مقاله مروری بر اثرات باقی مانده سموم کشاورزی بر سلامت محیط زیست و انسان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله مروری بر اثرات باقی مانده سموم کشاورزی بر سلامت محیط زیست و انسان دارای ۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مروری بر اثرات باقی مانده سموم کشاورزی بر سلامت محیط زیست و انسان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مروری بر اثرات باقی مانده سموم کشاورزی بر سلامت محیط زیست و انسان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مروری بر اثرات باقی مانده سموم کشاورزی بر سلامت محیط زیست و انسان :

چکیده

با توجه به افرایش روز افزون جمعیت و نیاز بشر به غذا و تلاش برای حفظ محصولات کشاورزی در جهان بوسیله سموم و آفت کشها، امروزه مشکلاتی مانند مقاومـت آفات به بعضی از سموم ، آلودگی گسترده محیط زیست به مواد شیمیایی پایدار ، آلودگی آب و منابع تغذیه ای دام ها ، نابود کردن دشمنان طبیعی آفات و انتقال باقی مانـده هـای سموم به مصرف کننده نهایی کهغالباً انسان است را پدید آمده است. به طور کلی ترکیبات شیمیایی که در کشاورزی علیه آفات به کار می روند ، بر اندام های گیاهی ، خاک ، آب و هوا و مواد غذایی ، پس مانده ای به جای می گذارند که اگر میزان آن از مقدار مجاز و غیر قابل اغماض تجاوز کند خطرات مهمی برای سلامت انسان و دام به دنبال خواهـد داشـت.

سموم دفع آفات علاوه بر آلودگی محیط زیست و کاهش تنوع زیستی ، باقی مانده آنها در محصولات کشاورزی باعث ایجاد بسیاری از بیماری ها و حتی بعضـی از سـرطان هـا مـی شوند . اگر چه سموم هنوز جایگاه مهمی در کنترل آفات دارند ولی اگر بتوان بدون کاهش محصول میزان سم را کاهش داد بسیار مطلوب خواهد بود . در دنیـا تـلاش هـا در جهـت کاهش مصرف سموم شیمیایی است ، سازندگان این سموم سعی بر تولید سموم با دز مصرفی پایین با تاثیر بیشتر دارند . IPM یا مدیریت کنترل تلفیقی تجسـم نیـل بـه افـزایش قابل ملاحظه عملکرد از طریق مصرف حداقل سموم را امکان پذیر می سازد . اصل اساسی IPMنسبتاً ساده بوده و آن عبارت از جلوگیری یا به تاخیر انداختن مقابلـه بـا سـازگاری آفات با عملیات کنترل از طریق متنوع ساختن این عملیات است. می توان راهکارهای زیر را برای به حداقل رساندن خطرات ناشی از سموم به کار برد : استفاده از روش های مبـارزه تلفیقی، آموزش و آگاهی دادن کشاورزان و مصرف کنندگان به خطرات سموم، رعایت دوره کارنس توسط تولیدکنندگان بخش کشاورزی ، استفاده از سموم مجاز و کـم خطـر بـا دز مصرفی پایین، اعمال نظارت دقیق بر نحوه استفاده صحیح ازسموم ، سنجش میزان باقی مانده سموم محصولات کشاورزی بـه طـور مسـتمر قبـل از ورود بـه بـازار مصـرف ، تولیـد محصولات کشاورزی ارگانیک ، استفاده از ارقام مقاوم به بیماری ها و آفات ، استفاده از متابولیت های ثانویه گیاهی جهت جایگزینی آفت کش های سنتزی.
کلمات کلیدی: سموم کشاورزی، سلامت محیط زیست و انسان، ارگانیک

مقدمه

با افزایش جمعیت ، نیاز به استفاده بهینه از منابع کشاورزی و بهره وری بهتر ، هرچه بیشتر محسوس می شود . کشاورزی مدرن باید بتواند محصولات خود را از خطر نابودی حفظ کند تا غذای میلیون ها گرسنه را در سراسر جهان تامین کند . برای نیل به این هدف و حفظ محصولات از گزند آفات ، هر ساله مقادیر زیادی آفت کش در جهان مصرف مـی شـود که مشکلاتی مانند مقاومت آفات به بعضی از سموم ، آلودگی گسترده محیط زیست به مواد شیمیایی پایدار ، آلودگی آب و منابع تغذیه ای دام ها ، نابود کردن دشمنان طبیعی آفات و انتقال باقی مانده های سموم به مصرف کننده نهایی کهغالباً انسان است را پدید می آورد .

