بررسی طراحی تاسیسات الکتریکی شرکت ایران کپسول

بخشی از فهرست مطالب پروژه بررسی طراحی تاسیسات الکتریکی شرکت ایران کپسول
* مقدمه
* فصل اول – مشخصات کارخانه
* ? – مشخصات عمموی کارخانه
* ? – قسمت‌های کلی کارخانه
* ? – ?) قسمت تولید و نگهداری
* ?-) قسمت تاسیسات الکتریکی و مکانیکی
* ?-) فرایند تولید
* فصل دوم – برآورد بار مصرفی
* غیر همزمانی یا تخمین ضریب ‌همزمانی
* فصل سوم- محاسبه و طراحی سیستم روشنایی
* ? – اصول روشنایی و ساختمان لامپها
* مقدمه
* الف) اصول اقتصادی
* ب – اصول بهداشتی
* ج) اصول زیبائی
* روشنائی داخلی
* محاسبات روشنائی
* بررسی و مقایسه لامپهای مختلف
* الف) لامپها فلوئورسنت
* ب) لامپ جیوه‌ای
* ج) لامپ‌های رشته‌ای خارجی با رفلکتور و بدون رفلکتور
* د) لامپهای هالوژن
* ه) لامپهای سدیم فشار زیاد
* انتخاب نوع چراغ و سیستم روشنایی فضا‌های مختلف
* الف) پخش نور
* ب) چراغها از لحاظ نوع نصب و موقعیت نصب به شش دسته تقسیم بندی می‌شوند
* سیستم روشنایی فضاهای مختلف
* الف) کارگاهها
* ب) موتورخانه
* ج) سالن ورزشی
* د) اماکن اداری
* ه) غذا‌خوریها
* محاسبات روشنایی (روش شارنوری)
* محاسبه روشنایی داخلی به روش نصب فضا
* مشخص کردن مشخصات محل
* ?) انتخاب نوع روشنایی (حالت نورپردازی)
* ?) انتخاب سیستم روشنایی
* الف) سیستم روشنایی مستقیم
* ب) سیستم نیمه مستقیم
* ج) سیستم روشنایی یکنواخت
* د) سیستم روشنایی نیمه غیر مستقیم
* ه) سیستم روشنایی غیر مستقیم
* ?) انتخاب نوع لامپ و نوع حباب
* ?) انتخاب ضریب آلودگی
* ?) مشخص کردن رنگ‌آمیزی اتاق‌ها و تغیین ضرائب انعکاس سقف، دیوار و کف
* ?) مشخص کردن ضریب بهره روشنایی (μ)
* ?) محاسبه جریان نور
* ??) محاسبه تعداد لامپ‌ها جریان نوری هر لامپ
* ??) تعیین و محاسبه روشنائی موضعی
* ?- روشنائی خارجی
* ? – هدف از روشنائی خارجی
* ? – محاسبه روشنائی خیابانها
* انواع آرایش چراغ‌ها
* الف) ارتفاع نصب چراغها
* ب) تعیین فاصله دو چراغها در خیابانها
* ج) مشخصات لامپهای روشنائی خیابانها
* این منحنی‌ها مقدار ضریب استفاده (ضریب بهره روشنائی) cu را بر حسب
* د) محاسبه جریان نور لامپها
* تعیین ضریب آلودگی و فرسودگی (LDD, LLD)
* محاسبه فاصله تیرها از هم
* فرمان روشنائی محوطه
* محاسبه روشنائی محوطه
* خیابان اصلی
* خیابان شمالی
* خیابان جنوبی
* ? – روشنائی حفاظتی و نورتابی ساختمان
* انتخاب نوع نورافکن
* محاسبه نورتابی
* فصل چهارم – محاسبه و بررسی سیستم توزیع قدرت
* ? – توزیع قدرت در مجتمع صنعتی
* انواع سیستم توزیع برق
* شبکه شعاعی (باز)
* بارهای روشنائی مراکز صنعتی
* خصوصیات سیستم‌های توزیع برق
* تعیین میزان بار روشنائی
* تعیین تعداد انشعاب‌های روشنائی
* کنترل انشعابهای روشنائی
* بارهای صنعتی ( غیر روشنائی)
* تعیین میزان بار صنعتی
