مقاله معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی دارای ۳۲ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی :

معرفی روش های کنترل آفات وبیوتکنولوژی

طبیعت بی نهایت پیچیده است و غالباً این پیچیدگی بصورتی است که ما نسبت به آن بطور وحشتناکی جاهل مانده ایم . درنتیجه هنگامی که آگاهانه، یا ندانسته وتصادفی، تغییرات عمده ای درطبیعت به وجود می آوریم مکانیسم های هومواستاتیک فوق العاده پیچیده را به صورتی دگرگون می سازیم که خود قادر به پیش بینی عواقب آن نیستیم. به همین دلیل است که گاه چیزهای عجیب و غریبی اتفاق می افتد (Kennethe F.Watt).

مقدمه
ارزیابی مسأله آفات در مقیاس جهانی نشان می دهد که اگر حشرات آفات وجود نداشتند، تولید مواد غذایی جهان تا حدودی یک سوم بیشتر از میزان موجود افزایش می یافت. با توجه به این همه خسارت، واضح است چنانچه کوششی برای دفع حشرات آفت انجام نمی گرفت ویا این مبارزه ها به نتیجه ای نمی رسید، نوع بشر با چه بلیه ای مواجه می شد. بدیهی است که هر حشره به تنهایی مقدار نسبتاً کمی غذا احتیاج دارد، مثلاً تصور نمی رود که یک رشته در تمام عمرش بیشتر از نیم سانتی متر مکعب شیره گیاهی تغذیه می کند. حتی یک کرمینه پرهور پروانه هم بیشتر از ۵۰ گرم از وزن تر گیاه میزبان خود را مصرف نمی کند.

بنابراین باید تعداد بسیار زیادی حشره وجود داشته باشد تا باعث این همه خسارت شود که در واقع همین طور هم هست و تعداد حشرات واقعاً فوق العاده زیاد است. در مقایسه با تراکم جمعیت انسانی یعنی ۱۴/۰ نفر در هکتار، ممکن است ۲۵ میلیون حشره در هر هکتار خاک و ۲۵ هزار حشره در حال پرواز روی هر هکتار موجود باشد. مسلم است که همه آنها در حال از بین بردن محصولات غذایی بشر نیستند، ولی تعداد جمعیت یک گونه آفت به تنهایی در یک هکتار محصول اغلب قابل قیاس با ارقام ذکر شده است. مثالً ممکن است در یک هکتار جو ۲۲ میلیون لار و مگس وجود داشته باشد و نیز ۲۲۲ میلیون شته سیاه باقلا در یک هکتار چغندر گزارش شود، هر دوی این ارقام آلودگی، نشان دهنده سرعت ازدیاد حشرات مهاجر اولیه است که به گیاهان یک ساله حمله می کنند و در واقع غالب گونه های حشرات که مشکل ایجاد می کنند قدرت تکثیر خارق العاده ای دارند. این قدرت تکثیر وقتی به صورت ارقام و آماربیان شود، ذکرشان در داستان های تخیلی علمی بی مورد نخواهد بود.

در بین یک میلیون گونه حشره شناخته شده حدود ده هزار گونه گیاهخوار هستند و به این ترتیب زیان های ناشی از آنها به تاراج و نابودی محصولات زراعی در سراسر جهان منتهی می شود. باید گفت که یک سوم محصولات غذایی جهان در مراحل رشد، برداشت و انبار به وسیله آفت های مختلف به تاراج می رود. در بعضی از کشورها میزان خسارت از این رقم زیاد تر است. باید توجه داشت که به رقم تمام موارد فوق تمام گونه های حشرات آفت مضر نیستند. اکثر گونه های حشرات برای انسان مفید هستند و نقش آنها مخصوصاً گونه های انگل و شکارچی در نابودی حشرات آفت بسیار مؤثر است. به علاوه نقش حشرات گرده افشان در گرده افشانی صدها گیاه بویژه یونجه، توتون، گوجه فرنگی، آفتابگردان و درختان میوه و غیره در افزایش محصولات کشاورزی بسیار با ارزش است.

