مقاله ادب برابر خدا؛ روش الگویی پیامبران اولوالعزم به هنگام دعا

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله ادب برابر خدا؛ روش الگویی پیامبران اولوالعزم به هنگام دعا دارای ۳۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ادب برابر خدا؛ روش الگویی پیامبران اولوالعزم به هنگام دعا  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ادب برابر خدا؛ روش الگویی پیامبران اولوالعزم به هنگام دعا

چکیده  
مقدمه  
واژه الگو  
۱ ادب حضرت نوح(ع)  
۲ادب حضرت ابراهیم(ع)  
۳ادب حضرت موسی(ع)  
۴ادب حضرت عیسی(ع)  
۵ ادب حضرت محمد(ص)  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله ادب برابر خدا؛ روش الگویی پیامبران اولوالعزم به هنگام دعا

ابن‌منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، داراحیاء التراث العربیه، ۱۴۱۶ق

.امین، نصرت بیگم، مخزن العرفان، اصفهان، انجمن حمایت از خانواده های بی سرپرست، بی‌تا

ابن کثیر، اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، بی‌جا، دار الاندلس، بی‌تا

بغدادی، علی، تفسیرالخازن، مصر، مطبعه التقدم العلمیه، بی‌تا

پیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه دکتر باقر ساروخانی، تهران، کیهان، ۱۳۷۰

جرجانی، ابوالمحاسن، تفسیر گازر(جلاءالاذهان و جلاءالاحزان)،۱۳۳۷

دهخدا، علی اکبر، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۲۵

رازی، ابوالفتوح، تفسیرابوالفتوح رازی، بی‌جا، چاپخانه علمیه، ۱۳۳۴ ش

رازی ، فخرالدین، التفسیرالکبیر، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ ق

زمخشری، محمود، تفسیر الکشاف، تهران، آفتاب، ۱۳۷۳

شعاری‌نژاد، علی اکبر، فرهنگ علوم رفتاری، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۵

طبرسی، ابی علی الفضل، تفسیر مجمع البیان، بیروت، دارالاحیاء التراث العربیه، ۱۳۷۹ ق

عباسی‌مقدم، مصطفی، نقش اسوه‌ها در تبلیغ و تربیت، قم، دفتر تبلیغات، ۱۳۷۹

عروسی الحویزی، عبدعلی، تفسیرنورالثقلین، قم، مطبعه الحکمه، ۱۳۸۵ ش

فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیرالصافی،بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۶۲ ش

قطب محمد، روش تربیتی اسلام، محمدمهدی جعفری، شیراز، دانشگاه شیراز، ۱۳۷۵

قمی،عباس، سفینه البحار، کتابخانه سنایی، ۱۳۶۳

لوبون، گوستاو، روح التربیه، ترجمه عادل زعیتر، مصر، مطبعه داراحیاء الکتب العربیه، ۱۹۴۹م

ماسن، پاول هنری و دیگران، رشد و شخصیت کودک، ترجمه مهشید یاسایی، تهران، مرکز، ۱۳۸۰

مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۲

مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، ۱۹۸۵م

مطهری، مرتضی، سیری در سیره نبوی، قم، صدرا، ۱۳۶۷

مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، بیروت، دارالعلم للملائین، ۱۹۸۱م

مکارم، ناصرو دیگران، تفسیر نمونه، تهران،دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۶

طباطبائی، سیدمحمدحسین، المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۴

میبدی، رشیدالدین، کشف الاسرار و عده الابرار، معروف به تفسیر خواجه عبدا;انصاری، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱

چکیده

در این تحقیق، یکی از بهترین روش های تربیتی، یعنی روش الگویی مورد بررسی قرار گرفته است. این روش در رفتار انبیای اولوا العزم در برابر خداوند منان به هنگام گفت و گو، درخواست و دعا به پیشگاه حضرت حق مورد دقت قرار گرفته است تا همه بهترین سبک گفت و گو، بهترین نوع سخن در برابر خدا را از این الگوهای معصوم(ع)‌ درس بگیرند. در ابتدا، ضمن بحث کوتاهی در باره الگو، به ادب حضرت نوح(ع)، ابراهیم(ع)، موسی(ع)، عیسی(ع) و ادب حضرت محمد(ص) پرداخته ایم. با روش تحلیل محتوا، نوع خطاب، افعال قابل استناد به خدا، خواسته های اصلی و عناوین برگزیده برای هر دعا، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها: دعا، دعوت، ادب، روش الگوی پیامبران اولوا العزم