* تعداد انشعاب‌ها برای بارهای صنعتی
* کنترل انشعابهای موتورها
* ? – محاسبه سطح مقطع کابل
* روش انتخاب کابل
* شناخت کابلها
* تعیین افت ولتاژ
* وضعیت استقرار کابلها
* ? – سینی کابل
* ? – ترنچ کابل
* ? – نصب تابلو‌هائی برای عبور کابل
* ? – نصب کابل توسط بست بصورت روکار
* ? – دفن کابل
* ? – احداث راکتهای زمینی
* خلاصله‌ای از مطالب محاسبه سطح مقطع کابل و بعد از آن محاسبه سطح مقطع کابلهای مختلف
* یک نمونه از محاسبه سطح مقطع کابل
* فصل پنجم – محاسبه و طراحی مراکز کنترلی و حافظتی
* ? – لزوم حفاظت و نحوه انتخاب فیوزها، بیمتال‌ها و کلید‌های قدرت
* ? – کلیدهای دو قطبی
* ? – کلیدهای سه قطبی
* ? – کلیدهای فیوزدار
* ? – فیوزها
* ? – ? – فیوزهای تأخیری
* ? – ? – فیوزهای با جزء ذوب شونده دو قسمتی
* ? – ? – فیوزهای محدود کننده جریان
* – منحنی‌های قطع فیوزها
* – قدرت قطع فیوزها
* – استفاده از فیوزها برای محافظت مدارها و دستگاهها
* – محافظت از سیم‌ها و کابلها در انشعابهای معمولی
* محافظت از انشعاب‌های موتورها
* حفاظت با استفاده از کلیدهای با قطع خودکار
* ?- محاسبه و طراحی زمین حفاظتی
* «زمین کردن و صفرکردن در تأسیسات الکتریکی»
* ?- زمین کردن الکتریکی
* ? – اصطلاحاتی که در زمین کردن بکار برده می‌شود
* – انواع مقارمتهای زمین
* ?) مقارمت مخصوص زمین
* ?) مقاومت گسترده زمین
* ?) مقاومت زمین
* – انواع میله‌ها
* ?) میل سطحی
* ?) میل عمقی
* ب) میل‌ صفحه‌ای
* – سنجش مقاومت گسترده زمین
* – محاسبه مقاومت الکترودهای میله‌ای
* – محاسبه مقاومت مجموعه الکترودهای میله‌ای
* ا- محاسبه میل زمین حفاظتی جهت تابلوهای کارخانه
* فصل ششم – طرح و انتخاب وسایل جبرانگر
* – لزوم اصلاح ضریب توان (قدرت)
* – تصحیح ضریب قدرت توسط خازن
* – اقتصادی‌ترین ضریب قدرت
* – محاسبه توان دواته مورد نیاز کارخانه و تعداد خازن‌های مورد نیاز
* فصل هفتم- طراحی سیستم‌های صوتی، اعلام حریق و تلفن
* – سیستم صوتی
* – اثر نویز
* – بلندگو‌ها
* – فشار صدای خروجی بلندگو و تضعیف صدا
* – آرایش بلندگوها
* آرایش بلندگوهای داخلی
* – تعیین نوع کابل تغذیه
* – اتصال الکتریکی بلندگوها
* محاسبه توان و تعداد بلندگو‌
* – نکات عملی مربوط به نصب
* ?- طراحی سیستم تلفن مرکزی
* کابلهای مخابراتی
* -توضیحات اضافه
* ?- سیستم اعلام حریق
* – مشخصات اجزاء سیستم اعلام حریق
* – مدار بندی
* – انتخاب دتکتور برای فضاهای مختلف
* – سیستم اعلام حریق سوله‌ها
* – انواع سیستمهای اعلام حریق اتوماتیک
* – شستی‌ اعلام حریق و مکانهای نصب آنها
* آژیرهای صوتی اعلام حریق
* توجه‌
* – تابلوی کنترل مرکزی
* منبع تغذیه
* فصل هشتم – دستورالعمل تعمیرات و نگهداری سیستم
* برق کارخانه
* ?-?- خطرات انرژی الکتریکی
* ?-?- احتیاط‌های ایمنی
