مقاله کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج دارای ۱۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج :

کنترل و تولید بذور گواهی شده برنج

مقدمه
تهیه بذر سالم و قوی نقش مهمی در افزایش محصولات کشاورزی دارد. کشورهای پیشرفته جهان سال‌های زیادی را برای دستیابی به یک برنامه مدون برای تهیه و تکثیر بذور سالم صرف کرده‌اند. در ایران نیز از بدو تاسیس موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، برنامه‌های تکثیر و تولید بذور محصولات مختلف، در دست اجرا بوده است. هدف از کنترل و تهیه بذر سالم، حفظ خلوص ژنتیکی بذور اصلاح شده است که طی سالیان دراز تحقیق و بررسی در مناطق مختلف کشور با صرف هزینه‌های گزاف تهیه می‌شوند. مراحل تکثیر و تولید بذور طبق قوانین و مقررات بین‌المللی کنترل و گواهی بذر به مورد اجرا در می‌آید. اصول تهیه بذر گواهی شده که هدف بالا بردن ارزش کمی و کیفی محصولات کشاورزی است از نظر علم کشاورزی دارای اهمیت به سزایی می‌باشد زیرا بذر با همه اهمیت آن، آسیب پذیر بوده و تحت تاثیر عوامل متعدد تقرار گرفته و در معرض خطر فرسایش ژنتیکی قرار می‌گیرد چنانچه بذور اصلاح شده پس از معرفی و توزیع بین زراعین در مراحل مختلف تهیه و کنترل بذر در مزارع، انبار، کارخانه‌ها، آزمایشگاه‌ها و غیره به طور صحیح و دقیق کنترل و نظارت نشود این ارقام با سایر ارقام و محصولات مخلوط شده و زحمات و فرایندهای چندین ساله به دلیل از بین رفتن خواص ارثی گیاه هدر رفته و ضرر و زیان فراوانی متوجه کشاورزان و کشور خواهد شد.

مراحل تولید بذور اصلاح شده
در اصلاح نباتات برای تولید بذر معمولاً آن را به شرح زیر طبقه‌بندی می‌کنند:
-پرورده ۱ یا بذور نوکلئوس: عبارت است از انتخاب هزار خوشه از یک رقم با مشخصات ظاهری یکسان و کشت آنها در سطحی به طول و عرض cm60 بدون جدا کردن دانه، درجه خلوص بذرهای حاصل صد در صد می‌باشد.
-پرورده ۲ یا بذر مادر: محصول حاصل از پرورده ۱ را گویند. در این طبقه خوشه‌ها خرمنکوبی شده و بذور خالص روی خطوطی به فواصل cm50 کشت می‌شوند که با توجه به کمی مساحت مزرعه به راحتی کنترل و حذف خارج از تیپ صورت می‌گیرد.
-پرورده ۳ یا سوپر الیت: محصول حاصل از پرورده ۲ را گویند که در خطوطی به فواصل cm40-30 کشت می‌شود مزرعه نسبت به حالت قبل بزرگ‌تر و حذف خارج از تیپ با دقت صورت گرفته، درجه خلوص ۹۹% است.

-بذر الیت (Elite): محصول حاصل از سوپر الیت می‌باشد که در سطح وسیع‌تری کشت می‌شود.
بذر اصیل یا مادری (Registered – seed): بذور حاصل از الیت را گویند که درجه خلوص از الیت کمتر است.
-بذر گواهی شده (Certified Seed): محصول حاصل از بذور مادری با درجه خلوص کمتر از آن را گویند.
-بذر مرغوب یا تجارتی (Commercial – Seed): محصول حاصل از بذرگواهی شده را گویند. در حال حاضر بذور تا طبقه مادری در مراکز یا موسسات تحقیقاتی تهیه می‌شود و برای تهیه بذور گواهی شده از زراعین و بخش خصوصی در سطح وسیع استفاده می‌شود که با بستن قرارداد مخصوص و زیرنظر محققین و کارشناسان تحقیقات، صورت می‌گیرد.
نحوه تولید بذور گواهی شده

۱-انتخاب پیمانکار و انعقاد قرارداد:
ابتدا زمین و وسایل و تجهیزات زراعین علاقمند داوطلب به عنوان پیمانکار تکثیر بذر مورد بازدید مشترک کارشناسان موسسه تحقیقات و شرکت خدمات حمایتی کشاورزی قرار می‌گیرد. در صورت تایید صلاحیت برای عقد قرارداد تولید بذر در سه نسخه بین شرکت خدمات و زارع تهیه می‌شود. پیمانکار موظف است کلیه مقررات و ضوابط مندرج در متن قرارداد را رعایت نموده، در صورتی که قرارداد به طور کامل عمل نشود و بذور نیز مطابق استانداردهای مصوبه تهیه شود از طریق شرکت خدماتی حمایتی خریداری خواهد شد.

