مقاله بررسی و ارزیابی معیارهای مؤثر در فرایند انتقال فناوری (مطالعه موردی:فرایند انتقال فناوری پژو (۲۰۶

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله بررسی و ارزیابی معیارهای مؤثر در فرایند انتقال فناوری (مطالعه موردی:فرایند انتقال فناوری پژو (۲۰۶ دارای ۲۰ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی و ارزیابی معیارهای مؤثر در فرایند انتقال فناوری (مطالعه موردی:فرایند انتقال فناوری پژو (۲۰۶  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی و ارزیابی معیارهای مؤثر در فرایند انتقال فناوری (مطالعه موردی:فرایند انتقال فناوری پژو (۲۰۶،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی و ارزیابی معیارهای مؤثر در فرایند انتقال فناوری (مطالعه موردی:فرایند انتقال فناوری پژو (۲۰۶ :

چکیده

در این مقاله فرایند انتقال فناوری پژو ۲۰۶ طی سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۵ مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجائیکه مدلی کلی برای فرایند انتقال فناوری در صنعت خودرو موجود نبود و از میان فرایندهای موجود، مدلی را انتخاب کرده و ۴۱ معیار نیز برای هر مرحله از فرایند از مدل های انتقال فناوری اخذ شده و همگی به تأیید کارشناسان انتقال فناوری در ایران خودرو ، رسیده است.پس از آن پرسشنامه ای باز بر اساس معیارها طراحی شده و میان کلیه مدیران، کارشناسان و سرپرستان این پروژه توزیع شده و برای دقت بیشتر با یکایک آنها مصاحبه ای صورت گرفته شد. ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی پرسش نامه ۰۸۷۳ بوده است. پس از توزیع، ۳۱ پرسشنامه جمع آوری و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده است. در پایان نتایج شناسایی و ارزیابی معیارها در جداولی در این مقاله پیوست و تحلیل شده است.

واژه های کلیدی: فناوری، انتقال فناوری، فرایند انتقال فناوری، مدل انتقال فناور

۱ استادیار و عضو ھیئت علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
۲ *کارشناس ارشد مدیریت صنعتی،Jalalpour_sedigheh@yahoo.com

۱

-۱ مقدمه

هر شرکت در مسیر رشد و چرخه عمر خود، جهت افزایش سطح بهره وری و توانایی رقابت با دیگر شرکت ها نیاز به فناوری داشته و برای دستیابی به آن یا باید آن را تولید کند و یا اینکه از منبع خارجی خریداری نماید. در دنیای امروز تغییر و تحولات فناوری سرعت زیادی به خود گرفته استبنابراین. ضرورتاً لازم نیست استفاده کننده از فناوری، خالق یا مالک آن باشد. (خلیل- (۲۰۰۰

فناوری به عنوان دانشی مبتنی بر علم که موجب برآورده شدن نیازها ی بشری می شود از پیشرفت های علوم منتج شده و درک و شناسایی آن طی تحقیقات و توسعه صورت پذیرفته است. انتقال فناوری اگر به طور صحیحی صورت پذیرد می تواند موجب بازگشت سرمایه شود، علاوه بر آن پیشرفت چشم گیری در بدست آوردن سهم بیشتر بازار خواهد داشت. بهبود اقتصادی و پیشی گرفتن از رقبای هم سطح در بازار نتایج بهبود زیر ساختارهای فناوری بوده و تلاشی در جهت بهبود کیفیت تولیدات و رضایتمندی مشتری می باشد. بنابراین سازمان ها به دنبال آن هستند تا از طریق فرایندی صحیح فناوری مورد نظرشان را انتقال دهند و البته برای این فرایند نیازمند شناسایی معیارهایی هستند که از اولین گام در فرایند انتقال تا آخرین مرحله به طور کارا و مؤثری عمل کرده تا منابع انسانی، مادی و زمانی که برای این فرایند طی می شود به هدر نرفته و به طور مؤثری از آنها بهره برداری شود.

