مقاله رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان دارای ۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان :

مقدمه

»بهزیستی معنوی« حسی از ارتباط داشتن با دیگران، داشتن معنی و هدف در زندگی و داشتن اعتقـاد و ارتباط با یک قدرت متعالی است. بهزیستی معنوی، یک سازه چندبعدی عمـودی و افقـی اسـت. بعـد عمودی آن به ارتباط با خدا و بعد افقی آن به احساس هدفمندی در زندگی و رضایت از آن، بـدون در نظر گرفتن مذهب خاص اشاره دارد (مـوبرگ (Moberg)، .(۱۹۷۸ از دیـد الیسـون (Ellison)، بهزیسـتی معنوی شامل یک عنصر روانی- اجتماعی و یک عنصر مذهبی است. بهزیستی مذهبی بیانگر ارتباط بـا یک قدرت برتر، یعنی خداست. بهزیستی وجودی بیانگر احساس فرد از اینکه چـه کسـی اسـت، چـه کاری و چرا انجام میدهد و به کجا تعلق دارد، میباشد. هم بهزیستی مذهبی و هم بهزیسـتی وجـودی شامل تعالی و حرکت فراتر از خود میباشد (الیسون، .(۱۹۸۳ از دیگر متغیرهای تأثیرگذار در رضـایت از زندگی، امید است. برخی محققان امیدواری را مجموعهای شناختی میدانند کـه مبتنـی بـر احسـاس موفقیت ناشی از منابع گوناگون (انرژی معطوف به هدف) و مسـیرها (برنامـهریزی بـرای دسـتیابی بـه اهداف) است (اشنایدر و همکاران (Synader)، .(۱۹۹۱ بنابراین، امید یا تفکر هـدفمـدار، از دو مؤلفـه مرتبط به هم، یعنی مسیرهای تفکر و منابع تفکر تشکیل شده است و از طریق ترکیب منابع و مسـیرها، میتوان به اهداف رسید. اگر هر کدام از این دو عنصر شناختی وجود نداشته باشند، رسیدن به اهـداف غیرممکن است (لوپز و همکاران (Lopez)، ۲۰۰۳، ص .(۹۱ با توجه به اهمیت سازههای روانشناختی، نظیر بهزیستی معنوی و امید در رضایت از زندگی، در این پژوهش نقش این دو متغیر در افراد سـالمند بررسی شده است.

سالمندی بهعنوان یکی از دوران زندگی بشر، مرحلهای مهم و اثرگذار در زندگی فردی، خـانوادگی و اجتماعی یک ملت میباشد. تبیین جایگاه سالمندان یکی از مهمتـرین عوامـل در برنامـهریـزیهـای کشوری است. افراد سالمند، علاوه بر تغییرات بیولوژیکی و فیزیولوژیکی که در بـدن رخ میدهـد، بـا رویدادهای مهم زندگی از قبیل بازنشستگی، مرگ دوستان و اعضای خانواده، رفتن بـه خانـه جدیـد و عقبنشینی از فعالیتهای اجتماعی و تغییراتی در روابط اجتماعی و وضعیت مالی مواجه میشوند. بـا این حال، میتوان گفت: در اثر بهبود شرایط پزشکی و بهداشتی، میزان طـول عمـر افـراد سـالمند نیـز تدریجاً افزایش یافته است. در ایران نیز براساس سرشماری سـال ۱۳۸۵ جمعیـت سـالمند ۶۰ سـال و بالاتر، ۷/۲۷ درصد تخمین زده شده است که درصد قابلتوجهی است (مرکـز آمـار ایـران، .(۱۳۸۵ بـا توجه به آمار مطرحشده و افزایش رو به رشد جمعیت سالخوردگان، متخصصان سلامت باید به دنبـال

رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان ۱۸

راهبردهایی در جهت بهبود زندگی، کاهش مشکلات مربوط بـه سـازگاری و متعاقـب آن، رضـایت از زندگی سالمندان باشند. علاوه بر اهمیت سالمندی در متـون روانشـناختی، در دیـن مبـین اسـلام نیـز سالمندان از جایگاه ویژهای برخوردار هستند، این موضوع در آیات قرآن و احادیث بزرگان دین، بهویژه پیامبر اکرم به روشنی قابل درک است. در سوره مبارکه اسراء صراحتاً بر نیکی و احترام به پدر و مادر، بخصوص زمانی که والدین به سن پیری میرسند، تأکید خاصـی شـده اسـت (اسـراء: .(۲۳ همچنـین احادیث زیادی بر اهمیت سالمندان و احترام به آنان وجود دارد. در حدیثی پیامبر اکرم میفرماید: »پیر در میان خانواده خود، مانند پیامبر در میان امت خویش است« (پاینده، .(۱۳۸۵ با توجه به مسـائل فـوق میتوان گفت: سالمندان از دید قرآن و اسلام از جایگاه ویژهای برخوردار هستند و پـژوهش در حـوزه سالمندی و شناسایی عوامل متعدد مؤثر در رضایت از زندگی افراد سالمند حائز اهمیت است. بنابراین، با شناسایی این عوامل و ارتقاء آن میتوان سطح رضایت از زندگی را در افراد سالمند بالا برد. ازجملـه این عوامل، میتوان به بهزیستی معنوی و امیدواری اشاره کرد.

تحقیقات بسیاری در حمایت از این فرضیه، که بهزیسـتی معنـوی میتوانـد کـارکرد روانـی و سازگاری را تقویت کند، وجود دارد. همبسـتگیهای معنـاداری بـین نمـرات بهزیسـتی معنـوی و متغیرهایی از قبیل رضـایت از زنـدگی (یـون (Yoon)، (۲۰۰۶ و امیـدواری (اشـنایدر و همکـاران،

(۲۰۰۲ گزارش شده است. در راستای مطالعات مرتبط با معنویت پیرون و دیگران رابطه معنویـت، نقشهای خانوادگی و رضامندی زندگی را در گروهی از بزرگسالان مـورد مطالعـه قـرار دادنـد و یافتهها نشان داد که بهزیستی مذهبی، بخصوص بهزیستی وجودی و رضایت زناشویی نقش مهم و معناداری در رضامندی زندگی دارند (پیرون و همکاران (Perrone)، .(۲۰۰۶ در پژوهش دیگـری، رابطه بین معنویت، دینداری و رضامندی زندگی در دانشجویان بررسی شد و نتـایج نشـان داد کـه دانشجویانی که در مقیاسهای معنویـت و دینـداری، نمـرات بـالاتری کسـب کردنـد، در مقیـاس سلامت خود ادراک شده نیز نمرات بالاتری داشتند. این خود بر رضامندی از زندگی تـأثیر داشـت

(زولیگ و همکاران (Zullig)، .(۲۰۰۶ در پژوهش مرتبط انجامشده در کشور نیز یافتهها نشـان داد که بهزیستی معنوی با سلامت روانی سالمندان رابطه معناداری دارد (جعفری و همکـاران، .(۱۳۹۱

پژوهش هومن و همکاران نشان داد که بهزیستی معنوی رابطه معنـاداری بـا رضـایت از زنـدگی و خودکارآمدی و تأثیر منفی بر احساس تنهایی دارد (هومن و همکاران، .(۱۳۸۹ در پژوهشی کـه در ارتباط با پیشبینیکنندههای رضایت از زندگی انجام شد، نتایج نشان داد کـه بهزیسـتی معنـوی از

۲۸ ، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان ۳۹۳۱

پیشبینیکنندههای اصلی رضایت از زندگی است و بهزیستی معنوی رابطه معناداری با رضـایت از زندگی دارد (تمنائیفر و منصوری نیک، .(۱۳۹۲ ایجاد و حفظ، حسـی از بهزیسـتی معنـوی نقـش حیاتی در سازگاری و رضامندی دارد. تحقیقات فوق حاکی از آن است که بهزیستی معنـوی تـأثیر مثبتی در رضایت از زندگی افراد دارد.

