مقاله کارایی مشاوران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله کارایی مشاوران دارای ۹۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله کارایی مشاوران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله کارایی مشاوران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله کارایی مشاوران :

کلیات تحقیق
مقدمه
انسان به عنوان موجودی اجتماعی یک رشته روابط با همنوعان خود برقرار می سازد . مادر زندگی روزمره همیشه با انتخاب و گزینش سروکار داریم این انتخاب زمانی معنی پیدا می کند که اولاً فرد توان و حق گزینش را داشته ، ثانیاً جانشینی جهت انتخاب وجود داشته باشد ، ثالثاً فرصتهایی برای افراد به وجود آید تا افراد بتوانند تصمیم بگیرند و این میسر نخواهد بود ، مگر در سایه داشتن مدارسی که نه تنها معلمان را در تصمیم گیریها مشارکت دهند ، بلکه محیطی فراهم آید که دانش آموزان نیز جهت این امر مهم .تربیت و آماده شوند .

چرا که ‹‹موفقیت اشخاص در مجموعه شرایط ویژه ای رخ می دهد که شاید مهم ترین عامل تعیین کننده آن تصمیم گیریهای درست و به موقع آن اشخاص باشد ›› (قاضی ۷۱ ـ ۱۳۷۰ ) و تصمیم گیری درست همیشه با نظر مشخص فرد به دست نمی آید بلکه در سایه مشورت و یاری خواستن از دیگران میسر است . استفاده از خدمات راهنمایی و مشاوره ، اگر چه در جامعه ما به ویژه برای دانش آموزان و جوانان رو به افزایش است اما رشد آگاهی و آشنایی افراد و خانواده ها با خدمات راهنمایی و مشاوره در سطح بسیار بالایی نیست و

امیدواریم با تلاش رسانه های گروهی و نیز کوشش و تلاش افراد صاحب نظر در امر خدمات راهنمائی و مشاوره در سطح مطلوبی قرار بگیرد . و با بررسیهای علمی فعالیت های مشاوره بایستی زمینه این آگاهی را فراهم نمود .

بیان مسأله :
مشاوره و راهنمایی به منزله فعالیت منظم و سازمان یافته در سال ( ۱۹۰۸ ) به وسیله شخصی به نام فرانک پارسونز که به پدر راهنمایی حرفه ای مشهور است، آغاز شد . پارسونز فردی بود که افکار انسان دوستانه داشت و نمی توانست در مقابل مصایبی که برای دیگران ، بخصوص جوانان مهاجر ، وجود داشت خاموش بنشیند و گامی در جهت کمک به آنها بر ندارد . از این رو فعالیت راهنمائی از دیدگاه نظری معنای بشر دوستانه دارد و در صدد است به دیگران ، به خصوص ستمدیدگان جامعه ، به معنای وسیع کلمه کمک کند و آلامشان را تسکین دهد . مورد دیگر لزوم راهنمایی ، ضرورت اجتماعی آن است که به اشکال مختلف در جامعه بروز می کند. هر قدر جامعه گسترده‌تر و از پیچیدگی بیشتری برخوردار باشد .

ضرورت برقراری نظام راهنمائی و مشاوره به منزله‌ی نهادی در داخل نظام تعلیم و تربیت آن جامعه ، بیشتر احساس می شود ، از کوششهای پارسونز کمتر از یک قرن می گذرد و مشاوره به عنوان یک رشته کاملاً تخصصی در میان رشته های یاورانه جایگاه خاصی یافته است . در کشور ما وزارت آموزش و پرورش ضمن تربیت معلم و تألیف کتابهای درسی مخصوصی در ۱۲ بهمن ۱۳۴۷ به تأسیس دفتر برنامه ریزی آموزش راهنمایی تحصیلی به منطور تمهید مقدمات اجرای برنامه راهنمایی و برنامه ریزی راهنمایی تحصیلی که از مهر ۱۳۵۰ شروع می‌شد ، اقدام کرد. و برنامه راهنمایی از مهر ۱۳۵۰ با تغییر نظام آموزش وارد عرصه تعلیم و تربیت گردید و این در حالی بود که تسهیلات لازم از قبیل نیروهای انسانی تربیت

شده و ابزار کار و; فراهم نبود . و پس از ۲۲ بهمن ۵۷ که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید برنامه راهنمایی مانند سایر برنامه ها با توجه به هدفهای جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت . نتیجه بررسی‌ها و مطالعات به آنجا منتهی شد که : در ۳۱/۵/۱۳۵۸ با صدور بخشنامه‌ای در وظایف مشاوران تجدید نظر به عمل آمد و در سال تحصیلی ۵۹ـ۵۸ سیستم معلم مشاور اجرا گردید. به موجب بخشنامه مذکور بدون آنکه تغییری در کادر برنامه راهنمایی داده شود ، از ۲۲ ساعت کار موظف مشاوران ۱۲ ساعت به تدریس اختصاص یافت . در