حقیقت این است که همان طور که امنیت غذایی یکی از مسایل مهم بشر امروز است ، به موازات آن موضوع سلامت غذا نیز هـر روز بیشـتر از قبـل مـورد توجـه مصـرف کننـدگان تولیدات کشاورزی قرار می گیرد . هرچند جمعیت رو به رشد جهان و کمبود منابع غذایی و به تبع آن نیاز به تامین غذا برای ساکنان گرسنه زمین ، حفظ تولیدات را از خطر نابودی در اثر خسارات آفات و بیماری های گیاهی بیش از پیش اجتناب ناپذیر می سازد ، اما شیوه های مرسوم افزایش تولید نظیر سمپاشی ، برای بشر عصر ما هزینه های بسیاری غیـر از هزینه های اقتصادی داشته است .
زارعان در همه جای دنیا ، به خصوص کشورهای جهان سوم برای مبارزه با آفات ناچارند از انواع مواد شیمیایی آفت کش استفاده نمایند . باقی مانده اکثر مواد شیمیایی آفت کـش ، سرطان زا بوده و به اعتقاد بیشتر دانشمندان ، شیوع انواع بیماری های جدید در جوامع امروز زنگ خطر را برای کاهش پسمانده های سموم در مواد غذایی به صدا در آورده است .

سرنوشت آفت کش ها

بسیاری از مقدار سم آفت کشی که روی سطح گیاه می نشیند به کمک نور خورشید اکسیده می شود ( فتواکسیداسیون ) . مقدار زیادی نیز به هوا وارد شده و به شکل قطرات ریزی در می آید که هرگز با گیاه تماس پیدا نمی کند . مقدار دیگر نیز از طریق تعرق از گیاهان زراعی و علف های هرز تبخیر می شود . ریشه های گیاهان ، سموم حشره کـش را جـذب می کنند ، این مواد سرانجام همان طور که تبخیر سم از خاک عمل می کند به میزان آلودگی هوا می افزاید . قسمتی از سم به ذرات رس و مواد معدنی خاک به سختی می چسبد و سپس میکروارگانیسم های خاک با استفاده از کربن و سایر عناصر ، سم را به تدریج به مواد بی ضرر تبدیل مـی کننـد . امـا مقـداری از ایـن سـم هـم در اثـر آبشـویی وارد آبهـای زیرزمینی می شود همان طور که مقداری نیز در صورت وجود آبهای سطحی وارد آن شده و از آنجا به رودخانه ها و دریاچه ها راه می یابد . قسمتی از سم وارد شده بـه آبهـا در اثـر هیدرولیز تجزیه می شود و میکروارگانیسم های آبزی نیز سموم را به روش مشابه خاک تجزیه می کنند اما سموم موجود در آبها که به ذرات خاک چسبیده و از تجزیه حفـظ شـده اند به همراه این ذرات خاک رسوب می کنند و تجمع می یابند و ممکن است به مرور زمان به آب آزاد شوند .

۱

تجمع مواد سمی در غذا ، آب ، زمین و هوا یکی از بحث های روز در مورد سلامتی انسان و محیط زیست است . با توجه به این که سموم در دراز مـدت بـه طـور تجمعـی در بـدن انسان انباشته می شوند و صدمات وارده بر فرد ممکن است متناسب با جمع مقدار سم دریافت شده در طول عمر وی باشد به همین دلیل است که خطر سـموم نادیـده گرفتـه مـی شود .

پس مانده سموم ( (pesticides residues

به طور کلی ترکیبات شیمیایی که در کشاورزی علیه آفات به کار می روند ، بر اندام های گیاهی ، خاک ، آب و هوا و مواد غذایی ، پس مانده ای به جای می گذارند که اگر میزان آن از مقدار مجاز و غیر قابل اغماض تجاوز کند خطرات مهمی برای سلامت انسان و دام به دنبال خواهد داشت . محصولات کشاورزی و به خصوص صیفی جـات بـدون اطـلاع از تـاثیر نهایی سمپاشی هامکرراً، سم باران می شوند . در یک دوره بهره برداری برای حصول از موثر بودن سمپاشی و گریز از هزینه اضافی ، دز مصرفی سم را گاه تا چندین برابر حد مجاز مصرف بالا می برند و بین زمان آخرین نوبت سمپاشی و برداشت محصول فاصله زمانی مجاز را رعایت نمی کنند . (۲)
با وجود کاربرد روزافزون آفت کش ها و خطرات ناشی از پس مانده سموم ، امروزه بشر ناگزیر است که برای تامین غذا و حفظ تولیدات کشاورزی و هم چنین برای دوام سلامت خود در برابر حشرات ناقل بیماری از ترکیبات سمی که روز به روز بر شمار آنها افزوده می شود ، استفاده نماید . این ضرورت نه تنها فقط در کشورهای صنعتی بلکه در کشورهای جهـان سوم نیز به خوبی احساس می شود . در واقع در عصر حاضر ، انسان با به کار بردن آفت کش ها ، خود را در محیطی آلوده به ترکیبات سمی قرار داده است . بر اثر بروز خطرات ناشی از این آلودگی ، بعضی از کشورها تدابیر و مقررات ویژه ای اتخاذ کرده اند و به مرحله اجرا گذارده اند . در کشورهای مختلف بر اساس قوانین خود میزان قابل تحمل سـموم در مـواد
غذایی تعیین گردیده است . (۴)
( Codex Committee on Pesticides Residues ) CCPR یا کمیته باقی مانده سموم کدکس می باشد . یکی از وظایف این کمیته ، تعیین حداکثر باقی مانده سموم در

