انرژی هسته ایی و استفاده صلح آمیز از آن

    
فهرست
پیشگفتار    4
مراحل تحقیق :    5
مقدمه :    7
فصل اول :    10
تشریح ساختمان  اتم :    11
آزمون تئوری نسبیت: حق با انتیشتن بود    13
پایداری و ناپایداری :    14
شکافت هسته ای    16
انرژی  شکافت هسته ای    16
انرژی بستگی هسته ای    17
مواد شکافتنی    19
شکافت     19
همجوشی هسته ای    19
نیروگاههای هسته ای :    22
فصل  دوم :    21
نیروگاههای هسته ای :    22
انواع راکتورهای هسته ای    22
راکتورهای حرارتی :    23
تهیه سوخت راکتورهای حرارتی    23
راکتورهای سریع    24
تبدیل انرژی اتمی به انرژی حرارتی :    24
تهیه انرژی الکتریکی :    25
سوخت هسته ای :    27
سوخت هسته ای از کجا تامین می شود؟    27
ساخت سوخت هسته ای    27
پلوتونیوم    28
تهیه سوخت    29
پایان یک نیروگاه    29
اورانیوم چیست :    31
فصل  سوم :    30
اورانیوم چیست :    31
غنی سازی  اورانیوم  با دیفوزیون گازی    34
غنی سازی اورانیوم  از طریق میدان مغناطیسی    34
کاربردهای اورانیوم غنی شده    35
کاربردهای  زیست شناختی و پزشکی  فیزیک هسته ای    37
فصل  چهارم :    36
کاربردهای  زیست شناختی و پزشکی  فیزیک هسته ای    37
کاربردهای فیزیک  هسته ای در پزشکی :    38
کاربرد انرژی هسته ای  در بخش دامپزشکی و دامپروری :    39
کاربرد انرژی هسته ای در دسترسی به منابع آب:    39
کشاورزی هسته ای :    40
علوم  در باستان شناسی و زمین شناسی :    41
آنچه باید بدانیم :    41
فصل  پنجم:    47
چکیده    48
آژانس سه ارگان مرتبط باهم دارد?    51
شورای حکام :    52
کنفرانس عمومی    52
فعالیتهای هسته ای ایران قبل از انقلاب اسلامی    61
۲-نکات مهم در زمینه فعالیتهای هسته ای ایران قبل از انقلاب اسلامی?    66
۳-نتیجه گیری?    70
بخش کشاورزی هسته ای    73
بخش مواد هسته ای?    74
بخش دزیمتری استاندارد یا?    75
مرکز تحقیقات و کاربرد لیزر    75
بخش تحقیقاتی طیف نگاری    76
مرکز تحقیقات وکاربرد پرتو فرآیند یزد    76
مرکز تحقیقات بناب    77
بخش تحقیقات گداخت هسته ای    77
مرکز توسعه انرژیهای نو    78
متن کامل قطعنامه سازمان بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران    80
پروتکل الحاقی NPT و منافع و مضرات پذیرش آن    82
پروتکل الحاقی ۲ + ۹۳ چیست؟    83
چرا در این موقعیت زمانی بحث پیوستن ایران به این پروتکل مطرح شده است؟    84
خواستار سیاست مستقلانه‌ای از سوی اروپا هستیم    88
ایران، منتظر نمی‌ماند    88
فک پلمپ تأسیسات اصفهان با حضور بازرسان آژانس    88
گزارشی از یو.سی.اف اصفهان    90
پاسخ ایران به نامه اروپا    92
عقب نشینی تاکتیکی آمریکا درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران    95
گفتگوی بوش و پوتین درباره ایران    97
ایران هسته‌ای صلح‌طلب و عدالت‌خواه    98
احمد‌ی‌نژاد از زبان مردم همه کشورهای در حال توسعه سخن گفت :    99
پیشنهاد ایران انحصار قدرت را در جهان می‌شکند.    100
پیشنهاد ایران خوشایند قدرتهای سلطه طلب نیست    101
پیشنهاد ایران برای غرب امیدوار کننده نیست    102
رآکتور بدون سوخت، یک کار ناقص است.    103
مرحله سرنوشت ساز    104
آژانس، تنها مرجع رسیدی به مسأله هسته‌ای ایران است    109
کلیات چگونگی مشارکت در تولید انرژی هسته‌ای تصویب شد .    112
هدف غرب پرونده هسته‌ای ایران است    113
احضار سفرای ایران درچند کشور اروپایی    115