۵/۳/۱۳۵۹ یعنی اواخر سال تحصیلی ۵۹ـ۵۸ تصمیم گرفته شد تا تهیه طرح‌های اجرایی هماهنگ با هدفهای انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره و راهنمایی حذف و تعطیل گردید . در سال تحصیلی ۶۰ـ ۱۳۵۹ طرح تشکیل تربیت و اشتغال مربیان تربیتی به عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح ریزی و اجرا شد و این برنامه به تدریج متوجه اجرای برنامه مشاوره و راهنمایی در مدارس گردید و در سال ۱۳۶۴ به تشکیل هسته‌های مشاوره و راهنمایی در مناطق انجامید . با ایجاد و تغییر بنیادی در نظام آموزشی در دوره متوسطه در سال تحصیلی

۷۲ـ۱۳۷۱ ، برای اولین بار و بطور رسمی مشاوران در دبیرستان به کار گرفته شدند بنابراین‌، با توجه به فراز و نشیبی که مشاوره در دنیا و همچنین در جامعه ما داشته و دارد. توجه به تربیت افراد متخصص و ورزیده و به کارگیری آنان در آموزش و پرورش باعث رشد و توسعه خدمات مشاوره در کشور می شود ، با توجه به اهمیت مسأله مشاوره در مدارس این سوال پیش می آید که مشاوران تا چه حد کارایی دارند . تا در گرایش ، توانایی و عملکرد دانش آموزان تغییرات مثبت به وجود آورند .

ضرورت و اهمیت موضوع :
به منظور ایجاد ارتباط مطلوب با محیط و برای به کار گرفتن علایق و استعدادهای دانش آموزان در مسیرهای مناسب به نحوی که نیازهای جامعه از جهات مختلف تأمین شود و پیشرفت اقتصادی و صنعتی و ایجاد و گسترش رشته‌های تحصیلی متنوع و گسترش آموزشهای حرفه ای و تحولات اجتماعی در زمینه دگرگونی طبقات اجتماعی و گسستن بندها ی اتکا و عواطف خانوادگی ، و اشتغال والدین در خارج از خانه و عدم آگاهی آنان از شیوه های راهنمایی که با سرعتی بسیار شگرف رو به افزایش است . علاوه بر مطالب فوق ، مشکلات

خانوادگی ، عدم درک متقابل ، پیچیدگی ارتباط ، اعتماد به نفس پائین ، ناتوانی در تصمیم‌گیری و مشکلات آموزشی خصوصاً در نوجوانان و جوانان موجب توجه هر چه بیشتر به رشته های یاورانه شده است . در این راستا ، بعد از وقفه ای چند ساله فعالیت های مشاوره هم در آموزش و پرورش و هم دانشگاه هاآغاز گردیده است یکی از مشکلاتی که در شرایط فعلی ، جامعه با آن روبرو است کمبود نیروی انسانی تربیت شده در امر مشاوره است که این امر خصوصاً در آموزش و پرورش بیشتر قابل لمس است و همچنین نیروهای که در امر مشاوره مدارس بکار گمارده شده اند . از رشته های غیر مشاوره هستند که ارتباط مشاوره در حد تخصص صورت نپذیرفته است .

افزون بر این در اجرای هر برنامه ای بایستی امکانات و ابزار کار فراهم شود تا بتوان انتظار داشت اهداف برنامه تغییر یابد و نکته دیگر اینکه ارزیابی برنامه‌ها لازم است . این امر به وسیله انجام فعالیت های پژوهش و به طور علمی امکان‌پذیر است و نتایج آن در صورت استفاده توسط دست اندرکاران می تواند مفید واقع شود . بنابراین با توجه به نقش مشاوران در مدارس ، رسیدگی به مشکلات تحصیلی دانش آموزان از نظر مسائل تحصیلی ، انتخاب رشته تحصیلی ، شغل و مسائل روانی و شخصی از مواردی است که توجه به امر مشاوره و راهنمایی را ضروری و آنرا جزء لاینفک نظام آموزشی قرار داده است . در این راستا توجه به موازین علمی و تحقیقاتی امری اجتناب ناپذیر است تا بر اساس آن به نیازمندی‌های جامعه و میزان اثر

بخشی فعالیت های انجام شده پی برده شود و به بهره‌گیری از نتایج تحقیقات ، برنامه های مناسب تری را طرح ریزی و به اجرا در آورد . ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی در مدارس به نوجوانان کمک می کند خود و دنیای خود را بشناسند آنها در می یابند که چه کسی هستند و چه کسی می‌توانند باشند با ارائه این خدمات در مدرسه می توان مهارتهای اجتماعی نظیر کنترل خشم و مهارتهای حل مسأله را به نوجوانان آموخت و از بروز بسیاری از آسیب های اجتماعی نظیر مصرف مواد مخدر و الکل ، پرخاشگری ، خودکشی و غیره جلوگیری به عمل آورد .