* ?-?- لزوم کنترل مرغوبیت وسایل و وضع مقررات ایمنی
* ?-?-?- مقررات ایمنی و کنترل کیفیت وسایل در ایران
* – بازرسی و آزمایش تاسیسات الکتریکی
* ?- آزمایش اتصال صحیح کلیدها،‌ فیوزها و پریزها
* شکل مدار آزمایش صحیح بودن پریزها
* ?- آزمایش اتصال صحیح سیم زمین
* ?- آزمایش متصل بودن مدارها
* ?- آزمایش عایق‌بندی
* ?- عیب‌یابی و رفع عیب
* فصل نهم – طرح پست
* طرح پست ?? کیلو ولت به ??? ولت
* بخش اول
* مشخصات تابلوهای ?? KV کیلو ولتی ( ویژه کابلهای ورودی یا خروجی)
* بخش دوم
* مشخصات فنی سکسیونرهای قابل قطع زیر بار
* ?- مشخصات فنی
* بخش سوم
* مشخصات فنی سکسیونر اتصال زمین
* ?- مشخصات فنی
* بخش چهارم
* مشخصات سکسیونر فیوزدار
* بخش پنجم
* دیژنکتور بیست کیلو ولتی کم روغن مخصوص نصب در داخل تابلو
* بخش ششم
* مشخصات فنی سکسیونر ساده
* بخش هفتم
* مشخصات فنی ترانسفورماتور ?? کیلو ولتی
* بخش هشتم
* مشخصات فنی تابلوی فشار ضعیف
* بخش نهم
* مشخصات فنی تابلو روشنایی
* بخش دهم
* مشخصات کابل ?? کیلو ولتی و یک کیلو ولتی
* جهت ارتباط به ترانسفورماتورها
* بخش یازدهم
* سیستم اتصال زمین پستهای ترانسفورماتور
* فصل دهم – طراحی سیستم برق اضطراری
* الف- موتور دیزلی
* ب – مشخصات الکتریکی ژنراتور
* ج- تابلو کنترل ژنراتور
* اطلاعاتی کلی و عمومی در مورد سیستم برق اضطراری
* موتور دیزل
* ژنراتور
* منابع و ماخذ

مقدمه

دستگاههای الکتریکی امروزه بخش وسیعی از صنعت را بخود اختصاص داده‌اند و هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌گردد. هر روزه علاوه بر افزایش کمی، تعداد دستگاههای، از لحاظ کیفیت کاری و حساسیت ودقت در انجام کار روزبه‌روز بهتر شده و قابلیت‌های انجام کار آنها بیشتر می‌شود. و در یک خط تولید سری ممکن است که یک دستگاه نقش حیاتی ایفا کند و خرابی یک دستگاه تولید کارخانه را با خطر روبرو کنندو همچنین بعلت هزینه بسیاری که برای ساخت یا تهیه این دستگاهها استفاده شده است در صورت و در آمدن اشکالی در کار آنها در اثر عدم ایجاد سیستم توزیعو حفاظت مناسب باعث بروز صدمات و زیانهای چه از نظر مادی و چه از نظر زمانی می‌گردد. مهیا کردن انرژی الکتریکی برای یک دستگاه شدی د ظاهر کار ساده‌ای باشد و بدون نیاز به معاملات پیچیده ریاضی صورت گیرد لیکن در ضورت بی‌دقتی هر جسم جزئی می‌تواند باعث بروز خطراتی برای سیستم دستگاه و سیستم توزیع و صدمات برای کمیت تولید کارخانه گردد. بعنوان مثال می‌دانیم در موتورهای الکتریکی گشت‌ور با توان دوم ولتاژ نسبت مستقیم دارد TxV2 بنابراین تغییرات ناچیزی در ولتاژ می‌تواند تأثیر زیادی روی گشتاور و نحوه عملکرد لکتروموتور و در واقع می‌توان گفت که با یک سیستم توزیع و حفاظت مناسب هم بکارگیری دستگاه را بهتر میکند و همچنین باعث طول عمر آنها می‌گردد.