همچنین پژوهشهای انجامشده در راستای بهزیستی معنوی و امید نشان میدهد کـه بـین ایـن دو متغیر رابطه معنیداری وجود دارد (چن و کرو (Chen & Crewe)، ۲۰۰۹؛ جعفری و همکاران، ۲۰۱۰؛

یون و همکاران، ۲۰۰۸؛ بایلی و اشنایدر (Bailey)، .(۲۰۰۷ در پژوهشـی کـه در ارتبـاط بـا اثربخشـی امیددرمانی و افزایش رضایتمندی صورت گرفت، نتایج نشان داد که آمـوزش رویکـرد امیـددرمـانی، موجب افزایش میزان امید و رضایت زناشویی در افراد مورد بررسی شده است (خوشخرام و گلـزاری،

.(۱۳۹۰ همچنین در پژوهش دیگری مشخص شد که بین دینداری و رضایت زناشویی و شـادکامی در افراد مورد بررسی رابطه وجود دارد و دینداری بهطور مثبتی پیشبینیکننـده رضـایت زناشـویی اسـت

(روحانی و معنویپور، .(۱۳۸۷ در همه این مطالعات، امیدواری یک عامل مهم و پویـا در دسـتیابی بـه معنا از تجارب در نظر گرفته شده است. ازاینرو، میتوان گفت: امید و باورهای معنوی موجب ایجـاد بهزیستی و رضامندی شده و این امر سازگاری افراد با عوامل فشارزای زندگی را ممکن ساخته و سطح رضایت از زندگی را افزایش میدهد (میلر (Miller)، .(۱۹۹۱

با توجه به اینکـه سـالمندی یـک مرحلـه تغییرناپـذیر زنـدگی اسـت و عوامـل متعـددی موجـب آسیبپذیری و کاهش رضامندی در این افراد میشود، پژوهش پیرامون عوامل روانشناختی مـرتبط بـا رضایت از زندگی در این افراد ضروری است. اگرچه نتایج بهدستآمده از پژوهشها، همواره یکسـان نبوده است، در حال حاضر با توجه به شواهد پژوهشی روانشناختی مرتبط میتوان گفـت: متغیرهـای گوناگونی بر رضامندی این قشر از جامعه تأثیر معناداری دارد. بنابراین به منظور شناسـایی رابطـه بـین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان، این پژوهش انجام گرفت.

روش پژوهش

روش این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آمـاری تحقیـق را کلیـه سـالمندان زن و مـرد شهرستان اردبیل تشکیل میداد. از این جامعه، تعداد ۱۰۰ سالمند ۴۶) زن و ۵۴ مـرد) بـهطور تصـادفی ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به دلیل نقص در پاسـخها، تعـداد ۴ نفـر از سـالمندان مـورد

رابطه بین بهزیستی معنوی و امید با رضایت از زندگی در سالمندان ۳۸

مطالعه (هر ۴ نفر هم زن) از تحلیل کنار گذاشته شدند و اطلاعات بهدستآمده از ۹۶ سالمند ۴۲) زن و

۵۴ مرد) وارد تحلیل نهایی شد. اطلاعات بـهدسـتآمـده، بـا اسـتفاده از تکنیکهـای آمـاری ضـریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه استاندارد و رگرسیون سلسلهمراتبی مورد تجزیه و تحلیـل قـرار گرفت. برای جمعآوری اطلاعات نیز از پرسشنامه بهزیستی معنـوی، پرسـشنامه امیـد و پرسـشنامه رضایت از زندگی استفاده شد.

ابزار پژوهش

مقیاس بهزیستی معنوی :(SWBS) این آزمون توسط پالوتزین و الیسون (Paloutzian, R. F, & Ellison) در سال

۱۹۸۲ ساخته شـد و شـامل ۲۰ سـؤال و دو خـردهمقیـاس اسـت. سـؤالات فـرد آزمـون، مربـوط بـه خردهمقیاس بهزیستی مذهبی بوده و میزان تجربه فرد از رابطه رضایتبخش با خـدا را مـورد سـنجش قرار میدهد و سؤالات زوج، مربوط به خردهمقیاس بهزیستی وجودی است که احساس هدفمنـدی را میسنجد. مقیاس پاسخگویی به سؤالات بهصورت طیف لیکرت ۶ درجهای از کاملاً مـوافقم تـا کـاملاً مخالفم است. پالوتزین و الیسون در پژوهشی ضرایب آلفای کرونباخ بهزیستی مذهبی و وجودی و کل مقیاس را به ترتیـب برابـر بـا ۰/۹۱، ۰/۹۱ و۰/ ۹۳گـزارش کردهانـد (پـالوتزین و الیسـون، .(۱۹۸۲ در پژوهشی روی دانشجویان دختر و پسر، آلفای کرونباخ برای کل مقیاس و خردهمقیاس بهزیستی مذهبی و خردهمقیاس بهزیستی وجودی به ترتیب ۰/۹۰، ۰/۸۲، ۰/۸۷ و با روش بازآزمـایی بـه ترتیـب ۰/۸۵، ۰/۷۸، ۰/۸۱ گزارش شد (دهشیری و همکاران، .(۱۳۸۶ در این پژوهش، ضرایب آلفای کرونباخ بـرای کل مقیاس و خردهمقیاس بهزیستی مذهبی و وجودی ۰/۹۱، ۰/۸۴ و ۰/۸۹ به دست آمد.

