دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور مقاله بررسی ترکیب گونههای درختی و تیپهای جنگلی تشکیل یافته با گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله بررسی ترکیب گونههای درختی و تیپهای جنگلی تشکیل یافته با گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران دارای ۱۶ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بررسی ترکیب گونههای درختی و تیپهای جنگلی تشکیل یافته با گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی ترکیب گونههای درختی و تیپهای جنگلی تشکیل یافته با گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بررسی ترکیب گونههای درختی و تیپهای جنگلی تشکیل یافته با گونه نمدار در جنگلهای غرب مازندران :
منابع و ماخذ
-۱ اسدی، م..۱۳۶۴بررسی جوامع گیاهی جنگل خیرودکنار، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طـبـیـعـی، دانشگاه تهران.
-۲ ثابتی، ح..۱۳۷۴ جنگلها، درختان و درختچههای ایران. انتشارات دانشگاه یزد . ص.۷۵۰
-۳ شیخ الاسلامی، ع. نمیرانیان، م. بررسی مشخصههای کمیو کیفی نمدار در جنگلهای (حوزه) غرب مـازنـدران.
مجله علوم کشاورزی. سال هشتم. شماره .۳ ص .۸۷-۷۱
-۴ قهرمان، الف..۱۳۶۲ فلور رنگی ایران. انتشارات مو سسه تحقیقات جنگلها و مراتع، وزارت کشاورزی .شـمـاره انتشار .۴۹۳ جلد چهارم.
-۵ گرجی بحری، ی..۱۳۷۹ بررسی طبقه بندی، تیپولوژی و برنامهریزی جنگلشناسی در جنگل تحقـیـقـاتـی واز.
پایان نامه دکتری، دانشگاه تهران. ص .۱۳۸
مقدمه
نگرش به جنگل از دیدگاه توسعه پایدار، لزوم حفظ گونههای جنگلی را بهعنوان ذخیره ژنتـیـکـی در
اولویت قرار میدهد. از این رو شناسایی گونههای جنگلی و ترکیبات درختی گام مهمی در جهت رسیدن بـه اهداف جنگل شناسی مبتنی بر توسعه پایدار را فراهم می نماید .
نمدار یکی از گونههای جنگلهای شمال میباشد که علاوه بر ارزش اکولوژیک از ارزش اقتـصـادی
نیز برخوردار میباشد. در این تحقیق بعد از شناسایی رویشگاههای این گونه در جنگلهـای حـوزه غـرب مازندران، برخی از رویشگاههای انتخاب ودر هر رویشگاه با هدف بررسی ترکیبات درختی و تـیـپ هـای جنگلی نمدار، مطالعات انجام گرفت.
در ایران روی گونه نمدار، بجز مطالعات مربوط به پراکنش این گونه مطالعات چندانی انجام نگرفـتـه
است. شیخ الاسلامی((۱۳۸۱ مشخصههای کمی و کیفی نمدار و محاسبات آماری مربوط به قطعات نمونه ایـن تحقیق را در جنگلهای غرب مازندران مورد بررسی قرار داد.
مطالعات اسدی (۱۳۶۴) در جنگل خیرودکنار نشان میدهد که این گونه در ارتفاعات پایین با گونـه شمشاد، تشکیل جامعه نمدار- شمشادستان را میدهد. اما مطالعات مشابه بر روی گونه شیـردار (رمضـانـی
(۱۳۷۸، پلت (ثاقب طالبی (۱۳۷۸ آلوکک (شیخ الاسلامی(۱۳۷۵ و سایر گونهها نیز انجام گرفته است.