بیانیه کوفی عنان    116
واکنش دکتر احمدی‌نژاد    116
ساخت تأسیسات مشترک هسته‌ای تهران و مسکو در روسیه    121
سولانه: اتحادیه اروپا خواهان همکاری با ایران است    122
وی تصریح کرد: تنها می‌توانیم بگوییم که محتوای این نامه پیرامون مسئله هسته‌ای بوده است. ( ۴۵ )    129
استفاده از انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست    129
گفتگوی وزیر دفاع آمریکا با اشپیگل    131
آیا چین در این قرن یا در قرن آینده، مبدل به رقیب اصلی آمریکا خواهد شد؟    132
اشپیگل: آیا چین تبدیل به دومین ابرقدرت جهان خواهد شد؟    132
اشپیگل: اما چرا شما در خانه، حمایت عمومی را از دست می‌دهید؟    133
اشپیگل: به بیان دیگر، آیا میزان محبوبیت، شاخص قابل اطمینانی نیست؟    134
رامسفلد: سنی‌ها اقلیتی بودند که از حکومت صدام بهره می‌بردند.    134
اشپیگل: درباره چه کشورهایی صحبت می‌کنید؟    135
اشپیگل: آیا واقعاً این کار را می‌کنید؟    135
رامسفلد: این به وضوح امکان‌پذیر و مطلوب است.    136
اشپیگل: تا چه حد نگران ایران می‌باشید؟    137
اشپیگل: ما درباره چه نوع تحریم‌هایی صحبت می‌کنیم؟    138
اشپیگل: شما صحبت نمی‌کنید؟    138
اشپیگل: منظور شما اروپایی‌ها می‌باشند.    138
نتیجه گیری :    141
پیشنهادات :    142

پیشگفتار
پیوسته یاد می کنیم مهربان پروردگاری را که نامش مزین کننده  نامها و آرامش بخش دل هاست . شکر و سپاس از آن  اوست  چرا که  ندای دین حقش را آخرین فرستاده اش در داد . او که قدرت جاودانگی خویش قلم  را به دستانمان داد تا بنویسیم و بخوانیم از اقتدار کشوری مقتدر بنویسیم از کاوشگرانی که در قلبشان عشق به وطن موج می زند و از این هوش و توانایی خویش به نحو احسن استفاده می کنند تا این مهد دانش شهرتی جهانی پیدا کند . ایران است این سرای دانش سرای  عشق خانه ای عظیم دوستی ها و مهد علم .
ایران ای مادر همیشه هشیار ای که صاحب خاکی هستی که از دانش سنگهایی بیرون می آید که ذهن هر متفکری را از آن خود می کند به یاد می آوری روزهایی که خورشید آسمان  تو شاهد پیروزی فرزندانت بود خاطرت هست شب هایی که مهتاب نظاره گر حرکات دستان  پرتکاپوی تلاشگرانی بود که  در کارخانه ها کار می کردند تا شاید خدمتی کوچک به این ملت  شریف تو کنند . می دانم که می دانی حرکت چرخ انرژی پدید اورنده تمام نیروها فقط به دست یکتا پروردگار من هست  و بس انرژی عظیم که در دل کوچک هر ذره نهفته است . نیرویی که در کوچکترین ذره ای از این هستی جای گرفته  و بزرگترین کار در دنیای علم انجام میدهد . بله انرژی اتمی .
صنعت  اتمی جای خودش را در چرخ صنعت یافته و یکی از سکانسهای کشتی کشور به دست گرفته متخصصان کشور محبوب با بهره گیری از علم و دانش خویش کشور ایران را با دنیای نوین علم و انرژی اتمی همگام ساخته اند .  امیدوارم شاهد پیروزی روز افزون کشورمان در علم باشیم .
 
مراحل تحقیق :
۱-انتخاب موضوع  و تعریف آن:
موضوع انرژی هسته ای حق مسلم ماست  ایران باید در فناوری هسته ای جایگاه بالایی داشته باشد .
۲- تحدید موضوع تحقیق :
علت مخالفت های کشورهای خارجی  دربرخورداری ایران از فناوری هسته ای چیست ؟ و چرا ایرن باید از فناوری  هسته ای برخودار باشد ؟
۳-جستجو و مطالعه ی منابع تحقیقی :
ضمن مطالعه ی مقالات در رابطه با انرژی هسته ای و نقش  ایران در فعا لیت های هسته ای در روزنامه ها و مجلات با مراجعه به کتابها و سایتهای اینترنتی اطلاعات بیشتری دریافت نموده ایم .