آنچه مسلم است ذخیره فعلی غذا در سطح جهان کافی نیست. در حال حاضر حدود ۵۶ درصد از جمعیت جهان در فقر غذایی به سر می برند. در کشورهای توسعه نیافته وضعیت وخیم تر است به طوری که تخمین زده می شود ۷۹ درصد از جمعیت آنها در فقر غذایی هستند. آنچنان که از گزارش ها پیداست، برآورده شده است که سالیانه ۱۵ میلیون انسان بر اثر سوء تغذیه و امراض وابسته به سوء تغذیه در دنیا از بین می روند و این در حالی است که میزان معتنابهی از تولید سالیانه غلات توسط آفت ها و بیماری های گیاهی و پوسیدگی هدر می رود.

بااین توضیحات مختصر متوجه می شویم که یکی از راه های تأمین غذا برای جمعیت روبه رشد جهان جلوگیری از ضایع شدن مواد غذایی و از بین رفتن محصولات کشاورزی توسط آفت ها به معنی اعم کلمه است تا تعادل غذا در جهان در وضعیت مناسبتری قرار گیرد.

یکی از مهمترین مسائل مورد توجه انسان در دفع آفات عبارت از حفاظت و نگهداری و حتی تقویت تعادل طبیعی در سیستم های زراعی است. برای رسیدن به این هدف کاربرد دشمنان طبیعی، آفات از جمله استفاده از موجودات ذره بینی بیماری زا، مورد توجه قرار گرفته است. در خصوص تعریف کنترل بیولوژیک بین متخصصان امر اختلاف نظر زیادی وجود دارد . با مفهومی جامع تر، کنترل بیولوژیکی پدیده ای است طبیعی ناشی از کنش متقابل اجزای زنده یک زیست بوم در تنظیم جمعیت. با توجه به این مسأله کنترل بیولوژیکی همه عوامل مرگ و میر را در بر می گیرد که خود شامل رقابت بین گونه های همسان یا متفاوت، تأثیر میزبان های مدافع یا مقاوم و نتایج مستقیم یا غیر مستقیم حمله موجودات وابسته به سطوح بالاتر غذایی است. کنترل بیولوژیکی کاربردی غالباً مستلزم حفظ منابع طبیعی و تکثیر انواع مخصوص موجودات به منظور تنظیم جمعیت گونه های نامطلوب و در نتیجه جلوگیری یا کاهش اثرات منفی آنها است.

Debach (1964) کنترل بیولوژیکی را چنین تعریف می کند: ‹‹فعالیت های پرداتورها (شکارگرها)، پارازیت ها (انگل ها)، یا پاتوژن ها (عوامل بیماری زا) به منظور نگهداری تراکم جمعیت سایر موجودات در یک پایین تری از تراکم احتمالی که در اثر عدم وجود عوامل کنترل کننده بالا ممکن است ایجاد شود››. تعریف Deacan از مبارزه بیولوژیکی بر اساس نظریه Garrett (1970): ‹‹کنترل بیولوژیکی روشی است که اثرات نامطلوب یک موجود زنده توسط عوامل یا موجود زنده دیگری کاهش یابد که موجود زنده اخیر گیاه میزبان آفت یا پاتوژن و یا انسان نیست››.

امتیازات عمده مبارزه بیولوژیکی
۱- انتخابی است، مساله آفت نه شدت پیدا می کند ونه آفت های جدیدی به وجود می آیند؛
۲- موجودات مفید ازقبل دردسترس هستند، یعنی، احتیاج به ساختن وتولید آنها نیست؛
۳- موجودات مفید می توانند جستجو کرده وآفت را پیدا کنند؛
۴- موجودات مفید می توانند افزایش پیدا کنند وانتشار یابند؛

۵- آفت قادر نیست ویا به سختی قادر است دربرابر این نوع مبارزه مقاومت پیدا کند؛
۶- این نوع مبارزه به خودی خود پایاست .
نقاط ضعف مبارزه بیولوژیکی
۱- مبارزه کند است؛
۲- غالباً غیر قابل پیش بینی است؛
۳- ایجاد وبکار بردن آن مشکل وپرخرج است ؛
۴- احتیاج به نظارت متخصص دارد.