-۲ مروری بر ادبیات تحقیق

-۱-۲ فناوری

فناوری مجموعه ای از دانش، ابزار و تکنیکهاست که از علم و تجربه عملی نشات گرفته و در توسعه ، طراحی ، تولید و کاربردی نمودن کالاها ، فرآیندها ، سیستم ها و خدمات بکارگیری می شود.((Chiesa.V , 2001 ، در تعریفی دیگر آمده است: فناوری عبارت است از: ابزار یا مهارت، محصول یا فرآیند، تجهیزات فیزیکی یا روش اجرا و ساخت که بوسیله آن توانمندی انسان افزایش مییابد.در زمینه عملیاتی، فناوری عبارتست از دانش فنی که توانایی یک سازمان را جهت ایجاد محصولات و خدمات بهبود میدهد. (Stock,2000) مفهوم فناوری به عنوان پلی میان علم و محصولات جدید می باشد.

-۲-۲ انتقال فناوری

برداشت از مفهوم انتقال فناوری متفاوت است. فناوری به عنوان یک مقوله کلی، در ردیف اشیاء نیست که قابل جابجایی از نقطهای به نقطه دیگر باشد. پس چه برداشتی از انتقال فناوری به واقع نزدیکتر است.برخی در جهت پاسخ به این سؤال، انتقال فناوری را به انتقال دانش تفسیر کردهاند. از نظرگاه این عده، دانش مرحلهای از دانستن است که از طریق مطالعه یا تجربه مستقیم بهدست میآید و قابل ذخیره است و به شکلهای گوناگونی عرضه میشود. اسناد کتبی حاوی دانش است، گفتگوی

۲

شفاهی گاهی سرشار از دانش است و بانکهای اطلاعاتی نیز انباره عظیمی از دانش هستند(.(Louis N.M,1982, p.1 محققی دیگر اینگونه بیان می کند، انتقال فناوری فرآیندی است که اجازه می دهد فناوری از یک منبع به گیرنده جریان انتقال یابد. منبع می تواند صاحب یا دارنده فناوری بوده و می تواند یک شرکت یا یک کشور باشد(.(S.Radosevic,1995 در این زمینه متخصصی دیگر انتقال را، جابجایی فناوری از یـک مکان بـه مکانی دیـگر می داند،مثلاً از یک سازمان به سازمان دیگر، از یـک دانشگاه به یک سازمان و یا از کشوری به کشور دیگر. این انتقال ممکن است به صورت محصولات، فرآیند و یا افراد باشد و موفقیت فرآیند پویا و پیچیده انتقال فناوری به عوامل مختلفی که از منابع مختلف سرچشمه میگیرد، بستگی دارد(.(Saad,2002 در کتاب دایره المعارف مدیریت انتقال فناوری اینگونه تعریف شده است که فناوری، مجموعه ای از اطلاعات می باشد که جهت دستیابی به برخی از اهداف و وظایف مهم به وجود آمده است و انتقال، جابجایی فناوری توسط برخی روش های ارتباطی از یک فرد یا سازمان به فرد یا سازمانی دیگر می باشد. انتقال فناوری، انتقال موارد کاربردی مفید از دانش و تجربه در عملیات می باشد. (Marilyn M. Helms D.B.A, 2006)

-۳-۲ فرایند انتقال فناوری

قبل از تعریف فناوری بایستی به تعریف فرایند در حالت کلی پرداخت، فرایند از یک سری های قدم ها یا عملیات وابسته می باشد که با قدمی شروع شده و با قدمی دیگر پایان می یابد این توالی قابلیت تکرار نیز دارد. ( Marilyn M. Helms (D.B.A, 2006، از آنجاییکه انتقال فناوری بایستی در فرایندی تعریف شده صورت پذیرد، پس می توان گفت مراحلی تعریف شده در انتقال فناوری از مبدأ به مقصد که از اولین گام تا آخرین گام کاملاً هدفمند و از قبل تعیین شده موجود می باشد که بدون شک برگرفته از نتایج و تجریات قبلی و مورد پذیرش متخصصان این رشته می باشد. در انتقال فناوری ارکان اصلی وجود
دارند که انتقال بر اساس آنها صورت می پذیرد. ملیک۱ این ارکان را بدین صورت بیان می کند.

