دانش رسان |
مرکز علم و دانش کشور پایان نامه بررسی آلات رزم و بزم در اسکندر نامه ی نظامی گنجوی
در حال بارگذاری
توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد
پایان نامه بررسی آلات رزم و بزم در اسکندر نامه ی نظامی گنجوی دارای ۲۳۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد پایان نامه بررسی آلات رزم و بزم در اسکندر نامه ی نظامی گنجوی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه پایان نامه بررسی آلات رزم و بزم در اسکندر نامه ی نظامی گنجوی
چکیده
فصل اول
کلیات پژوهش
۱ـ۱ مقدمه
۱ـ۲طرح مسئله
۱ـ۳ .ضرورت و اهمیت موضوع
۱ـ۴پیشینه ی پژوهش .
۱ـ۵اهداف
۱ـ۶سئوالات .
۱ـ. ۷ .فرضیه .
۱ـ۸ روش تحقیق
فصل دوم
حکیم نظامی و اسکندر نامه در یک نگاه
۲ـ۱ مروری بر زندگی نامه ، زبان و سبک شعری نظامی
۲ـ۲ مروری بر اسکندر نامه
۲ـ۲ـ۱ اسکندر نامه
۲ـ۲ـ۲ محتوای شرفنامه ی خسروان .
۲ـ۲ـ۳اقبال نامه .
۳۲نظر اجمالی نگارنده در مورد اسکندر نامه .
فصل سوم
خاستگاه شعر و موسیقی و شعر .
۳ـ۱ . چگونگی پیدایش موسیقی
۳ـ۲ . خاستگاه شعر و موسیقی .
۳ـ۲ـ۱موسیقی و شعر .
۳ـ۲ـ۲پیوند موسیقی و ادبیات .
فصل چهارم
پیشینه ی موسیقی
۴ـ۱ تاریخچه ی موسیقی .
۴ـ۲ نگاهی مختصر بر موسیقی ایران
۴ـ۳ موسیقی در زمان ساسانیان
۴ـ۴ موسیقی پس از ساسانیان تا زمان عباسیان
۴ـ۵موسیقی در زمان عباسیان
فصل پنجم
موسیقی رزمی .
۵ـ۱ موسیقی رزمی
۵ـ۱ـ۱موسیقی نظامی قبل از اسلام .
۵ـ۱ـ۲ موسیقی نظامی بعد از اسلام
فصل ششم
موسیقی بزمی و پیدایش سازها
۶ـ۱ پیدایش سازها
۶ـ۲ موسیقی بزم
۶ـ۳ خنیاگری و موسیقی ایرانی
فصل هفتم
جنگ و اسلحه .
۷ـ۱ . تاریخچه جنگ و اسلحه .
۷ـ۱ـ۱ جنگ و اسلحه در دوری دیرینه سنگی
۷ـ۱ـ۲ سپاه و اسلحه دردوره آشوریان .
۷ـ۱ـ۳ سپاه و اسلحه دردوره پارسیان
۷ـ۱ـ۴ سپاه و اسلحه دردوره ساسانیان
۷ـ۲ ابزارهای رزمی در آثار فارسی
۷ـ۲ـ۱ جنگ و ابزار ایرانیان در تاریخ طبری
۷ـ۲ـ۲ اوستا و شاهنامه زرّاد خانه های پر ارج .
۷ـ۲ـ۳ ابزار های جنگی در اشعار فارسی
فصل هشتم
سازشناسی اسکندر نامه
۸ـ۱سازهای بادی .
۸ـ۱ـ۱سازهای رزمی بادی
۸ـ۱ـ۱ـ۱ بوق
۸ـ۱ـ۱ـ۲ شیپور
۸ـ۱ـ۱ـ۳ کرنای
۸ـ۱ـ۱ـ۴ گاو دم
۸ـ۱ـ۱ـ۵ نای رزم
۸ـ۱ـ۲ ساز های بزمی بادی
۸ـ۱ـ۲ـ۱ ار غنون
۸ـ۱ـ۲ـ۲ شبابه
۸ـ۱ـ۲ـ۳ نای بزم
۸ـ۲ـ۱ ساز های رزمی کوبه ای (ضربی)
۸ـ۲ـ۱ـ۱ آیینه پیل
۸ـ۲ـ۱ـ۲ تاس ـ کاس ـ کاسه .
۸ـ۲ـ۱ـ۳ تبیر (تبیره).