گونه نمدار گونهای است مزوفیل و سایه پسند که بصورت تک پایه در جنگلهای راش و بلوط رشـد می نماید. در تالش و ایران در تودههای توسکا ییلاقی با شیردار، خرمندی و شب خسب همراه میباشـد. ایـن
گونه در قفقاز در درههای مرطوب و در سایه مشاهده میگردد و در کنار راش و بلوط، همراه با گونه هـای ون، ملج، گلابی وحشی، ازگیل و ولیک رویش دارد. در شمال آناتولی زیرگونههای نمدار در تـوده هـای
جنگلی آمیخته پهن برگ و سوزنی برگ (پیسه آ و نراد) در ارتفاع ۳۰۰ تا ۱۵۰۰ متر از سطح دریا گسترش دارد. در ایران از ارتفاع ۱۰۰ تا ۱۶۰۰ متر و گاهی تا ارتفاع بالای ۲۰۰۰ متر ۲۴۰۰)متر از سطح دریـا) و در قفقاز تا ارتفاع ۲۲۰۰ متر در ارمنستان گزارش شده است ( براوکس، .(۱۹۷۸
نمدار در قسمتهای مرکزی و جنوبی اروپا، مناطق کوهستانی بین دریا سیاه و خزر با اقلیم بـحـری گسترش داشته، ولی در اقلیم بری پراکنش ندارد. پراکنش آن بهصورت انفرادی و پراکنده در جوامع جنگلی متفاوت در اروپا حضور داشته و رویشگاههای با اقلیم مرطوب را ترجیح میدهد. همچنین طالب خاک هـای عمیق و آهکی با هوادیدگی خوب و زهکشی مناسب است. در چنین شرایطی به ارتفاع ۳۵ متر و قطر ۲ متـر میرسد. گونهای است حساس به سرمای دیررس بوده و نیاز نوری نهالهای آن بیش از راش و ممرز اسـت
(لایبوندات،.(۱۹۸۴
گسترش نمدار در غرب، جنوب و مرکز اروپا تا قفقاز وآسیای صغیر مشاهده میشـود. نـمـدار در جنگلهای پهن برگ آمیخته مناطق کوهستانی و تپه ماهوری حضور دارد و رویشگاههای با هوای مرطـوب، زمستانهای معتدل و تابستانهای گرم و دارای خاکهای مرطوب آهکی غنی از مواد غذایی را تـرجـیـح میدهد (آیس و همکاران،.(۱۹۹۳
در جوانی ریشههای نمدار ابتدا بهصورت عمیق در خاک نفوذ نموده و سپس ریشههای جانبی آن در خاک نفوذ میکند. در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی در محیط باز تولید بذر می نماید. دیر زیستی نمدار بسیار طولانـی
شیخعنوانالاسلامیمقالهو همکاران ۴۳
میباشد. در اروپا تا ارتفاع ۱۶۰۰ متر از سطح دریا گسترش داشته، اما بهترین کیفیت جنگل شـنـاسـی در محدوده ۱۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا نشان میدهد. این گونه در خاکهای آهکی اسکلتی خشک تا نسبـتـا مرطوب به خوبی ظاهر میشود. درختی است گرما دوست، از نظر رقابت گونهای است ضعیف و در مجموع پرتوقع میباشد. در جوانی نهالها نسبت به سایه بردبار است(آنونیموس،.(۱۹۹۳
مواد و روشها
گیاهشناسی گونه نمدار
برای نمدار در ایران چند گونه شناسایی و معرفی شده است. قهرمان((۱۳۶۲گونه نمدار را بـا نـام علمیتیلیا پلاتی فیلوس زیر گونه کاوکازیکیا۱ معرفی نموده است. مشخصات این گونه بهشرح زیر میباشـد.