۴-ارائه ی فرضیه :
با توجه به این مسئله سوخت های فسیلی رو به اتمام است همه ی کشورهای جهان از جمله ایران باید حق استفاده از فناوری هسته ای را داشته باشند .
۵- انتخاب فنون و روش تحقیق :
مجموه ی حاضر تحقیقی کتابخانه ایست و برای تکمیل آن از مطالعه استفاده شده است .
۶- جمع آوری اطلاعات :
با مطالعه بر روی کتابها ، مجلات ، روزنا مه ها و منابع اینترنتی اطلاعات لازم  را جمع آوری کرده ایم
۷- تجزیه و تحلیل اطلاعات :
اطلاعات جمع آوری شده بر اساس موضوع دسته بندی کرده و اطلاعات اضافی را حذف نموده ایم .
۸- ارائه ی نظریه یا تئوری:
انرژی هسته ای حق مسلم تمامی مردم کشور عزیزمان است و برخورداری از این فناوری ما را به کسب موفقیت های بالایی می رساند.

 
مقدمه :
انرژی هسته ای در جهان
انرژی هسته ای از جمله انرژی هایی است  که کاربرد زیادی در سطح جهان دارد .  در حال حاضر ، ظرفیت نیروگاه های هسته ای جهان بیش از ۳۵۰ هزار مگاوات است که  پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۰ به ۳۵۹ هزار گیگاوات برسد. انرژی هسته ای دارای مزایایی است که کاربرد آن را افزایش می دهد . به عنوان  مثال، این انرژی کمترین تاثیر را بر محیط دارد ، همچنین به صرفه و اقتصادی است و در زمینه امنیت ملی انرژی نقش عمده ای دارد.  نیروگاههای هسته ای  را بر اساس راکتوری که در آن  استفاده می شود  تقسیم بندی می کنند .  در حال حاضر ۵ کشور جهان از انرژی هسته ای برای تولید الکتریسیته استفاده می کنند. اگر چه تعداد نیروگاههای هسته ای  کمتر از تعداد راکتورهایی است که دردهه های ۷۰ و ۸۰ ساخته شده ولی میزان الکتریسیته تولیدی بیشتر است .
توسعه انرژی هسته ای اولویت دیر شده ایران
ایسکانیوز –  در حال حاضر پیش از ۴۰۰ نیروگاه هسته ای  در جهان فعال است و تعداد زیادی راکتور تحقیقاتی هم در جهت پیشبرد علوم و فنون مورد استفاده قرار می گیرد .
بهره برداری انرژی هسته ای با خرید راکتور ۵ مگاواتی و نصب آن توسط امریکایی ها در سال ۴۶ در دانشگاه تهران آغاز شد.
قبل از انقلاب بیش از ۲ میلیارد دلار جهت  احداث فاز یک و دو نیروگاه بوشهر هزینه شده بود ، بعد از انقلاب به سبب جنگ و شرایط بوجود آمده این روند متوقف شد .
اگر طبق روال پیش می رفت پروژه در زمان  معقول به نتیجه مطلوب می رسید و در حال حاضر ایران بیش از ۲۵ سال  تجربه اندوزی در تکنولوژی هسته ای داشت و یا حداقل برای نگهداری یک نیروگاه تجربه کافی بدست آمده بود که می توانست سرمایه  عظیمی باشد .
با این حال طرح تکمیلی نیروگاه اتمی بوشهر با توجه  به اینکه فقط روسها مایل به همکاری بودند با تکنولوژی راکتورهای روسی  WWER در سال ۱۹۹۶ آغاز شد  که در سال ۲۰۰۶ به اتمام خواهد رسید .  دلیل طولانی شدن پروژه به تفاوت در تکنولوژی مختلف آلمان و روس برمی گردد . البته اگر یک نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی دیگر را روسها از پایه  شروع کنند در ظرف ۵ سال تحویل  خواهند داد ، موید این مسئله قراردادی است که با طرف چینی منعقد  کرده اند . ولی این را می توان  گفت :  علت اصلی  طولانی شدن پروژه  که پر هزینه ترین  راکتور هسته ای  جهان است ، فشارهای پی در پی امریکا و اتحادیه اروپایی به روسیه برای توقف همکاری با ایران است ، البته خود روسها هم تمایل چندانی به اتمام پروژه  بوشهر  به این  زودیها  ندارد چرا که  ایران نشان داده است توان طراحی و تولید  دستگاه ها و قطعات راکتور هسته ای  را  داراست ودر اندک  زمانی به این  بلوغ  رسیده است .
