بررسی و شناخت فضای شهری

بخشی از فهرست مطالب پروژه بررسی و شناخت فضای شهری

۱- طرح مسئله 

۲- اهمیت و ضرورت مسئله 

۳- بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی

۴- تعیین سطوح مطالعاتی

۵- مطالعات در محدوده فراگیر ( سطح ۱ ) 

۱-۵ – مطالعات اجتماعی – اقتصادی

• تاثیر اجتماعی – اقتصادی مراکز اشتغال موثر در حوزه فراگیر بر فضای شهری

          2- 5 – مطالعه کاربری اراضی

• کاربری های عمده تاثیر گذار در منطقه

• وضعیت فضاهای تجاری غرب مشهد 

• بررسی عناصر لینچ در محدوده

          3- 5 – مطالعات حمل و نقل

• بررسی سلسله مراتب شهری 

• بررسی مقطع عرضی فضا

• بررسی وضعیت علائم راهنمایی

• بررسی وضعیت پارک حاشیه ای و غیر حاشیه ای 

• بررسی سیستم های حمل و نقل عمومی 

• بررسی وضعیت تردد و ایمنی عابران پیاده و معلولین

۶- مطالعات در محدوده بلا فصل ( سطح ۲ )

۱ – 6 – مطالعات اقلیمی

• ویژگی های کلی اقلیمی

• بررسی هماهنگ سازی محیط مسکونی با شرایط اقلیمی

• تعیین قرار گیری مناسب جهت ساختمان ها و خیابان ها

          2- 6 – مطالعات کالبدی

• بررسی تاثیر عناصر و کاربری های عمده حوزه بلا فصل در فضا

۷- مطالعات در محدوده مداخله ( سطح ۳ )

۱ – 7 – مطالعات اجتماعی – اقتصادی

• شناسایی اقشار اجتماعی استفاده کننده از فضا

          2 – 7 – مطالعات حمل و نقل 

• نقاط ورودی و خروجی و نقاط توزیع ترافیک در فضا

• وضعیت پارکینگ ها

• الگوی حرکت پیاده

         3 – 7 – مطالعات سازمان کالبدی

• کیفیت ابنیه ، قدمت ابنیه ، تعداد طبقات و کاربری های آنها

• سطح عملکردی کاربری ها 

• فضاهای عمومی و خصوصی

• برداشت نما 

    ( سطوح شفاف و کدر – تزئینات و ملحقات – خطوط افقی و عمودی)

• برداشت مبلمان شهری 

• بررسی کفسازی محدوده مورد نظر

۸- پرسشنامه

۱ – 8 – بررسی پرسشنامه مراجعین

۲- ۸ – بررسی پرسشنامه مغازه داران

۳ – 8 – نتایج مربوط به پرسشنامه ها

۹- تحلیل

۱ – 9 – جمع بندی نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدها در قالب جدول swot

 1 – طرح مسئله 

فضای شهری مورد نظر حدفاصل چهارراه آزاد شهر تا چهار راه میلاد است . این راسته یک راسته تجاری است که عملکرد هایی چون فروشگاه پوشاک و طلا فروشی بیشتر در آن به چشم می خورد . پارک ملت به عنوان یک پارک شهری افرادی را با طبقات اجتماعی گوناگون از همه جای شهر به این منطقه می کشاند ، اما اکثریت استفاده کنندگان از این فضا ساکنان غرب شهر می باشند . 

این راسته در ارتباط با مسیر های اصلی و پراهمیت شهر است و به دلیل تمرکز مراکز تجاری مکانی برای رفع نیازهای افراد محسوب می شود .

۲ – اهمیت و ضرورت مسئله 

وجود پارک ملت که در مقیاس پارک شهری عمل می کند و مراکز تجاری سبب شده که در اکثر ساعات به خصوص عصر و شب در این فضا با ترافیک زیادی مواجه باشیم . مسئله مهمتر کمبود جای پارک است که موجب می شود افراد در کوچه های اطرا ف پارک کنند و در نتیجه این کوچه ها همواره مملو از ماشین ها می باشند و  مشکلاتی برای ساکنین آن محدوده موجب می شود . با توجه به این موضوع کمبود پارکینگ عمومی احساس می گردد . 

به نظر می رسد پارک ملت و مراکز تجاری ا ز عوامل اصلی ازدحام پیاده ها در این فضا ست . ازدحام افراد پیاده در ساعات سر شب آنقدر زیاد است که پیاده رو ها ظرفیت آن را ندارند . 

حال با توجه به اهمیتی که این راسته در ارتباط با سایر نقاط شهر دارد ، سعی بر آن است که با شناخت فضا چه از لحاظ اجتماعی و چه از لحاظ کالبدی ، به بررسی این فضا پرداخته و ضعف ها و قوت های آن را مشخص کنیم . 

۳ –  بررسی و ارزیابی طرح های بالادست مربوط به حوزه مطالعاتی

طرح های فرادست و موازی بررسی شده در این محدوده عبارتند از :

– طرح جامع توسعه و عمران حوزه نفوذ شهر مشهد

– طرح جامع تفصیلی خازنی

– طرح جابجایی زندان وکیل آباد

– طرح ساماندهی کال چهل بازه

– طرح قطار شهری شهر مشهد 

در ذیل هر یک از این طرح ها و پیشنهادات ارائه شده توسط آنها مورد بررسی قرار می گیرند .

بخشی از منابع و مراجع پروژه بررسی و شناخت فضای شهری

طرح توسعه و عمران جامع مشهد – مشاوران مهرازان – 1375

طرح جامع تفصیلی خازنی 

طرح ساماندهی تجاری های میلاد ، معلم ، امامت

شبکه ارتباطی در طراحی شهری  تالیف : دکتر فریدون قریب   انتشارات دانشگاه تهران 

سیمای شهر  تالیف کوین لینچ   ترجمه دکتر منوچهر مزینی

برداشت های میدانی انجام شده توسط گروه