مقاله در مورد لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
مقاله در مورد لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری دارای ۴۰ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله در مورد لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله در مورد لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری :
لوکوموتیو ، تراموا ، مونوریل ، اتوبوس و قطار شهری
لوکوموتیو
سه مدل لوکوموتیو که در شرکت پسیفیک نشنال استرالیا کار میکنند.
لوکوموتیو ماشینی کشنده یا وسیله نقلیه ریلی است که واگنها یا قطار به آن متصل میشوند و نیروی محرکه برای آنها ایجاد میکند. واژه لوکوموتیو از واژه لاتین لوکو به معنای از جایی به جای دیگر بهعلاوه واژه قرون وسطایی موتیووس به معنای ایجاد کردن حرکت ساخته شدهاست. بنابراین از ترکیب این دو واژه، واژه موتور لوکوموتیو بهوجود آمدهاست. لوکوموتیوها نیروی حرکتی خود را به دو طریق عمده به دست میآورند. یا با سوخت فسیلی (دیزل) یا با جریان برق کار میکنند. لوکوموتیو خودش باری بر دوش ندارد و وظیفه آن کشیدن قطار بر روی ریل است.
قطارهای لوکوموتیودار و قطارهای خود گرانشی
دلایل زیادی برای استفاده سنتی از لوکوموتیو برای تولید نیروی محرکه قطار به جای استفاده از گونه خودروی خودگرانشی در قطار وجود دارد.
سهولت در استفاده
اگر لوکوموتیو از کار افتاد به راحتی با لوکوموتیو دیگری جایگزین میشود.
استفاده از نیروی ماکزیمم در قطار
قطارها با لوکوموتیو جداگانه از نیروی محرکه آنقدر که مورد نیاز است استفاده میکنند.
انعطاف پذیری
وقتی نیاز به لوکوموتیو کوچک تر در قطار باشد، لوکوموتیو کوچک تر با بزرگ تر عوض میشود.
تعویض لوکوموتیو فرسوده
وقتی لوکوموتیو فرسوده شد بدون احتیاج به تغییر در سایر قسمتهای قطار، تعویض میشود.
مزیت قطارهای خود گرانشی
بازدهی بالا
عدم نیاز به سر و ته کردن قطار(در مسافرت های برگشتی)
اطمینان از باز نایستادن قطار
امنیت
دریچه سیلندر ولسکارتس در یک لوکوموتیو بخار. در این پویانمایی، رنگ قرمز نشاندهنده بخار زنده واردشونده به سیلندر و رنگ آبی نمایانگر بخار استفاده شده و خروجی از سیلندر است.
طبقه بندی لوکوموتیوها
لوکوموتیو بخار
لوکوموتیو دیزل
لوکوموتیو دیزل هیدرولیک
لکوموتیوهای دیزل هیدرولیک به دو نوع کلی هیدرواستاتیک و هیدرودینامیک تقسیم میگردند. نوع متداول که اغلب در کشورهای اروپایی در عملیات مانور استفاده میگردد سیستم هیدرودینامیک است .
لوکوموتیو الکتریکی با توربین گاز
لوکوموتیو الکتریکی
لوکوموتیو مغناطیسی
لوکوموتیو هیبرید
لوکوموتیوهایی که هنوز در مرحله آزمایشی هستند.
تحویل اولین موتور لوکوموتیو ملی
با امضای قرارداد ساخت موتور لوکوموتیو ملی بین راه آهن و وزارت صنایع و معادن مهر ۸۹ اولین لوکوموتیو ملی تحویل می شود.حسن زیاری مدیرعامل راه آهن در این مراسم با بیان اینکه لوکوموتیو یکی از گلوگاه های اصلی راه آهن به شمار می آید، اظهار داشت: «با مشکلاتی که امروز در تاخیر قطارهای مسافربری رو به رو هستیم بسیاری از آنها به کمبود و خرابی لوکوموتیوها در کشور برمی گردد.» وی گفت: «موتور بخش حساس و پیچیده لوکوموتیو است و آنچه هم اکنون استفاده می کنیم، محصول ساخت کشورهای خارجی است.»
