تحقیق مقایسه و بررسی تصویر و توصیف در شعر معاصر و کلاسیک فارسی با تاکید بر تصاویر اشعار نیما

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

 تحقیق مقایسه و بررسی تصویر و توصیف در شعر معاصر و کلاسیک فارسی با تاکید بر تصاویر اشعار نیما دارای ۲۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد تحقیق مقایسه و بررسی تصویر و توصیف در شعر معاصر و کلاسیک فارسی با تاکید بر تصاویر اشعار نیما  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه تحقیق مقایسه و بررسی تصویر و توصیف در شعر معاصر و کلاسیک فارسی با تاکید بر تصاویر اشعار نیما

چکیده  
کلمات کلیدی:‌تصویر، ‌شعر معاصر و کلاسیک، اشعار نیما  
۱ـ تصویر و توصیف در شعر  
۲- ویژگی تصاویر  
۳- ارتباط تصویر و معنی  
۴- تصویر و توصیف در شعر نیما  
۵-۱- پیوند ساختاری در تصاویر بویژه در اشعار روایی  
۵-۳- دقت د رجزئیات تصاویر  
۵-۴- توجه به زمان و مکان در تصویر  
۵-۵- توجه به حالت مختلف افراد در تصاویر  
۵-۶- اقلیم گرایی یا محلی نمای تصاویر  
۵-۷- توجه به طبیعت در تصاویر  
۵-۸- فردیت در تصاویر  
پی نوشتها  

۱ـ تصویر و توصیف در شعر

«تصویر در شعر ،‌بیانی است که به صور ذهنی حاصل از دریافتهای حسی شاعر زندگی می بخشد،‌ به عبارت دیگر ،‌سبب می شود تا خواننده احساس کند که چیزی را به گونه ای متمایز می بیند،‌ لمس می کند،‌ می بوید یا
می شنود.»۱ یعنی شاعر دریافت خاصی دارد که سبب می شود به واسطه چنین دریافتی اشیایی را که همه روزه
می بینیم به گونه ای دیگر القا کند،‌ به گونه ای که گویا این اشیا را به نوعی دیگر می بینیم. نکته ای که تولستوی نیز به اشاره کرده و اذعان می کند که ما به واسطه عادت اشیاء اطرافمان را نمی بینیم و هنرمند، با دید دیگر آنها را کشف می کند.۲ سارتر در تعریفی از تصویری می گوید: «تصویر عبارت از نحوه خاص ظهور یک شئ در شعور انسانی است و یا به طریق اولی، تصویر ، طریقه خاصی است که شعور انسانی، ‌به وسیله آن ، یک شی را به خود ارائه می دهد۳» چنان که پیداست در این تعریف نیز درک روشنی از  تصویر ارائه نگردیده است. از آنجا که تصویر
(image) معادل تخیل دانسته شده۴، مانند تخیل تعریف دقیق و جامع و مانعی از آن ارائه نگردیده است. می توان گفت تصویر هر نوع دریافت شاعر از اطراف خویش و ارائه آن به واسطه تشبیه،‌ استعاره و; است،‌ چه این دریافت شاعر حسی باشد و چه انتزاعی. شاید به خاطر همین دریافت شاعر چیزی از اطراف  وارائه این نگرش ،‌ باشلار اعتقاد دارد «تصویر، یک ادراک حسی میرا نیست،‌ بل زبانی است که زاده می شود»۵ اهمیت تصویر در شعر تا بدان حد بوده است که هنر شاعر و توان وی بستگی به میزان خلق تصاویر داشته است. بر همین مبنا رمانتیک ها اعتقاد داشتند: «تمامیت کمال در زبان تصویری آن است ونه در تقریر و بیان اصول عقلانی، از این رو، شعر کلاسیک که تنها به جنبه های عقلانی می پرداخت آماج انتقاد گشت.»