به هر حال  با توجه  به سرمایه گذاری های کلان دنیا  در بخش انرژی هسته ای  و عقب افتادگی ایران در این صنعت و افزایش مزیت ها  و منافع انرژی هسته ای  در جهان  امروز ، اولویت سرمایه گذاری و توسعه انرژی هسته ای ، اولویتی دیر باید تلقی کرد  و ایران برای عضویت در باشگاه  دارندگان تکنولوژی هسته ای توانایی قابل توجه  برای عرضه  ندارند و حرکت شتابان امروز جبران عقب ماندگی دیروز است.
انرژی های تجدید شونده پاسخی به کمبود  انواع انرژی های فسیلی در آینده ای نزدیک هستند ، که بیش از هر چیز به بخش حمل و نقل  و تامین گرما و سرما مربوط می باشند .  مطابق نظریه ی کارشناسی و رسمی  کمپانی های دایملر کرایسلر ، فولس واگن و فورد، مواد قابل سوخت حاصل از پروسه های بیولوژیکی یا بیواتانول ، بیودیزل و بیوگاز از جهت  هزینه بسیار مناسب تر هستند و سریع تر قابل دسترسی تا مثلاً هیدروژن حاصل از الکتریسیته ی هسته ای که برای آن باید  یک زیر ساخت جدید و بسیار پر هزینه ایجاد کرد .
تشریح ساختمان  اتم :
دسته ی بسیار ریز مرکز اتم حاوی عظیم ترین نیرویی است که  تاکنون کشف شده است (۱) انرژی شیمیایی یک نوع انرژی اتمی است که درون اتم ها  و مولکول ها نهفته است . نوع دیگر انرژی  هسته ای  می باشد که در مرکز اتم های هسته قرار دارد .  هسته از اجزای ریزی به نام پروتون و نوترون تشکیل شده است . پروتون ها دارای بار الکتریکی مثبت می باشد در حالی که نوترون ها بار الکتریکی ندارند. هسته  توسط الکترونها که دارای بارالکتریکی منفی است احاطه شده . بار مثبت پروتون ها و بار منفی الکترونها باعث می شود که آنها به سوی یکدیگر جذب شوند ، اجزای هر اتم توسط این نیروی جاذبه کنار هم  نگه داشته می شوند . (۲)
هسته اتم هر عنصر از پروتون و نوترون تشکیل شده است که مجموع تعداد آنها را عدد اتمی آن عنصر ،و به آنها نوکلئون میگویند . لازم به ذکر است جرم نوترون ۶۷۵/۱ ضربدر ۱۰ به توان منفی ۲۷ کیلو گرم ، و جرم پروتون ۶۷۳/۱ ضربدر ۱۰ به توان منفی ۲۷ میباشد .
پروتون های تشکیل دهنده هسته اتم چون دارای بار مثبت هستند پس طبیعی است که یکدیگر را دفع کنند برای جلوگیری از این اتفاق نوترون ها مانند چسبی از متلاشی شدن هسته جلوگیری میکنند . الکترون ها نیز در مدارات بیضی شکل و نامنظم در اطراف هسته با سرعت بسیار زیاد در حال گردشند و هر چه این الکترون ها به لایه والانس نزدیکتر می شوند تعلق آنها به هسته کاهش میابد .(بر اساس مدل اتمی بور)
اما اگر بخواهیم علمی تر بحث کنیم باید بگوییم تقریبا سه نیرو در هسته هر اتم وجود دارد که یکی از آنها سعی در انهدام هسته و دوتای دیگر سعی در پایداری هسته دارند . اولی نیروی کولنی یا مان دافعه پروتونی میباشد ، دومی نیروی گرانش ناشی از جاذبه بین ذرات جرم دار است و سومی که مهمتر ین دلیل جلوگیری از متلاشی شدن هسته میباشد همان نیروی هسته ای است . دقت کنید نیروی کولینی بسیار ناچیز است و نمیتواند به تنهایی هسته را متلاشی کند و نیروی گرانش ذرات نیز بسیار کم میباشد و توانایی در تعادل نگهداشتن هسته را ندارد در واقع این نیروی هسته ای است که اتم را در تعادل نگه داشته و از وا پاشیده شدن نوکلئون ها جلوگیری می کند . برای توضیح این نیرو باید گفت اگر فاصله بین پروتون و نوترون از ۵ ضربدر ۱۰ به توان منفی ۱۵ متر بیشتر شود نیروی هسته ای وجود ندارد ، برعکس اگر این فاصله از مقدار یاد شده کمتر نیروی هسته ای بیشتر میشود بدین طریق هسته از متلاشی شدن نجات میابد .
