دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور مقاله ابراهیم و خاندانش در تورات و قرآن
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله ابراهیم و خاندانش در تورات و قرآن دارای ۳۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله ابراهیم و خاندانش در تورات و قرآن کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ابراهیم و خاندانش در تورات و قرآن
چکیده:
مقدمه
۱ حضرت ابراهیم حضرت موسی علیهماالسلام[۶]
أ. ابراهیم علیه‌السلام
۱ در تورات
۲ در قرآن
ب. اسحاق و اسماعیل علیهماالسلام
۱ در تورات
۲ در قرآن
ج. یعقوب علیه‌السلام و بنی‌اسرائیل
۱ در تورات
۲ در قرآن
۲ حضرت موسی علیه‌السلام [۵۴]
أ. تولّد و رشد موسی علیه‌السلام
۱ در تورات
۲ در قرآن
ب. بعثت، معجزات و نجات بنی اسرائیل
۱ در تورات
۲ در قرآن
ج. حوادث صحرای سینا تا وفات موسی
۱در تورات
۲ در قرآن
نتیجه‌گیری
منابع
بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله ابراهیم و خاندانش در تورات و قرآن
ـ کتاب مقدس، انجمن پخش کتاب مقدس ایران، ۱۹۷۷
ـ کتاب مقدس، ترجمه تفسیری، انگلستان، انجمن بین المللی کتاب مقدس، ۱۹۹۵
ـ ابان، ابا، قوم من، تاریخ بنی‌اسرائیل، ترجمه نعمت الله شکیباصفهانی، تهران، یهودا بروخیم، ۱۳۵۸
ـ اپستاین، ایزیدور، یهودیت: بررسی تاریخی، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، مؤسسه حکمت و فلسفه ایران، ۱۳۸۵
ـ احمد، محمد خلیفه حسن، تاریخ الدیانه الیهودیه، قاهره، دار قباء للطباعه و النشر و التوزیع، ۱۹۹۸
ـ شولتز، ساموئل، عهد عتیق سخن میگوید، ترجمه مهرداد فاتحی، بی‌جا، آموزشگاه کتاب مقدس، بی‌تا
ـ المسیری، عبدالوهاب، دایرهالمعارف یهود، یهودیت و صهیونیزم، ج۴، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های تاریخ خاورمیانه، تهران، دبیرخانه کنفرانس حمایت از انتفاضه فلسطین، ۱۳۸۳
ـ ناس، جان بایر، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی اصغر حکمت، تهران، علمی فرهنگی، ۱۳۸۵
ـ ییتس، کایل، یهودیت، در جهان مذهبی: ادیان در جوامع امروز، ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴، ج ۲
-Ben Sasson, Haim Hillel, “History” in Encyclopedia Judaica, Vol. 8, Jerusalem: Keterpress Enterprises,
-Goldenberg, Robert, The Origins of Judaism: From Canaan to the Rise of Islam, Cambridge: Cambridge University Press,
-Jacobs, Louis, The Jewish Religion: A Companion, Oxford: Oxford University Press,
-Josef Kastein, History and Distiny of the Jew, (Trans. From the German by Hanter Paterson), New York, Garden City, Paplishing Co
-Kung, Hans, Judaism: Between Yesterday and Tomorrow, New York: Continuum,
-Malamat, Abraham, “Origins and Formative period” in A History of the Jewish People, Edited by: H.H. Ben–Sasson, Cambridge: Harvard University Press,
-Rabinowitz, Abraham Hirsch “Commandments, the 613” in Encyclopedia Judaica, Vol.5, Jerusalem: Keterpress Enterprises,
-Roth, Cecil, A History of the Jews: From Earliest Times through the Six Day War, New York: Schocken Books,
-Seltzer, Robert. M, “Jewish People” in The Encyclopedia of Religion, Edited by Mircea Eliade, Vol. 8, New York: Macmillan Library reference usa,
چکیده
اهمیت حضرت ابراهیم علیه‌السلام و فرزندان ایشان در ادیان ابراهیمی بر کسی پوشیده نیست. از این‌روی، هر یک را ادیان توحیدی یهودیت، مسیحیت و اسلام بر اساس کتاب آسمانی خود، می‌کوشد ارتباط خود با این بزرگواران را نشان دهد. شناخت شخصیت این انبیا در تورات و قرآن می‌تواند بهترین ابزار برای آشنایی با این اشخاص و آن ادیان باشد و بهترین موضوع را در مطالعات بین ادیانی ترسیم کند. این مقاله با بررسی ویژگی‌های این بزرگواران در تورات و قرآن، سعی دارد در این راه قدمی بردارد و شباهت‌ها و تفاوت‌های نگاه تورات و قرآن به این انبیای الهی را برشمارد
کلیدواژه‌ها: ابراهیم، آل‌ابراهیم، موسی، تورات، قرآن.