تاکید بر تصویر تا آنجاست که عده ای اعتقاد داشتند که شعر باید به حدی تصویری باشد که پیش چشم شنونده و خواننده حاضر گردد۷ و ازرا پاند یکی از اهداف مهم و غایی شعر را نقاشی کردن آنچه می بینیم دانست،۸ یعنی شاعر باید چونان نقاشی زبردست به نقاشی بپردازد و دریافت خویش را برای خواننده و مخاطب نقاشی نماید و هیوم نا کامی کالریج به عنوان شاعر را غفلت وی از تصاویر می دانست.۹ هیوم عقیده داشت: «زبان مستقیم، شعر است و از این جهت مستقیم است که سر و کارش با تصاویر است; شعر جدید بیشتر به مجسمه سازی شباهت دارد تا به موسیقی، زیرا بیشتر چشم را مخاطب قرار می دهد تا گوش را، و باید  تصاویر را قالب ریزی کند یعنی گل جان را در قالب شکل دقیق می ریزد و تصویری بصری می سازد که به خواننده منتقل
می شود.»

در هر صورت مجموع این سخنان و نظریات نشان می دهد که تصویر اهمیتی فوق العاده در ساختمان شعر دارد و شاعر توانمند کسی است که معانی را در قالب تصاویری ارزنده ارائه کند. نباید تصور کرد که هر شعری که تصویری نیست،‌ از مقوله ادبیات خارج می شود؛ از طرفی نمی توان  هر تصویری را یک تصویر کامل دانست بلکه باید توجه داشته تصاویر شعر باید شرایط و ویژگیهایی داشته باشند تا به واسطه این شرایط ارزشمند به
حساب آیند

۲- ویژگی تصاویر

۱-       اولاً تصاویر ارائه شده از سوی شاعر نباید بسیار کلی باشد که تصور گردد هیچ گونه بینش فردی در آن به کار نرفته است

۲-       تصویر شاعرانه باید به همراه بار عاطفی باشد وصرفاً یک تصویر پوچ نباشد،‌ مثلاً اگر تصویر از رنج ارائه می دهد تنها یک تصویر مثل فیلم نباشد، بلکه بار عاطفی آن ،‌نیز رنج را القا کند

۳-       تصاویر یک متن یا یک شعر نباید گسسته و از هم جدا باشند؛ بلکه باید منسجم باشند یک کل را ارائه دهند، یعنی «بین تصاویر پل زده می شود و سرانجام انسجام ساختمان ایجاد می گردد.»

۴-       از آنجا که شعر در تلاش است عواطف را بیان کند هر چه تصاویر عینی تر باشند، در القا این مفاهیم موفق تر است

۵-       تصاویر باید دارای قدرت القایی فراوان و تعمیم دادن باشند. مثلاً اگر ما واژه «خون» را در یک شعر بخوانیم،‌ بسرعت از بسیاری از مفاهیم وابسته به آن آگاه می شویم، به یاد زندگی،‌ مرگ درد، قربانی و نظایر آن می افتیم

در هر صورت یک تصویر شعری نباید تنها یک تصویر عینی صرف به حساب آید، زیرا در اینجا بحث شعر است و بی گمان باید همراه عاطفه باشد،‌ به همین دلیل ریچاردز می گوید:‌ «همیشه به کیفیت حسی تصویر اهمیت بیشتری از حد داده اند، آنچه تصویر را مؤثر می کند بیشتر خصلت آن است به عنوان واقعه ای ذهنی که به نحوه عجیبی با احساس ارتباط یافته است تا وضوح آن.»