سال ۱۹۰۵ در یک آپارتمان کوچک در شماره ۴۹ خیابان کرامر گاسه در برلین ( منزل مسکونی انیشتن ) اتفاق بزرگی افتاد . کسی چه میدانست با کشف فرمول معروف نسبیتE= mc2 میتوان جان هزاران را در هیروشیما و ناکازاکی گرفت و یا اینکه برای میلیون ها نفر در سراسر جهان برق و انرژی تولید کرد؟/
فرمول E= mc2 به ما میگوید که اندازه انرژی آزاد شده برابر است با تغییرات جرم جسم تبدیل شده در مجذور سرعت نور . به این معنی که اگر ما جسمی به جرم مثلا یک کیلو گرم را با سرعتی نزدیک به سرعت نور به حرکت در آوریم انرژی معادل ۹ضربدر ۱۰ به توان ۱۶ ژول خواهیم داشت که رقم بسیار وحشتناکی است ولی واقعیت این است که چنین چیزی غیر ممکن است !!! چرا ؟
چون بر اساس همان  فرمول  نسبیت حرکت با سرعت نور برای  اجسام  غیر ممکن است .  برای درک  بهتر  موضوع  فرمول  را به شکل  دیگری  مینویسیم : ?m=E/C2 اگر C2 ثابت  فرض  شود به روشنی پیداست  که انرژی و جرم نسبت مستقیم  با یکدیگر  دارند حال اگر  ما بخواهیم جسمی  به جرم m را با سرعت  نور ©   به حرکت در اوریم طبیعتا باید به ان انرژی بدهیم و از انجا  که m وE با یکدیگر نسبت مستقیم  دارند پس هر چه  انرژی بیشتر شود m نیز بزرگتر میشودودر واقع  قسمت  اعظم انرژی  صرف  ازدیاد جرم میشود  تا سرعت  دادن به جسم . پس تقریباً به بی نهایت انرژی نیاز داریم  و این همان  چیزی است که  حرکت با سرعت نور را  برای اجسام غیر ممکن میکند . (۳)
آزمون تئوری نسبیت: حق با انتیشتن بود
دقیق ترین  ژیروسکوپ جهان برای آزمایش تئوری اینشتین آماده شده  است .  یک فضا پیمای ناسا که  برای آزمودن  دو پیش بینی  مهم  تئوری نسبیت عام اینشتین طراحی شده است برای پرتاب ماموریت کاوشگری گرانش E Gravity Probe B mission از چهار ژیروسکوپ بسیار دقیق استفاده  می کند تا تئوری اینشتین را که در سال ۱۹۱۶ ارائه شده است  در بوته  آزمونی دیگر  قرار دهد .  طبق این تئوری  اینشتین ، فضا  و زمان  در اطراف اجسام  بسیار سنگین تغییر شکل یافته و خمیده  می شود . این ماموریت  توسط ناسا طراحی شده است و مرکز مارشال اجرای آن را عهده دارد .
یک فضا پیمای ناسا که برای آزمایش دو پیش بینی مهم تئوری نسبیت عالم آلبرت اینشتین طراحی  شده است  در تاریخ ۱۷ آوریل ۱۹ فروردین  سال جاری از پایگاه  نیروی هوایی واندنبرگ کالیفرنیا به فضا پرتاب می شود . ماموریت کاوشگر گرانش ناسا که GP-B  نیز نامیده می شود ، از چهار ژیروسکوپ بسیار دقیق استفاده می کند. این ژیروسکوپ ها در یک ماهواره  ویژه  در مداری به دور زمین می چرخند و دو قسمت از پیشگویی های غیر معمول تئوری اینشتین را که  در سال ۱۹۱۶ ارائه شده است عملاً مورد آزمایش قرار می دهند . که فضا و زمان  به دلیل وجود اجسام  بسیار  سنگین  خمیده  می شود . دو اثری که قرار است  در این  برنامه آزمایش شوند عبارتند از : ژئودتیک که نشان دهنده میزانی از انحنای فضا زمان اطراف زمین در حالت سکون و اثر کشش چارچوب  frame dragging که نشان دهنده میزان کشش  فضا زمان اطراف زمین به دلیل چرخش آن است . (۴)
پایداری و ناپایداری :
اگر ما ۱۳ پروتون را با ۴ نوترون ترکیب کنیم هسته ای خواهیم  داشت  که اگر ۱۳ الکترون در اطراف  آن گردش کنند یک اتم  آلومینیوم  را میسازند . حال اگر میلیاردها عدد از این  اتم ها  را در کنار هم قرار دهیم  آلومینیوم را می سازیم  ( AL27 ) که با ان انواع  وسایل  نظیر قوطی ها و درب و پنجره ها و غیره … را میتوان ساخت .