دراین شیوه با بهبود شرایط زیستی برای انگل ها وشکارچی هایی که درمنطقه بطور طبیعی وجود دارند، به پیدایش وازدیاد آنها کمک می شود.از جمله این اقدامات می توان عملیات زراعی ومحفوظ نگهداشتن دشمنان طبیعی درموقع سم پاشی را نام برد.این روش بویژه برای مبارزه با آفت های بومی درمناطقی که درکشاورزی مختلط رایج است مناسب است.

تلقیح
دشمنان طبیعی به تعداد نسبتاً کم وبه امید اینکه بتوانند درمنطقه استقرارپیداکنند رها می شوند. این روش برای مبارزه با آفت های وارداتی مورد استفاده قرارمی گیرند وجستجو برای دشمن طبیعی مطلوب باید درکشور مبدأ که آفت از آنجا وارد شده ، به عمل آید.

اشباع
دراین شیوه تعداد زیادی دشمن طبیعی را درآزمایشگاه پرورش می دهند ودرمزرعه رها می کنند . چنین رهاسازی معمولاًبه مهار نسبتاً سریع آفت منجر می شود، ولی درنهایت منجر به ازبین رفتن دشمنان طبیعی نیز می شود. این شیوه شبیه به کار بردن حشره کش ها است و روی محصولات زراعی یکساله به میزان وسیعی استفاده می شود.

حشرات و دشمنان طبیعی
دشمنان طبیعی حشرات بر حسب طرز رفتار یا فعالیت غذایی در دو گروه شکارچی و انگل قرار می گیرند. این دسته از عوامل زنده از نوع حیوانی یا گیاهی در طبیعت وظیفه مهمی در جلوگیری از ازدیاد سریع و فوق العاده حشرات زیان آور به عهده دارند. اگر وجود آنها نبود بعضی افت ها با چنان سرعتی رو به فزونی می روفتند که در مدت بسیار کوتاه اثری از سبزی و گیاه برروی زمین باقی نمی گذاشتند. درحشره شناسی کشاورزی یا دفع آفات اصطلاح مبارزه بیولوژیک شامل عملیاتی است که برای استفاده از دشمنان طبیعی در مبارزه با آفت های نباتی و حیوانی به کار می رود. این عملیات یا به صورت استفاده از عوامل بیماری زا حشرات (Entomopathogene) و یا به صورت استفاده از بی مهرگان و مهره داران حشره خوار در گیاه پزشکی از نظر حفاظت و حمایت گیاهان زراعتی و جنگل ها از طریق مؤثر و قاطع و غالباً با صرفه اقتصادی است.

دشمنان طبیعی حشرات در طبیعت زیاد و متنوع هستند و فعالیت آنها روی گونه های مختلف غالباً به طور مشترک و به صورت چندخواری انجام می گیرد و حالت اخیر گاهی همراه با یک نوع ترجیح یا تخصص انگلی (Specific Parasite) نسبت به یک یا دو میزبان معین است. همچنین بعضی گونه به صورت تک خواری همیشه از یک گونه میزبان تغذیه می کنند. دشمنان طبیعی حشرات که از نظر متعادل نگه داشتن نوسان انبوهی و ازدیاد گونه های مفید در سالهای عادی مانند یک ترمز دائمی و موضعی عمل می کنند، به طور کلی از چهارگروه : ویروسی، باکتریایی، قارچی و حیوانی هستند که گروه حیوانی خود شامل گونه های پروتوزوآ، نماتود، بندپایان و عده ای از مهره داران است . ضمناً در این طبقه بندی گروه گونه های ویروسی، باکتریایی، قارچی و پروتوزوآ به عوامل میکروبی یا عوامل بیماری زا موسوم هستند.

مبارزه بیولوژیک، بخشی از مبارزه تلفیقی
آگاهی وشناخت بیشتر محیط زیست موجب شده است که دراغلب کشورهای جهان مبارزه بیولوژیک به عنوان بخش از مبارزه تلفیقی، نسبت به مبارزه شیمیایی از اهمیت بیشتری برخوردار شود.اساساً درکشاورزی وباغبانی روش های گوناگونی برای مبارزه بیولوژیک وجود دارد که دراین گونه روش ها از دشمنان طبیعی آفات برای کاهش جمعیت آنها استفاده می شود.