نمدار درختی است با ارتفاع۱۵ تا ۳۵ متر، ساقه دارای پوست صاف، بهتدریج تیره و شکافته شده، بـرگ هـا
متناوب با زاویه انحراف ۱/۲، طول دمبرگ ۵ تا ۱۰ سانتیمتر، ساده، دارای دندانههای بزرگ اره ای، تـخـم مرغی، در قاعده مقطع و مورب ، نوکدار، در سطح پشتی کمرنگ، در کنار رگبرگها کرکدار. گلها سفیـد یا تقریبا زردفام، معطر، مجتمع در گرزنهای با ۳ تا ۸ گل، واقع بر براکتههای طویل ۹-۵×۲-۱) سانتیمتـر) و
غشایی، بهرنگ سفید و متمایل به زرد، پرچمها متعدد ۳۰) تا(۴۰، با میلههای طویل تر از جام، تخمدان کرکینه پوش یا فاقد جام، میوه گلابی شکل و پوشیده از کرک. زمان گل دهی اردبیهشت ماه است. مناطق انتـشـار
شامل: جنگلهای کدوم، رستم آباد، سفید رود و آستارا در گیلان، جنگلهای بین کلاردشت و مرزن آبـاد،
بین تنکابن و چورته، دره چالوس، دره تالار قائم شهر، پل زنگوله، کجور در مازندران، مینودشت و جنـگـل گلستان و همچنین ارسباران میباشد.
ثابتی (۱۳۷۴) نمدار را با نام علمیتیلیا بگونیفولیا۲ معرفی میکند. نمدار درختی است بـزرگ و بـه ارتفاع ۲۰ متر،که دارای تاج کروی و گرد میباشد. پوست تنه صاف و بهرنگ خاکستری تیره است و روی آن فرو رفتگیهای کوچکی مشابه جای ساچمه دیده میشود.گلهای زرد و معطر آن در اواخر خرداد مـاه شکفته میشود. پایک این گلها با برگههای فرعی بلند و کشیده همراه بوده که با رنگ سبز مغز پستـه ای روشن خود کاملا مشخص است. برگهای این درخت قلبی شکل، کمینامتقارن، دندانه دار و نوک تیـز و
غشایی میباشد. عامل اصلی تفاوت بین گونههای مختلف نمدار در تیزی دندانههای حاشیه برگ، محل خارج شدن پایک گل از روی برگه، تعداد گل، شکل میوه و صاف بودن یا کرکداربودن آن میباشد، که به مطالعه دقیق و وسیع نیاز دارد.
روش تحقیق
در این مطالعه با توجه به اهداف مورد نظر، انتخاب مناطق مورد بررسی بـر اسـاس طـرح هـای جنگلداری، تجارب کارشناسان جنگل، نظرات قرقبانان جنگل بوده و در نهایت با جنگل گردشی مناسبترین مناطق تعیین گردید. جهت پراکنش مناسب قطعات نمونه در کل ناحیه مورد بررسی، سه منطقه رویان، نوشهر و رامسر در نظر گرفته شده، در هر منطقه در سه طبقه ارتفاعی از سطح دریای آزاد (کمتر از۵۰۰ متر،۵۰۰ تا
۱۰۰۰ متر و بیش از ۱۰۰۰ متر از سطح دریای آزاد) رویشگاههای مورد نظر انتخاب گردیدند. در نهایـت ۹
۱- Tilia platyphyllus Scop. Subsp. Caucasica 2- Tilia begonifolia Stev.1846
۴۴ مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی
رویشگاه برای این مطالعه در نظر گرفته شد.
روش انتخاب قطعات نمونه در هر منطقه بهعلت پراکنده بودن گونه نـمـدار در رویشـگـاه هـا،
نمونه برداری انتخابی بوده است. هر قطعه نمونه بهعلت پراکندگی و دوری پایه نمدار از هم یک هکتـار در
نظر گرفته شده تا تعداد پایه مشخصی از نمدار را بتوان در هر قطعه نمونه انتخاب نمود. بنابراین در هر منطقه به انتخاب ۳ قطعه نمونه به مساحت یک هکتار و بهشکل مربع اقدام گردید. در هر یک از این قطعات نمونه وضعیت توده (شامل ارتفاع از سطح دریا، جهت دامنه، درصدشیب و درصد تاج پوشش) مشخص شده و تمام گونههای درختی تعیین شدند. قطر برابر سینه با نوار قطر سنج و قطر تاج در روی زمین در دوجهت مختلف با متر، ارتفاع کل با شیب سنج سونتو برای تمام گونهها اندازه گیری شد. پوشش علفی در قطعات نمونه فرعی مربعی شکل به مساحت ۱۰۰ متر مربع و به شکل مربع بررسی شد، تعداد این قطعات نمونه فرعی ۵ قـطـعـه بوده که چهار قطعه در چهار گوشه قطعه نمونه اصلی و یک قطعه نمونه فرعی در مرکز قطعه نمونه اصـلـی قرار گرفته بود.