حال اگر همین آلومینیوم  را در شیشه ای قرار دهیم !  و چند میلیون  سال به عقب برگردیم  این آلومینیوم هیچ  تغییری نخواهد کرد  پس آلومینیوم  عنصری پایدار  است .  تا حدود یک قرن  پیش تصور بر این بود  که تمام  عناصر پایدار هستند .  مسله  مهم دیگر  اینکه بسیاری از اتم ها  در شکل متفاوتی دیده می شوند .  برای مثال : مس دو شکل پایدار  دارد مس ۶۳ و مس ۶۵ که به این  دو نوع  ایزوتوپ گفته می شود . هر دوی انها ۲۹ پروتون   دارند اما چون  در عدد جرمی ۲ واحد  فرق دارند به سادگی می توان  فهمید که تعداد نوترون های اولی ۳۴ و دیگری ۳۶ است  و هر دوی انها پایدار هستند. در حدود یک  قرن پیش دانشمندان متوجه  شدند که همه  عناصر ایزوتوپ هایی دارند مه رادیواکتیو هستند .مثلا: هیدروژن را در نظر بگیرید در مورد این عنصر سه ایزوتوپ شناخته شده است .
۱-    هیدروژن معمولی یا نرمال ( H1 ) در هسته اتم حو یک پروتون دارد و بدون هیچ نوترونی . البته واضح است چون نیازی نیست تا خاصیت چسبانندگی خود را نشان دهد چرا که پروتون دیگری وجود ندارد .

منابع :
کتاب :
۱ – دانش پژوهان نوجوان – بخش : ( کاربرد انرژی ) جلد ۹ – ناشر : شاپرک – مترجم : زهرا افلاکی سال انتشار ۱۳۷۸ .
۲ – دانش نامه ی علوم ، جلد ۳ ، ناشر : پیام آزادی – سال انتشار ۱۳۷۹ – مولف : قاسم قالی باف
۳ – دنیای اتم – نویسنده : نیل آردلی – مترجم محمد رضا بهاری – انتشارات کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان – سال انتشار ۱۳۷۷
۴ – انرژی هسته ای – نویسنده : ایان گراهام – مترجم : مجید عمیق – انتشارات : دلهام – زمستان ۸۳
۵ – مجموعه ی علوم برای نوجوانان – نویسنده : تری جینگز – انتشارات فرهنگی قدس ( آستان قدس رضوی ) بخش ( الکتریسیته و مغناطیس )
۶ – مقدمه ای بر فیزیک پزشکی – انتشارات معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی – سال انتشار ۱۳۷۱
۷ – طرح فیزیک رهاور – واحد ۶ – هسته ی اتم – تالیف هولتون – رادرفورد – دالتون – مترجمان : احمدخواجه نصیر طوسی – هوشنگ شریف زاده
مجلات :
۸ – مجله ی استعدادهای درخشان – سال دوازدهم شماره ی ۳ – آذر ۱۳۸۲ – انتشارات کیهان – سردبیر : جواد ازه ای
۹ – مجله ی استعدادهای درخشان – سال سوم شماره ی ۱۰ – 24 دی ۱۳۷۰ – انتشارات کیهان – مدیر مسئول : امیر حسین فردی
۱۰ – مجله ی استعدادهای درخشان – سال سوم شماره ۲ – اردیبهشت ۱۳۷۰ – مدیر مسئول : سیف الله جاویدان
۱۱ – ماهنامه ی رشد – دوره ی بیست و چهارم – آذر ۱۳۸۴ – مدیر مسئول : علیرضا حاجیان زاده
سایت های اینترنتی
۱۲ – سایت گوگل http://www.google.com ( شبکه ی رشد شبکه ی ملی مدارس )
۱۳ – سایت یاهو http:// www. Yahoo . com ( خبرگزاری مهر )
۱۴ – سایت اتمیک http://www.Atomic.com
روزنامه :
۱۵ – روزنامه ی خراسان
۱۶ – روزنامه ی قدس