مقاله در مورد نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 مقاله در مورد نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق دارای ۲۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق :

نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران – بافق
شهرستان بافق در ۱۲۰کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد دارای منابع زیر زمینی متنوعی است و از جمله مناطق معدن خیز کشور به شمار می‌رود.

سنگ آهن چغارت ، چاه گز و سه چاهون ، منگنز ناریگان ، فسفات اسفوردی ، سرب و روی کوشک و معدن مرمریت بیشه در ، از مهمترین معادن بافق هستند.
شرکت سهامی خاص معادن سنگ آهن مرکزی ایران در ۱۰کیلومتری شمال شرقی شهر بافق و در حاشیه مرکزی ایران قرار دارد.

این شرکت در سال ۱۳۵۰برای اکتشاف و بهره‌برداری از کانسارهای آهن منطقه بافق توسط سازمان ذوب آهن ایران سابق تاسیس شد و هم اکنون یکی از واحدهای مهم زیر مجموعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و بزرگترین‌شرکت تولید کننده سنگ آهن دانه‌بندی و کنستانتره کشور است.
بلوک معدنی بافق با ذخیره بیش از یک سوم سنگ آهن کشور بعنوان مهمترین زون آهن دار ایران شناخته شده‌است.
به دنبال عملیات اکتشافی انجام شده ، از سال ۱۳۴۰تاکنون در این منطقه بیش از ۳۸آنومالی آهن دار با ذخیره نزدیک به ۱/۷میلیارد تن شناسایی شده که مهمترین آنها معادن چغارت ، سه چاهون، آنومالی شمالی، میشدوان و چاه‌گز هستند.
شرکت سنگ آهن مرکزی ایران ، بزرگترین تولیدکننده سنگ آهن دانه بندی کشور طی ۳۰سال گذشته است که از سال ۱۳۵۰عملیات استخراج سنگ آهن در معدن چغارت را آغاز کرد.
این معدن طی این مدت، سنگ آهن مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان و برخی صنایع فولادسازی کشور را تامین کرده و از سال ۸۰تاکنون به جمع صادر کنندگان سنگ آهن پیوسته است.
هم‌اکنون از دو معدن “چغارت” و “سه چاهون” سالانه هشت میلیون تن سنگ آهن استخراج می‌شود که نیمی از آن سنگ آهن دانه‌بندی شده‌است و بطور مستقیم برای مصرف در کارخانه ذوب آهن اصفهان و صادرات استفاده می‌شود و مابقی نیز در کارخانه فرآوری چغارت به کنسانتره سنگ آهن تبدیل می‌شود.

* معدن چغارت
با ذخیره زمین شناسی ۲۰۷میلیون تن در ۱۰کیلومتری شمال شرقی شهر بافق واقع شده و ارتفاع اولیه آن از سطح دریا ۱۲۸۶متر بوده است.
ذخیره قابل استخراج این معدن ۱۷۷/۲میلیون تن برآورد شده که ۹۵/۶ میلیون تن آن به دلیل عیار بالا و فسفر پایین، پس از خردایش بصورت مستقیم قابل مصرف در کارخانجات فولاد است و مابقی آن برای پر عیارسازی به کارخانه فرآوری ارسال می‌شود.

عملیات بهره‌برداری از این معدن از شهریور سال ۵۰آغاز شد و تا پایان سال ۸۵بالغ بر ۹۷میلیون تن سنگ آهن از آن استخراج شده است.
عملیات استخراج در این معدن به صورت روباز و با استفاده از شاول‌های الکتریکی با حجم بیل هفت متر مکعب و کامیون‌های ۳۲و ۶۵تنی صورت می‌گیرد.