مقدمه
ادیان ابراهیمی یا توحیدی، ادیانی هستند که در آنها حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام و فرزندان ایشان محوریت دارند و مورد احترام هستند. اهمیت حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام به قدری است که ادیان توحیدی، همه خود را منتسب به ایشان می‌دانند و ابراهیم را پدر ادیان توحیدی می‌خوانند. بسیاری از موضوع‌هایی که در تورات و قرآن درباره شخصیت حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام و فرزندان ایشان آمده، شبیه یکدیگر است و در موارد بسیاری نیز با هم اختلاف دارند. شناخت موارد شباهت و اختلاف، برای فهم بهتر این ادیان مهم است. اگر جایگاه این افراد و نقش آنان در تکوین و رشد این ادیان تبیین شود، می‌تواند بهترین محور در گفت‌وگوهای بین ادیانی باشد. آنچه در مورد حضرت ابراهیم و فرزندان‌شان در یهودیت و مسیحیت آمده، برگرفته از تورات، و آنچه درباره ایشان در اسلام آمده است، برگرفته از قرآن می‌باشد. از این‌روی، بررسی این موارد در تورات و قرآن مهم است
دین یهود، دینی توحیدی، مبتنی بر تورات، شریعت‌محور و دارای آموزه‌های اخلاقی بسیار است. یهودیان در عقاید، احکام و اخلاق، تابع حضرت موسی، کتاب مقدس و انبیای بنی‌اسرائیل هستند. دین یهود از کتاب مقدس عبرانی پدید آمد. در این دین، خدا از طریق نماز، مراسم دینی و خواندن کتاب مقدس عبادت می‌شود.[۱] وجه تمایز دین یهودیت از مسیحیت و اسلام، تمرکز آن بر قومیت و ملیت آن است.[۲] در یهودیت، ملیت و نژاد با دین در هم آمیخته است. ماهیت ملیت یهودی، تا حدی در مطالعات تطبیقی روشن می‌شود. چنین تناسبی از ملیت و دین را در برخی از اشکال مسیحیت مانند ارامنه یا کلیسای قبطی نیز می‌توان یافت. همچنین واژه «امت» در اسلام به منزله یک مجموعه از قوانین دینی، در اوایل ظهور اسلام فقط بر عرب‌ها اطلاق می‌شد. در تمام این موارد، ترکیب دین و ملیت برجسته است؛ گرچه در یهودیت تأکید بر نژاد پررنگ‌تر است.[۳] در سراسر تاریخ یهود، اعتقاد به خدای واحد عادل وجود دارد. مظهر این اعتقاد کتاب مقدّس یهودیان (تنخ یا همان عهد عتیق نزد مسیحیان) می‌باشد. کتاب مقدس یهودیان یک سند کامل و متن متقن تاریخ برای آن قوم است که مورخان عبری آن را نگاشتهاند و آغاز آن به حدود قرن هشتم قبل از میلاد برمیگردد. این کتاب از پیدایش جهان و انسان تا سرگذشت حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام و فرزندان ایشان، تا زمان حضرت موسی‌علیه‌السلام و تاریخ بنی‌اسرائیل، همه را بیان می‌کند. کتاب مقدس، تنها منبعی است که زندگی و عملکرد آبا (حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام و فرزندان ایشان) را ذکر می‌کند و سنت‌های آنان را برمی‌شمرد.