اهداف تحقیق :
هدف اصلی :
۱ـ شناسائی میزان کارایی و عملکرد مشاوران از دیدگاه دانش آموزان در شهرستان آمل
اهداف جزئی :
۱- شناسائی دیدگاه دانش آموزان در مورد عملکرد مشاوران .
۲- شناسائی دیدگاه دانش آموزان در مورد کارایی مشاوران .
۳- شناخت رابطه بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد عملکرد مشاوران .
۴- شناخت رابطه بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد کارایی مشاوران .

۵- شناسائی رابطه بین عملکرد مشاوران و میزان تحصیلات آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر
۶- شناسایی رابطه بین کارایی مشاوران و میزان تحصیلات آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.

۷- شناسایی و رابطه بین عملکرد مشاوران و رشته تحصیلی آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
۸- شناسایی رابطه بین کارایی مشاوران و رشته تحصیلی آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
۹- شناسایی رابطه بین عملکرد مشاوران و سابقه کاری آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر .
۱۰- شناسایی رابطه بین کارایی مشاوران و سابقه کاری آنان از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر.
فرضیات تحقیق :
۱- نظر دانش آموزان در مورد عملکرد مشاوران مثبت است .
۲- نظر دانش آموزان در مورد کارایی مشاوران مثبت است .
۳- بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد عملکرد مشاوران رابطه وجود دارد .
۴- بین جنسیت دانش آموزان و دیدگاه آنان در مورد کارایی مشاوران رابطه وجود دارد .
۵- بین میزان تحصیلات مشاوران و عملکرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .

۶- بین میزان تحصیلات مشاوران و کارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
۷- بین رشته تحصیلی مشاوران و کارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
۸- بین رشته تحصیلی مشاوران و عملکرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
۹- بین سابقه کاری مشاوران و کارایی آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .
۱۰- بین سابقه کاری مشاوران و عملکرد آنان از دیدگاه دانش آموزان رابطه وجود دارد .

تعریف اصلاحات : تعریف نظری
۱ـ کارایی : نسبت آنچه از تلاش و تکاپوی تشکیلات حاصل شده و آنچه به صورت منابع در تشکیلات به مصرف رسیده است . اثر بخشی یعنی نسبت و میزان تحقّق اهداف تشکیلات به تعبیری یعنی میزان و وصول به اهداف تعیین شده و سازمان و تشکیلات . بنابراین کارآیی مفهوم و موضوعی اقتصادی و اثر بخشی اساساً مفهومی کیفی و اجتماعی است . کارایی یعنی کاری را درست انجام دادن و اثر بخشی یعنی کار درست انجام دادن ( حسینی ۱۳۷۲ )

۲ـ عملکرد : در وسیعترین مفهوم این اصطلاح را می توان معادل رفتار دانست یعنی هر نوع فعالیت یا سلسله پاسخ ها که تأثیری بر محیط می گذارد . معهذا ، در زمینه های خاص اختلاف جزئی در معنی اصطلاح مشاهده می شود به عنوان نمونه ( a ) گاهی با پیشرفت ( achievement) برابر شمرده می شود که تلویحآً در بر گیرنده رفتار است . نکته قابل توجه این است که عملکرد غالباً رفتار در زمینه‌ای خاص تلقی می شود که پاسخ های خاص را ایجاب می کند . مثلاً در آزمون ها ، این کاربرد را نباید با آزمون عملکردی ، که در آن شخص اختصاصاً با آزمون‌هایی سرو کار دارد که در آن ها نقش زمان به حداقل رسانده شده است . در مواردی عملکرد به رفتار آشکار و کفایت و یادگیری ، حالات یا فرآیندهای پنهانی و مفروض درون ارگانسیم اطلاق می شود ( پورافکاری جلد دوم )

۳ـ مشاوره : مشاوره تعاملی میان مراجع و مشاور است که بدان وسیله به مراجع کمک می شود تا پس از شناخت خویش ، تصمیمات معقول و مقبولی اتخاذ کند . ( شفیع آبادی سال)
۴ـ دیدگاه دانش آموزان : آنچه که باعث گرایش مثبت یا منفی به سوی خدمات مشاوره می شود ناشی از اطلاعات و نوع ارتباطی است که مشاوران از خود بروز داده اند . بنابراین اگر مشاوران توانسته باشند ارتباط اصولی و منطقی در چهار چوب وظایف حرفه ای با دانش آموزان برقرار کرده باشند به نظر می‌رسد این دیدگاه و نگرش نسبت به فعالیت مثبت خواهد بود .
۵ـ مراکز پیش دانشگاهی : به واحد آموزشی اطلاق می شود که به فارغ‌التحصیلان دوره سه ساله دبیرستان از طریق آزمون ورودی جهت گذراندن دوره یکساله پیش دانشگاهی ، در آن مرکز پذیرفته شده و مشغول تحصیل می‌شوند .