زیاری با اشاره به اینکه در حال حاضر قطعات ناچیز لوکوموتیو در داخل کشور ساخته می شود، خاطرنشان کرد: «بیش از۹۰ درصد از قطعات را وارد کشور می کنیم و مسائلی مانند تحریم سبب شده در زمینه خرید قطعات با مشکل برخورد کنیم.»
وی با بیان اینکه در بخش خرید قطعات لوکوموتیو وابستگی های بالایی داریم، گفت: «در حال حاضر حرکت خوبی در تولید قطعات در یک سال گذشته انجام شده اما نیاز به لوکوموتیو و موتور مساله اساسی در کشور به شمار می آید.»
مدیرعامل راه آهن تاکید کرد: «با امضای این قرارداد که با همکاری شرکت دسای وزارت صنایع و معادن انجام می گیرد، شاهد ساخت و طراحی تولید موتور لوکوموتیو خواهیم بود و در زمینه تولید موتور لوکوموتیو دی ۸۷ که از نوع لوکوموتیوهای مانوری هیتاچی است در این زمینه به خودکفایی خواهیم رسید.»
وی تصریح کرد: «تاکنون چهار میلیارد تومان در مطالعات و طراحی اولیه برای ساخت موتور لوکوموتیو ملی هزینه شده و امروز نیز قرارداد خرید ۳۵ دستگاه موتور لوکوموتیو ملی و دی ۸۷ امضا می شود.»
احمد قلعه بانی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز در ادامه این مراسم گفت: «تولید موتور ملی لوکوموتیو مرحله تحقیقاتی خود را پشت سر گذاشته و هم اکنون در مرحله ساخت و تولید قرار گرفته است.»
وی با اشاره به اینکه موتور ملی لوکوموتیو در زمینه های دریایی و نیروگاهی نیز کاربرد دارد، افزود: «تا پایان سال جاری ۳۵ دستگاه از این موتور تحویل شرکت راه آهن کشور می شود.»
وی در واکنش به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه چه ضمانتی وجود دارد شرکت دیزل سنگین ایران (دسا) در تعهدات خود مبنی بر تحویل موتورهای یادشده درست عمل کند، عنوان کرد: «این پروژه با حمایت های دانشگاهی و دولتی به این مرحله رسیده و امیدواریم با کمک مسوولان شرکت دیزل سنگین ایران و شرکت راه آهن به کلیه تعهدات عمل شود.»
قلعه بانی همچنین درباره فعالیت های سازمان گسترش در زمینه تولید صنعتی ساختمان گفت: «سازمان گسترش با همکاری وزارتخانه های تعاون و مسکن و شهرسازی و در قالب طرح مسکن مهر تاکنون حدود۷۰ تفاهمنامه در زمینه احداث کارخانه های تولید مصالح مدرن ساختمانی با بخش خصوصی امضا کرده که برخی از این شرکت ها در مرحله ثبت قرار دارند.»
به گفته قلعه بانی این کارخانه ها قرار است زنجیره تامین مصالح ساختمانی را در کشور به عهده داشته باشند.
رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه چه برنامه ای دارید که تولید موتور ملی لوکوموتیو نیز به وضعیت صنعت کشتی سازی دچار نشود، گفت: «این پروژه یکی از پروژه های مهم وزارت صنایع و معادن است که وزیر صنایع بارها بر آن تاکید کردند: «از چند سال پیش این فعالیت را آغاز کرده ایم و امیدواریم در بخش تولید موتور لوکوموتیو موثر واقع شویم.»
وی گفت: «تاکنون نزدیک به شش میلیارد تومان هزینه شده که با این قراردادی که امروز برای ساخت لوکوموتیو ملی امضا می شود، نتایج این تحقیقات به بار می نشیند.»
