تقویت ساختمان

کلیات
  ساختمانی که در اثر زلزله خسارت می‌بیند باید به گونه‌ای که مقاومت اولیه آن بازیافته شود و یا حتی مقاومت آن بیشتر شود تعمیرگردد تا زلزله‌های بعدی را تحمل نماید. در فصل ۱۴   روشهای مختلف تعمیرات اعضاء سازه‌ای و غیر ساز‌ه‌ای و نیز پی‌ها برای ساختمانهای فولادی، بتن مسلح، چوبی، بتن پیش تنیده و مصالح بنائی مورد بررسی قرار می گیرد. ساختمانهای تعمیر شده باید الزامات آئین نامه‌ای را برآورده سازند. در هر صورت، تعمیر یک ساختمان ممکن است بسیار پر هزینه باشد. تصمیم نهائی در مورد اینکه آیا تعمیر انجام شود، و اگر انجام می‌شود چگونه باشد نیاز به یک بررسی همه جانبه اقتصادی دارد.
   دیوارهای برشی، قابهای مقاوم لنگری، دیافراگمهای افقی و اتصالات بیش ازهمه مستعد خسارت هستند و گسیختگی هر کدام نمونه مشخصی دارد. اقدامات متداول تعمیر و تقویت چنین هستند:
۱-    خارج سازی اعضاء خسارت دیده و جایگزینی آنها توسط اعضاء جدید
۲-    ضخیم سازی، بزرگ سازی و مقاوم سازی اعضاء
۳-    اضافه نمودن  دیوارهای برشی، مهاربندی های قائم، و ستونهای جدید به سازه.
۴-    تبدیل اتصالات برشی به اتصالات مقاوم لنگری
۵-    کاهش جرم به وسیله حذف طبقات فوقانی
۶-    بررسی خصوصیات دینامیکی سازه تعمیر شده (تقویت شده)
استفاده از مدارک طراحی اولیه و گزارشات ساخت، مؤثر بودن چنین روشها یا اقدامات تعمیر و مقاوم سازی را به مقدار زیادی افزایش می‌دهد.
۱-    اعضا سازه ای فولادی. به منظور کنترل مقاومت مواد یا کیفیت جوش یک سازه ساختمانی، لازم است آئین نامه‌ها و استانداردهائی که در هنگام طراحی و نیز ساخت سازه مورد استفاده واقع شده است بخدمت گرفته شوند. بنابراین ممکن است به آئین نامه‌های قدیمی که در موقع ساخت ساختمان معتبر بوده‌اند مراجعه نمود. مضافاً به اینکه، باید سابقه خستگی و کاهش در مساحت مقطع عرضی که بر اثر خوردگی حاصل شده است در نظر گرفته شود. آزمایشهای غیر مخرب  شامل اولتراسونیک ، رادیو گرافیک  ، مگنتیک پارتیکل   ، و فلورسنت مگنتیک پارتیکل  ، نیز در کاوش سازه‌های فولادی و اعضاء آنها مؤثر هستند. علاوه بر این آزمایشهای غیر مخرب، غالباً آزمایش نمونه‌های مصالح بریده شده از اعضاء لازم است. بازسازی و مقاوم سازی یک سازه فولادی ممکن است به شیوه‌هایی صورت گیرد که نیازی به تعویض سیستم سازه‌ای نباشد:
الف- جایگزین پیچ و مهره‌ها و پرچهای موجود با پیچ و مهره‌های پر مقاومت
ب- جوشکاری اتصالاتی که از قبل جوش نشده‌اند
ج- کاهش طولهای غیر مقید
د- افزایش مساحت مقاطع عرضی
هـ – جایگزینی اعضاء با اعضائی که مقاومت بیشتری دارند
در بعضی مواقع بهتر است سیستم سازه‌ای تعویض شود، مثلاً از سیستم کفهای چوبی به سیستم کفهای بتن مسلح و یا دالهای فولادی و از مهاربندیهای فولادی به دیوارهای برشی. افزودن اعضاء جدید به سازه باید با آرامشی متقارن صورت گیرد.
۲-    اعضا بتن مسلح. مفید‌ترین وسیله برای بررسی خواص مصالح اعضاء سازه‌ای بتن مسلح مدارک طراحی و گزارشهای ساخت است. اگر لازم باشد باید موقعیت میلگردهای تسلیح با اندازه‌‌گیری مشخص شود. به عنوان مواد لازم تعمیراتی می توان از بتن پاششی  (که گونیت  نیز نامیده می شود) اپکسی رزین   برای پر کردن ترکها و سوراخها و (ج) ملات اپکسی که برای پر کردن سوراخهای بزرگ مؤثرتر از اپکسی رزین است نام برد. علاوه بر این مواد، (د) بتن گچ و سیمان (هـ) بتن سیمان پرتلند، (و) ملات سیمان زودگیر و (ز) بتن معمولی نیز برای کارهای تعمیراتی به کار می‌روند.
ممکن است شیوه های مختلف تعمیراتی زیر به کار آیند.
الف- اگر پهنای یک بازشدگی mm6 یا کمتر باشد تزریق فشار اپکسی ساده‌تر است.
ب- اگر ترکها بزرگ بوده و یا بتن کاملاً خورد شده باشد، روش تزریق اپکسی روش مناسبی نیست و روش بتن پاشی مناسب‌تر است. اگر جای قلاب مناسبی پیدا شود می توان از میلگردهای اضافی استفاده نمود. میلگردهای خسارت دیده را می توان با جوش سربه سر   یا جوش ابتدا رو انتها   و یا وصله زنی تعمیر نمود. اگر نیاز به تقویت باشد، باید  مواظب بود که در سیستم تقویت شده توزیع نیرو به حد کافی انجام شده باشد.
 دو نمونه روش مقاوم سازی عبارتند از:
الف- افزایش مساحت سطح مقطع با افزایش کافی میلگردهای فولادی طولی و محصور کننده.
ب- ضخیم سازی دیوارهای برشی با افزایش یک لایه بتن مسلح بر روی آنها…