مواد غذایی می باشد . کلیه کشورها در صورتی اجازه ورود محصولات کشاورزی را می دهند که این محصول دارای تائیدیه معتبر از یکی از آزمایشـگاه هـای مـورد تائیـد کـدکس ( ( Good Laboratory Practice =GLP مبنی بر میزان باقی مانده سموم مورد تائید کدکس باشد . (۴)
بسیاری معتقدند که آن مقدار از سموم که برای کشتن آفات لازم است بسیار کمتر از آن است که بتواند سلامتی انسان ها را به خطر اندازد در صورتی که این گونه نیسـت و اکنـون دانشمندان نتایج جالبی از باقی مانده سموم در غذاها به دست آورده اند . همه ساله دانشمندان دولتی در انگلستان نمونه های زیادی از فراورده های غذایی کشورشان یا وارداتـی را جهت بررسی آثار ۴۰۰۰ باقی مانده سموم مورد بررسی و آزمون قرار می دهند . در مجموع سالانه ۲۰۰ هزار آزمون جهت تعیین میزان باقی مانده سموم در غذاهای روزمـره توسـط این دانشمندان صورت می گیرد . سپس نتایج توسط سازمان مستقلی به نام کمیته پس مانده سموم مورد ارزیابی قرار می گیرند . این کمیته معتقد است که مواد غذایی مورد تائیـد این کمیتهکاملاً بی خطرند اما با این حال به تازگی شماری از دانشمندان با این نظر به مخالفت برخاسته اند . این افراد معتقدند که این سیستم هر بار تنها یک سـم خـاص را مـی سنجد و از اثرات ترکیبی سموم غافل است ، زیرا اثر تعدادی از مواد شیمیایی گوناگون که با یکدیگر مخلوط شده اند در بدناحتمالاً بیشتر از جمع ساده آنها با یکدیگر خواهد بود و ممکن است بالقوه مسموم کننده باشد . علاوه بر این مشکل بزرگتر این است کهعملاً چنین چیزی را هم نمی توان ثابت کرد . شمار ترکیباتی که می توانند در بین صدها سم دفـع آفات به وجود آیند آنقدر زیاد است که میلیون ها آزمایشگر لازم است تا آثار احتمالی آنها را مورد بررسی قرار دهند . هم چنین این کمیته تنها قادر است تا حد یک قسمت در یـک میلیون قسمت را کشف و اندازه گیری کند . آنها فرض می کنند که مقادیر کمتر از این قادر به آسیب وارد کردن به سلامتی انسان نمی باشد ولـی دانشـمندان کنـونی در جسـت و جوی آثار حاصل از مقادیری کمتر از یک در تریلیون می باشند زیرا آنها معتقدند این حد ازسموم به ویژه در مورد کودکان و جنین می تواند اثر مخربی بر هورمون ها داشته باشد .
بر همین اساس هم اکنون دانشمندان می دانند که میزان باقی مانده سموم دفع آفات در غذاها و محصولات کشاورزی به هیچ وجه آن طور که کمیته باقی مانده سموم ادعا می کند
بدون خطر نیست . ( ۷)
جالب است بدانید امروزه حد نهایی مجاز باقی مانده ( ( Maximum Residue Limit = MRL سموم برای اکثر محصولات صفر تعیین شده است . به این معنا که محصـولات عرضه شده بایدکاملاً عاری از هر گونه بقایای سم باشند .

اثرات خطرناک آفت کش ها بر سلامت انسان

سموم دفع آفات علاوه بر آلودگی محیط زیست و کاهش تنوع زیستی ، باقی مانده آنها در محصولات کشاورزی باعث ایجاد بسیاری از بیماری ها و حتی بعضـی از سـرطان هـا مـی شوند . هرچند کنترل آفات در بخش کشاورزی سودمند است و مصرف سموم شیمیایی دفع آفات هر سال در کشور در حال افزایش است ولی متاسفانه نظارت و کنترلـی بـر میـزان بقایای این سموم در محصولات کشاورزی و هم چنین بیماری ها و مشکلات ناشی از این سموم نمی شود . (۵)