مراسم امضای قرارداد خرید ۳۵ دستگاه لوکوموتیو ملی دی ۸۷ امضا شد که موضوع این قرارداد فروش ۳۵ دستگاه موتور ۱۲ سیلندر دی ۸۷ به توان نامی هزار کیلووات در شرایط آی اس او ۳۰۴۶ به منظور نصب و راه اندازی روی لوکوموتیو های مانوری هیتاچی است.»
تراموا:
تراموا قطار خیابانی است که ریلگذاری آن روی سطح خیابانهای شهر انجام شده و معمولاً در محدوده داخل شهرها، کار جابجایی مسافر را انجام میدهند. تراموا در صورت استفاده از تونلها در حقیقت عملکرد مترو را خواهد داشت.
پیدایش و تکمیل تراموا به سال ۱۸۳۲ میلادی برمیگردد که اولین بار در نیویورک واگنهای اسبی به کار افتاد، اتاقک این واگنها به کمک چرخ و با نیروی اسب روی ریل حرکت میکرد.
در آلمان برای اولین بار در سال ۱۸۶۵ میلادی واگنهای ریلی اسبکش در برلین مورد بهرهبرداری قرار گرفتند. اولین تراموا در جهان که با نیروی الکتریسیته کار میکرد در سال۱۸۸۱ میلادی در برلین به حرکت درآمد.
بهترین وسیله برای سفر درون شهری تراموا است . ترامواها زود به زود حرکت میکنند و سریع و بسیار قابل اعتمادند . بسته به نوع تراموا بلیت آن را میتوانید از از راننده یا راهنمای مستقر در عقب تراموا یا دستگاهی که در وسط قرار دارد خریداری کنید . گفتنی است که اگر بلیت را از قبل از مغازه های تنباکو فروشی (TOBBOCO) یا ایستگاه قطار یا اداره پست تهیه کنید بسیار ارزانتر
خواهد بود . بلیت را توسط دستگاه زردرنگ داخل تراموا پانچ کنید . یک بلیت پانچ شده برای یک ساعت معتبر است و فرقی ندارد که شما در این مدت چند تراموا یا اتوبوس عوض میکنید .
تراموا ها تا نیمه شب کار میکنند و آخرین تراموا ساعت ۱۲:۱۵ نیمه شب از ایستگاه به راه می افتد . بعد از این ساعت باید از اتوبوسهای شبانه استفاده کنید.
ترامواها نه تنها بازگشت موفقیت آمیزی به خیابانهای شهرها داشته اند بلکه این موفقیت و پیشروی را در حوزه های جدید دیگر ادامه می دهند، و این نکته دیگر بخشی از دانش عمومی ما محسوب می شود .گرچه بدیهی است که این نمی تواند تنها به خاطر مزایای ذاتی تراموا به عنوان یک سیستم حمل و نقل ریلی باشد بلکه به این دلیل است که تراموا شروع کرده تا خود را از
خطوط بالاسری رها نماید . این موقعیت، سیستم هـای بهره بردار را وادار کـــرده تا خـود را بــه بهترین نحـوی که می توانند برای موفقیت در نوآوری و سازگاری با مشکلات عادی که به واسطه استفاده از تکنولوژی جدید نمایان می شود، آماده سازند .
ترامواها در تاخت و تاز
مزایای متعدد ترامواها، دلیل گسترش روز افزون آنها در شهرهاست . در عصری که حمل و نقل از شکل انفرادی در حال تغییر به حمل و نقل عمومی است ، ضرورت کارآمدی در مقوله ظرفیت (با میانگینی معادل ۸۰۰ نفر در یک ساعت در یک جهت )بیش از هر زمان دیگر احساس می شود .ظاهر دیدنی ترامواها در شهر ، حاکی از جایگاه اجتماعی و مشتری پسندانه آن می باشد.