    در این پروژه سعی شده است که با بکارگیری نکات علمی، فنی و عملی طراحی سیستم توزیع قدرت، حفاظت، روشنائی و همچنین صوتی و مخابراتی انجام گیرد و از ترکیب اطلاعات تئوری و تجربی افراد صاحب نظر به یک طرح ایده‌آل و مناسب از نظر علمی و عملی و اقتصادی برسیم.
فصل اول
مشخصات کارخانه
۱ – مشخصات عمموی کارخانه
کارخانه ایران کپسول با مساحت ۱۲۰۰۰ متر مربع در جاده اندیشه (واقع در سه راهی شهریار – سر آسیاب – فردیس) در سال ۱۳۷۶ افتتاح شد.
ساخت این کارخانه حدود ۲ سال زیر نظر یک شرکت کانادائی طول کشید که اولین و تنها تولید‌کننده پوکه کپسول داروئی (ژلاتین کپسول) در ایران می‌باشد که روزانه حدود ۵۰۰۰۰ پوکه کپسول را تولید می‌کند.
پرسنل این کارخانه حدود ۱۵۰ نفر می‌باشد که بصورت ۲۴ ساعته در سه شیفت مشغول به کار هستند.
۲ – قسمت‌های کلی کارخانه
این کارخانه از سه قسمت کلی در دو طبقه ساختمانی تشکیل شده است
۱ – 2) قسمت اداری و عمومی
۲ – 2) قسمت تولید و نگهداری
۳ – 2) قسمت تاسیسات الکتریکی و مکانیکی
۱ – 2) قسمت اداری و عمومی:
قسمت اداری از سه اتاق در طبقه همکف و هشت اتاق در طبقه بالا تشکیل شده است. قسمت عمومی از آشپزخانه، نهارخوری آقایان و بانوان، تولت آقایان و بانوان، نمازخانه و درمانگاه در طبقه همکف و سالن آمفی تائتر و کتابخانه در طبقه بالا تشکیل شده است. همچنین یک اتاق نگهبانی جلو درب ورودی کارخانه واقع می‌باشد.
۲ – 2) قسمت تولید و نگهداری
الف-) اتاق ملتینگ (محل پخت ژلاتین)
ب-) سه اتاق آزمایشگاه در طبقه همکف
ج-) چهار سالن تولید در طبقه همکف
د-) سالن انتظار سورتینگ
ه-) اتاق سورتینگ
و-) اتاق پرینتینگ
ز-) اتاق شستشو دیگ‌های ملتینگ
ح-) انبارهای مواد اولیه و محصول در طبقه همکف و انبار کارتن در طبقه بالا
۳-) قسمت تاسیسات الکتریکی و مکانیکی
قسمت‌های تاسیسات الکتریکی و مکانیکی از اتاق‌های تابلو، ترانس، دیزلها، تلفن‌خانه، موتورخانه گتابار، موتورخانه اصلی و هوا ساز‌های اداری و نهارخوری در طبقه همکف و همچنین هواسازهای سورتینگ و سالن تولید در طبق بالا و نیز کارواش و سردخانه در طبقه همکف تشکیل شده است.