مراقبت وحمایت ازحشرات مفید
به منظور حمایت از حشرات مفید، مصرف سموم شیمیایی باید به حداقل ممکن کاهش داده شود وتنها هنگامی که جمعیت آفات از حد زیان اقتصاد بالاتر باشد، می توان سموم شیمیایی را مورد مصرف قرارداد که دراین صورت نیز منحصراً ترکیبات بی خطر برای حشرات مفید باید به کارگرفته شوند. دراین زمینه دسترسی به اطلاعات مربوط به سموم شیمیایی بی خطر برای حشرات مفید که توسط گروه بین المللی سموم گیاهی وارگانیسم های مفید موردآزمایش قرار گرفته اند، از طریق سازمان بین المللی مبارزه بیولوژیک (IOBS ) امکان پذیر می باشد. برای حمایت از ارگانیسم های مفید موجود درطبیعت روش های متنوعی بکار بسته می شود که درزیر به چند نمونه از آنها به عنوان مثال اشاره می شود.

– کاشت ونگهداری گیاهان درحاشیه مزارع بصورت نوار یا پرچین برای بهبود بخشیدن به شرایط زندگی انواع حشرات مفید؛
– ایجاد محیط های اکولوژیکی سالم ومناسب وحفاظت ا زمنابع طبیعی موجود؛
– کاشت گیاهان شهد دار ویا جلب کننده برای حشرات شکاری مثل بالتوری کریزوپا (Chrysoperla carnea ) و مگس های خانواده سیرفیده (Syrphidae ) درنواحی مورد نظر درحاشیه مزارع؛
– ساختن آشیانه ویا نصب جعبه های مناسب برای تخم گذاری پرندگان ویا زندگی خفاش ها؛
– استفاده از توده های سنگ به عنوان پناهگاه برای پستانداران کوچک مفید؛

بومی کردن حشرات مفید وارداتی
دراین روش عوامل مفیدی راکه درمناطق دیگر دنیا به عنوان دشمنان طبیعی آفات شناخته شده اند به محیط جدید وارد کرده وپس ازتکثیر درآزمایشگاه( انسکتاریوم) آنهارا برای کنترل جمعیت آفات درمزارع وباغ ها مورد استفاده قرارمی دهند.دراین حالت رهاسازی حشرات مفید در کانون های مختلف ازدیاد آفات ضروری است. نمونه موفقی که از بومی کردن حشرات مفید می توان نام برد، پرورش زنبور پروسپالتلا (Perospaltella perniciosi ) است که به عنوان فاکتوری مهم ومحدودکننده برای شپشک سانژوزه (سانخوزه) کارآیی خود را به اثبات رسانیده است.

پرورش انبوه و رهاسازی حشرات مفید
تکثیر ورها سازی انگل ها (پارازیت ها) وشکارگرهای شناخته شده به عنوان دشمنان طبیعی حشرات وکنه های خسارات زا درسالهای اخیر از اهمیت زیادی برخوردار شده است. سطح مبارزه با آفات ازطریق کاربرد حشرات مفید همواره با افزایش روبه رو بوده است. به عنوان مثال استفاده از شکارگرها وزنبورهای انگل (پارازیت) درگلخانه های مخصوص پرورش سبزی ها از ۱۰ هکتار درسال ۱۹۸۳ به حدود ۲۰۰ هکتار درسال ۱۹۹۰ رسید.

دراروپا درسال ۱۹۹۰ برای کنترل آفات در۱۵۰۰۰ هکتار از سطح زیر کشت ذرت از روش های بیولوژیک استفاده شده است. امروزه حدود۱۴ گونه حشره مفید برای مبارزه باکنه های تارعنکبوتی ، مگس های سفید بال، ریشکداران (تریپس ها) ، مگس های مینوز، شته ها ولاروهای سوسک های سرخرطومی ، شپشک های آرد آلود ونیز کرم ساقه خوار ذرت به شکل انبوه تولید وتوزیع می شوند.
رها سازی حشرات مفید برای مبارزه با آفات درشیوه مدیریت تلفیقی آفات( IPM ) دارای مزایای زیادی است که دراینجا به ذکر چندین نمونه از آنها می پردازیم:
۱- درجه تأثیرزیاد آنها، بطوری که غالباً با حشره کش های شیمیایی قابل مقایسه هستند.

