بررسی شهر همدان

شرایط اقلیمی حاکم بر محیط طبیعی رابطه تنگاتنگ و تاثیری مستقیم برطراحی محیط دارد .بنابراین در این بخش  به طور خلاصه اطلاعات مربوط به عوامل ذیل جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.
باد: زمان، شدت، سرعت، جهت و ارتفاع.
دما: توزیع فصلی، توزیع بر حسب ماه در سال، حداقل و حراکثر دما.
بارندگی: میزان، توزیع سالیانه.
رطوبت: متوسط سالیانه، متوسط فعلی و …
تابش آفتاب: شدت تابش، زاویه تابش.
کیفیت هوا و کیفیت صدا.
سلسله کوههای زاگرس، چون سدی در مقابل نفوذ هوای مرطوب مدیترانه به داخل فلات ایران می‌باشد و رطوبت را در دامنه‌های پر ارتفاع خود نگه می‌دارند. بنابراین در این مناطق زمستان طولانی می‌باشد که از اوایل آذر ماه شروع شده و تا اواسط فروردین ماه به طول می‌انجامد. بعد از زمستان، بهاری کوتاه، فصل سرد را به تابستانی گرم و خشک تبدیل می‌کند.

•    آب و هوا
آب و هوای شهرستان همدان تحت تاثیر عرض جغرافیایی، دوری از دریا و وجود کوههای مرتفع همچون الوند و وزش باد نسبتا متغیر می‌باشد.
به طور کلی مناطق مرتفع استان دارای آب و هوای کوهستانی سرد و مناطق جنوبی استان دارای آب و هوای معتدل کوهستانی می‌باشد. با توجه به تقسیمات چهار گانه اقلیمی در ایران که شامل اقلیم فلات مرکزی، سواحل جنوبی، کوهستانهای غربی و سواحل شمالی است، همدان در این تقسیم بندی جز اقلیم سردکوهستانهای غربی می‌باشد.
همدان به علت دارا بودن زمستانهای سرد با یخبندانهای طولانی، یکی از سردترین شهرها و استانهای کشور محسوب می‌گردد. ماه دی در شهر همدان، سردترین ماه سال است. معدل حداقل دمای هوا  در این ماه به ۳/۸ ـ درجه سانتی گراد می‌رسد. ماههای آذر، بهمن، آبان و اسفند نیز به ترتیب، ماههای سرد این شهر هستند. معدل تعداد روزهای یخبندان همدان به ۱۲۹روز می‌رسد. یعنی در طول یک سال، بیش از چهار ماه از سال متوسط دمای هوا زیر صفر است. فصل بارندگی در همدان در اوایل بهار ( فروردین و اردیبهشت) و اواخر پاییز (آبان و آذر) می‌باشد. در تابستان نیز به دلیل شدت تابش آفتاب که ناشی از کمی عرض جغرافیایی این شهر است، شرایط گرم و خشکی به وجود می‌آید. گرمترین ماههای سال در شهر همدان تیر و مرداد می‌باشند. اما به دلیل شدید نبودن گرمای هوا در تابستان، در صورت استفاده از مصالح ساختمانی مناسب، می‌توان بدون استفاده از سیستمهای مکانیکی، در ساختمان آسایش فیزیکی ایجاد نمود.
توده‌های آب و هوایی در استان به شرح ذیل می‌باشد:
توده‌های شمالی در ماههای سرد سال از شمال وارد استان می‌شود و سبب کاهش دما و بارندگی به صورت برف می‌گردد.

فهرست منابع
فهرست منابع فصل اول :
۱- آمارنامه اطلاعات اداره هواشناسی همدان، ۱۳۷۸.
۲- آمارنامه  سازمان برنامه و بودجه استان همدان، ۱۳۷۷.
۳-“تا ریخ گنجنا مه” ، سازما ن میراث فرهنگی و گردشگردی استان همدان ، ۱۳۸۰.
۴-“تقسیمات سیاسی استان همدان”, دفتر فنی استانداری همدان،۱۳۷۹.
۵-“جاذبه های تاریخی و معماری استان همدان ” ، سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی ، ۱۳۷۷ .
۶- جغرافیا ی استان همدان – 8/236 ، زیر نظر کارشناسان گروه جغرافیایی دفتر برنامه ریزی و تالیف کتابهای درسی ، شرکت چاپ و نشرکتابهای درسی ایران ، چاپ سوم ۱۳۸۱ .
۷- زنده دل ، حسن . ” مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی استان همدان” ، تهران :انتشا را ت سپهر ، ۱۳۷۶ .
۸- قبادیان وحید .”بررسی اقلیمی ابنیه ایران” ، انتشارات دانشگاه تهران،۱۳۷۷ .
۹- کسمائی ، مرتضی . اقلیم و معماری ، اصفهان : نشر خاک ، ج ۳ ، ۱۳۸۴ .
۱۰- میر شکرایی ، محمد. “شیوه ی مردم شنا سی (معیار و پیا م ) “، مجله ی موزه ها ، ۱۳۷۸ ، ش ۱۴ .
۱۱ – ” ایرانشناسان– ایرانگردان – جهانگردان” ، سازمان سیاحتی و مراکز تفریحی بنیا د مستضعان و جانبازان انقلاب اسلامی ، ۱۳۷۳ .