استفاده از انرژی الکتریکی نکته مثبتی برای تراموا به حساب می آید ،علی الخصوص در محدوده هایی که توسعه در آنها اجتناب ناپذیر است .وقتیکه استفاده از فضا فاکتور مهمی محسوب می شود تراموا نوک پیکان حرکت به سمت بهینه سازی استفاده از فضاهای سطح شهرها هستند .بعد از شعار “بدون پارکــینگ تجــارت غیرمـمکن است ” در شهرها ، مـا می دانیم که” بدون ترا
موا، دسترسی به مرکز شهر امکان پذیر نیست” .
همانگونه که همه می دانند ، سرعت تجاری بعنوان یک عامل اصلی محسوب شده و جنگ در این زمینه همیشگی است .افزایش سرعت از ۱۵ به ۱۷ یا حتی ۱۹ کیلومتر بر ساعت ، مساوی با ۱۵ تا ۳۰ در صد افزایش ظرفیت ( با همان هزینه قبلی )برای سیستم بوده و به همان مقدار افزایش درآمد را در پی دارد . بنابراین سرعت و تناوب حرکت ،نقش اصلی را در اولویت بندی در مبحث تراموا به عهده دارند .طراحان رسمی شهری خیلی زود فهمیدند که تراموا ابزاری است که حال و هوای
خاص به مراکز شهرها می بخشد.در یک جمع بندی کوتاه: ترامواها و شهرها برای یکدیگر ساخته شده اند . با چنین جایگاه خاصی ، پذیرفتنی است که ترامواها پیشرفت و گسترش خود را ادامه خواهند داد.ناگفته نماند که نقطه ضعف ترامواها در بعضی شهرهای خاص که هنوز خطوط تراموا ندارند، ترس از به هم ریختگی ظاهر بناهای تاریخی شهر بوسیله سیستم تغذیه بالاسری ترامواست .
هزینه این سیستم بدین طریق بدست می آید که مجموع هزینه های تجهیزات حاشیه ریلی و داخل کابین محاسبه و هزینه خط بالاسری مربوطه که با این روش ذخیره شده از آن کسر می شود . با اینکه هزینه تغذیه خط زمینی مسطح سه برابر بیشتر از تغذیه از خط بالاسری است ، با این حال طبق نظر مقامات شورای شهر بردو ، باید توجه نمود که هزینه اضافی تامین نیرو بصورت
مسطح در بردو (۵/۱۳ کیلومتر تغذیه زمینی از خطوط ۴۴ کیلومتری )سه درصد ازکل هزینه پروژه می باشد. تغییرات مختلفی در نقلیه ریلی داده شده و همچنین بر روی آنها باطری های on-board را جهت جلوگیری از هرگونه خطای ناشی ازقطع برق در هنگام عبور از روی بلوکها ، تعبیه کرده اند .
گام های اول ترامــوای بدون خط بالاسری و دانـش بهره بردار در چگونگی مواجهه با این نوآوری
فناوریهای جدید ، بهره برداران را مستقیما به دنیایی ناشناخته سوق می دهد ، دنیایی از دقت عمل بسیار بالاتر . در مقوله ریلی، این ضرورت ریسک پذیری بیشتر ، حداقل ۱۸ ماه زمان برای تطبیق می طلبد ،که بردو هم در این زمینه مستثنی نیست . در واقع پس از اینکه منبع توان زمینی باسختی در بردو پا به عرصه وجود گذاشت ، در شش ماهه اول بهره برداری ، نـرخ عدم سرویس دهی به اوج دوازده درصدی رسید .مواجهه با چنین مشکلات فنی و وقفه در سرویس دهی مسؤولین را بر آن داشت تا در مواقعی که زمان وقفه از حد قابل قبول برای مسافران تجاوز می کند ، وسایل حمل ونقل متعارف ، بویژه خدمات موقت اتوبوسرانی را جایگزین نمایند (آمار این وقفه ها برای سیستم تغذیه برق زمینی از ۸۳/۳ ساعت در هر ۱۰۰۰۰ کیلومتر در سال ۲۰۰۴ به ۳۶/۰ ساعت در سال ۲۰۰۷ و در زمینه رولینگ استاک نیز از ۵۹/۱ ساعت به ۱۳/۰ ساعت کاهش یافته است ). برای کاهش نرخ عدم سرویس دهی نیز، مجموعه بهره برداری سیستم حمل و نقل ، بازرسی داخلی مداوم و تقویت برنامه آموزش کارکنان را به اجرا گذاشته است.