در طبقه بندی و تیپ بندی گونههای درختی از فراوانی گونهها (درصدآمیختگی) استفاده شده اسـت.
اساس کار بدین صورت است که اگر گونهای بیش از ۹۰ درصد ترکیب درختی را نشان دهد، تیپ به نـام
گونه مربوطه نامگذاری و تیپ خالص آن گونه معرفی میشود (همانند تیپ خالص راش). در صورتـی کـه درصد آمیختگی گونه غالب اول بین ۵۰ تا ۹۰ درصد، گونه دوم کمتر از آن و گونه سوم کمتر از ۱۰ درصد باشد، آن تیپ با دو گونه معرفی میشود که بین دو گونه اول و دوم از علامت (- ) استفاده میشود (همانند تیپ راش- ممرز). اگر درصد آمیختگی گونه غالب اول کمتر از ۵۰ درصد، گونه دوم کمتر از آن و گونـه
سوم کمتر از ۱۰ درصد باشد، این تیپ نیز با دو گونه و علامت ویرگول(،) بین آنها مشخص مـی گـردد
(همانند تیپ راش، ممرز). در هر دو حالت اگر درصد گونه سوم (یا چهارم) بیش از ۱۰ درصد باشـد، نـام
تیپ با سه گونه (یا چهارگونه) معرفی میشود که برای گونه سوم (یا چهارم) از کلمه همراه استفاده میشود
(همانند تیپ راش- ممرز همراه نمدار). تیپهایی که با یک و یا دو گونه درختی معرفی میشوند، بهعنـوان
تیپ اصلی و تیپهایی که با بیش از دو گونه معرفی میشوند به عنوان تیپ فرعی مشخص میگردنـد کـه
گونه اول گونه اصلی، گونه دوم بهعنوان گونه فرعی و گونه سوم (یا چهارم) بهعنوان گونه همراه نـامـیـده میشود(گرجی،.(۱۳۷۹
نتایج
بررسی پوشش علفی در قطعات نمونه نشان میدهد که گونههای اسپرولا، کارکس، چلرک، فرفیـون، متامتی، گزنه سفید، سرخس لانه پرنده، زنگی دارو، تمشک، کوله خاص و بنفشه در بیشتر قطعات نـمـونـه وجود دارند. درصد پوشش علفی در کل قطعات نمونه بهطور متوسط ۱۰۷ درصد (به علت تفاوت بلندی در پوشش علفی و وجود پوشش مشترک) و حداقل ۴۶ درصد در قطعه نمونه ۱۰ (نوشهر، ارتفاع کمتـر از۵۰۰
متر) و حداکثر ۱۴۸ درصد در قطعه نمونه ۴ (رویان، ارتفاع ۵۰۰ تا۱۰۰۰ متر) میباشد (جدول.(۱
بررسی گونههای درختی بر اساس درصد تاج پوشش نشان میدهد که گونههای ممرز، پلت، شیـردار در تمام قطعات نمونه و راش، خرمندی و انجیلی دراکثر قطعات نمونه همراه با گونه نمدار وجود داشـتـه و
شیخعنوانالاسلامیمقالهو همکاران ۴۵
اشتراک‌گذاری:
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