تعاریف عملیاتی :
۱ـ عملکرد: نمره ای که هر فرد از پرسشنامه محقق ساخته کسب می کند میزان عملکرد مشاوران را نشان می دهد . که عملکرد از طریق سئوال ( ۱، ۳، ۶، ۸ ، ۹، ۱۱ ، ۱۶،۲۰ ،۲۱ ،۲۳) سنجیده می شود.

۲ـ کارایی : نمره ای که یک فرد از پرسشنامه محقق ساخته کسب می کند میزان کارایی مشاوران را نشان می دهد که کارایی از طریق سئوال ( ۲، ۴، ۵، ۷، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۷، ۱۸، ۲۲، ۲۴) سنجیده می شود .

۳ـ دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی : کلیه دانش آموزان دختر و پسر که در سال تحصیلی ۸۴ـ۸۳ در شهرستان آمل مشغول به تحصیل می باشند اطلاق می‌شود.
۴ـ مشاوره : به کلیه مشاوران دبیرستانها که در سال ۸۴ـ۸۳ در شهرستان آمل مشغول به خدمت می باشند اطلاق می شود که شامل مشاوران زن و مرد دارای رشته های تحصیلی مختلف ، سابقه کاری مختلف ، و سطح تحصیلات متفاوت می باشند .

فصل دوم

ادبیات و پیشنیه تحقیق

تاریخچه راهنمایی در جهان
راهنمایی به صورت اندرز دادن ، نصیحت کردن و نظایر آن در طول تمدن بشر به وسیله پدر و مادر ، پیشوایان مذهبی وعّاظ ، معلمان و بسیاری افراد دیگر انجام می شده و مشاوره در درجه اول میان روحانیون و در درجه دوم بین مشاوران طبی و حقوقی رواج داشته است ولی راهنمایی و مشاوره به معنای تخصصی امروز از اوایل قرن بیستم به تدریج معمول گردیده و تنها در چهل پنجاه سال اخیر است که یک گروه مشاوران حرفه ای با تخصص لازم مسئولیت سنگینی در زمینه راهنمائی و کمک به افراد انسانی را به عهده گرفته اند .
راهنمایی با صنعتی شدن کشورها و ماشینی شدن مشاغل به صورت راهنمایی حرفه ای آغاز و به تدریج دامنه وسیع تری پیدا کرده مسائل روانی ، اجتماعی ، تحصیلی و تربیتی را شامل شده است . راهنمایی حرفه‌ای در سال ۱۹۰۸ برای اولین بار در آمریکا به وسیله فرانک پارسونز با روش علمی انجام شده است . وی به منظور کارایی جوانان به تأسیس دفتر راهنمایی حرفه ای در بستن مبادرت کرد و از این رو به پدر راهنمایی مرسوم شده است . در آمریکا در ۱۹۱۳ انجمن ملی هدایت حرفه ای به وجود آمد که در پیشرفت راهنمایی مدارس تأثیر زیادی داشت .
در انگلستان در قانون ۱۹۹۴ موضوع راهنمایی پیش بینی و از ۱۹۴۸ به مورد اجرا در آمد .
در فرانسه تحقیقات روان شناسی بینه و پیرون مقدمات علمی لازم را برای صدور دستور رسمی در باب راهنمایی حرفه ای در سال ۱۹۲۲ فراهم آورد و در تنظیم قانون سال ۱۹۳۸ مقررات و آئین نامه‌هایی تنظیم گردید تا در پایان دوره ابتدایی استعداد کودکان تشخیص داده شده و کودک در سیر استعدادش راهنمایی شود .
از آغاز سال ۱۹۴۵ مراکز راهنمایی حرفه ای در وزارت آموزش و پرورش فرانسه گسترش یافته و از ۱۹۶۰ ارتباط و همکاری کامل و مداومی میان مؤسسات که برای راهنمایی جوانان در مراحل مختلف عمل می کردند به وجود آمده است .
به طور کلی این فکر که راهنمایی ، یکی از وظایف اصلی مدارس می باشند . با اینکه از چندی قبل از جنگ های بین المللی به وجود آمده بود ، ولی پس از جنگ اول و به خصوص بعد از جنگ دوم قوّت گرفت و همه انواع راهنمایی اعم از حرفه‌ای ، تحصیلی و شخصی را شامل گردید و امروز در اغلب کشورها ، مدارس نیاز به یک مشاور را احساس و اهمیت مسأله راهنمایی را درک می کند .
پس راهنمایی به معنای جدید در تمام کشورها حتماً آمریکا که در واقع مهد آن می باشد ، فکری تازه است و او به گسترش و تکامل می رود .