-شرایط پیمانکار تکثیر بذر:

۱-زمین زارع مستعد کشت رقم مورد نظر باشد.
۲-مساحت زمین کشاورز حداقل از ۲ هکتار کمتر نباشد.
۳-مشکل تامین آب نداشته باشد.
۴-پیمانکار، ساکن محل تولید بوده و از نظر مالکیت زمین مشکلی نداشته باشد.
۵-زارع امکانات تولید در اختیار داشته باشد.
۶-پیمانکار محصول خود را به صورت شلتوک بفروشد (فرهنگ شلتوک فروشی در منطقه حاکم باشد).

۲-توزیع بذر
قبل از شروع فصل کشت (برای برنج بهمن ماه) توزیع بذر آغاز می‌شود. به این ترتیب که بذور مادری محتوی سم ضد عفونی بذور و برگه راهنمای روش کاشت، داشت و برداشت رقم مورد نظر و نحوه ضد عفونی به وسیله شرکت خدمات حمایتی در اختیار پیمانکار قرار می‌گیرد که برای جلوگیری از اختلاط ارقام، سعی می‌شود به هر زارع بیشتر از یک رقم بذر داده نشود.

۳-کنترل مزارع از زمان بذرپاشی تا زمان برداشت
زمان بذرپاشی و کاشت، کارشناسان در محل حضور یافته و در مورد انتخاب زمین از نظر کاشت محصول سال پیش، تمیز بودن ماشین‌های نشاء‌کار یا بذرکار، رعایت فاصله مزرعه از سایر مزارع، راهنمایی‌های لازم را به عمل می‌آورند. مزارع از زمان کاشت تا برداشت چندین نوبت مورد بازدید و کنترل محققان و کارشناسان بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر که به عنوان نمایندگان موسسه تحقیقات معرفی شده‌اند به همراه کارشناسان شرکت خدمات حمایتی کشاورزی قرار می‌گیرد. ضروری است زمان کنترل به پیمانکار اطلاع داده شود تا خود یا نماینده‌ای برای کسب اطلاعات لازم در محل مزرعه حاضر باشد.

-نکاتی که طی مدت بازدید مزرعه مورد توجه قرار می‌گیرد عبارتند از:
۱-خالص‌سازی مزرعه از سایر ارقام و سایر محصولات از زمان بذرپاشی تا زمان برداشت
۲-وجین و پاک‌سازی مزرعه از وجود علف‌های هرز
۳-مبارزه به موقع با آفت‌ها و بیماری‌های گیاهی
۴-مصرف به موقع و به اندازه کود شیمیایی و آبیاری مناسب و ;
آخرین بازدید مزرعه حدود یک هفته قبل از برداشت صورت می‌گیرد شرایط نامناسب مزرعه از قبیل یکنواخت نبودن سبز مزرعه – وجود سایر ارقام و علف‌های هرز زیاد و آلودگی به بیماری‌های قارچی – خسارت شدید مزرعه از آفت‌ها که سبب از بین رفتن مزرعه را فراهم که در نهایت مزرعه مورد تأیید نمایندگان موسسه قرار نخواهد گرفت. و در صورت تایید، مرحله بعدی، گواهی بذر پس از برداشت خواهد بود.