۴-) فرایند تولید
مواد ژلاتین (همان ژلاتین خوراکی البته بدون رسانس در اتاق ملتینگ داخل دیگ بزرگی که دورتا‌دور آن بطور یکنواخت المنتهای حرارتی قراردارد با آب و مواد افزودنی دیگر ریخته می‌شود و بوسیله یک همزن برقی بزرگ مخلوط می‌شوند و با حرارت کم وغیر مستقیم و یکنواخت (بوسیله المنت‌ها) پخته می‌شوند بعد از پخته شدن و قبل از اینکه مواد به قسمت‌ تولید بروند مقداری از آن را به آزمایشگاه برده و آزمایشهای مختلفی از قبیل میکروب شناسی، در صد رنگ، در صد سفتی و آزمایشهای دیگر روی آن انجام می‌شود. پس از تائید مواد راهی سالن تولید می‌شوند. در سالن تولید مواد از دیگ بزرگ داخل دیگهای کوچکی که آنها هم دارای المنتهای حرارتی هستند ریخته می‌شود تا مواد قبل از رسیدن به ماشین تولید سرد نشوند. این دیگهای کوچک توسط جرثقیلهائی در سالن تولید بالا برده می‌شوند و مواد توسط لوله‌های که آنها هم دارای المنت حرارتی هستند به ماشین تولید منتقل می‌شوند. ساختمان ماشین تولید به شکلی است که در ابتدای آن حوضچه‌های کوچکی قرار دارد و مواد از طریق لوله‌ها درون این حوضچه‌ها ریخته می‌شوند و بعد از آن قالب کپسول به نام پیین‌بار به مقدار لازمی داخل این خوضچه‌ها فرو می‌رود و همان‌طور که به دور خود می‌چرخد مقداری از ماده را بخود می‌گیرد و توسط چرخهای ماشین بالا می‌آید و توسط قطعات مکانیکی ماشین به قسمت خنک کننده انتقال داده می‌شود. بعد از خنک شدن مجدداً پین‌بارها به قسمت جلوی  ماشین منتقل می‌شوند و عملیات تصحیح کپسول (پلیسه گرفتن و جدا شدن از پین بارها) روی آنها انجام میشود.
(قسمتهای اضافه کپسول که توسط تیغه‌های گردان دور کپسول گرفته توسط مکنده‌هائی که زیر دستگاه نصب شده مکیده می‌شودو در جائی جمع می‌شوند). بعد از تولید کپسولها آنها را داخل سطل‌هائی میریزند بعد به سالن انتظار سورتینگ میبرند  و بعد داخل اتاق سورتینگ می‌شوند و در آنجا از نظر کوچک و بزرگی و رنگ مرتب می‌شوند. ضمناً در همان جا یک چک آپ نهائی نیز روی کپسول‌ها انجام می‌شود (اگر لکه سیاهی روی کپسولها باشد تولید آن روز همه‌اش ضایعات می‌شود).
بعد از مرتب و دسته‌بندی کردن، کپسول‌ها به اتاق پرینتینگ فرستاده می‌شوند. در این اتاق، دو قسمت کپسول (قسمت راست CAP و قسمت چپ CBADY داخل هم ‌می‌شوند و روی آنها پرینت می‌شوند. در اینجا تولید پوکه کپسول به پایان می‌رسد، بعد از آن وارد انبار تولید می‌شود و بعد به کارخانه‌های داروسازی منتقل می‌شوند.
نکته قابل توجه در فرایند تولید تمیز بودن صد در صد هوا و یکنواخت بودن دمای محیط تولید می‌باشد که قسمت اعظم تاسیسات الکتریکی و مانیکی را به خود اختصاص داده است.

فصل دوم
برآورد بار مصرفی
    در تهیه طرح تأسیسات برقی هر ساختمان، کارخانه و … یکی از شرایط مهم پیش‌بینی و برآورد هرچه دقیقتر درخواست (تقاضا یا دیماند) یا حداکثر توان مصرفی آن است که برای تعیین برآورد حداکثر توان مصرفی دو روش موجود می‌باشد:
    روش اول جمع توتانهای دستگاه‌ها و توان دیگر قسمت‌ها است و روش دوم روش   است که در این روش بطور کلی در برآورد بار فضاهای مختلف مجتمع از استانداردهای معتبر موجود و نیز استانداردهای خاص وزارت نیرو که در رابطه با یک سایت صنعتی می باشد استفاده شده است در برآورد ذیل چگالی مصرف کل بر حسب   برای امکان مورد نظر بیان شده است.