* معدن سه چاهون
این معدن که در ۴۷کیلومتری شمال شرقی شهر بافق واقع شده از نظر زمین شناسی در سازندهای پرکامبرین پسین ایران مرکزی قرار داشته و منشاء آن آتشفشانی رسوبی است.
این معدن مشتمل بر دو آنومالی است که در فاصله سه کیلومتری یکدیگر قرار دارد و مجموع آنها دارای ۱۴۴/۵میلیون تن ذخیره معدنی است که ۹۵میلیون تن آن با متوسط عیار آهن ۳۷/۲درصد و فسفر هشت درصد، قابل استخراج است.
بهره‌برداری از این معدن در سال ۱۳۸۴آغاز شد و طی برنامه‌ریزی انجام شده سالانه ۳/۴میلیون تن سنگ آهن از آن استخراج و پس از خردایش در کارخانه سنگ شکن با ابعاد کوچکتر از ۳۰۰میلیمتر، توسط راه‌آهن به کارخانه فرآوری چغارت منتقل می‌شود.
عملیات اولیه طراحی معدن در سال ۱۹۷۰میلادی توسط مهندسین مشاور شوروی سابق انجام شد و بر اساس طراحی‌های انجام شده ۱۷۷میلیون تن سنگ آهن از این معدن قابل برداشت خواهد بود.

* کارخانه فرآوری
به منظور پر عیارسازی کانسنگ‌های پر فسفر چغارت و کم عیار سه چاهون ، کارخانه فرآوری با ظرفیت تولید سالانه ۳/۲میلیون تن کنسانتره سنگ آهن احداث شده و تولید سنگ آهن دانه‌بندی شده هم چهار میلیون تن است.
این کارخانه که در سال ۸۴به بهره‌برداری رسید شامل دو خط تولید مستقل برای سنگ آهن کم عیار و پر فسفر چغارت و سنگ آهن کم عیار سه‌چاهون می‌باشد.

مقدار خوراک ورودی کارخانه برای هر دو خط تولید جمعا ۵/۷میلیون تن در سال بوده و ظرفیت تولید هریک از خطوط تولید سالانه ۱/۶میلیون تن کنسانتره است.
در این واحد ، سنگ آهن پرفسفر و کم عیار پس از خردایش در آسیابهای خود شکن و گلوله‌ای ، توسط دستگاههای جدایش مغناطیسی شدت پایین و بالا، پر عیار و آماده ارسال به واحدهای فولادسازی می‌شود.
طرح احداث کارخانه آگلومراسیون به ظرفیت ۸۰۰هزار تن و طرح آماده‌سازی و بهره برداری از آنومالی سه چاهون از جمله طرح‌های در دست اقدام در شرکت سنگ آهن مرکزی ایران – بافق است.
واحد نمونه کشوری در سال‌های ۸۲ ، ۸۰و ۸۳صنعت برگزیده سبز در سال‌های ۸۱و ۸۳و صادرکننده نمونه سال ۸۵از جمله افتخارات معادن سنگ آهن مرکزی ایران- بافق است.
معدن سنگ آهن چغارت در فاصله ۱۳۳ کیلومتری جنوب شرقی یزد و ۱۳ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق واقع شده است. راه ارتباطی معدن به شهرستان بافق و یزد، جاده آسفالته و راه آهن است. این منطقه دارای آب و هوای خشک بوده و حرارت و گرمای تابستان حداکثر به ۴۸ درحه سانتی گراد می رسد. به دلیل پتانسیل معدنی عظیم منطقه در تیرماه ۱۳۴۰ به دنبال بررسی های مقدماتی توسط مهندسین ایرانی و خارجی عملیات اکتشافی به صورت سیستماتیک شامل حفر چاه، تونل، ترانشه و مطالعات زمین شناسی و ژئوفیزیک بر روی کانسار انجام گرفت. عملیات اکتشافی تکمیلی در سال ۱۳۵۴ با ذخیره معادل ۲۱۶ میلیون تن به پایان رسیده و گواهینامه کشف آن صادر شده است. بهره برداری از معدن فوق که نخستین معدن سنگ آهن ایران است، از سال ۱۳۵۰ توسط شرکت سنگ آهن مرکزی ایران آغاز گردیده است. این معدن از تاریخ شروع بهره برداری تا کنون، همه ساله سنگ آهن مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان را در حد استانداردهای مورد قبول به شرح زیر تأمین نموده است:

نوع
ابعاد
شیمیایی نسبت وزنی

فسفر
آهن
آگلومراسیون ۰ – ۱۰ mm

۰/۱۸۵ ۶۱±۱/۵
۷۰%

کوره بلند
۱۰ – ۲۵ mm
۰/۱۵
۶۳±۱/۵
۳۰%

نحوه بهره برداری از معدن به روش روباز و پلکانی انجام می گیرد و مراحل خط تولید معدن به شرح زیر است:
۱ حفاری و انفجار در سنگ آهن
۲ بارگیری و حمل از معدن به سنگ شکن
۳ خرد کردن و طبقه بندی سنگ آهن به اندازه ای که قابل مصرف در کوره بلند باشد.
۴ بارگیری سنگ آهن و ارسال به محل مصرف

این معدن با ذخیره زمین شناسی ۲۰۷ میلیون تن در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی شهر بافق واقع شد و ارتفاع اولیه آن از سطح دریا ۱۲۸۶ متر می باشد.
ذخیره قابل استخراج این معدن ۲/۱۷۷ میلیون تن برآورد شده که از این میزان ۶/۹۵ میلیون تن آن به دلیل عیار بالای آهن و فسفر پایین، پس از خردایش به صورت مستقیم قابل مصرف در کارخانجات فولاد می باشد و مابقی باید جهت پرعیارسازی به کارخانه فرآوری ارسال گردد.
عملیات بهره برداری از این معدن از شهریور ۱۳۵۰ آغاز شده و تا پایان سال ۱۳۸۴ حدود ۹۷ میلیون تن سنگ آهن از این معدن استخراج شده است.

عملیات استخراج در این معدن به روش روباز و با استفاده از شاول های الکتریکی با حجم جام ۷ متر مکعب و کامیون هایی با ظرفیت ۳۲ و ۶۵ تنی صورت می گیرد.

کارخانه خردایش و دانه بندی
نظر به اینکه ۶/۹۵ میلیون تن از ذخیره سنگ آهن قابل استخراج معدن چغارت به دلیل عیار بالای آهن و پایین بودن میزان فسفر به صورت مستقیم، قابلیت استفاده در کارخانجات فولادسازی را دارد، بدین منظور این تیپ سنگ آهن طی سه مرحله توسط سنگ شکن های فکی و مخروطی با ابعاد کوچکتر از ۲۵ میلیمتر خردایش و سپس به دو بخش دانه ریز (صفر تا ۱۰ میلیمتر) و دانه درشت (۱۰ تا ۲۵ میلیمتر) تبدیل و در انبارهایی با ظرفیت ۳۵ هزار تن انباشت و در نهایت توسط راه آهن به کارخانجات ذوب آهن اصفهان یا بنادر کشور جهت صادرات ارسال می گردد.

کارخانه تولید کنسانتره
به منظور پرعیارسازی کانسنگ های کم عیار چغارت و سه چاهون، کارخانه ای با ظرفیت تولید سالیانه ۲/۳ میلیون تن کنسانتره احداث شده که در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید.
این کارخانه شامل دو خط تولید مستقل برای سنگ آهن کم عیار و پرفسفر چغارت و سنگ آهن کم عیار سه چاهون می باشد.

مقدار خوراک ورودی کارخانه برای هر دو خط تولید جمعا۷/۵ میلیون تن در سال بوده و ظرفیت تولید هر یک از خطوط، ۶/۱ میلیون تن کنسانتره در سال می باشد.

در این کارخانه، سنگ آهن پر فسفر و کم عیار پس از خردایش در آسیاهای خودشکن و گلوله ای، توسط دستگاه های جدایش مغناطیسی شدت پایین و بالا، پرعیار و آماده ارسال به واحدهای فولادسازی می گردد.
سیستم تولید در این کارخانه مکانیزه بوده و کلیه مراحل تولید توسط واحدهای اتوماسیون، کیفیت و آزمایشگاه، کنترل و نظارت می گردد.