تاریخچه راهنمایی در ایران :
تاریخچه‌ی راهنمایی را در ایران می توان به سه مقطع زمانی مورد مطالعه قرار داد :
۱ـ تمهید مقدمات برای اجرای برنامه راهنمایی
۲ـ برنامه ی راهنمایی قبل از انقلاب
۳ـ برنامه ی راهنمایی بعد از انقلاب
۱ـ تمهید مقدمات برای اجرای برنامه راهنمایی
در سال ۱۳۳۲ با کمک وزارت کار و سازمان صنایع کشور و هیأت عمران بین‌المللی مرکزی برای گزینش های صحیح تأسیس گردید . در این مرکز تعدادی از کارکنان وزارتخانه های مختلف از جمله وزارت آموزش و پرورش مأمور خدمت شدند و ضمن آموزش های لازم تحت نظر متخصصان مرکز شروع به فعالیت کردند . مرکز مذکور نشریات ووسایل اندازه گیری متعددی برای انتخاب‌های استخدامی و آموزشها تمهید نمود و بعدها تحت عنوان مرکز مطالعات و راهنمایی های استخدامی ضمیمه موسسه علوم اداری دانشکده حقوق شد . مرکز مورد بحث برای اولین بار در ایران تست های روانی و معلوماتی استاندارد شده تهیه کرد و با روش علمی مسابقات انتخابی مختلف را برای سازمان ها و مؤسسات گوناگون انجام داد . این مرکز برای

اولین بار مسابقات عمومی دانشگاه در سال ۱۳۳۷ به وسیله استفاده از تست برگزار کرده . مرکز مطالعات و راهنماییهای استخدامی در سال ۱۳۳۹ به درخواست وزارت آموزش و پرورش کلاس کارآموزی هدایت حرفه ای جهت منتخبی از دبیران تهران به مدت یک سال تشکیل داد و از آن سال به بعد برنامه های راهنمایی حرفه ای برای دانش آموزان و دانشجویان

مبادرت کرد . برای اولین بار در کنفرانس تعلیمات متوسطه که در اردیبهشت ۱۳۳۷ در مشهد تشکیل شده مدرسه راهنمایی به صورت جدی مورد بحث قرار گرفت ومقرر گردید که برای عملی ساختن برنامه راهنمایی ، مطالعاتی آغاز شود . سپس عده ای از متخصصان خارجی و داخلی پس از چند ماه بررسی برنامه مقدماتی امر را تهیه و طرحی در این زمینه ارائه کردند . این در طرح در کنگره فرهنگیان که در مرداد ۱۳۳۷ در تهران تشکیل شد مورد مطالعه قرار گرفت و پس از اصلاحاتی به اضافه کردن یک فصل به آئین نامه دبیرستانها در مورد

برنامه راهنمایی منتهی گردید . در این آئین نامه که در تیره ماه ۱۳۳۸ به تصویب شورای عالی فرهنگ رسیده ، مقرر شد هر یک از دبیرستانها که آمادگی کامل از نظر وسایل و افراد مجرب و متخصص پیدا کردند ، با اجازه اداره کل تعلیمات متوسطه اجرای برنامه راهنمایی را آغاز کنند .ولی با مطالعاتی که به عمل آمد ، به علت عدم آمادگی مدارس تصمیم گرفته اجرای این برنامه تا فراهم شدن وسایل و نیروی انسانی متخصص به تعویق افتد . بدین منظور عده ای از کارشناسان وزارت آموزش و پرورش برای تحصیل و تحقیق درباره مسائل راهنمایی به خارج از کشور اعزام شدند و به علاوه مرکز راهنمایی دانش آموزان در اداره کل تعلیمات متوسطه تأسیس گردید . در طی سال تحصیلی ۳۸ـ۱۳۳۷ آموزش لازم به دبیران