[۴] بسیاری به حجیت کتاب مقدس اشکال کرده‌اند و نوشته‌های آن را حجت، قابل ارزیابی و قابل تطبیق با حوادث واقع شده نمی‌دانند،[۵] اما عموم یهودیان و مسیحیان کتاب مقدس را کاملاً صحیح و موثّق می‌دانند و حتّی اکتشافات باستانشناسی در فلسطین را مؤیدی برای تاریخ خود می‌دانند. ما در این مقاله به دنبال بررسی شخصیت حضرت ابراهیم‌علیه‌السلام و فرزندان ایشان در قرآن و تورات هستیم که در دو موضوع حضرت ابراهیم تا حضرت موسی (آبا و مشایخ) و حضرت موسی، آن را بررسی می‌کنیم. محور تحلیل ما مباحث تورات است و به سبب آشنایی ما با دیدگاه قرآن، کمتر به آن پرداخته‌ایم
۱. حضرت ابراهیم حضرت موسی علیهماالسلام[۶]
فهم دقیق فاصله زمانی میان حضرت ابراهیم تا حضرت موسی ـ که به دوره آبا و مشایخ معروف است ـ کمک شایانی به درک شخصیت حضرت ابراهیم علیه السلام و فرزندان ایشان و همچنین تاریخ و عقاید یهودیت می‌کند. ریشه اندیشه قوم برگزیده و مالکیت ارض موعود را که همواره در ذهن یهود وجود داشت، در زمان ابراهیم و اسحاق باید جست‌وجو کرد. مراد از آبا، شخصیت‌های مهم قبل از حضرت موسی مانند ابراهیم، اسحاق، یعقوب و بنی‌اسرائیل است؛ گرچه برخی آدم و نوح را نیز جزو آبا دانسته‌اند.[۷]
ریشه آبا را باید در بین‌النهرین جست‌وجو کرد که عده‌ای به کنعان مهاجرت می‌کنند و بعدها تمام رسوم دینی و اجتماعی قوم عبرانی، تحت تأثیر آنان قرار می‌گیرد. آیا به راستی این حوادث از نظر تاریخی صحت دارند؟ منابع قابل دسترس تاریخی، مشکل به این پرسش، پاسخ می‌دهند.[۸] یهودیان و مسیحیان کتاب مقدس را دارای اعتبار کافی برای این امر می‌دانند و دوره آبا را جزئی از تاریخ صحیح خود می‌انگارند. مسلمانان نیز به پیروی از قرآن، حضرت ابراهیم و فرزندان ایشان را از شخصیت‌های تاریخی می‌دانند که سرآغاز حرکتی دینی در جهان بودند
أ. ابراهیم علیه‌السلام
۱ در تورات
حضرت ابراهیم علیه‌السلام شخصیتی است که هم در تورات و هم در قرآن مورد احترام قرار گرفته، و از مفاخر ادیان توحیدی است.[۹] نسب حضرت ابراهیم علیه‌السلام تا حضرت آدم علیه‌السلام در تورات مکتوب است.[۱۰] خانواده ابراهیم نیز ریشه سامی غربی دارند.[۱۱]
به عقیده تورات، حضرت ابراهیم علیه‌السلام حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد (۴۰۰۰ سال قبل) در شهر اور[۱۲] (در ساحل فرات و در جنوب عراق فعلی) متولّد شد. نامش در ابتدا ابرام (پدر بلندمرتبه) بود و خداوند در ۹۹ سالگی به سبب بشارت به فرزند، نام ابراهیم (پدر اقوام) را بر او نهاد.[۱۳] به علت جنگهای متعدد در سرزمین بین‌النهرین، اقوام مختلف از آنجا به سرزمین کنعان مهاجرت کردند. به نقل سِفْر پیدایش، ابراهیم علیه‌السلام به همراه پدرش تارح، همسر و برادرزادهاش لوط به سمت سرزمین کنعان (فلسطین امروزی) مهاجرت کردند، ولی به علت انصراف از ادامه راه، در شهر حرّان (در جنوب ترکیه امروزی و در مرز سوریه) سکونت گزیدند.[۱۴] این مهاجرت بخشی از مهاجرت سامیان غربی در آن دوره بود که در آن سامیان توانستند محلی برای زندگی خود و چراگاهی برای حیوانات خود پیدا کنند و همین سبب بقای آن قوم شد.[۱۵]