اماکن اداری ………………………………………………. 43 وات بر متر مربع
اماکن خدماتی …………………………………………….. 43 وات بر متر مربع
اماکن خدمات تخصصی…………………………………… 50 وات بر متر مربع
اماکن خدماتی الکتریکی …………………………………. 5/107 وات بر متر مربع
کارگاههای تراشکاری ……………………………………. 170 وات بر متر مربع
    طبق برآورد و بررسیهای انجام شده مصارف فوق شامل روشنایی داخلی روشنائی پیاده‌روها فضاهای محدود اطراف ساختمانها – مصارف پریزها – سیستم گرمایش و تهویه در مورد کارگاهها دربر‌گیرنده تجهیزات نیز می‌باشد.
    و برای توضیح بیشتر اول باید گفت که، برای فراهم کردن مقدمات تأمین نیروی برق هر طرح، (انشعات، پست، مولد و…) لازم است قبل از اقدام به تهیه طرح تأسیسات الکتریکی و در مراحل اولیه باید به مطالعات معماری و ساختمانی و حداکثر در خواست (دیماند) نیروی برق آن توجه کرد.
    روش صحیح تخمین حداکثر در خواست براساس محاسبه توان کل نصب شده و اعمال ضرایب همزمانی مناسب استوار است به شرط آنکه تجربیات گذشته که از طرح‌های مشابه در محل بدست آمده باشد این محاسبات را تأیید کند.
    پیش‌بینی حداکثر در خواست، مخصوصاً از نظر وسائل و دستگاهها و روشنائی‌ها و تعداد پریزهای نصب شده و غیره شدیداً و ابسته به عرف و عادت محلی است لذا در اغلب موارد لازم خواهد بود حداکثر تقاضا پیش از مقادیر بدست آمده از راه محاسبه انتخاب شود. اصولاً مطالب این بخش جنبه راهنمای دارد و مقادیر بدست‌ آمده از آنها نباید بدون بررسی ها و مطالعات محنی بکار برد.
    از طرف دیگر لازم خواهد بود در پیش‌بینی حداکثر در خواست، عواملی نظیر رشد سریع کیفیت زندگی و افزایش مصرف در طول عمر تأسیسات را در مدنظر گرفت.
برای تعیین توان کل نصب شده براساس خواسته‌های تأسیسات باید به ترتیب زیرعمل کرد.
    الف) موارد لازم  و دستگاه‌های نصب ثابت می‌توان اسمی آنها، با اعمال ضریب توان آنها لازم خواهد بود.
    ب) در خواست بارهای القائی باید به توجه به ضریب توان آنها تعیین شود.
    ج) در خواست پریزها در مواردی که نوع لوازم و دستگاههایی که از انها تغذیه خواهند کرد مشخص نباشد از راه تخمین تقاضای مدار نهایی آنها را برآورده می‌کنند.
    د) درخواست چراغهای نصب ثابت از نوع تخلیه‌ای (فلوئورسنت، جیوه‌ای و غیره) توان اسمی مصرفی لامپهای آن با توجه به مصرف چوک آنهاست. درخواست این گونه چراغها بر حسب ولت‌آمپر باید ۲ برابر درخواست برحسب وات باشد.
    ه) در خواست چراغهای نصب ثابت از نوع رشته‌ای (التهابی) توان اسمی لامپهای آنها نخواهد بود در مراحل برآورد اولیه در خواست توان چراغ باید توان بزرگترین لامپی را که بتوان در آن نصب کرد را در نظر گرفت.
غیر همزمانی یا تخمین ضریب ‌همزمانی
    به دلیل وجود غیر همزمانی دو گروه تجهیزات و لوازم الکتریکی، باید برای هر گروه از بارهای مختلف (روشنایی، گرمایش، موتورها و غیره) از ضریب همزمانی مناسب استفاده شود تا با اعمال آنها در بارهای مربوطه، حداکثر توان مصرفی به حداکثر درخواست به دست آید ضریب همزمانی هر تأسیسات عددی است مختص همان تأسیسات.