Concentrate

Feed Production Line

P%
Fe%
Mt/a
P% Fe%
Mt/a
<0.12
>66

۱۶۰
۱۰۰
۵۲
۲۳
Choghart

<0.05
>66
۱.۶۰
۰.۰۵
۳۷
۳.۴
Se – chahun

معدن سنگ آهن چغارت از سال ۱۳۵۰ تامین کننده خوراک کارخانه ذوب آهن اصفهان بوده است نوع سنگ آهن مصرفی عبارت است از سنگ آهن پر عیار و کم فسفر و دانه بندی شده درکارخانه موجود می باشد.
از معدن سنگ آهن چغارت علاوه بر سنگ آهن پر عیار و کم فسفر یک نوع سنگ آهن کم عیار و پر فسفرنیز استخراج می شئد که قابل استفاده برای کوره بلند و صنایع فولاد سازی کشور نمی باشد میزان استخراج این نوع سنگ آهن که در محوته سنگ آهن چغارت ذخیره شده است حدود ۵/۱۹ میلیون تن می باشد که می بایستی آن را به طریقی قابل استفاده در صنایع فولاد سازی

نمود. از طرفی ذخیره قابل استفاده سنگ آهن کم عیار سه چاهون در دو توده شمالی و جنوبی به ترتیب برابر ۴۵ و.۴/۴۹ میلیون تن بر آورد شده است لذا با توجه به ذخایر سنگ آهن کم عیار پر فسفر چغارت و کم عیار سه چاهون برای استفاده بهینه از ذخایر مورد بحث طرح توسعه مجتمع معدنی سنگ آهن چغارت با اهداف زیر از سال ۱۳۷۰ به مئرد اجرا گذاشته شد و تاریخ خاتمه طرح در سال ۱۳۸۳ طبق آخرین تجدید نظر برنامه زمانی خواهد بود.

۱-ادامه تامین ۳ میلیو تن سنگ آهن پر عیار دانه بندی شده برای خوراک کوره بلند اصفهان.
۲-تولید۲/۳میلیو تن کنسانتره آهن به منظور تولیدسینتر و پلت جهت تامین مواد اولیه مورد نیاز طرح های توسعه کوره بلند اصفهان و سایر صنایع فولاد کشور.
کارخانه کنستانتره سنگ آهن چغارت و سه چاهون دارای ۲ خط تولید مستقل برای سنگ آهن پر فسفر کم عیار چغارت و سنگ آهن کم عیار سه چاهون می باشد.مقدار خوراک ورودی کارخانه فرآوری برای ۲ خط تولید مورد بحث جمعا ۷/۵ میلیون تن در سال بوده و هر یک از خطوط تولید کنسانتره به ظرفیت ۶/۱ میلیون تن در سال وجمعا ۲/۳ میلیون تن کنستانتره در سال خواهد بود.
وزن کل تجهیزات و ماشین آلات جمعا حدود ۶۷۷/۱۱ تن بر آورد گردید گه شامل ۲۹۰ تن وزن دو دسگاه سنگ شکن های چغارت و سه چاهو و ۸۵۳۷ تن وزن ماشین آلات و تجهیزات قرارداد اصلی و ۲۸۵۰ تن مربوط به الحاقیه قرارداد می باشد.

پروسس خط تولیدسنگ آهن چغارت:
سنگ آهن کم عیار پر فسفر از ذخایر موجود توسط یک دستگاه سنگ شکن که در سایت چغارت نصب شده است خرد شده و توسط نوار نقاله به بستر همگن ساز چغارت انتقال می یابد حداکثر ابعاد سنگهای خرد شده حدود ۳۰ سانتی متر می با

شد و عمل ذخیره نمودن توسط یک دستگاه استاکر انجام می شود .
سنگهای ذخیره شده در بستر همگن ساز توسط یک دستگاه ریکلایمر و نوار نقاله به سیلوی ذخیره خط تولید چغارت با ظرفیت ۲۰۰۰ تن انتقال خواهد یافت.
سنگ آهن ذخیره شده در سیلوی ۲۰۰۰ تنی از قسمت زیر توسط یک دستگاه نوار نقاله به یک دستگاه آسیاب خود شکن انتقال می یابد و عمل خردایش با اضافه نمودن آب انجام می گیرد . ظرفیت آسیاب شامل ۳۶۶ تن سنگ آهن از سیلوی مربوطه در ساعت و ۱۱۰ تن در ساعت سنگ های دانه درشت برگشتی از سرند لرزان که جمعا برابر ۴۷۶ تن در ساعت می باشد.