راهنما و مشاوران راهنمایی این مدارس از طریق تشکیل جلسات عمومی و خصوصی داده شده و به تمهید مقالات و پلی کپی هایی برای دبیران مدارس فوق‌الذکر اقدام گرید.
در کنفرانس تعلیمات متوسطه که در بهمن ۱۳۳۷ در آبادان تشکیل گردید نیز در زمینه راهنمایی و امکانات اجرایی آن مطالعاتی انجام گرفت . در تصمیماتی که در کنفرانس تعلیمات متوسطه در آبادان گرفته شد عبارت بود از :
الف : ایجاد کلاس های کار آموزی در زمینه امور مشاوره وراهنمایی برای دبیران .
ب : تهیه تست های استاندارد شده

با وجود اینکه مرکز راهنمایی اداره کل تعلیمات متوسطه اقداماتی را به منظور فراهم کردن وسایل و تمهید مقدمات راهنمایی انجام داده با این حال به علل مختلف از جمله تغییر اعضای آن ، منحل شد ، ولی به علت تغییرات اجتماعی و اقتصادی و توسعه صنایع لزوم امر راهنمایی در ایران احساس و به تغییر نظام آموزش و پرورش منجر گردید . طرح نظام جدید در شورای آموزش وپرورش که در آبان ماه ۱۳۴۳ برای بررسی و تجدید نظر در نظام آموزش و پرورش تشکیل شد تهیه گردید یکی از ویژگی های این طرح شناخت استعداد و علایق و راهنمایی دانش‌آموزان ، تشکیل برنامه راهنمایی بود . در سال ۱۳۴۴ اداره راهنمایی در اداره کل مطالعات و برنامه های برای تکمیل اقدامات قبلی در زمینه راهنمایی تشکیل شد و اقداماتی انجام گردید و در سال ۱۳۴۵ که نظام جدید آموزش و پرورش در کلاس اول دبستان پیاده شده فکر تهیه پرونده تحصیلی برای دبستان‌ها مطرح و در چهارمین سال اجرای نظام آماده توزیع گردید .

یکی از اقدامات مؤثر و مفیدی که برای تأمین نیروی انسانی متخصص این برنامه به عمل آمده این بود که در تاریخ اول آذر ماه ۱۳۴۶ وزارت آموزش و پرورش به موجب اساسنامه های مصوب یکصدو چهل و پنجمین جلسه شورای مرکزی دانشگاه ها از دانشکده های تعلیم و تربیت و مدارس عالی کشور برای تربیت مشاور راهنمایی استعداد طلبید . دانشسرای عالی تهران ( دانشگاه تربیت معلم فعلی ) برای انجام دادن این منظور از سال ۱۳۴۶ به تأسیس دوره لیسانس و فوق لیسانس مشاوره و راهنمایی اقدام کرد و معاقب آن سایر دانشکده

های علوم تربیتی و روان شناسی به تربیت مشاور دست زدند . وزارت آموزش و پرورش ضمن تربیت معلم و تألیف کتاب های درسی مخصوص در ۱۲ بهمن ۱۳۴۷ به تأسیس دفتر برنامه ریزی آموزش راهنمایی تحصیلی به منظور تمهید مقدمات اجرای برنامه راهنمایی و برنامه ریزی دورهراهنمایی تحصیلی که در مهر ۱۳۵۰ شروع می‌شد اقدام کرد.
برنامه راهنمایی قبل از انقلاب

از مهر ۱۳۵۰ که اولین کلاس دوره راهنمایی تحصیلی تشکیل شد تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید ، در زمینه اجرای برنامه راهنمایی فعالیت های زیادی انجام گرفت که به شرح زیر می باشد .
ـ آشنا ساختن کارکنان آموزش و پرورش و اولیای دانش آموزان با برنامه مشاوره راهنمایی

ـ اعزام مشاوره راهنمایی به مدارس راهنمایی تحصیلی
ـ برنامه ریزی و تعیین خط مشی امور مشاوره راهنمایی مدارس راهنمایی تحصیلی و نظارت بر اجرای آنها .
ـ تهیه پرونده تحصیلی ، پرسشنامه ها و فرم های مختلف به منظور گردآوری اطلاعات لازم در مورد دانش آموزان

ـ تهیه بروشورهای شغلی و تحصیلی
ـ تهیه و اجرای تست های مختلف پیشرفت تحصیلی و روانی
ـ تشکیل کلاس ها ی کار آموزی و سمینارها و تهیه نشریات تخصصی برای مشاوران
ـ توجه خاص به اجرای برنامه های شناخت حرفه و فن ، هنر و فعالیت‌های مکمل برنامه برای فراهم کردن امکانات شناخت و بروز استعدادهای دانش آموزان
ـ ایجاد مراکز مشاوره و راهنمایی و توجه خاص به تشکیل شوراهای راهنمایی مدارس و مطالعه علمی در موارد خاص .