مقدمه

یکی از مؤثرترین شیوه‌های تربیتی روش الگویی است. نقشی که انبیا در تبلیغ و دعوت این ایفا می‌کردند، فراتر از ابلاغ صرف پیام به مردم بوده است. آیات شریف قرآن نشان می‌دهد که انبیا تنها به فکر ابلاغ پیام به مردم نبودند، بلکه در راستای دعوت خویش، همه تلاش خود را برای تغییر رفتار مردم به کار می‌بستند. حضرت نوح(ع) در طول ایام تبلیغ خود، با رساندن پیام به چشم و گوش مردم، وظیفه تبلیغی خود را پایان یافته‌ ندید، پس از آن همه سختی و مشقتی که تحمل کرد و تأثیر چندانی بر قوم خود نیافت، از خداوند متعال چاره جویی کرد. وی از خدا خواست روشی بیابد تا دعوتش در دل مردم نفوذ کند. عرض کرد

پروردگارا، این‌ها مرا نافرمانی کردند و به دنبال کسی رفتند که ازدیاد مال و اولادش جز زیان به بار نمی‌آورد. این‌ها بسیاری راگمراه کردند. خدایا، چه کنم تا دعوتم بر دل آنها اثر کند و در جامعه معصیتی صورت نگیرد و بتی پرستش نشود. خدای من، اگر این‌ها را رها کنی، بندگانت را گمراه می‌کنند و فرزندانی ستمکار به دنیا می‌آورند(نوح:۲۱)

این تنها به حضرت نوح(ع) اختصاص ندارد، بلکه سایر انبیای اولوا العزم نیز خواستار تغییری در درون مردم بودند

شهید مطهری می‌فرماید

ممکن است افرادی بپرسند، چرا قرآن این همه، امر دعوت را کار دشواری تلقی کرده است؟ همه پیام رسانی‌ها این قدر مشکل نیست. پس باید انواع آن را بررسی کنیم. ابلاغ در یک مرتبه فقط ابلاغ به حس است. بدیهی است این پیامرسانی، کار آسانی است. ولی آیا پیامبران که بلاغ مبین دارند، وظیفه آنها فقط این است که مطلب را به گوش مردم برسانند؟ چنین نیست، بلکه بالاتر از ابلاغ به حس و ابلاغ به چشم یا گوش، ابلاغ به عقل و فکر است؛ یعنی مطلب را باید طوری بیان کنند تا در عقل نفوذ کند. عقل، دروازهاش بسته است و جز با ابزار و مرکب برهان و استدلال و به تعبیر قرآن، حکمت، پیامی را در خود نمی‌پذیرد. حال آیا ابلاغ به عقل کافی است؟ نه، این مرحله اول است. پیام الهی گذشته از اینکه در عقل باید نفوذ کند؛ باید در دل‌ها نفوذ کند، یعنی باید در عمق روح بشر وارد شود و تمام احساسات او، یعنی تمام وجودش را در اختیار بگیرد. به همین جهت، پیامبرانند که می‌توانند بشر را در راه حقیقت به حرکت درآورند. پس پیغمبران، گذشته از اینکه پیام خودشان را به عقل مردم می‌رسانند، کار بزرگتری می‌کنند که پیام را به دل می‌رسانند

این نوع ابلاغ به بیش از انذار و تبشیر نیازمند است. معنای جمله «ما ارسلناک الا مبشراً و نذیراً» این است که تو در قبال عمل زشت مردم تقصیری نداری. به همین دلیل، سخن برخی از مفسران۲که گفته‌اند: «مراد این است که ما تو را تنها مبشر مؤمنین و منذر کافرین فرستاده ایم، پس دیگر درباره ایمان نیاوردن کفار غم مخور»۳ صحیح نیست

رساندن پیام به عمق وجود انسان‌ها به گونه ای که آثارش در رفتار آنها جلوه کند، اهمیت روش الگویی را بیشتر روشن می‌کند. الگوها در تعیین رفتار مطلوب نقش فراوانی دارند؛ چرا که مردم به دنبال این هستند که به صورت کاربردی برای بروز حالت های درونی، رفتار مناسبی را ببینند تا با انجام آن، پاسخ مثبتی به گرایش های خود داده باشند

واژه الگو

واژه «الگو» به معنای روبُر، مدل، سرمشق، مقتدا، اسوه، قدوه، مثال و نمونه است،۴ در میان معانی ذکر شده، مقتدا، اسوه و قدوه مختص انسان است، معنای مشترکی که برای این سه وجود دارد، عبارت است از فردی که به لحاظ ویژگی‌ها و خصوصیاتش، صلاحیت یافته تا دیگران از او تبعیت و پیروی نمایند. گرچه واژه الگو، به انسان نمونه اختصاص ندارد، شامل سایر موجودات نمونه نیز می‌شود، اما با توجه به این که در اصطلاح روان‌شناسی و علوم تربیتی، معمولاً واژه «الگو» برای انسان نمونه استعمال می‌شود، همین واژه را البته با توجه به معنای خاص آن به کار می‌بریم