دوغاب حاصل از عمل خردایش پس از خارج شدن از آسیاب و عبور از یک دستگاه سرند لرزان توسط پمپهای دوغاب به جداکنندگان مغناطیسی مرحله اول جهت جداسازی انتقال یافته و سنگهای دانه درشت روی سرند لرزان جهت خردایش به وسیله نوار نقاله به آسیاب بر می گردد.
در مرحله اول جداسازی ذرات سنگ آهن از سایر مواد توسط جداکنندگان مغناطیسی انجام گرفته و باطله مربوط برای جداسازی مرحله دوم توسط پمپ به هیدرو سیکلون ها منتقل می شود.
در مرحله دوم بازیافت باقیمانده ذرات سنگ آهن توسط جداکنندگان مغناطیسی این مرحله جدا شده و باطله مربوط به تیکنر باطله منتقل می گردد.
دوغاب شامل کنسانتره آهن در دو مرحله جداسازی به قسمت فیلتراسیون منتقل شده و توسط فیلتر های نواری با استفاده از پمپ های خلا آبگیری می شود و سپس این کنسانتره با ۶۶ آهن و ۹آب توسط نوار نقاله به استوک یارد مربوط منتقل و ذخیره می شود.
چون نوع پروسس سیستم تر است لذا برای بازار یابی آب مصرف شده کلیه باطله ها و آب زیر فیلتر های نواری به دستگاه تیکنر باطله منتقل می شود و با استفاده از محلول شیمیایی فلوکولانت که باعث سرعت در عمل ته نشینی می شود جداسازی آب از باطله انجام گرفته و آب بازیافتی به مخزن آب پروسس منتقل وتوسط پمپهای مربوطه به محل های مصرف در خط تولید انتقال می یابد.
باطله خط تولید چغارت از محل زیر تیکنر باطله توسط پمپهای دوغاب به محل انباشت که دورتر از محل کارخانه است پمپاژ می شود .

میزان تولید کنسانتره خط تولید چغارت برابر ۲۳۸ تن در ساعت می باشد که توسط یک دستگاه استاکر نصب شده در استوک یارد مربوط انباشت می شود و برای برداشت آن از یک دستگاه ریکلایمر و نوار نقاله مربوطه و انتقال آن به ایستگاه بارگیری راه آهن استفاده می شود.
پروسس خط تولید سنگ آهن سه چاهون :
سنگ آهن کم عیار سه چاهون پس از استخراج از معدن توسط یک دستکاه سنگ شکن که در سایت سه چاهون نصب شده است عمل خردایش اولیه انجام گرفته و به وسیله نوار نقاله به قسمت استوک پایل منتقل می گردد.

سنگ آهن انباشته شده در استوک پایل توسطنوار نقاله و تجهیزات بارگیری در ایستگاه بارگیری سنگ آهن سه چاهون با واگن هایی با ظرفیت ۴۵ تا ۵۰ تن منتقل وبه محل ایستگاه تخلیه سنگ آهن سه چاهون در سایت چغارت حمل می شود.
سنگ آهن تخلیه شده در ایستگاه تخلیه سنگ آهن سه چاهون به وسیله نوار نقاله مربوطه به محل بستر همگن ساز منتقل و توسط استاکر خط سه چاهون عمل انباشت انجام می گردد.
از محل بستر همگن ساز خط تولید سه چاهون توسط یک دستگاه ریکلایمر و نوار نقاله سنگ آهن سه چاهون به سیلوی ذخیره ۲۰۰۰ تنی مربوطه منتقل و از زیر سیلوی مورد نظر به وسیله نوار نقاله به مقدار ۶۲۸ تن در ساعت خوراک آسیاب خود شکن خط تولید سه چاهون تامین می گردد.
عمل خردایش در آسیاب خود شکن در سه چاهون همانند خط تولید چغارت بوده و دوغاب زیر سرند لرزان جهت عمل جداسازی به وسیله پمپ های دوغاب به جداکنندگان مغناطیسی مرحله اول منتقل و سنگ های دانه درشت روی سرند لرزان مجددا به آسیاب بر می گردد.
به علت تفاوتی که بین مشخصات سنگ آهن سه چاهون و چغارت وجود دارد پروسس خط تولید چغارت از نظر به کارگیری ماشین آلات فرق دارد و برای این خط تولید یک دستگاه آسیاب گلوله ای نیز دز نظر گرفته شده است.