ـ تهیه طرح هایی برای ادامه تحصیل و تکمیل معلومات عده ای از مشاوران و رؤسای مراکز مشاوره و راهنمایی در داخل و خارج کشور.
– تشکیل کمیته ی از استادان مشاوره و راهنمایی برای بحث و بررسی مسائل مربوط به مشاوره و راهنمایی و بالا بردن سطح کیفی تربیت مشاور و طرح‌ریزی‌های لازم در این مورد .
– اقداماتی برای تصمیم و اجرای برنامه راهنمایی در سطوح مختلف تحصیلی
– تهیه مقدمات ارزشیابی برنامه راهنمایی .

برنامه راهنمایی بعد از انقلاب
پس از ۲۲ بهمن ۵۷ که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید برنامه راهنمایی مانند سایر برنامه ها با توجه به هدف های جدید مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتن نتیجه بررسی و مطالعات به آنجا منتهی شد که در سال ۳۱/۵/۵۸ با صدور بخشنامه ای در وظایف مشاوران تجدید نظر به عمل آمد . و در سال تحصیلی ۵۹ـ۵۸ سیستم معلم مشاور اچرا گردید . به موجب بخشنامه مذکور بدون آنکه تغییری در کادر و برنامه راهنمایی داده شود ، از ۲۲ ساعت کار موظف مشاوران ۱۲ ساعت به تدریس اختصاص یافت .

در ۵/۳/۵۹ یعنی اواخر سال تحصیلی ۵۹ـ۵۸ تصمیم گرفته شد تا تهیه طرح‌ها‌ی اجرایی هماهنگ با هدف های انقلاب برنامه راهنمایی و مراکز مشاوره و راهنمایی حذف و تعطیل گردد.
در سال تحصیلی ۶۰ـ۱۳۵۹ طرح تشکیل تربیت و اشتغال مربیان تربیتی به عنوان متولیان انقلاب در مدارس طرح ریزی و اجرا شد و این برنامه به تدریج متوجه اجرای برنامه مشاوره و راهنمایی مدارس گردید و در سال ۱۳۶۴ به تشکیل هسته های مشاوره و راهنمایی در مناطق انجامید . تصویب تأسیس دوره‌های کارشناسی و کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی توسط شورای عالی برنامه ریزی در اردیبهشت ماه ۱۳۶۷ به تشکیل دوره های مذکور در دانشگاه های مختلف انجامید و هم اکنون در تعدادی از دانشگاه های دولتی و دانشگاه آزاد

اسلامی این دوره ها دایر و با تمام ظرفیت برای تأمین نیازهای کشور فعالیت می‌کنند . علاوه بر آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی ، نهادها و بنیادها و دفاتر خصوصی به تشکیل مراکز مشاوره و راهنمایی مبادرت نموده‌اند از جمله اقدامات خدمات راهنمایی فوری از طریق تلفن که تحت عنوان صدای مشاور فعالیت می‌کند .
تعریف راهنمایی :
راهنمایی در معنای وسیع کلمه اختصاص به زمان ما ندارد و از وقتی که انسان حیات اجتماعی خود را آغاز کرده به شکلهای مختلف وجود داشته است قدیمی ترین شکل راهنمایی در مسائل دینی و انجام آداب و رسومی که رهبران مذهبی به جا می آورند ، ظاهر شده است و پیامبران و پیشوایان دینی اولین راهنمایان تاریخ بشری بوده اند ، بنابراین راهنمایی با خلقت انسان همزمان بوده است . راهنمایی که معنی لغوی آن هدایت ، ارشاد و اداره کردن است مفهوم گسترده ای دارد و از دیدگاه های مختلف تعاریف متفاوتی برای آن ارائه داده اند . د رمفهوم کلی و عام گاهی پند و اندرز ، مطالعه کتابها و مقاله ها و گوش دادن یک سخنرانی و خطابه می تواند راهنمایی باشد و به فرد بینش دهد و یا به حل مشکل فرد در زمینه هایی کمک کند . اصولاً راهنمایی از هر دیدگاهی که در نظر گرفته شود به خاطر کمک به فرد برای شناخت خود و نیل به درجات بالاتری از کمال و معرفت اعمال می گردد. در ادامه برخی از تعاریف صاحب نظران را درباره راهنمایی ذکر می کنیم :

شوتزر واستون (۱۹۷۴ ) معتقدند راهنمایی جریانی است که فرد را به شناخت خود و محیط پیرامون یاری می دهد . ( شفیع آبادی ، سال ۱۳۷۱ )
مک دانیل ( ۱۹۶۵ ) معتقد است راهنمایی وسیله کمک به فرد در درک به کار بردن آگاهانه فرصتهای تحصیلی و شخصی است که در اختیار دارد یا می تواند داشته باشد و به عنوان کمکی منظم به همه دانش آموزان برای رسیدن به یک سازگاری رضایت بخش در مدرسه و در زندگی است . تراکسلر (۱۹۵۷) معتقد است راهنمایی فرد را قادر می سازد تا توانائیها و رغبتها و شخصیت خویش را بشناسد و در صورت امکان ، در صدد توسعه رشد آنها بر آید و سرانجام با توجه به اهدافش اداره زندگی خویش را بشناسد ( نوابی نژاد ، ۱۳۷۳ )