سفر پیدایش، از باب یازدهم آیه سیام به بعد، به نقل داستان مهاجرت و زندگی حضرت ابراهیم علیه‌السلام می‌پردازد. لازم به ذکر است که حضرت ابراهیم علیه‌السلام شخصیتی تاریخی و مسلّم است که شیخ و زعیم قبیله خود (عبرانیان) بود. همچنین عشیره و طایفه او نیز برجسته و شاخص بودند و بعدها روایات متعددی از ابراهیم علیه‌السلام نقل کردند.[۱۶]
بنا بر نقل تاریخ یهودی، تارح بت‌پرست بود، اما ابراهیم علیه‌السلام به خدای واحد و محافظ کل معتقد بود و او را اِلْ شَدَه یا «ال شدای» یعنی خدای قادر متعال نامید. او با «ال شدای» آشنا شد و با او عهد بست و وعده کنعان را برای ذریه خود از او گرفت.[۱۷] او در حرّان این خدا را به همه معرفی کرد و خدایان قدیم و ارواح معبودهای اجدادی را رها کرد و به مبارزه با شرک و بتپرستی پرداخت. تمایلات یکتاپرستانه، قبل از ابراهیم نیز وجود داشت، اما یکتاپرستی ابراهیم برتر و متمایز از آنان بود. خدای ابراهیم آفریننده زمین و آسمان بود و محدود در منطقه‌ای خاص نبود. خدای ابراهیم، خدای اخلاقی بود که به پرهیزکاری دعوت می‌کرد.[۱۸] گرچه اغلب مؤمنان ادیان ابراهیمی معتقدند ابرهیم خود را پیامبر خدا می‌دانست، برخی بدون توجه به نبوت حضرت ابراهیم علیه السلام می‌گویند: «اینکه چگونه ابراهیم این خدا را یافت، در تاریخ مشخص نیست. شاید از راه عقل نظری و شاید هم از راه اشراق درونی و تجربه عرفانی به آن رسیده باشد».[۱۹]
سفر پیدایشِ تورات میگوید
ابراهیم علیه‌السلام تا ۷۵ سالگی در حرّان ماند و در ۷۵ سالگی به امر خداوند از حرّان به کنعان رفت و همسرش ساره و برادرزادهاش لوط و برخی از مردم حرّان را نیز با خود برد و در آنجا در شرق بیتئیل خیمه زدند و سرانجام در حبرون (الخلیل) ساکن شدند. در آنجا ابراهیم مکاشفه‌ای را تجربه کرد که آنچه را از همان آغاز پیش‌گویی کرده بود مبنی بر اینکه رهایی او از اور، ناشی از اراده خدا و در راستای هدف مشخصی بود، تأیید می‌کرد.[۲۰] او در همان الخلیل از دنیا رفت. او حضرت لوط علیه‌السلام را به شهر سدوم فرستاد و مردم سدوم به سبب بیتوجهی به پیام لوط، گرفتار عذاب الهی شدند. در اینکه خدای ابراهیم همان خدای موسی بود یا نه، بحث است. برخی معتقدند خدای ابراهیم همان یهوه است که القاب متعددی داشته است؛ مانند: ال علیون، ال شدّای، ال بت ال، و یهوه نامی بود که در زمان موسی مطرح شد؛ وگرنه تمام این موارد اشاره به دینی توحیدی و خدایی بسیط دارد.[۲۱]