برای همین در شرایط عادی پیش‌بینی دقیق آن امکان پذیر نخواهد بود و فقط با توجه به تجربیات گذشته و آمار موجود می‌توان ضریب همزمانی را از پیش بعنوان راهنما و بصورت تقریبی تخمین زد.
    با توجه به عدم کاربرد کلیه دستگاهها و تجهیزات در کارگاهها و نیز عدم استفاده همزمان از کلیه شبکه‌های توزیع فشار ضعیف شامل پریزها، مصارف روشنایی داخلی، روشنایی خارجی، موتورخانه‌ها و…. و با عنایت به آمار و مطالعات بدست آمده از کارگهای فعال در زمینه تراشکاری و خدمات مشابه مجتمع به نظر می‌رسد با دخالت فاکتورهای همزمانی در محاسبات برآورد بار مصرفی واقعی نزدیکتر شده و محاسبات با دقت بیشتری انجام می‌گیرد با توجه به این موضوع که احتمال افزایش و احدها وجود دارد و نیز عدم اطلاعات کامل راجع به تعداد دستگاهها و هر واحد فنی ضریب همزمانی را حدوداً ۵۲۵/۰ انتخاب می‌کنیم.
با در نظر گرفتن این موضوع که در یک کارگاه تراشکاری تمامی دستگاهها با هم کار نمی‌کنند و نیز به توجه به اینکه بعضی از دستگاهها بصورت مکمل کاری دستگاههای دیگر می‌باشند با مراجعه به تراشکاریهای متعدد به ظرفیت‌کاری بالا و متوسط متراژ ۱۵۰ متر مربع برای هر واحد تراشکاری به عدد ۷۵/۰ می‌رسیم این نشاندهنده این مطلب است که در یک تراشکاری در شرایط کاری خوب ۷۵/۰ از تجهیزات کارگاه مشغول به کار می‌باشند در یک بررسی کلی اگر حدوداً ۷۵/۰ از تراشکاریهای کل مجتمع مورد طراحی با این ظرفیت کار کنند مصرف کل مجتمع را باید در عدد ۷۵/۰ × 7/0 ضرب کرد.
ضریب همزمانی برای کارگاهها             525/0 = 75/0 × 7/0

فصل سوم
محاسبه و طراحی سیستم روشنایی
۱ – اصول روشنایی و ساختمان لامپها
مقدمه
    بدون شک مهمترین حس انسان در هنگام کار بینائی است و به همین دلیل است که دقت در طراحی روشنائی از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در دوران قدیم بیشتر کارها و وقت مردم در فضای بازگذرانده می‌شود و از نور خورشید بیشترین استفاده بعمل می‌آمد اما امروزه بشتر کارها در سالن‌های سرپوشیده انجام می‌شود و مردم بیشتر اوقات خود را در داخل ساختمانها می‌گذرانند بنابراین یک طراح خوب و موفق سرعت بالا رفتن بهره‌وری و راندمان می‌شود و هم برجستگی کارگرها و بقیه افراد جلوگیری می‌کنند و فوائد دیگری هم دارد که در طول این فصل به آنها اشاره خواهیم کرد.
    اگر یک طراحی روشنائی خوب و دقیق نباشد باعث خستگی چشم، سردرد، نقص بینائی و تصادفهائی ناشی از کمی نور یا درخشندگی و چشم زدگی می‌شود.
بطور کلی روشنائی خوب و رضایت بخش باید دارای خصوصیات زیر باشد:
۱ – نور از نظر توزیع فرکانسها یکنواخت باشد.
۲ – درخشندگی سطوح کار طوری باشد که سبب چشم‌زدگی نشود.
۳ – نور کافی است.
۴ – سایه در محیط کار وجود نداشته باشد.
روشنایی رضایتبخش به راحتی انسان کمک می‌کند و بازدهی کار را بالا می‌برد و با کاهش تصادفهای ناشی از نور غیر کافی به ایمنی کار کمک بسیار می‌کند.