به طور کلی می‌توان گفت که راهنمایی ، جریان بررسی همه جانبه فرد با استفاده از ابزار و فنون گوناگون است که نهایتاً فرد را یاری می دهد تا تواناییها و محدودیتهایش را بشناسد و بر اساس چنین شناختی تقصیمات مناسب و منطقی برای تأمین نیازهای فردی و اجتماعی اتخاذ کند و به کمال و خود ـ رهبری برسد . ( شفیع آابادی ، ۱۳۷۱ )
انواع راهنمایی :
راهنمایی این معادل را در اولین کلمه ای که در نوشته خود استفاده می کنید بیاورید . قسمت عمده ای از فعالیت های آموزشی است و عده ای ا زمتخصصان راهنمایی و تعلیم و تربیت را مترادف دانسته‌اند. بروئر وسعت راهنمایی را در حدی می داند که کلیه امور تعلیم و تربیت را در بر می گیرد . او در کتاب ‹‹ تعلیم و تربیت به صورت راهنمایی ›› ( ۱۹۳۲ ) می گوید که تعلیم و تربیت چیزی جزء راهنمایی نیست .

هاکس نیز گفته است که ‹‹ تعلیم وتربیت به معنای راهنمایی و راهنمایی به معنای تعلیم و تربیت می باشد ›› (حسینی ،۱۳۷۲ ) با این حال انواع راهنمایی را از نظر موضوع می توان به شرح زیر بیان کرد .
۱ـ راهنمای تحصیلی : این نوع راهنمایی اختصاص به کمک کردن شاگرد در زمینه انتخاب و درس و رشته تحصیلی ، اطلاع از مقررات آگاهی از مقرّرات امتحان و رفع مشکلات درسی که نهایتاً به موفقیت دانش آموز در امور تحصیلی منجر می شود دارد .

۲ـ راهنمایی شغلی یا حرفه ای : این نوع راهنمایی ، اختصاص به ارشاد و هدایت دانش اموز در انتخاب شغل یا حرفه و کار دارد . بدیهی است شاگرد را باید به مشاغلی هدایت کرد که استعداد ، سوابق و تجارب لازم را برای آن داشته باشد. جنبه دیگر راهنمایی شغلی ، آگاه کردن دانش آموزان از امکانات و موقعیت های شغلی در دنیای اوست .
۳ـ راهنمایی سازش یا انطباق : این نوع راهنمایی به رشد عاطفی دانش آموزان در سازگاری با خویشتن ، دوستان ، اطرافیان و به طور کلی محیط زندگی کمک می کند . موضوعات این نوع راهنمایی متنوع است ا زجمله چگونه احساسات خود را بیان کنیم که به خود و دیگران صدمه نزنیم و گاهی راهنمایی کاری مشکل است چه بسا از شاگردان به علل مختلف روانی

، مادی و خانوادگی نمی‌توانند با محیط سازش پیدا کنند ، بدیهی است تشخیص این نوع دانش آموزان امری است دقیق و دشوار و احتیاج به تخصص و منابع کمکی دارد . ( اردبیلی ، ۱۳۷۲ )
۴ـ راهنمایی اجتماعی : این نوع راهنمایی اختصاص به گروه معینی نداشته و درباره مسائلی اجتماعی می باشد . در این نوع راهنمایی ، افراد مختلف درباره گرفتاریهای اجتماعی هم چون ازدواج ، طلاق ، امور خانوادگی و بهداشت و ; می‌توانند به مشاوره مراجعه کنند . راهنمایی ممکن است به صورت فردی و یا گروهی اجرا شود .
در راهنمایی فردی یک نفر به تنهایی راهنمایی می شود ولی در راهنمایی گروهی تعداد راهنمایی شوندگان بیش از یک نفر است و عدّه‌ای برای نیل به هدف یا اهدافی معین در یک زمان در محلی دور هم جمع می وشد در راهنمایی گروهی ، افراد مشکل عاطفی و روانی خاصی ندارند بلکه خواهان کسب اطلاعات در زمینه‌های مختلف از قبیل تربیتی ، شغلی ، اجتماعی ، بهداشتی و خانوادگی هستند تا بتوانند با اتخاذ تصمیمات درست و مناسب ، آینده با مشکلی مواجعه نشوند .