فرستنده: در این مدل فرستنده((Sender همان دارندگان فناوری می باشند که فناوری را به کشور مقصد یا سازمان موردنظر در کشور دیگر بر اساس قراردادهایی انتقال می دهند در این مدل فرستنده فناوری به فرستنده یک پیام تشبیه شده است.

پیام: پیام((Message همان فناوری است که اهمیت آن همانند پیامی می ماند که اگر ناقص و مبهم فرستاده شود موجب می شود که یک ارتباط به درستی انجام نشود.

گیرنده: گیرنده (Recipient) همان گیرنده فناوری می باشد که به گیرنده پیام تشبیه شده است. در این مدل نقش گیرنده پیام همانند فرستنده پیام با اهمیت می باشد. سطح دانش فنی و تخصص و فناوری در یک انتقال فناوری با اهمیت است.

روش های انتقال: روش های انتقال (Methods of Transfer) نیز به روش های انتقالی گفته می شود که مورد توافق گیرنده و فرستنده فناوری می باشد.

۱ Malik

۳

بازخورد: بازخورد((Feedback بعد از انتقال صورت می گیرد که موجب می شود عملکرد گیرنده به فرستنده و وضعیت انتقال مشخص شود و همینطور مشکلات انتقال و فناوری را برای فرستنده نمایان می کند.((Malik, 2002

-۴-۲ مدل انتقال فناوری

مدل خلاصه ای از یک واقعیت یا نشان دهنده یک موقعیت یا موضوع حقیقی است. به عبارت دیگر یک مدل یک نسخه ساده شده ای را از بعضی چیزها نشان می دهد و می تواند به سادگی ترسیم طرح یک خانه یا به پیچیدگی یک مینیاتور باشد، و یا به صورت کاربردی نشان دهنده یک جزء پیچیده ماشین آلات باشد. مفهوم قابل استفاده مدل می تواند خلاصه ای از مسأله واقعی همراه با کلیه روابط و متغیرها می باشد. مدل سازی با کاربر اجازه می دهد تا درک بهتری از مسأله داشته باشد و یک ابزاری برای دستکاری در یک موقعیت به علاوه برای تحلیل نتایج از داده های متنوع با تحت کنترل درآوردن آن و تبدیل آن به یک سری فرضیات صورت می پذیرد. (Marilyn M. Helms D.B.A, 2006) ، برای هر انتقال فناوری نیازمند مدلی می باشیم تا علاوه بر آنکه فرایند گفته شده را به درستی طی کرده، تمامی عوامل و معیارهای با اهمیت و کلیدی در هر مرحله از فرایند نیز زیر نظر گرفته شود. برای انتقالی درست و بهینه نیازمند مدلی می باشیم تا هر یک از گام ها را با در نظر گرفتن تمامی معیارهای دخیل در آن که نقش پررنگی در موفقیت انتقال فناوری دارند، بیابیم.

-۵-۲ مدل های انتقال فناوری از دیدگاه های متفاوت

-۱-۵-۲ مدل مالیک

در این مدل انتقال فن آوری به ارسال یک پیام تشبیه شده است که موفقیت انتقال اثر بخش آن در گرو درک متقابل ارسال کننده و دریافت کننده پیام می باشد . این مدل بر معیارهای فرستنده (انتقال دهنده فناوری)، پیام (فناوری)، گیرنده (کشور مقصد یا انتقال گیرنده فناوری)، روش های انتقال و بازخورد اشاره دارد. (K.Malik, 2002)

