حافظ نیا،(۲۷ :۱۳۸۵، نقش و تاثیر عوامل جغرافیایی در سیاست(مجتهد زاده، .(۱۳۸۱ در مجموع شاید بتوان هنر و علم استفاده از تمامی ظرفیت های جغرافیایی، اقتصادی، جمعیتی، فرهنگی، نظامی و;برای کسب و حفظ قدرت را ماهیت اصلی ژئوپلیتیک دانست(زرقانی،(۱۳۸۸ و در این چارچوب است که ما می توانیم از موضوعاتی چون ژئوپلیتیک آب، ژئوپلیتیک انرژی، ژئوپلیتیک اطلاعات و ژئوپلیتیک مواد مخدر نام ببریم.

(۴ یافته های تحقیق:

(۱-۴ روند تولید مواد مخدر درجهان:

تولید و مصرف مواد مخدر سابقه طولانی در زندگی و حیات بشر دارد. با این همه سرآغاز آگاهی نسبت به مواد مخدر و انگیزه اولیه در استعمال آن به درستی معلوم و مشخص نیست. قدیمی ترین آثار دال بر وجود خشخاش در خط سومریان دیده شده که در حدود ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از دشتهای آسیای مرکزی به بین النهرین آمدند.در دوره های معاصر، چین و کشورهای جنوبی و جنوب شرقی آسیــــا در اوایل قرن بیستم، تولیدکننده ها و مصرف کننده های اصلی تریـــاک محسوب می شدند ..( A Century of International Drug Control ,2008,) نقشه زیر مهمترین مناطق تولید تریاک را در آسیا در اوایل قرن بیستم نشان می دهد.