کارهای دیگری نیز برای بهینه سازی در زمینه سیستم تغذیه توان و رولینگ استاک انجام شده که از آن جمله می توان به تعویض سیستم های تغذیه کابلی که از قبل نصب شده بودند با سیستم های مدولار که پیش از نصب مونتاژ می شوند و در خطهای آزمایش اضافی تست شده اند ، اشاره کرد .با اینکه سطح دسترسی در سرویس دهی به حد متعارف و قراردادی خود رسیده است اما گمان می رود که هنوز هم نیاز است تا راهکارهای بیشتری در جهت بهتر نمودن آن بکار گرفته شود .
تفاوت کلی بین تراموا و قطار شهری چیست؟
واگنهای تراموا همسطح خیابان حرکت میکنند، فقط روی ریل قرار دارند یعنی اتومبیلهای دیگر هم میتوانند روی ریل آنها حرکت کنند چون همسطح است.
همچنین در سطح خیابان چراغ راهنماهایی هست که در چهارراهها اولویت را معمولاً به تراموا میدهند. درحالت کله به دلیل تلاقی با چهارراهها، وسایل نقلیه و حتی عابرین پیاده، سرعت
متوسط تراموا ۲۰-۳۰ km/h و ظرفیت مسافر ۸۰۰۰-۳۰۰۰ نفر تعریف شده است.اما سیستم LRT هم میتواند همسطح باشد هم زیر زمین، هم روی پل و همچنین در محلهای همسطح مسیر را ایزوله میکنند تا سرعت قطار بالا رود. ظرفیت واگنهای LRT 200 نفر و ۳ تا ۴ واگن در مقابل تراموا ۱۲۵ نفر ۲ تا ۳ واگن است.
تراموا، چاره ترافیک تهران است
بسیاری از خیابان های تهران دارای شیب بالا و برخی نیز به دلیل عرض کم دارای قوس های تند هستند بنابراین کارشناسان، تراموا یکی از بهترین گزینه ها حمل و نقل مسافران در سطح شهر است.
تراموا به دلیل سرعت بالاو هماهنگی با شیب و قوس های تند خیابان ها مناسب حال تهران است.
«محمود صرافین» کارشناس ارشد ترافیک با بیان این مطلب گفت:« بسیاری از خیابان های تهران دارای شیب بالا و برخی نیز به دلیل عرض کم دارای قوس های تند هستند. به همین دلیل باید از وسیله نقلیه ای در این شهر استفاده کرد که بتواند با سرعت مناسب گردش های چپ و راست را انجام دهد.»
وی ادامه داد: «برای استفاده یک ابزار ترافیکی، شاخصهایی همچون کاهش زمان سفر، داشتن سرعت مطمئن، رفاه مسافران و پایین بودن قیمت تمام شده بسیار مهم است که به لحاظ این شاخصها، تراموا در رتبه بالایی قرار دارد.»
برخی کارشناسان تراموا را مناسب تهران و به خصوص مناطق مرکزی ندانسته و سیستم های ریلی دیگری همچون LRT (ترن سبک شهری ) یا MRT ( ترن سنگین شهری) را به جای آن توصیه کرده اند.