-۲-۵-۲ مدل عمومی در انتقال فن آوری به کشورهای در حال توسعه

مدل موربا عنوان” مدل کلی انتقال فناوری به کشورهای در حال توسعه” اکثر فعالیتهای مرتبط با انتقال فناوری که در سطح کلان اقتصادی مطرح میشود را در بر میگیرد و همچنین راهنمایی مناسبی است برای انتقال موفقیت آمیز فناوری به کشورهای در حال توسعه می باشد. این مدل بر معیارهایی از قبیل روش های انتقال، کاربردهای انتقال فناوری، شکل های انتقال فناوری، چرخه حیات فناوری، نیازهای فروشنده وخریدار، تخصیص فناوری، کانال های انتقال فناوری (سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سرمایه گذاری مشترک، برنامه های دولتی)، نقش شرکت های چند ملیتی، عوامل مؤثر بر انتقال فناوری (تعامل بین دو طرف، بازار فناوری، قرارداد، آموزش، قوانین و مقررات، فرهنگ، دارائی) و تأثیر فناوری ( اقتصادی، اجتماعی، سیاسی) اشاره دارد. (Moor, 1999)

۴

-۳-۵-۲ مدل کلی انتقال فناوری

مدلی دیگری در انتقال فناوری توسط فول و همکارانش ارائه شد، که شباهت بسیاری به مدل مور دارد. او در مدل خود فرایند انتقال فناوری را به ۵ مرحله کلی تعیین فناوری، انتخاب فناوری، جذب فناوری، کاربرد فناوری، توسعه و اشاعه فناوری تقسیم می نماید:(( Phaal, 2004

-۴-۵-۲ مدل مفهومی (CIDA) برای انتقال فناوری

از دیدگاه این آژانس یک انتقال فناوری اثربخش و پایدار اغلب شامل موارد زیر می شود:تعریف و تنظیم فناوری براساس شرایط محلی و مقصد، تشخیص مهارتهای لازم جهت استفاده از فناوری، اطمینان از تطبیق فناوری با فرهنگ محلی، اطمینان از عملیات نگهداری و تعمیرات، ماهیت اجتماعی، اقتصادی و فناوری مقصد فناوری، در دسترس بودن مواد اولیه و حضور مؤثر صاحب فناوری در مقصد. معیار ها در این مدل به دو بخش تقسیم شده اند: مؤلفه ها در محیط دور سازمان و محیط نزدیک سازمان.محیط نزدیک به سازمان که از پنج مؤلفه تشکیل شده است و تأثیر مستقیم بر موفقیت سازمان دارد که شامل موارد زیر مشتری (بازار)، بودجه، نیروی کار ماهر، مواد اولیه، زیرساختارهای پشتیبانی (مانند سیستم حمل و نقل جادهای/ ریلی/ هوایی/ دریایی، سیستم انرژی، سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی، پارکهای فناوری. زیرساختارهای پشتیبانی همچنین شامل سازمانهای پستی، کارگزاران بینالمللی، بنادر و فرودگاهها نیز می شوند)، می باشد: (CIDA, 2004)

محیط دورتر نیز بر موفقیت بنگاه تأثیرگذار است اما نه به صورت مستقیم. این محیط متشکل از مؤلفههایی اجتماعی است که فضای فرهنگی و فناوری که بنگاه در آن کار میکنند را تبیین میکنند. در این سطح مواردی مانند سیستم آموزشی، قوانین قضایی، حمایت از مالکیت معنوی، میزان تبعیت از قوانین بینالمللی، سیستم بانکی، قوانین مرتبط با ارز خارجی و گروههای مذاکره کننده با طرف های خارجی می باشد.

-۵-۵-۲ مدل انتقال فناوری از نقطه نظر وارد کنندگان فناوری

این مدل در چند فاز به بررسی انتقال فناوری به کشور مکزیک می پردازد. در بسیاری مدل های انتقال فناوری نقطه ورود توسط بازار مشخص می گردد. نیازهای ارضا نشده فرصت های زیادی را به کارآفرینان و مخترعان داده است. مرلفه های این مدل عبارتند از( (Hugo Amezcua, Guillermo Larios and Eduardo San n, :1999

نیاز بازار، محیط، محصول در مرحله مفهوم، جستجو برای فناوری مورد نظر، طراحی محصول جدید، تجاری سازی محصولات، ارائه محصول، مدیریت چرخه عمر محصول، توسعه فناوری و یا ارائه فناوری موجود و تحقیق و توسعه (مرکز تحقیقات).