۴-نمونه‌برداری
پس از برداشت و جمع‌آوری محصول، کشاورز اقدام به خرمنکوبی و بسته‌بندی و انبار می‌کند. از بسته‌های برنج که در کیسه‌های کنفی یا پلاستیکی متخلخل نگهداری می‌شود نمونه‌برداری می‌شود. ضمناً توصیه می‌شود شلتوک در کیسه‌های نوبارگیری شده و در جایی با تهویه مناسب و به طور صحیح چیده شود تا اکیپ نمونه‌بردار بتوانند به راحتی و به طور تصادفی از حداکثر آنها نمونه بگیرند. وسیله‌ای که برای نمونه‌برداری برنج استفاده می‌شود «سووک» نامیده می‌شود که حداقل از ۳-۲ نقطه گونی نمونه گرفته می‌شود.
مقدار نمونه‌گیری شده به میزان محصول پیمانکار، متفاوت است ولی برای محصولات مختلف نباید از حداقل معینی کمتر باشد. میزان آن برای برنج حداقل ۴۰۰ گرم تعیین شده است. نمونه‌ها را در پاکت‌های پلاستیکی ریخته و پس از نوشتن مشخصات بذر که شامل: وزن نمونه، نام تولید کننده، محل تولید، نوع رقم، تعداد نمونه، تاریخ نمونه‌برداری و نام مأمور کنترل و ; است روی کارت‌های ویژه کنترل بذر و الصاق آنها داخل پاکت‌های محتوی بذر، نمونه‌های پلمپ شده برای تجزیه به آزمایشگاه کنترل و گواهی بذر موسسه، تحویل می‌شود.

۵-تجزیه بذر
هدف اصلی از تجزیه بذر تعیین کیفیت و خلوص بذر در آزمایشگاه است. خلوص یعنی عاری بودن بذر از اجزای خارجی و بذر گونه‌های دیگر گیاهی. اصولاً ناخالصی‌های موجود در بذر بر سه قسم است:
۱-ناخالصی‌های بی‌ضرر مثل بذور شکسته، پوکی، اجزایی از ساقه گیاه، شن و ماسه و خاک و سنگریزه و;
۲-بذر علف‌های هرز
۳-بذور سایر ارقام و سایر محصولات
سهم هر یک از این گره سه‌گانه ناخالصی‌ها در بذور و میزان بذر خالص از طریق توزین و شمارش معین، پس از محاسبه درصد هر گروه و درصد رطوبت بذر و درصد قوه نامیه بذر، تعیین می‌شود.

نحوه آزمایش و تجزیه بذر
از نمونه‌های اصلی (پس از ثبت در دفتر مخصوص، شماره آزمایشگاهی و شماره محصول) مقدار معینی بذر به طور تصادفی که حداقل شامل ۲۵۰۰ دانه که برای برنج حدود ۷۰-۶۰ گرم است جدا نموده و از آن مقدار مواد جامد شامل خاک و سنگریزه، کلوخ، کاه و کلش و دانه شکسته و پوست کنده برنج و; از بذور خالص و بذور علف‌های هرز و سایر ارقام را جدا کرده و وزن می‌کنیم و سپس ناخالصی‌ها و بذور خالص را جداگانه محاسبه کرده در صورت مطابقت آن با استانداردهای بین‌المللی، گواهی تایید صادر می‌شود و چنانچه مواد مذکور بیش از استاندارد تعیین شده باشد گواهی عدم تایید آزمایشگاه با نوشتن درصد خلوص بذر، درصد ناخالصی‌ها، درصد رطوبت بذر و; روی فرم گواهی آزمایشگاه کنترل و گواهی بذر به شرکت خدمات حمایتی تحویل شود. همچنین وزن هزار دانه و در مرحله بعدی درصد قوه نامیه بذر که تایید آن بسیار مهم است، اندازه‌گیری می‌شود.

طرز تهیه نمونه مورد عمل
برای تهیه نمونه مورد عمل باید دقت کرد که نمونه‌ها طوری تهیه شود که نماینده واقعی نمونه اصلی باشد برای این منظور از دستگاه‌های تقسیم کننده بذور استفاده می‌شود و نمونه اصلی تا مقدار نمونه مورد عمل، تقسیم می‌شود. اگر تقسیم کننده موجود نبود می‌توان نمونه اصلی را روی یک سطح پهن کرده و با قاشق کوچک از جاهای مختلف آن مقداری برداشت تا معادل نمونه مورد عمل به دست آید و هیچگاه با دست به نمونه، چیزی اضافه یا کم نشود.

-رطوبت بذر: برای تعیین رطوبت موجود در بذر باید مطابق مقررات بین‌المللی تجزیه بذر، نمونه‌های حاصل از نمونه‌برداری را در ظروف محفوظ‌الرطوبه بسته‌بندی و به آزمایشگاه فرستاد سپس در آزمایشگاه با استفاده از رطوبت سنج‌های حساس و یا روش‌های دیگر از جمله دو روش زیر با آون، رطوبت بذر تعیین می‌شود.