اما صرافین در این زمینه تصریح کرد: «LRT و MRT نیز از دیگر خطوط ریلی انتقال مسافر هستند که سرعت بیشتری نسبت به تراموا دارند،اما LRT بیشتر برای ارتباط میان شهرکهای اقماری و MRT برای مسیرهای بینشهری استفاده میشود. در واقع به دلیل همین سرعت بالا برای تهران مناسب نیستند. »
یکی دیگر از انتقاداتی که به تراموا وارد می شود، «تاریخ گذشته بودن» آن است و امروزه در شهرهایی از آن استفاده می شود که از سال های قبل خطوط تراموا در آنها ساخته شده. علاوه بر این حرکت به همراه خودروها، گیر کردن در ترافیک و توقف بر سر تقاطع از ضعف های دیگر تراموا عنوان شده است.
اما صرافین به استفاده از این وسیله نقیله در شهرهایی همچون پاریس، برن و فرانکفورت اشاره کرد و افزود:« این روزها سیستم استفاده از تراموا در کشورهای اروپایی تغییر کرده وبه طور کامل به روز شده است.این ترامواها به صورتی طرحی شده که در هنگام رسیدن به تقاطع بدون توقف میتوانند به مسیر خود ادامه دهند و دیگر همچون گذشته مجبور به ایستادن پشت چراغ های
راهنمایی نیست.علاوه بر این برای اینکه کابلهای انتقال برق آن به زیبایی منظر شهری نیز آسیب وارد نکند، از کابل دیگری با نام «ریل سوم» که از روی زمین عبور میکند، استفاده میشود.»
صرافین ظرفیت بالای جابه جایی مسافر را یکی از کارکردهای مناسب تراموا دانست وتصریح کرد: « تراموا در حالت ایده آل قادر به جابه جایی ۳۰ هزار مسافر است . درحالی که اتوبوس حداکثر در یک ساعت ۵ هزار نفر را می تواند جابه جا کند. از طرف دیگر سرعت حرکت اتوبوس در تهران به طور
متوسط ۹ کیلومتر در ساعت است، اما تراموا میتواند با سرعت ۳۵ کیلومتر در ساعت حرکت کند »
وی ادامه داد:« عمر مفید هر اتوبوس ۵ تا ۶ سال است، در حالی که عمر مفید تراموا در شهرهای اروپایی که امروز مورد استفاده است،۳۰ سال گزارش میشود. استهلاک آن نیز بسیار کمتر از وسایل نقلیه ای همچون، اتوبوس، مینی بوس وتاکسی است.»
آشنایی با مونوریل
سابقه ساخت مونوریل به سالهای آخر قرن ۱۹ میلادی باز میگردد. زمانی که تب استفاده از ریل و وسایل نقلیهای که روی ریل حرکت میکنند در دنیا بالا گرفته بود.
در همین سالها چندین طرح مطرح شد که در آن وسیلههای نقلیهای با دو چرخ فلزی روی یک ریل حرکت میکردند.
شاید بتوان گفت منوریل از خاصیت مدرن بودنش هم ضرر میکند و هم بهره میبرد. آنهایی که طرفدار منوریل هستند، اغلب شیفته ظاهر مدرن آن شدهاند که نویدبخش دنیایی فانتزی در آینده است و آنهایی هم که منوریل را دوست نمیدارند، اغلب آن را فانتزیتر از آن میدانند که بتوانند به عنوان یک وسیله حمل و نقل عمومی به حساب آورند.
منوریل سالیان سال است که در نقاط مختلف دنیا به عنوان وسیلهای فانتزی در پارکهای بازی و سرزمینهای عجایب به کار میرود. ایده چنین استفادهای از منوریل هم نخستین بار به ذهن والت دیزنی رسید. او در سال ۱۹۵۹ میلادی نخستین منوریل آمریکا را در پارک معروف خود، دیزنیلند راهاندازی کرد.
