زندگینامه و آثار احمد شاملو

نگاهی به برخی از آثار احمد شاملو

       شاملو در نخستین دفتر شعرش «آهنگ های فراموش شده»تحت تأثیر شاعران نوپرداز وتغزل سرایان معاصراست. شکل اشعار این مجموعه چهار پاره است و محتوای آن بیان احساسات سطحی و کم عمق و معمولی است. 

       وی پس از این مجموعه از طرفی به نیما و شعر او توجه می کند و ازطرف دیگر، به نوعی تفکر خاص اجتماعی و سیاسی گرایش می یابد و ازلحاظ شعری به سوی استقلال می- رود. «آهن و احساس» نمودار گرایش وی به نیما و «قطع نامه» و «23» نشان دهنده ی  

استقلال شاعری اوست. 

      در مجموعه ی «هوای تازه» شاعر نشان می دهد که شعر واقعی از نظر او نه در گرو قالب خاص و معینی است،نه متکی به وزن یابی وزنی. از همین روست که در هوای تازه بیش از هر چیزی توزیع شکل به چشم می خورد و شاعر شعر خود را درهر قالبی ارائه می دهد. هم در قالب مثنوی و چهارپاره وهم در قالب های آزاد نیمایی و غیر نیمایی.

       موفق ترین نمونه های شعر شاملو، که کارهای او را درمعیار شعرهای پیشرو عصرما داری ارزش و اعتبار کرده است،غالباً آنهایی است که درقالب منثورسروده شده است یعنی کارهای بعد از سال۱۳۴۰.

       شاملو در این حرکت از آغاز تجربه ی شعر منثور تا امروز همچنان در حرکت به سوی کمال بوده است و کارهای اخیرش نشان می دهد که روز به روز بر اسرار کلمه در زندگی شاملو دست کم سی سال تجربه ی شعری را به دنبال دارد. پشتکارشاملوواستعداد برجسته  ی وی سبب شد که تنها شاعری باشد که شعر منثور را در حدی بسراید  که به هنگام خواندن بعضی اشعار او انسان هیچگونه کمبودی احساس نکند و با اطمینان خاطر آن را در برابر موفق ترین نمونه های شعر موزون در ادبیات معاصر ایران قرار دهد.

      زبان شعرشاملو همچون درختی است که ریشه ی آن درزبان نظم و نثرفارسی دری، تا 

 قرن هشتم استواراست و شاخ و برگ آن درفضای زبان امروزافشان گردیده است.به همین جهت این زبان، شکوه و استواری زبان دیروز و طراوت و تازگی زبان امروز را در خود جمع دارد. بی گمان راز زیبایی و موفقیت شعرهای سپید شاملو تا حدود زیادی مرهون همین زبان است.که نه تنها خلاف عادت نمایی آن،چهره ای شاعرانه به آن می بخشد، بلکه تشدید صفت آهنگینی آن هم، جای وزن عروضی و نیمایی را در شعرها پر می کند.

 مرثیه:

به جستجوی تو

بر درگاه کوه می گریم،

در آستانه ی دریا و علف

به جستجوی تو

در معبر بادها می گریم،

در چار راه فصول 

در چار چوب شکسته ی پنجره ای

که آسمان ابر آلوده را 

قابی کهنه می گیرد

….

به انتظار تصویر تو 

این دفتر خالی 

تا چند ، تا چند

ورق خواهد خورد؟

جریان باد را پذیرفتن 

و عشق را که خواهر مرگ است

و جاودانگی رازش را

با تو در میان نهاد.

پس به هیئت گنجی درآمدی

پابسته و آز انگیز

گنجی از آن دست که

تملک خاک را و دیاران را

از این سان دلپذیر کرده است!

نامت سپیده دمی که بر پیشانی آسمان می گذرد.

– متبرک باد نام تو! –

و ما همچنان دوره می کنیم 

شب و روز را

هنوز را….

فهرست مطالب

۱- زندگینامه و آثار احمد شاملو ۱

۲- نگاهی به برخی از آثار احمد شاملو ۴

۳- مرثیه (قطعه ای از شاملو) ۵ 

۴- بخش هایی ازمصاحبه با احمد شاملو ۶ 

    الف- شعر چیست ؟ ۶ 

    ب- نقش قافیه ۱۸ 

    ج- شعر سپید و آزاد ۲۱ 

    د- دیگر قلمروها ۲۴ 

    ه- شعر امروز ۲۶ 

    و-پیشرفت انسان ۲۹ 

    ز- در تعهد هنر ۳۱ 

    ح- شاعران بزرگ جهان ۳۵ 

۵- یک گفتگو از سالهای دور ۳۷ 

۶-منابع ۴۸