الف-آون یا اتو ۱۳۰ درجه حرارت:
مقدار ۵ گرم از بذور را درون ظرف‌های فلزی دردار به مدت ۱۲۰-۶۰ دقیقه در آون ۱۳۰ درجه سانتی‌گراد حرارت قرار می‌دهند پس از آن از آون خارج کرده و با ترازو وزن کرده و از روی فرمول زیر:
= وزن ظرف با درب
= وزن ظرف با درب و مواد پیش از خشک کردن
= وزن ظرف با درب و مواد پس از خشک کردن
رطوبت موجود در بذر محاسبه می‌شود

ب-آون یا اوتو ۱۰۵ درجه:
طرز آزمایش و محاسبه مثل روش قبل است با این تفاوت که حرارت آون یا اتو در اینجا ۱۰۵ درجه سانتی‌گراد است.

قوه نامیه
قوه نامیه بذر یکی از مهمترین خواص کیفی بذر است باید در آزمایشگاه تعیین شود. در قوانین و مقررات بین‌المللی تجزیه بذر شرایطی برای تعیین قوه نامیه بذور محصولات مختلف از قبیل: نوع بستر، حرارت، نور و مدت دوران آزمایش و; مشخص گردیده است. با آزمایش قوه نامیه، درصد بذوری که قابل جوانه‌زنی هست معلوم می‌شود. برای تعیین قوه نامیه، تعداد ۴۰۰ دانه بذر خالص به طور تصادفی برداشته و بسته به اندازه و درشتی بذور در تکرارهای ۱۰۰ و ۵۰ و ۲۵ عددی کاشت می‌شود. زمان اولین شمارش و شمارش نهایی برای بذور مختلف توسط سازمان بین‌المللی آزمایش بذور مشخص شده است.

در شمارش اولیه تعدادی جوانه‌های عادی (جوانه‌های دارای ریشه‌چه و ساقه‌چه سالم و طبیعی) جدا کرده و روی کارت آزمایشگاهی یادداشت می‌شود. و در شمارش نهایی نیز جوانه‌های عادی، غیرعادی، بذر سخت و نرم جوانه نزده و بذور فاسد، شمارش می‌شود که روی کارت یادداشت می‌شود. از میانگین تعداد جوانه‌های عادی در تکرارهای کاشته شده، درصد قوه نامیه بذر مورد آزمایش، به دست می‌آید. امروزه با استفاده از روش موضع‌نگاری تترازولیوم می‌توان طی یک تا دو روز قوه نامیه بذور را به روش بیوشیمیایی و بدون توجه به دوره خواب آن اندازه‌گیری نمود. در این روش از طریق اندازه‌گیری فعالیت‌های آنزیمی بذور، قوه نامیه آن مشخص می‌شود. علاوه بر دستگاه‌های اندازه‌گیری قوه نامیه و وسایل و متعلقات آن (ترمومتر – قلم ثبات – رطوبت و حرارت – سرپوش‌ها و صفحه‌های مشبک شیشه‌ای و فلزی) نیاز به ظروف مخصوص اندازه‌گیری قوه نامیه بذور برای پر کردن با ماسه و یا قرار دادن فیلتر در آنها می‌باشد و به جای ظروف چینی و شیشه‌ای امروزه از ظروف پلاستیکی به همراه درپوش استفاده می‌گردد.

خواب بذر
بعضی از بذور پس از برداشت تا مدتی در خواب بوده و طی دوران مقرر و شرایط مخصوص جوانه نزده و سبز نمی‌شود. این بذور باید مدتی بگذرد تا دوران خواب آنها سپری شده یا با مواد شیمیایی و روش‌های خاص خواب آنها شکسته شود.

مهمترین وسایل فنی برای بررسی و تجزیه بذر
قاشقک و پنس‌های مختلف برای جداسازی بذور، ذره‌بین‌های پیشانی و دستی، بینوکالرهایی با درشت‌نمایی‌های مختلف، دستگاه‌های تقسیم‌کننده برقی و دستی، دستگاه بوجاری آزمایشگاهی (Blower)، رطوبت سنج، دستگاه جوانه زنی (Germinator)، ترازوی حساس و معمولی و آون و; همچنین ظروف ضد الکتریسیته ساکن برای جمع‌آوری ناخالص‌ها و نیز آیینه بذر برای شناسایی بذور علف‌های فاقد تخم به وسیله پرتونمایی و غیره استفاده کرد.