پرسشنامه امید: مقیاس امید بزرگسالان یک پرسشنامه خودگزارشی مشتمل بر ۱۲ سؤال اسـت کـه توسط اشنایدر و دیگران ساخته شده و ویژگیهـای روانسـنجی آن مـورد تأییـد قـرار گرفتـه اسـت.

سؤالات ۳، ۵، ۷ و ۱۱ مادههای انحرافی هستند که در نمرهگذاری وارد نمیشوند. هشت متغیـر دیگـر نمره امید کلی فرد را به دست میدهند که از ۸ تا ۳۲ متغیـر اسـت. در پـژوهش لـوپز ضـریب آلفـای کرونباخ برای امیدواری کل ۰/۸۶ و پایایی بازآزمایی در طی ۱۰ هفته ۰/۸۲ بهدستآمـده اسـت (لـوپز،

.(۲۰۰۰ در پژوهش دیگری، که توسط اشنایدر و لوپز صورت گرفت، همسانی درونی کل آزمون ۰/۷۴

تا ۰/۸۴ و پایایی بازآزمایی ۰/۸۰ محاسبه شده است (اشنایدر و لوپز، .(۲۰۰۷ در ایران، پایایی و روایـی مقیاس بر روی نمونه ۱۰۰ نفری محاسبه و خصوصیات روانسنجی آن رضـایتبخـش گـزارش شـده

۴۸ ، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان ۳۹۳۱

است (شیرینزاده و میرجعفری، .(۱۳۸۵ در پژوهش دیگری همسانی درونی این مقیـاس ۰/۶۸ و بـین این مقیاس و پرسشنامه عاطفه مثبت و خوشبینی همبستگی معنادار گزارش شـده اسـت کـه بیـانگر اعتبار همزمان آن است (علاءالدینی و همکاران، .(۱۳۸۶

پرسشنامه رضایت از زندگی: داینر و دیگران مقیاس رضایت از زندگی (SWLS) را برای همه گروههای سنی تهیه کردند (دینر و همکاران (Diener)، .(۱۹۸۵ این مقیاس دارای ۵ مـاده اسـت و هـر مـاده از ۱ (کاملاً مخالفم) تا ۷ (کامًلا موافقم) نمرهگذاری میشود. نتیجه مطالعـه مظفـری (۱۳۸۲)، کـه در ایـران روی مقیاس SWLS صورت گرفت، نشان داد که مقیاس مذکور از روایی و پایـایی مناسـبی برخـوردار است. براساس مطالعه مذکور، ضریب آلفای کرونباخ ۰/۸۵ و ضریب بازآزمـایی آن در فاصـله ۶ هفتـه برابر با ۰/۸۴ بوده است. در پژوهش دیگری، روایی این آزمون به شیوه تحلیل عاملی محاسبه گردید که نتایج حاکی از وجود یک عامل کلی در مقیاس داشت که بـیش از ۵۴ درصـد از واریـانس سـؤالها را پیشبینی مینمود (جوکار، .(۱۳۸۵

یافتههای پژوهش

از کل افراد موردمطالعه، ۴۲ نفر زن و ۵۴ نفر مرد بودنـد. ۳۰ نفـر بیسـواد، ۳۶ نفـر دارای تحصـیلات ابتدایی، ۱۴ زیر دیپلم، ۷ نفر دیپلم، ۹ نفر لیسانس بودند. ۶۸ نفر از افراد مورد مطالعه، ۶۵- ۷۰ سال، ۱۸

نفر ۷۰- ۷۵ سال و ۱۰ نفر نیز بالاتر از ۷۵ سال داشـتند. میـانگین سـنی نمونـه مـوردمطالعـه ۷۰/۲۹ و

انحراف معیار آن ۳/۱۳ بود.