در روان شناسی،اصطلاحات Social learning, Observation learning ,Modeling با این شیوه مناسبت دارد. «Modeling»، یک فن رفتار درمانی است که برای تغییر رفتار، ضمن یادگیری ادراکی و با فرصت و امکان دادن به فرد، که از یکی تقلید کند، به کار می‌رود. همچنین تعریف «روش و شیوه انتخاب از الگوهای رفتار بدنی و کلامی مشهود، الگوهای خاص رفتار برای تقلید »برای اصطلاح (Modeling) مطرح است. (Observation)5 learning نیز به تغییر نسبتاً مدام در رفتار، که قسمت عمده اش نتیجه مشاهده رفتار دیگری است، اطلاق شده است

با توجه به نقش مهم مشاهده و الگو در یادگیری، نظریه یادگیری اجتماعی شکل گرفت. بر مبنای این نظریه، که بر نقش مشاهده، تقلید و الگوبرداری از رفتارهای مشاهده شده در دیگران مبتنی است، شخص می‌تواند با مشاهده دیگران، از یادگیری بهره مند شود

در بحث الگو در قرآن مجید، نه تنها ما به دنبال تغییر و تعدیل رفتار، بلکه به دنبال اصلاح نگرش‌ها و انگیزه‌ها نیز هستیم. از سوی دیگر، تبعیت از الگوها به طور صحیح و آگاهانه، مطلوب است و انسان‌ها از تقلیدهای ناآگاهانه و کورکورانه برحذر داشته شده اند. با توجه به آن‌چه بیان شد، روش الگویی در قرآن مجید را می‌توان چنین تعریف کرد: ارائه رفتار مطلوب از طریق نقل سرگذشت پیشنیان تا دعوتی عملی برای مردم جهت به کمال رساندن استعدادهای درونی باشد. اسوه های بشری و نمونه های متصل به وادی ربوبیت، انسان‌هایی هستند که به لحاظ استعدادهای و ویژگی‌ها و منش و شخصیت برترِ، قابل تحسین خود، توجه دیگران را به خویش جلب می‌نمایند. آنان را وادار به پیروی و تبعیت از خود می‌کنند؛ چرا که ایشان در برخورداری از کمالات انسانی و تزین به اخلاق و فضایل، سرآمد دیگران هستند

در علوم تربیتی، یکی از اصطلاحات بسیار رایج،«مدل رفتار»یا الگوی رفتار است که مراد از آن، طرح و مجموعه رفتاری است که شخصی آن را دارا است.۷ الگو از سویی به طرح‌ها و برنامه های گوناگون، اعم از تربیتی، اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی گفته می‌شود و از سوی دیگر، به نمونه های عینی و خارجی یک طرح عملی و یا اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی یا مذهبی، اطلاق می‌گردد. کاربرد آن در هر دو مورد بسیار است. در علوم اجتماعی Pattern معنای مدل،گونه و هنجار از آن برمی‌آید. الگو، چیز شکل گرفته در یک گروه اجتماعی است، به این منظور که به عنوان مدل یا راهنمای عمل در رفتارهای اجتماعی به کار آید

از نگاه کارکردی و روانی ـ اجتماعی باید گفت: الگوها آن شیوه های زندگی هستند که از صوری فرهنگی منشأ می‌گیرند. افراد به هنگام عمل به طور طبیعی با این الگوها سروکار دارند و اعمالشان با آنها تطابق می‌یابد. انسان‌ها از طریق آموزش و جذب، در یک فرهنگ خاص شبکه ای از عادات و واکنش‌هایی کسب می‌کنند که موجب تطابق آنان با شیوه های کلی رفتار گروه باشد.۹ الگو پذیری، تقلید و تربیت، مفاهیمی مرتبط و نزدیک به هم می‌باشند. هر سه مفهوم در روان‌شناسی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. الگوپذیری زمینه و مقدمه لازم برای تقلید است، تقلید هم یکی از سازکارهایی است که تربیت از طریق آن صورت می‌پذیرد

