تحقیق در مورد نیکی به پدر و مادر

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 تحقیق در مورد نیکی به پدر و مادر دارای ۱۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق در مورد نیکی به پدر و مادر  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی تحقیق در مورد نیکی به پدر و مادر،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن تحقیق در مورد نیکی به پدر و مادر :

نیکی به پدر و مادر
خداوند حکیم احترام به پدر و مادر و فرمانبرداری از دستورات مشروع آنان را در آیات متعددی از قران یاد آوری فرموده و نیکی به آنان را پس از عبادت خویش ذکر کرده است: وقضی ربک الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا ( اسراء:۲۳ ) خدای تو حکم کرد که جز او هیچ کس را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید.

در ادامه آیه فرزندان را به مهربانی – برخورد نیک و سخن و رفتار متواضعانه نسبت به پدر و مادر فرمان می دهد. فلا تقل لهما اف ولا تنهر هما وقل لهما قولا کریما واخفض لهما جناح الذل من الرحمه وقل رب ارحمهما کما ربیانی صغیرا ( اسراء:۲۳و۲۴ ) ; به آنان اف ( اوه ) نگو و آزار به آنان نرسان و با ایشان از روی تکریم سخن بگو پیوسته پرو بال تواضع و کوچکی را با رحمت و مهربانی برایشان بگستر و بگو پروردگارا چنان که آنان مرا در کودکی پرورش دادند تو در حق آنان رحمت و مهربانی فرما.

در این آیه خداوند از گفتن اوه ( اف ) به پدر و مادر که نشانه پائین ترین درجه اظهار ناراحتی است نهی فرموده ودر روایتی نیز آمده است که اگر کلمه ای پائین تر از اف وجود می داشت از آن نیز نهی می شد یعنی خداوند اجازه نداده است حتی در شرایط کهولت سن پدر و مادر که معمولا پر توقع و پر زحمت می شوند فرزند حداقل ناراحتی را در مقابل آنان ابراز کند تا چه رسد به اینکه بر سر آنان فریاد بکشد و پرخاش کند.

پیامبر گرامی ص فرمود: خشنودی خدا در خشنودی پدر و مادر و نارضایتی پروردگار در ناخرسندی پدر و مادر است.
شخصی بدیدار رسول خدا ص شرفیاب شد و گفت: از شهر و دیار و پدر و مادر خویش بریده و بسوی شما آمده ام تا مسلمان شوم وبا شما بیعت کنم. در آن لحظه که عازم سفر بودم پدر و مادرم می گریستند. پیامبر ص فرمود: بر گرد و پدر و مادرت را شاد کن سپس پیش ما بیا ودر کنار ما باش. آن مرد نیز بدستور آن حضرت عمل کرد.
شخص دیگری خدمت آن حضرت رسید و درخواست نصحیحت کرد رسول خدا ص فرمود: پدر و مادرت را اطاعت کن و به ایشان نیکی نما چه زنده باشند و چه مرده.
احترام به پدر و مادر پس از مرگ

وظیفه انسان نسبت به پدر و مادر با مرگشان پایان نمی پذیرد زیرا مرگ نیستی و نابودی نیست که رسالت انسان نیز پایان پذیرد. بلکه آنان از منزلی به منزل دیگری قدم گذاشته و در جهان برزخ به سر می برند و نیکی های فرزندان به آنان می رسد. فرزندان باید برایشان توشه ای بفرستند و اگر تکلیف واجبی از آنان ترک شده یا بدهی بدیگران دارند برای انجام و پرداخت آن اقدام کنند و آنان را از گرفتاری نجات دهند. برای پدر و مادر و به نیت آنان نماز بخوانند و روزه بگیرند و برایشان صدقات و خیرات دهند. گرسنگان را از طرف آنان سیر کنند و برهنگان را بپوشانند و به مشکلات خانواده های محروم و گرفتار رسیدگی کرده به نیابت از آنان زیارت و حج کنند و ثواب کارهای خود را بروح آنان هدیه نمایند و گاهی بزیارت قبر آنان رفته و برایشان قران بخوانند. پیامبر گرامی اسلام ص در این باره فرمود: سید الابرار یوم القیمه رجل بر والدیه بعد موتهما– در روز قیامت سرور نیکوکاران کسی است که پس از مرگ پدر و مادر نیز به آنها نیکی کرده باشد.