تورات معتقد است چون ابراهیم علیه‌السلام با تکیه بر الهام خداوند به کنعان رفت و به دستورهای الهی گوش فرا داد، از این‌روی، خداوند نیز او را دوست خود برگزید. همچنین تورات میگوید: «خداوند متعال در کنعان با حضرت ابراهیم علیه‌السلام عهد بست که از نیل تا فرات را به فرزندان او که از نسل اسحاق پدید میآیند، عطا کند و نماد این پیمان نیز ختنه پسران در هفته اول تولد بود[۲۲] و به سبب همین عهد بود که او از ابرام به ابراهیم تغییر نام یافت».[۲۳] این وعده بعدها در غالب امت برگزیده خدا و یک میثاق قومی ـ جهانی از طریق سنت ختنه در بنی اسرائیل به منصه ظهور رسید.[۲۴]
برخی معتقدند این آیین که در آغاز به منزله نشانه طهارت و عبادت خداوند انجام می‌گرفت، زمینه را برای همه بیگانگانی که می‌خواستند با انجام دادن سنت ختنه به امت ابراهیمی بپیوندند، فراهم می‌ساخت. افزون بر‌این، به منظور تأکید بر عنصر جهانی در این آیینِ قومی، نام بنیانگذار قوم، ابرام، پس از ختنه، به ابراهیم (پدر امت‌ها) تغییر یافت؛ یعنی وعده‌های مذکور در عهد، شامل کسانی که از ذریه ابراهیم هم نبودند، می‌شد و همه اقوامِ زمین را که باید در او و ذریه او برکت می‌یافتند، در بر‌می‌گرفت.[۲۵]
عهد خدا نقش بسیار مهمی در تجربه ابراهیم داشت. پس از وعده نخستینِ خدا به ابراهیم و اطاعت او، مکاشفات پیاپی خدا بر او نازل گردید. با وسیع‌تر شدن دامنه این وعده از جانب خدا، ابراهیم ایمانی را به کار بست که برایش عدالت به‌شمار می‌آید. اعطای نیل تا فرات، وعده فرزند، ختنه و قربانی فرزند، همه در چارچوب آن عهد الهی و تبعیت ابراهیم است.[۲۶]
همچنین تورات داستان قحطی و سفر ابراهیم به مصر، بازگشت به کنعان، ازدواج با هاجر، تولد اسماعیل و اسحاق در پیری، کوچ دادن اسماعیل و مادرش هاجر به فاران و وفات او را نیز بیان می‌کند و اینها نشانه عظمت این پیامبر الهی است
۲. در قرآن
داستان حضرت ابراهیم علیه‌السلام در قرآن، شباهت بسیاری با آنچه در تورات بیان شده است، دارد. زعامت قوم، ازدواج حضرت ابراهیم علیه‌السلام با ساره و نازایی او و سپس ازدواج ایشان با هاجر، ارسال حضرت لوط به سدوم، تولد حضرت اسماعیل و اسحاق، کوچ دادن اسماعیل و هاجر به مکه، در قرآن نیز مکتوب است. البته در این باره تفاوت‌هایی نیز وجود دارد؛ نام پدر ابراهیم در قرآن آزر است،[۲۷] ولی در تورات تارح است. آزر بت‌پرست بود و چون پدر ابراهیم از اجداد رسول اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله به‌شمار می‌آید و عالمان اسلامی معتقدند همه پدران حضرت محمّد‌صلی‌الله‌علیه‌وآله تا حضرت آدم علیه‌السلام موحّد و یکتاپرست بودند، از این‌روی، گفتهاند: «آزرِ بت پرست، پدر واقعی ابراهیم نبوده است. آزر عموی او بوده و چون سرپرستی و هزینه زندگی او را که یتیم بود برعهده داشت، به او لقب پدر ابراهیم را دادند»