با این توصیف باید در نظر داشت که همانطور که بیشتر اشاره شد تصویری که از چنین بار عاطفی تهی است؛ تنهایک نقاشی یا تصویر است، نه یک تصویر شاعرانه

۳- ارتباط تصویر و معنی

با اندکی تامل می توان دریافت ارتباط و معنای شعر در زبان فارسی در همه انواع شعر یکسان نیست در پاره ای اشعار گویا تصاویر جدای از معنی هستند و بدون آن نیز معنی نقصی ندارد، در برخی اشعار، تصاویر معنای شعر را موثرتر جلوه می دهند و در پاره ای دیگر از اشعار، معنی و تصویر چنان با هم پیوند خورده اند که جدا شدن این دو از یکدیگر غیر ممکن است و گوئیا معنی تنها در همین تصاویر می تواند مؤثر و قابل بیان باشد

با توجه به این مطالب می توان گفت رابطه صور خیال یا تصویر با معنی در آثار متنوع ادب فارسی به این شرح است

۱-       معنی از پیش در ذهن گوینده معلوم و مشخص است،‌ این معنی ناشی از برخورد عاطفی گوینده یا شاعر با موضوع نیست، این معنی از پیش معین را می توان با زبانی ساده و عاری از هر گونه تصویر بیان نمود، نویسنده به قصد بزرگ جلوه دادن معنی، آن را با تصویر همراه می کند. بسیاری از قصاید مدح آمیز شعر فارسی چنین هستند

۲-       معنی به دلیل برخورد عاطفی نویسنده یا شاعر با موضوع در ذهن شکل گرفته است یا چنین
می نماید؛ در اینجا نیز اگر چه معنی از قبل در ذهن گوینده یا نویسنده بوده است،‌ تنها قصد انتقال آن ندارد، بلکه می خواهد احساسی در مخاطب برانگیزد در اینجا تصویر برای برانگیختن احساسی است، اینجا نیز معنی می تواند ساده باشد و به همراه تصویری نباشد،‌ لکن تاثیر خود را از دست می دهد،‌ تعزلات قصاید نمونه ای از این گونه اند

۳-       نوع سوم، معنی و تصویر با یکدیگر پیوند ذاتی دارند،‌ اگر تلاش شود که این دو از هم جدا شوند،‌ آن گاه معنی دیگری خواهیم داشت. تصویر در اینجا بیش از آنکه به کار تزیین یا تاثیر گذاری بپردازد،‌ وظیفه ایضاح معنایی را دارد که از بیان می گریزد

بنابراین اگر شعر بتواند بدان پایه و مایه برسد که تصویر جزء لاینفک و جدا ناشدنی آن گردد؛ کمال یافته است و اگر بخواهیم با چنین دیدگاهی شعری را بسنجیم اجزا یک شعر باید دارای چنین خصوصیتی باشند و به قول اخوان:‌ «یک قطعه شعر خوب، با همه سادگی، آن چنان ترکیبی است و اجزاء آن با هم آن چنان پیوستگی و هماهنگی کامل دارند؛ که اگر نا تندرستی و نقصی در هر یک از اجزا وجود داشته باشد،‌ مجموعه واحد را از توفیق و کمال دور نگه می دارد و بالنتیجه از تخییل و تاثیر و ثبت و القا که هدف اصلی است،‌ بی بهرگی نصیب
می شود.»