اهمیت ویژه احترام مادر
از روایات امامان معصوم ع استفاده می شود که احترام مادر بالاتر از احترام پدر است. چنانکه امام صادق ع فرمود: شخصی از پیامبر اکرم ص در باره نیکی کردن به پدر و مادر پرسید: حضرت در پاسخ ابتدا سه بار فرمود: به مادرت نیکی کن. سپس سه بار فرمود: به پدرت نیکی کن.
همچنین نقل شده است که شخصی از آن حضرت پرسید: ای رسول خدا ص به چه کسی نیکی کنم؟ فرمود: مادرت. پرسید: بعد به چه کسی ؟ فرمود: مادرت. پرسید: بعد از آن چه کسی . فرمود: پدرت.

آثار نیکی به پدر و مادر
خدمت و نیکی به هر کس- آثار و فواید ارزنده ای در دنیا و آخرت دارد ولی احترام و نیکی به پدر و مادر از اهمیت بیشتری برخوردار بوده- آثار مهمتری در بر دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم: ((۱)) همنشینی با پیامبران در بهشت. ((۲)) طولانی شدن عمر. ((۳)) برخورداری از ثواب حج قبول شده.((۴)) خشنودی پیامبر اکرم ص و ائمه اطهار ع. ((۵)) مرگ آسان. ((۶)) نیکی فرزندان به انسان.
عظمت حقوق والدین در قرآن

۱-۱ منظور از«حقوق والدین» چیست؟
در لغت «حق» را «قرار گرفتن چیزی در جایی که شایسته‌ی آن است» و نیز «امری ثابت که انکار آن جایز نیست» معنا کرده‌اند (عسکری، ۱۴۱۲ ه.ق، ص۱۹۳، شماره‌های ۷۷۲ و۷۷۳). «حقوق» نیز جمع «حق» است (مختار الصحاح، ص۱۴۰، ذیل «ح ق ق») و با در نظر گرفتن اینکه به والدین اضافه شده، منظور از آن همه‌ی امور ثابت (اخلاقی) است که باید چنان‌که شایسته‌ی والدین است به جای آورده شوند و تخطی از آنها نیز جایز نیست و البته سزاوارترین افراد برای رعایت این حقوق، فرزندان آنها هستند. از «رعایت حقوق والدین» به «احترام به والدین» و یا «نیکی (نیکوکاری) به (با) والدین» نیز یاد می‌شود.

۱-۲ چرا پرداختن به حقوق والدین ضرورت دارد؟
خانواده به عنوان کوچک‌ترین مجموعه‌ی تشکیل دهنده‌ی جامعه در اعتلا و یا انحراف آن نقش مؤثری دارد که به اعتلا و یا انحراف خود خانواده پیوند خورده است. بر این اساس یکی از عواملی که موجب ثبات و اعتلای خانواده خواهد شد آن است که اعضای این مجموعه‌ی کوچک حقوق یکدیگر را رعایت کنند. این امر در نهایت موجب رعایت حقوق جامعه از سوی افراد خانواده و بالعکس رعایت حقوق ایشان از سوی جامعه خواهد شد. احترام فرزندان به حقوق والدین نیز در همین حوزه قرار می‌گیرد که پدر و مادر را در ایفای نقش راهبری خانواده تقویت و ترغیب خواهد کرد و در نتیجه موجب تقویت نقش خود خانواده در پیشبرد اهداف متعالی جامعه خواهد شد.

مطالعه‌ی متون دینی مختلف نشان می‌دهد که احترام به پدر و مادر همواره به عنوان فضیلتی اخلاقی در حوزه‌ی مسائل دینی مطرح بوده است. در عهد عتیق (تورات) می‌بینیم که حضرت یعقوب (علیه‌‌السلام) از برخی فرزندانش به‌خاطر انجام اعمالی که آبروی ایشان را خدشه‌دار کرده است بیزاری می‌جوید و آنها را سرزنش می‌کند (سفر پیدایش، فصل ۴۹، ص ۵۰- ۵۱، فقرات ۳- ۵). همچنین در بین ده فرمانی که خداوند به حضرت موسا (علیه‌‌السلام) وحی فرموده بود این فرمان نیز وجود داشت که: «پدر و مادر را احترام کن تا در سرزمینی که

خداوند به تو خواهد بخشید، عمر طولانی داشته باشی» (سفر خروج، فصل ۲۰، ص ۷۴، فقره‌ی ۱۲؛ نیز ر.ک فصل ۲۱، فقرات ۱۵ و ۱۷). در عهد جدید (انجیل) نیز دیده می‌شود که حضرت عیسا (علیه‌‌السلام) بزرگان یهود را به‌خاطر تحریف فرمان یاد شده مورد عتاب قرار می‌دهد (انجیل متا، فصل ۱۵، ص ۹۱۱- ۹۱۲، فقرات ۳- ۶). همچنین در انجیل لوقا از اینکه مسیح (علیه‌‌السلام) همواره مطیع والدین خود بود سخن رفته است (فصل ۲، ص۹۶۳، فقره‌ی ۱۵).