۲- نسل هایی از آفات که نسبت به سموم شیمیایی مقاومت نشا ن می دهند، به وسیله دشمنان مفید قابل کنترل هستند.
۳- عملیات رهاسازی غالباً ساده بوده وبصورت دستی انجام می شود.برای این کار به دستگاه های گران قیمت وپیچیده نیازی نیست.
۴- هزینه مصرف حشره کش های شیمیایی کاهش یافته وحشرات مفید موجود حفظ می شوند، زیرا عوامل مفید رها شده غالباً فقط علیه آفات بخصوصی مؤثر بوده وحیات حشرات دیگر را مورد تهدید قرارنمی دهند.
۵- می توانید به نحو ساده ای درترکیب با دیگر عوامل بیولوژیک موجب افزایش محصول شوند، مثلاً استفاده از زنبورها برای گرده افشانی بهتر گوجه فرنگی درشرایط گلخانه ای .
۶- برای استفاده از حشرات مفید محدودیتی وجود ندارد ومی توان آنها را درحاشیه تالاب ها ومحل های ذخیره آب ها که مصرف سموم شیمیایی درآن مناطق مجاز نیست بکار برد.
۷- استفاده از حشره کش های شیمیایی مشکل باقی مانده مواد شیمیایی درمحصولات را بدنبال دارد که سلامت انسان وحیوانات سودمند را به مخاطره می اندازد، حال آنکه بهره گیری ازحشرات مفید درکنترل آفات این مشکل را نیز ندارد .

۸- درهنگام استفاده از حشرات رعایت زمان انتطار (دوره کارنس) لزومی ندارد استفاده از حشرات مفید درمبارزه نیازمند به تجربه زیادی است که می بایست توسط افراد مجرب انجام شود. همچنین برای کسب موفقیت درمبارزه بیولوژیک لازم است که استفاده کنندگان از این روش دارای معلومات فنی مناسب باشند.

۹- استفاده کننده باید از بیولوژی آفات وحشرات مفید آگاهی کافی داشته باشد ، زیراعلت اصلی عدم موفقیت دراین شیوه مهارآفات، غالباً بخاطر رهاسازی زود ویا دیرتر از موقع حشرات مفید است.
۱۰- مخارج استفاده از حشرات مفید دربعضی ازموارد بیشتر ازمخارج استفاده از سموم شیمیایی است . اما توجه به تأثیرات زیست محیطی کمتر مبارزه بیولوژیک، این افزایش هزینه اندک راجبران می کند.
۱۱- بسیاری ازحشرات مفید مانند کنه ها، برای ادامه فعالیت نیازمند درجه حرارت ورطوبت خاصی هستند ، بطوری که استفاده از آنها درگلخانه ها ودرشرایط کنترل شده بسیاربیشتر ازهوای آزاد معمول است.

۱۲- ترکیب کردن استفاده ازحشرات مفید با دیگر عملیات زراعی تا حدی اشکال برانگیز است، تنها تعداد محدودی از سموم شیمیایی برای حشرات مفید درمراحل مختلف زندگی آنها بی خطر هستند. کشاورزان ویا باغداران باید قبل از استفاده از حشرات مفید دراین مورد که چه عملیات دیگری را باید درارتباط با حشرات مفید انجام دهند، اطلاعات کافی بدست آورند . با برنامه ریزی دقیق وانتخاب انواع گیاهان مقاوم غالباً ازمصرف سموم شیمیایی جلوگیری می شود. به عنوان مثال باکشت انواع خیار مقاوم به سفیدک حقیقی از سم پاشی باسموم قارچ کش خودداری می شود. تنها بهره گیری مناسب از تمام روش های تلفیقی ممکن درحفظ نباتات است که موجب می شود تا از بروز خسارت های اقتصادی ناگهانی به هنگام استفاده ازحشرات مفید جلوگیری به عمل آید. باید همه روش های کاشت را به نحوی برنامه ریزی کرد که بتوان استفاده از حشرات مفید را با دیگر عملیات زراعی هماهنگ کرد.