این کار او سبب شد بازدیدکنندگان زیادی از نقاط مختلف آمریکا به دیزنیلند بیایند تا این وسیله نقلیه عجیب را ببینند و سوار شوند. اما منوریل در همین مرحله ماند و هیچگاه به طور جدی از پارکهای فانتزی خارج نشد.
سالیان سال است که مردم دنیا به منوریل به چشم وسیله نقلیه آینده مینگرند. وسیله نقلیهای که در عصر سفینههای فضایی و روباتهای آدمنما مردم را جابهجا میکند.
مونوریلهای جدید تکیهشان روی یک میله بلند جامد، به عنوان سطح پیشبرنده است. در حال حاضر دو تکنولوژزی برای مونوریل وجود دارد: straddle beam یا همان قطارهای تک ریلی و معلق.
رایجترین نوع مونوریل در زمان حال، همان Straddle Beamها هستند. در این نوع مونوریلها یک میله تقویتشده به پهنای ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر در میانه تحتانی قطار قرار دارد. یک لاستیک از بالا به این میله متصل است که این دو قسمت با هم تعادل قطار را حفظ میکنند.
تقریبا تمام مونوریلهای مدرن با نیروی الکتریسیته کار میکنند. در برخی مونوریلها از نیروی الکترومغناطیس برای پایدار نگهداشتن قطار استفاده میشود. یعنی نیروی مغناطیسی نمیگذارد که قطار روی ریل منحرف شود یا در مونوریلهای معلق، به زمین بیفتد.
استفاده از نیروی الکترومغناطیس سبب میشود مونوریلها با اطمینان بیشتری بتوانند حرکت کنند و در نتیجه سرعت هم در آنها بالا برود. هماکنون سریعترین مونوریلی که ساخته شده است، ۵۰۱ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد.
یکی از قدیمیترین مونوریلهای جهان که هنوز هم فعالیت میکند، مونوریل “ووپرتال” Wuppertal در آلمان است. این سیستم مونوریل از سال ۱۹۰۱ تاکنون فعال بوده است. البته در طراحی این سیستم اشکالاتی هم وجود دارد. مثلا نمیتوان از یک خط قطاری را روی خط دیگری فرستاد. البته قابلیت تغییر خط هنوز در بسیاری از سیستمهای مونوریل در دنیا ایجاد نشده است. یعنی یک قطار تنها میتواند روی یک مسیر حرکت کند. به همین دلیل در بسیاری از خطوط مونوریل موجود از یک سیستم چرخشی استفاده میشود که ابتدا و انتهای آن به هم متصل است و به همین دلیل نیازی به تغییر خط نیست.
مزایا و معایب
نخستین حسن مونوریل شاید این باشد که معمولاً سیستمهای حملونقل ریلی نسبت به انواع دیگر سیستمهای حملونقل فضای کمتری را اشغال میکنند. مونوریل هم از این قاعده مستثنی نیست. به ویژه این که مونوریلها روی زمین تنها به فضاهایی برای قرار گرفتن پایهها نیاز دارند.
مونوریلهای مدرنی که از لاستیک در چرخخایشان استفاده میکنند به مراتب آرامتر و بی سرو صداتر از مونوریلهای سابق هستند.
یکی دیگر از حسنهای مونوریل ایمن بودن بالای آن است. به خاطر سیستمهای به کار رفته در طراحی مونوریل، مثل سیستمهای الکترومغناطیسی، قطارهای مونوریل هیچگاه از خط خارج نمیشوند، مگر اینکه برای ریلها مشکلی پیش بیاید.
کارشناسان حمل و نقل به صورت مشترک پاکیزگی وسازگاری بسیار زیاد این وسیله حمل و نقل عمومی را با محیط زیست، قابلیت احداث در نقاطی که امکان ساخت مترو وجود ندارد و زیبایی و پرجاذبه بودن استفاده از آن برای توریست ها را از عمده ترین نقاط قوت مونوریل می دانند. و می توان وجود مونوریل در شهرهای توریستی، نمایشگاه ها و پارکهای تفریحی بزرگ را در راستای همین ویژگی ها دانست.