فهرست منابع فصل دوم :
۱-    اذکائی ، پرویز . همدان نامه .  همدان : مادستان، ۱۳۸۰ .
۲- اسفندیاری ، منصور ، “چشم انداز طبیعت در زیستگاه شهری” ، مجله همگان ، شهرداری ، شماره ۶۰ ، ۱۳۷۶ .
۳- بحرینی ، سید حسین . “فرایند طراحی شهری” . تهران : انتشارات دانشگاه تهران ، پاییز ۱۳۷۷ .
۴- بحرینی ، سید حسن . “عوامل موثر بر شکل گیری طراحی شهری درقرن ۲۱”. مجله معماری وشهرسازی،شماره ۳۹-۳۸ دوره ششم ، مرداد ۷۶  .
۵- بگدلی، محمد حسن .”توریسم و اصطلاحات مربوطه” مجله رسا لت ، ش ۳ ، خرداد ۱۳۸۳.
۶-  پاسبان حضرت ،غلامرضا ،”پارک جمشیدیه” مجله آبادی ،شماره ۱۷،سال پنجم، تابستان ۱۳۷۴ .  
۷- پروژه ی توسعه و عمران استانداری همدان حول صنعت توریسم شهر . سازمان مشاورفنی و مهندسی تهران ، دی ماه ۱۳۷۴ .
۸- “پیامدهای منفی جهانگردی برمحیط زیست طبیعی و راه های مبارزه با آن”، فصلنامه علمی سازمان محیط زیست  جلد هشتم ، ش۲، (تابستان ۱۳۸۵) ، ص ۱۴۵-۱۵۲ .
۹- ترنر،تام .”شهرهمچون چشم انداز”،ترجمه فرشاد نوریان، نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهر تهران ، ۱۳۷۸ .
۱۰-  جهانگردی و اشتغال ،گردهمایی راهبردها و رویکردهای ساماندهی فرهنگی . سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان تهران ، بهمن ۱۳۷۷ .
۱۱- حبیبی، محسن .”فضاهای شهری ، حیات واقعه ای و خاطره های جمعی”، مجله صفه ، نشر دانشگاه شهید  بهشتی  شماره ۲۸ ، ۱۳۷۸  .
۱۲- دیبا ، داراب .”چگونگی شکل گیری ارتباط انسان با محیط مصنوع”، مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران ، ارگ بم ،کرمان ، جلد اول ، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور ، تهران ، ۱۳۸۲ .
۱۳- دانشمیر،رضا،”مهردادایروانیان،بدیهه سرایی معماری “،مجله معما ر،شماره ۷ زمستان ۱۳۷۸ .
۱۴- رنجبران ، محمدرحیم . معاون گردشگری و امور فرهنگی ، مصاحبه حضوری ، همدان ، ۴/۲/۱۳۸۵ .
۱۵- رهبر، شبنم .”تعریف منظرو منشا آن”، مجموعه مقالات مبانی نظری معماری منظر دانشجویان کارشناسی ارشد معماری منظر به راهنمایی دکترسید امیر منصوری ، دانشکده هنرهای زیبا ، دانشگاه تهران ، سال تحصیلی۸۲-۸۱.
۱۶- زنده دل ، حسن . مجموعه راه نمای جامع ایرانگردی استان همدان . تهران : انتشارات سپهر،۱۳۷۶ .
۱۷- سالنامه ی آماری استان . سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان همدان ، ۱۳۷۸ .
۱۸- سالنامه ی آماری کشور . سازمان برنامه و بودجه ی همدان ،۱۳۷۷ .
۱۹- سلیمانی سالار، رامین .”مجتمع توریستی همدان”. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده معماری ،دانشگاه آزاد اسلامی همدان،۱۳۸۱ .
۲۰- سیف الهی، شهره .”منظر،پنجره ای به سوی قلمروانسانی” ، مجله معما ری و شهرسازی  شماره ۶۹ -۶۸ ، ۱۳۸۱ .
۲۱- سیمای گردشگری استان همدان . سازمان ایرانگردی و جهانگردی استان همدان ، مرداد ۱۳۸۰ .
۲۲- شکر الله زاده ، قدیر. پایان نامه دوره کارشناسی ، گذری بر صنعت توریسم در ایران ، دانشگاه علم و صنعت ایران ، تابستان ۱۳۷۱ .
۲۳- علیرضا ، اسماعیلی . راهنمای گردشگری استان همدان . همدان : اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان ، ۱۳۷۸ .