قهرمان جویی یا قهرمان پرستی یکی از جلوه های روانی است که در سرشت اولیه بشر نهاده شده است. بشر همواره در پی گمشده ای جستجو می‌کند، در تکاپو و تلاپوی قهرمانی پر شکوه و جلال و پیشوایی درخور ستایش است: «قهرمان پرستی را اصولاً یکی از تجلیات اصیل روانی انسان دانسته اند که در فطرت و نهاد انسان حضوری بارز دارد».۱۰قهرمان، انسانی است ممتاز که در نظر جستجوگر و انتخاب گر خویش، از صفات ویژه یک انسان متعالی، دوست داشتنی و شایسته تقلید و پیروی، بهره دارد. امتیاز، ویژگی، کمال، بایستگی و شایستگی قهرمان، ممکن است در یک جهت یا در جهات گوناگون باشد. الگو در جوامع مختلف، عامل مهمی در صلاح و فساد جامعه محسوب می‌شود. مؤمنان همواره انبیا را تجسمی کامل از مکتب یافته اند. علاوه بر این ، از گفتارشان درس آموخته اند، آنها را قهرمان صحنه های مختلف می‌دانسته اند و به آنان تأسی می‌جسته اند. با نگاهی گذرا به قرآن، به اسوه های متعددی بر می‌خوریم. حضرت یوسف(ع) اسوه ایستادگی در برابر شهوات است. حضرت ابراهیم(ع) قهرمان توحید است. حضرت نوح(ع) قدوه مقاومت و پایداری است. حضرت یعقوب(ع) اسوه صبر و تحمل، حضرت اسماعیل(ع) الگوی ایثار و حضرت خاتم(ص) اسوه حسنه و مقتدای همه است. این‌ روش، یکی از مؤثرترین شیوه های تربیت و تبلیغ است

«عملی‌ترین و پیروزمندانه‌ترین وسیله تربیت، تربیت کردن با یک نمونه عملی وسرمشق زنده است. الگو به مردم عرضه می‌شود تا هر کس به اندازه ظرفیت و استعدادش، از آن شعله فروزان نور برگیرد. اسلام، سرمشق دادن را بزرگترین وسیله تربیت می‌داند.»۱۱ با توجه به این که فضای تعلیم و تربیت زیر پوشش عناصر گوناگونی قراردارد که همه آنها می‌تواند الگوپرداز و سرمشق ساز باشد، با این حال هیچ عنصری به اندازه مربی و معلم الگوسوز یا الگو ساز نیستند. در رفتار و رهنمودهای علمی و نظری معلمان و اصولاً مسئولان تعلیم و تربیت مدارس، به رفتار و افکار شاگردان چنان سازمان می‌دهد که به صورت الگو و سرمشق زندگانی آنها درآید. اگر معلمان، فلسفه، تعلیم و تربیت مطلوب را که صرفاً متکی به مطالعات علمی و تحقیقات نظری نیست، بازیابند، متوجه می‌گردند که ارزش های اخلاقی و انسانی، هم وزن با ارزش های علوم و یا برتر از آن است. هیچ جامعه ای نمی‌تواند به زندگانی و حیات اجتماعی خود ادامه دهد، مگر آنگاه که مبانی عمومی انسان و الگوهای عالی را که سازنده عادات اخلاقی است، شناسایی کرده، خود را موظف به همگامی و هماهنگی با آنها بداند

امام صادق(ع) می‌فرماید: «مردم را با عمل دعوت کنید، نه با زبان.»۱۳ همه حرکات، سکنات، اشاره‌ها و حتی واژه‌هایی که از سوی مربی، معلم و مبلغ در خلال انجام وظیفه به کار می‌رود، به شدت در کودکان و نوجوانان اثر می‌گذارد. خداوند در آیه شریفه ۲ سوره صف می‌فرماید: «یا ایهاالذین آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون.» باید بین رفتار و گفتار، همسانی و همخوانی وجود داشته باشد تا گفتار تأثیر کند. این دلیلی است بر اهمیت بیشتری که در تربیت الگویی است. باید با الگو شدن عملی، فضای پرتفاهم و مناسبی در جامعه ایجاد کرد. در غیر این صورت جوانان جامعه، با دیدن دوگانگی بین شعار و عمل، بسیار سریع از مسئولان جامعه، دل زده شده، از آنها فاصله خواهند گرفت و دیگر نه تنها به سختی به اسوه‌ها و الگوهایی که مدعی دفاع از آنها هستند، توجه می‌کنند، بلکه گرایش آنها به قطب مخالف، خود به خود تسهیل می‌شود. این مطلب، نشان دهنده این نکته است که روش الگویی یکی از مؤثرترین روش های تأثیرگذاری است. اگر بزرگان جامعه ای صرفاً بر شعار تکیه کنند عمل آنها همان شعارشان باشد، فرهنگ غالب بر افکار و رفتار عموم مردم، شعار صرف خواهد شد. بنابراین، اگر می‌خواهیم مردمی را به رفتاری مناسب بکشانیم، باید نه تنها با گفتار، بلکه با عمل، آنان را دعوت کنیم. حال تربیت الگویی را در ادب انبیای اولوا العزم در برابر خدا در قرآن را بررسی می‌کنیم

ادب هیأت زیبا و پسندیده‌ای‌ است که طبع و سلیقه هر مؤمنی، سزاوار می‌داند هر عملی را مطابق آن انجام دهد

۱. ادب حضرت نوح(ع)