بسیاری از داستانهایی که درباره حضرت ابراهیم در تورات آمده، در قرآن نیز موجود است؛ البته با این تفاوت که قرآن ابراهیم را از دروغ و پلیدیها پاک میداند و در همه موارد برای ابراهیم مقام عصمت قائل است و بر اساس آن به نقل سرگذشت ابراهیم می‌پردازد
نکته اساسی در مورد حضرت ابراهیم، اختلاف قرآن و تورات در دو مورد است؛ یکی جریان بتشکنی حضرت ابراهیم علیه‌السلام است. در قرآن به تفصیل داستان بتشکنی و اعتراض به پرستش غیرخدا و سرانجام به آتشافکنده شدن و گلستان شدن آتش بر ابراهیم بیان شده است،[۲۸] ولی تورات در این باره ساکت است. دوم موضوع بنای کعبه است که حضرت ابراهیم علیه‌السلام به کمک اسماعیل علیه‌السلام آن را بنا کرد[۲۹] و چون اسماعیل را خداوند در پیری به او عطا کرد، پس بنای کعبه باید در اواخر عمر شریف آن حضرت باشد که قرآن به تفصیل به آن پرداخته، ولی در تورات از آن ذکری نشده است
شاید دلیل آن این باشد که تورات فقط به وقایعِ اتفاق‌افتاده در کنعان می‌پردازد و از وقایعی که در بین‌النهرین قبل از مهاجرت ابراهیم به کنعان و همچنین وقایعی که پس از خروج از کنعان و ورود به حجاز اتفاق افتاده، چیزی نمی‌گوید. شاید دلیل این امر، این است که یهودیان و مسیحیان معتقدند مکانی که هاجر و اسماعیل به آنجا کوچ داده شدند، در فاران در شمال شرقی سینا و جنوب فلسطین است؛ زیرا برای آنان همین که هاجر و اسماعیل از فلسطین خارج شدند، کافی بود و بیش از آن اهمیت نداشت؛ اما مسلمانان آن مکان را در امتداد این مسیر و در شرق حجاز یعنی مکه می‌دانند
از منظر قرآن، ابراهیم حنیف و مسلمان است.[۳۰] در توضیح این مطلب باید گفت شریعت انبیا با هم تقاوت دارد، اما دین نزد همه آنان یکی است. ما دینی به نام نوحیت، ابراهیمیت، موسویت، عیسویت و یا محمدیت نداریم و بر اساس تصریح قرآن «الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ»، دین از آدم تا خاتم و از خاتم تا قیامت فقط یک دین است و آن اسلام و تسلیم شدن در برابر خد بر سه اصل توحید، نبوت و معاد استوار است. به مقتضای رشد جامعه انسانی و مدنی شدن انسان، قانون‌ها و شریعت این دین توسط انبیا کامل می‌شود تا زمان نبی‌اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله که جامعه بشری به بلوغ اجتماعی رسید و شریعت خداوند کامل شد و اسلام، نام رسمیِ دین خدا شد. انبیا و مؤمنان از آدم تا خاتم، همه مسلمان (یعنی تسلیم حق) بودند و این معنای لغوی، در زمان نبی اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله و پس از واقعه غدیر، به معنایی اصطلاحی تبدیل شد و نام دین خدا شد.[۳۱] اشاره قرآن به اینکه حضرت ابراهیم حنیف و مسلمان بود، به همین دلیل بوده است
ب. اسحاق و اسماعیل علیهماالسلام
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