۲۴- فریدنیا، لیلا .”مجتمع توریستی – فرهنگی تاریک دره”. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده معماری ،دانشگاه آزاد اسلامی همدان،۱۳۸۵ .
۲۵- قراگوزلو ،‌‌‌ غلامحسین . همدان تا هگمتانه قدیمی ترین شهر ما . تهران : نشر اقبال ،‌ 1369 . 
۲۶- قوام پور، انسیه.گزارش معماری منظر باغ-موزه قصر،”مطالعات فضاهای عمومی و جنبی”.دانشگاه تهران،پردیس هنرهای زیبا،دانشکده معماری،کارشناسی ارشد معماری منظر، سال تحصیلی ۱۳۸۳ .
۲۷- کالن ،گوردون . منظرشهری، ترجمه دکتر منوچهر طبیبیان ، نشر دانشگاه تهران ، تهران ۱۳۷۷ .
۲۸- کهن ، گوئل .”صنعت توریسم و توسعه ی پایدار نمادی از مدیریت پویا”، سازمان ایرانگردی و جهانگردی ، ش ۵۶ ، (۱۳۷۷) .
۲۹- کیانی ، محمد یوسف . “پایتخت های ایران” ، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران: تابستان ۱۳۷۴.
۳۰- گفتاری درباره ی مفهوم جهانگردی– زیست محیطی”اکوسیستم”مرکزتحقیقات و مطالعات ایرانگردی و جهانگردی واحد طرح ها و بررسی ها ، ۱۳۷۵  .
۳۱- لنارد، هنری ، سوزان کروهرست.”طراحی فضای شهری و زندگی اجتماعی” ترجمه رسول مجتبی پور، مجله معماری و شهرسازی، شماره ۴۵-۴۴ ، دوره هفتم ، شهریور ۷۷ .
۳۲- ماتلاک ، جان، ل ، “آشنایی با طراحی محیط و منظر”، ترجمه معاونت آموزش و پژوهش سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران ، نشر سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران ، ۱۳۷۹ .
۳۳- مرادی ، ندا . پایان نامه کارشناسی ارشد ،” صنعت توریسم در استان همدان” ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ، ۱۳۷۴ .
۳۴- مصباح نمینی،سلماز . “معماری منظر باغهای تاریخی بهشهر و قلمرو آن”، پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشکده معماری ،پردیس هنرهای زیبا ،۱۳۸۴.
۳۵- مصطفوی ، محمد تقی . “هگمتانه ، آثار تاریخی همدان و فصلی درباره ابوعلی سینا” . تهران : انتشارات دانشگاه تهران، چ ۲ ، سال ۱۳۸۱ .
۳۶- منصوری، سید امیر،”چشم اندازهای شهرایرانی”، مجله شهرنگار، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، شماره ۱۰و۹ ، ۱۳۷۸ .
۳۷- میرفندرسکی، محمدامین، “باغ به مثابه‌ی پیش آیند شهر”، مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران،رگ بم ـ کرمان ،سازمان میراث فرهنگی کشور، جلد پنجم- ۱۳۷۶ .
۳۸- نصر، سید حسین.”نکاتی پیرامون باغ ایرانی”،باغ ایرانی ،حکمت کهن، منظر جدید ،موزه هنرهای معاصر ، تهران،۱۳۸۳.
۳۹- ایرانی بهبهانی،هما.۱۳۸۳ ،”نگاهی به محافظت و باززنده سازی مناظر باستان شناختی”.مجله معماری ایران.شماره ۱۳ ،۱۳۸۴ .
فهرست منابع فصل سوم :
۱- طراحی و ساماندهی محوطه ی تاریخی گنجنامه در شهر همدان . سازمان میراث فرهنگی کشور ،‌ معاونت حفظ و احیا ،‌ زمستان ۱۳۷۷ .
۲- طرح تفصیلی محور عباس آباد – گنجنامه . مجموعه مطالعات و پیشنهادات مهندس سوزنچی ،۱۳۸۱  .
۳- مطالعات و برنامه ریزی راهبردی – گردشگری دره گنجنامه همدان ، مهندسین مشاور بافت شهر، تابستان ۸۳ .

•    فهرست سایتهای اینترنتی :
WWW. Hamedan . ir . com
WWWWWW.Zorwan.persianblong . com
WWW. Persiangarden . com