در دین اسلام نیز علاوه بر متن مقدس آن، یعنی قرآن کریم که ذکر آن خواهد آمد، در سخنان پیشوایان دینی آن هم به موضوع رعایت حقوق والدین توجه فراوانی شده است؛ چنان‌که پیامبر مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) «برّ (نیکویی) به والدین» را پس از «نماز اول وقت» و پیش از «جهاد در راه خدا» به عنوان یکی از محبوب‌ترین اعمال در نزد خداوند معرفی فرموده‌اند (صحیح بخاری، ج۱، ص۱۳۴، کتاب مواقیت الصلاه). همچنین ایشان در روایتی دیگر حقوق والدین را بر فرزندان چنین بیان فرموده‌اند که فرزند نباید والدین خود را به نام صدا بزند و در راه رفتن و نشستن بر آنها سبقت گیرد و موجب توهین دیگران به ایشان شود (کافی، ج۲۰، ص ۱۵۹، باب البرّ بالوالدین).

گرچه قرآن مجید در آیات خود اشاراتی به چرایی رعایت حقوق والدین (به‌ویژه مادر) کرده است (ر.ک بخشهای بعدی مقاله)، اما به نظر می رسد با توجه به اینکه این کتاب آسمانی خود را مایه‌ی هدایت بشر دانسته (بقره/ ۲، ۹۷) و با بیان احکامی چون حرمت ربا و زنا، قصاص، احکام ارث و ;، اصلاح خانواده و اجتماع و حفظ حرمت و سلامت آنها را مد نظر داشته است و با توجه به مقدمه‌ی یاد شده درباره‌ی نقش خانواده دراجتماع، می‌توان مقوله‌ی رعایت حقوق والدین را نیز از همین دست دانست و هدف از بیان آن را اصلاح و تقویت نظام خانواده و اجتماع بیان کرد.

در مقاله‌ی حاضر بر آن نیستم تا موضوع فوق را از دید علوم مربوط به آن موشکافی علمی کنیم. بلکه هدف بررسی آیات مرتبط با این مسأله به منظور آشنایی هر چه بیشتر با مفاهیم مطرح شده در قرآن است.
۲ کلیات
آیات قرآن را برحسب چگونگی پرداختن به موضوع حقوق والدین می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: درگروه اول، مدلول مستقیم آیات بحث حقوق والدین است که فهرست آنها عبارت است از:
۱- بقره: ۸۳، ۱۸۰، ۲۱۵؛
۲- نساء: ۱۱، ۳۶؛
۳- انعام: ۱۵۱؛
۴- اسراء: ۲۳- ۲۴؛

۵- عنکبوت: ۸؛
۶- لقمان: ۱۴، ۱۵؛
۷- احقاف: ۱۵
اما در گروه دوم آیات بحث اصلی آیه حقوق والدین نیست و فقط مضمون آنها با این موضوع مرتبط است؛ مثلاً آیات ۱۳۵ سوره‌ی نساء، ۱۴۱ سوره‌ی ابراهیم، ۱۴ و ۳۲ سوره‌ی مریم، ۲۸ سوره‌ی نوح و ۱۰۲ سوره‌ی صافات.۱

وجود مفاهیمی چون «احسان به والدین» (بقره/ ۸۳) «برّ به والدین» (مریم/ ۱۴) و «سفارش شدن انسان به والدینش» (عنکبوت/ ۸) در آیات گروه اول ما را به وجود بحث حقوق والدین درقرآن رهنمون می‌شود. در این آیات توصیه به رعایت حقوق والدین و بیان وظایف فرزندان (و در واقع بیان مصادیق این حقوق) نمود دارد.
۳ بررسی آیات
۱-۳ اهمیت حقوق والدین از نظر قرآن کریم
بررسی آیات یاد شده نشان می‌دهد که از منظر قرآن کریم این موضوع جایگاه ویژه‌ای در بین مفاهیم اخلاقی دیگر دارد. لحن خطابی و نیز آمرانه‌ی به کار رفته در این آیات و نیز عبارات تأکیدآمیز آنها مؤید این مدعاست.

مثال ۱: «و اذ اخذنا میثاق بنی‌اسرائیل لاتعبدون الّا الله و بالوالدین احسانا ;» (بقره/ ۸۳).
و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی‌اسرائیل پیمان گرفتیم که جز الله را عبادت نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید.
پیمان گرفتن بر رعایت احوال والدین، که امر بر این کار را در تقدیر دارد، عبارت تأکیدآمیزی است که بر اهمیت این امر اشاره می‌کند (مجمع البیان، ج۱،ص۱۴۹).
مثال ۲: «و قضی ربک لّاتعبدوا الّا ایّاه و بالوالدین احسانا ;»(اسراء/ ۲۳).