در خط تولید کنسانتره سه چاهون همانند خط تولید چغارت مراحل جداسازی سنگ آهن به وسیله جدا کنندگان مغناطیسی در دو مرحله انجام می گیرد و کنسانتره مربوط به قسمت فیلتراسیون منتقل می شود.
ظرفیت تولید کنسانتره خط سه چاهون برابر ۲۴۵ تن کنیتانتره در ساعت با ۶۶ آهن ۹رطوبت می باشد.
بقیه عملیات انتقال کنسانتره برای انباشت و برداشت از استوک یارد مربوطه مشابه خط تولید چغارت می باشد.

کانی سازی آهن به صورت یک استوک آهنی در دگرگونه پرکامبرین تزریق شده است که دایک ها و پیکره های دیابازی فراوانی توده آهنی را همراهی می کند.معدن چغارت هم اکنون در حال بهره برداری است و سنگ آهن آن به کارخانه ذوب آهن اصفهان ارسال می گردد.میزان ذخیره قطعی این کانسار ۲۱۶ میلیون تن گزارش شده است .عیار متوسط آهن ۴۱/۵۷ درصد ،فسفر۴/۰ درصد و گوگرد ۰۸/۰ درصد است.کانسار آهن چغارت از نوع فسفردار است.بر پایه ترکیب کانی شناسی تیپ کانسنگهای زیر در این کانسار مشخص می شوند:
۱- کانسنگهای منیتیتی که از نظر کمیت فراوانترین کانسنگ چغارت است.
۲- کانسنگ منیتیتی –مارتیتی بافتی همسان با کانسنگ منیتیتی دارد.ولی بافت آن دانه ریز است که از مارتیتی شدن منیتیت ناشی شده است.
۳- کانسنگهای منیتیت آپاتیت دار و آپاتیتی –منیتیتی که بیشتر در بخش کناره کانسار پدید آمده که بافتی با بلورهای نیمه شکل دارند.
۴- کانسنگ منیتیتی –پیریت دار که در افقهای ژرف کانسار نزدیک شکستگیها یافت می شوند که اغلب با ساخت نواری میان لایه هایی را در زونهای پرمایه پدید می آورند.
۵- کانسنگ منیتیتی –سیلیس دار با ساخت تزریقی و خالدار.

منیتیت ،کانی اصلی ذخیره را تشکیل می دهد .آپاتیت به صورت بلورهای پراکنده در توده آهنی و به حالت رگه های نازک و ضخیم گزارش شده است .کانسار چغارت منشا ماگمایی داشته و به احتمال زیاد ،در ارتباط با فعالیت ماگمایی بازیک آلکالن در زمان پرکامبرین-کامبرین زیرین می باشد.

میزان تولید فسفات و روند آن در ایران
میانگین تولید فسفات در ایران در این دوره ( ۱۳۷۶-۱۳۸۰)با متوسط نرخ رشد ۲/۱۰۷%، ۸/۲۲۹۱۷ تن بوده که از ۱۴۰۰۰ تن در سال ۱۳۷۶ به ۸۵۰۰ تن در سال ۱۳۷۸ و ۲۲۵۱۷ تن در سال ۱۳۸۰ افزایش یافته است (جدول۳۹ (