۴- تصویر و توصیف در شعر نیما

اگر اندکی در آثار نیما تامل و تدقق کنیم در می یابیم که وی موکداً ابراز می کند که شعر باید وصف کند و گویا عقیده دارد «شعر کهن از چنین مشخصه ای برخوردار نبوده است یا اینکه از وصفی که منظور نیماست دور است. و اشاره می کند «شعر ما ]باید[ در صورت موزن و در باطن مثل نثر تمام وقایع را وصف کننده باشد.»۱۶ زیرا به عقیده او اساس و منظور هنر تصویر و توصیف است. در عالم هنر دانستن تنها کفایت نمی کند؛ اینکه انسان نسبت به چیزی آگاهی داشته باشد،‌ کافی نیست هنر می خواهد نشان بدهد و به تصویر بکشد۱۷ و اگر در این هدف موفق شد هنر به کمال رسیده است، نیما این ویژگی هنر را مکرراً گوشزد می کند که: «هنر در خوب وانمود کردن و بر روی پرده آوردن است،‌ با قوت ساختن چیزهایی که مردم دیده اند. پیش چشم آوردن چیزهایی که مردم ندیده یا نسبت به آن بی اعتنا گذشته اند. هنرمند باید انصاف بمیان آورده از خود بپرسد: آیا گفتن چه لزومی داشت و آیا این شعر که می خواهد نام اورا بسر زبانها بیندازد چه بمردم می دهد که خودشان نداشته اند؟»۱۸ یعنی شاعر اگر توانست خوب نشان دهد و خوب وصف کند طوری دیده که دیگران ندیده اند و این دید شاعر چیزی تازه به مردم داده است. وی نشانه های ادبیات نوین و جدید را در چنین رویکردی می داند از نظر وی تنها پس و پیش کردن مصرعها و یا دگرگونی در قافیه شعر نشان تحول در ادبیات نیست بلکه «ادبیات ما باید از هر حیث عوض شود. موضوع تازه کافی نیست و نه این کافیست که مضمونی را بسط داده،‌ به طرز تازه ای بیان کنیم،‌ نه این کافی نیست که با پس و پیش آوردن قافیه و افزایش و کاهش مصراع ها یا وسائل دیگر ، دست به فرم تازهای زده باشیم. عمده این است که طرز کار عوض شود و آن مدل وصفی و روایی که در دنیای با شعور آدم هاست،‌ به شعر بدهیم (نکته ای که هنوز هیچ کس به آن پی نبرده است و شاید فرنگی هایی هم که نمونه هایی تازه ای از اشعار ما می برند بزودی اینها را در نیابند) تا این کار نشود هیچ اصلاحی صورت پیدا نمی کند،‌ هیچ میدان وسیعی در پیش نیست.»۱۹ آنچنان که پیدا است،‌ نیما اصل اساسی تحول و نوگرایی شعر جدید را که موجب تمایز و تفاوت آن از شعر گذشته می شود؛ همین ویژگی «وصفی و روایی» آن می داند و معتقد است که اگر چنین اصلی رعایت شود، تحول به وجود آمده است. نیما خود را نخستین کسی می داند که چنین حالت وصفی و روایی را در شعر فارسی به وجود آورده: «درتمامی اشعار قدیم ما یک حالت تصنعی است که به واسطه ی انقیاد و پیوستگی خود با موسیقی این حالت را یافته است که هر وقت شعری را از قالب بندی نظم خود سوا می کنیم می بینیم تاثیر دیگر دارد. من این کار را کرده ام که شعر فارسی را از این حبس و قید وحشتناک بیرون آورده ام،‌ آن را در مجرای طبیعی خود انداخته ام و حالت توصیفی به آن داده ام. از آغاز جوانی که دست بکار شعر هستم بزودی این را دریافته بودم.»۲۰ در هر صورت نیما از یکی از بدیهی ترین اصول هنر یعنی «تصویر به جای تصریح» سود برده است

حمیدیان درکتاب داستان دیگر دیسی می گوید: «به طور کلی از مهمترین خدمات نیما به شعر جدید این بود که غنای تصویری را که در حدود عصر مشروطیت کاستی گرفته بود به شعر بازگرداند.»۲۲ باید توجه داشت که تصویرگری نیما در شعر فارسی بی سابقه است و از نوع تصویر پردازی ماقبل از مشروطیت نیست؛ این اصل پذیرفته ای است که اصولاً صنایع بلاغی مثل تشبیه،‌ استعاره و… اساس تصویرگری اند لیکن باید توجه داشت ویژگی تصاویری که با نیما وارد شعری فارسی شد اصولاً با تصویرپردازی در اشعار ما قبل بسیار تفاوت دارد. در اینجا تلاش می شود که به اهم ویژگیهای تصویری شعر نیما اشاره شود

۵-۱- پیوند ساختاری در تصاویر بویژه در اشعار روایی