و پروردگارت حکم کرد که جز او را عبادت نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید.
عبارت «و قضی ربک» دراین آیه به الزامی بودن احسان به والدین دلالت دارد. چنان‌که فعل نهی «الاتعبدوا» نیز مؤید این مطلب است (همان، ج۳، ص ۴۰۹).
مثال ۳: «و اخفض لهما جناح الذلّ من الرحمه ;» (اسراء/ ۲۴).
و بالهای تواضع خویش را از روی رحمت و مهربانی در برابر پدر و مادر
فرود آر.

تعبیر استعاری «فرود آوردن بال رحمت» در این آیه بر حد اعلای تواضع (قولی و فعلی) در برابر والدین دلالت می‌کند (همان‌جا) چنان‌که آغاز شدن آیه با فعل امر«اخفض» (پایین بیاور) نیز تأکید بر این امر است.

از این گذشته امر به نیکوکاری به والدین بلافاصله پس از امر به پاییندی به مفاهیم اساسی اعتقادی‌ای چون عبادت خداوند و شرک نورزیدن به ذات او (ر.ک آیات مثالهای ۱ و ۲) خود از اهمیت والای این موضوع در آموزه‌های قرآنی خبر می‌دهد.

عبارت «ان‌اشکر لی و لوالدیک الیََّ المصیر؛ سپاسگزار من و پدر و مادرت باش [و بدان که] بازگشت [همه] به سوی من است» (لقمان/ ۱۴) نیز بر وجوب سپاسگزاری از والدین همچون وجوب شکرگزاری از خداوند اشاره دارد و آن را از مصادیق شکر (و عبادت) خداوند و بلکه همردیف آن دانسته است، چنان‌که «الیّ المصیر» در انتهای آیه نیز با یاداوری اینکه سرانجام همگی در محضر خداوندحاضر خواهند شد و او به حساب همگی رسیدگی خواهد کرد انسان را بر این شکرگزاری ترغیب می‌کند و از ترک آن بر حذر می‌دارد (المیزان، ج ۱۶، ص ۲۲۷).
چنین مطالبی با مراجعه به آیات ۳۶ سوره‌ی نساء، ۱۵۱ سوره‌ی انعام، ۸ سوره‌ی عنکبوت و ۱۵ سوره‌های لقمان و احفاف نیز قابل اثبات است.
۱-۱-۳ بحثی دیگر درباره‌ی اهمیت رعایت حقوق والدین

نکته‌ی دیگری که درباره‌ی اهمیت رعایت حقوق والدین از منظر قرآن مجید شایان ذکر است این است که قرآن احترام به والدین را از ویژگیهای بارز پیامبران الاهی و از فضایلی دانسته که خداوند به ایشان مرحمت فرموده و با این خصایص آنها را از دیگران متمایز ساخته است؛ مثلاً خداوند در آیه‌ی ۱۴ سوره‌ی مبارکه‌ی مریم، ضمن بیان فضایلی که در وجود حضرت یحیی (علیه‌‌السلام) به ودیعه نهاده، او را نیکوکار به والدینش خوانده است: «و بَرّا بوالدیه و لم یکن جبارا عصیا».
همچنین به هنگام برشمردن ویژگیهای آشکاری

که خداوند به وی مرحمت فرموده است از اینکه خداوند او را نیکوکار نسبت به مادرش قرارداده است خبر می‌دهد: «و بَرّا بوالدتی و لم یجعلنی جبارا شقیا» (مریم/ ۳۲).
از این گذشته آیات قرآن بر وجود چنین ویژگی‌ای درحضرات نوح و ابراهیم (علیهماالسلام) نیزاشاره دارند. آنجا که ضمن نقل دعاهای مختلف ایشان به درگاه خداوند از اینکه غفران الاهی را در حق پدر و مادرشان درخواست کرده‌اند خبر می‌دهد و البته واضح است است که این دعا از شخصی صادر نمی‌شود مگر به‌خاطر توجه او به حقوق والدین و رعایت آن. این آیات عبارتند از:

۱- «ربنا اغفرلی و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب» (ابراهیم /۴۱).
۲- «رب اغفرلی و لوالدی و لمن دخل بیتی مومنا ;»( نوح /۲۸).
این آیات و نیز آیه‌ی ۲۴ سوره‌ی مبارکه‌ی اسراء بیان می‌دارد که یکی از وظایف فرزندان در رعایت حقوق والدین و احترام به ایشان آن است که دعاگوی خیر آنان باشند.