مسائلی که در طراحی باید در نظر گرفته شود علاوه بر اجرای هدفهای خواسته شده از جانب سفارش دهنده عبارتند از:
الف – اصول اقتصادی
ب – اصول بهداشتی
ج – اصول زیبایی
الف) اصول اقتصادی
    در بررسی اصول اقتصادی طراحی روشنائی نوع لامپ و نوع روشنائی مورد نیاز مطرح است. در سیستم‌هائیکه بیشتر بطرف سیستم‌های مستقیم روشنائی تمایل دارند جنبه‌های اقتصادی بیشتر در نظر گرفته می‌شود و تعداد لامپ‌های کمتری در اینگونه موارد لازم است بدین صورت اگر مسئله را فقط از جنبه اقتصادی بررسی نمائیم سیستم مستقیم اقتصادی‌ترین نوع روشنائی است. در رابطه با انتخاب نوع لامپ از جنبه اقتصادی دو دیدگاه هزینه‌ای و جود دارد.   1  – هزینه اولیه ۲ – هزینه نگهداری و تعمیرات.
بعنوان مثال هزینه اولیه لامپهای فلوئورسنت از لامپ‌های رشته‌ای بیشتر است در صورتیکه عمر این لامپها نسبت به لامپ‌های رشته‌ای بیشتر است و نگهداری آنها هزینه کمتری دارد. علاوه بر آن بهره نوری لامپ فلوئورسنت در مقایسه با لامپ رشته‌ای خیلی بیشتر است.
ب – اصول بهداشتی
یک طراحی روشنائی هنگامی قابل قبول است که اصول بهداشتی در مورد آن رعایت شده باشد. در مرحله اول نور باید یکنواخت باشد تا خیرگی برای چشم ایجاد نشود و از ایجاد سایه‌های مزاحم جلوگیری شود. در مرحله بعدی باید روشنائی کافی بوده و تا حد امکان به نور روز نزدیک باشد. در طراحی روشنائی بایستی دو عامل اقتصادی و بهداشتی توأماً در نظر گرفته شود.
ج) اصول زیبائی:
    در رعایت اصول زیبائی بایستی شکل لامپها و چگونگی قرار گرفتن آنها و فاصله بین لامپها از یکدیگر و معماری محل مورد توجه قرار گیرد و بین آنها هماهنگی وجود نداشته باشد. این جنبه نیز به در نظر گرفتن اصول اقتصادی و بهداشتی بایستی مطرح شود.
    از آنجائیکه فضاهای موجود در این کارخانه به کاربریهای متفاوتی می‌باشند از لحاظ نوع و تأمین مقدار روشنایی لازم به یکدیگر متفاوت می باشند و بایستی برای هر فضا محاسبات لازم در نظر گرفته شود با توجه به کاربری فضاها مختلف از عواقب ناگوار عدم وجود روشنائی استاندارد جلوگیری کرده و باعث بالا رفتن ضریب ایمنی برای مجتمع و افراد مشغول به کار درآن گردد. مبحث روشنایی را به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌نمائیم.
روشنائی داخلی:
مواردی که در مبحث روشنائی داخلی مورد بحث قرار می‌گیرند عبارتند از:
انتخاب نوع لامپ وضع روشنائی مناسب
انتخاب نوع چراغ و سیستم روشنائی فضاهای مختلف
روشنائی مورد نیاز برای هر قسمت
محاسبات روشنائی:
انتخاب نوع لامپ و منبع روشنائی مناسب:
    طبق استانداردهای مختلف بین‌المللی برای اماکن مختلف استفاده از انواع لامپ فمورسنت و جیوه‌ای پیشنهاد شده است.
بررسی و مقایسه لامپهای مختلف:
    به منظور انتخاب مناسب‌ترین لامپها، برای روشن نمودن مناطق مختلف بهتر است لامپهای مختلف با یکدیگر مقایسه و سپس بهترین نوع آن برای هر منطقه انتخاب گردد.