اما همین حسنها خود سبب برخی عیبها هم میشوند. قطارهای مونوریل نمیتوانند روی هیچ خط ریلی دیگری حرکت کنند، در نتیجه سرویسده یبه مونوریل با کمک خطهای موجود ریلی غیرممکن است.
در موارد اضطراری مسافران مونوریل نمیتوانند با سرعت از محوطه دور شوند یا حتی از آن خارج شوند، چون مونوریل بالاتر از سطح زمین ساخته میشود و فضای کافی برای فرار وجود ندارد. گاهی اوقات مسافران باید تا رسیدن قطار بعدی یا آتشنشانان منتظر باشند.
در برخی خطوط مدرن مونوریل این مشکل را با ساختن راههای فرار حل کردهاند اما مشکل همچنان در فاصله پلههای فرار باقی است. قطارهای معلق هم این مشکل را با همراه کردن یک ایرکرافت aircraft تخلیه با مونوریل حل کردهاند. با این حال کارشناسان معتقدند هیچیک از این راهحلها اساسی نیست.
با توجه به نظرات کاشناسان و مخالفان مونوریل می توان نقاط ضعف آن را به چند دسته تقسیم کرد:
نبود صرفه اقتصادی
صرفه اقتصادی وسائل حمل و نقل شهری دنیا را می توان با در نظر گرفتن ظرفیت ،هزینه احداث و نگهداری آن برآورد کرد که در این بین مونوریل شهر چانگ کینگ چین به عنوان بهترین نمونه مونوریل در دنیا معیار مناسبی جهت سنجش این موضوع است. مونوریل این شهر در سال ۲۰۰۶ با طول ۵/۱۳ کیلومتر در ۱۴ ایستگاه و با صرف هزینه ۴۳۰ میلیون دلاری ساخته شده که تقریبا رقمی بیش از ۳۱ میلیون دلار در هر کیلومتر را شامل می شود. هزینه احداث مونوریل در دیگر شهرهای دنیا هم رقمی بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون دلار برای هر کیلومتر خط مونوریل است.
این در حالی است که مونوریل چانگ کینگ در حالت فشرده ۲۰۱۰۰ نفر مسافر را جابجا می کند که این مقدار نیمی از ظرفیت خط ۱ متروی تهران است و علاوه بر آن شاخص قیمت تمام شده یک کیلومتر از این مونوریل به جابجایی مسافر در حالت پر ۲۱۱۲ دلار است که این رقم در مونوریل دبی ۲۳۶۶۷ دلار و مونوریل لاس وگاس ۳۰۲۲۷ دلار است و در مقابل این شاخص در مورد خط ۴ متروی تهران با ظرفیت مسافر تقریبا دوبرابر تنها ۹۰۰ دلار اعلام شده است.
مونوریل همچنین به دلیل تک ریلی بودن و استفاده از چرخهایی خاص سرعت کمی داشته و هزینه نگهداری خطوط، قطارها و واگنهای آن در مواردی تا چند برابر مترو است.
ایجاد برخی مشکلات شهری
نمونه یکی دیگر از این مشکلات را شاید بتوان در شهر کوالالامپور دانست که مدیران شهری مجبور شدند به واسطه مشرف بودن این قطارها به خانه ها وشکایت مسلمانان در این خصوص با صرف هزینه گزافی شیشه های واگن ها را مات کنند.علاوه بر این باید در نظر داشت که وجود سازه های عظیم بتنی در سطح شهر منظر شهری را بیش از پیش نازیبا می کند. همچنین باید توجه داشت که احداث مونوریل باید با بالا ترین ظریب ایمنی در مقابل زلزله برخوردار باشد که این مسئله بر سختی های موجود احداث مونوریل می افزاید.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.