۸ـ۲ـ۱ـ۴ جرس ( ساز پاس)
۸ـ۲ـ۱ـ۵ جلاجل
۸ـ۲ـ۱ـ۶ خرمهره
۸ـ۲ـ۱ـ۷ خمّک (تنبک)
۸ـ۲ـ۱ـ۸ درای
۸ـ۲ـ۱ـ۹ دف
۸ـ۲ـ۱ـ۱۰ دهل
۸ـ۲ـ۱ـ۱۱ رویینه خم
۸ـ۲ـ۱ـ۱۲ زنگ
۸ـ۲ـ۱ـ۱۳ طبل
۸ـ۲ـ۱ـ۱۴ کوس
۸ـ۳ـ۱ سازهای سیمی (زهی)
۸ـ۳ـ۱ـ۱ بربط
۸ـ۳ـ۱ـ۲ چنگ.
۸ـ۳ـ۱ـ۳ رباب
۸ـ۳ـ۱ـ۴ رود ۱۰۵ ۱۰۷۸ـ۳ـ۱ـ۵ شهرود
ابزار و اسباب رزم
۹ـ۱ . جنگ افزار ها .
۹ـ۱ـ۱ جنگ افزار های دفاعی و حفاظتی .
۹ـ۱ـ۱ـ۱ برگستوان
۹ـ۱ـ۱ـ۲ ترس
۹ـ۱ـ۱ـ۳ترک
۹ـ۱ـ۱ـ۴ تنوره
۹ـ۱ـ۱ـ۵ جوشن.
۹ـ۱ـ۱ـ۶ خفتان.
۹ـ۱ـ۱ـ۷خود
۹ـ۱ـ۱ـ۸ درع
۹ـ۱ـ۱ـ۹ زره
۹ـ۱ـ۱ـ۱۰ سپر
۹ـ۱ـ۱ـ۱۱ درق
۹ـ۲ـ۱ .سلاحها .
۹ـ۲ـ۱ـ۱بلارگ
۹ـ۲ـ۱ـ۲بید برگ
۹ـ۲ـ۱ـ۳بیلک .
۹ـ۲ـ۱ـ۴تیر
۹ـ۲ـ۱ـ۵تیغ
۹ـ۲ـ۱ـ۶حربه.
۹ـ۲ـ۱ـ۷ خشت
۹ـ۲ـ۱ـ۹ خنجر
۹ـ۲ـ۱ـ۱۰ دشنه.
۹ـ۲ـ۱ـ۱۱ دور باش
۹ـ۲ـ۱ـ۱۲ دهره
۹ـ۲ـ۱ـ۱۳ زنبوره
۹ـ۲ـ۱ـ۱۴ زوبین .
۹ـ۲ـ۱ـ۱۵ سنان
۹ـ۲ـ۱ـ۱۶ شانه
۹ـ۲ـ۱ـ۱۷ شمشیر .
۹ـ۲ـ۱ـ۱۸ قاروره
۹ـ۲ـ۱ـ۱۹ کمان.
۹ـ۲ـ۱ـ۲۰ کمند.
۹ـ۲ـ۱ـ۲۱ کوپال .
۹ـ۲ـ۱ـ۲۲ گرز
۹ـ۲ـ۱ـ۲۳ لخت .
۹ـ۲ـ۱ـ۲۴ منجنیق .
۹ـ۲ـ۱ـ۲۵ ناچخ
۹ـ۲ـ۱ـ۲۶ نیزه
۹ـ۲ـ۱ـ۲۷ یکزخم
فصل دهم
اسباب و مقدّمات بزم .
۱۰ـ۱ ظروف .
۱۰ـ۱ـ۱جام
۱۰ـ۱ـ۲ساغر
۱۰ـ۱ـ۳صراحی
۱۰ـ۱ـ۴قدح
۱۰ـ۲ شربیات بزم
۱۰ـ۲ـ۱باده
۱۰ـ۲ـ۲شراب
۱۰ـ۲ـ۳می
فصل یاز دهم
آلات رزم و بزم اسکندر نامه و آرایه های ادبی
نتیجه گیری
منابع و مآخذ
بخشی از منابع و مراجع پروژه پایان نامه بررسی آلات رزم و بزم در اسکندر نامه ی نظامی گنجوی
۱-اسدی ،ا . ۱۳۵۴ ،گرشاسب نامه ،به کوشش حبیب یغمایی ، تهران ،چاپ افست مروی ، چاپ دوم
۲- بلعمی، ا .۱۳۸۰، تاریخ نامه طبری ،تهران ، انتشارات سروش(انتشارات صدا و سیما ) ،نوبت چاپ؟
۳- بیهقی ،ا. ۱۳۵۰، تاریخ بیهقی ، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد ، نوبت چاپ؟
۴- پلودن ، ل . ۱۳۵۲، جنگ اسلحه ،ترجمه محمد نژاد ،تهران انتشارات پدیده ،نوبت چاپ؟
۵- پورداوود ،ا . ۱۳۸۲، زین ابزار ، تهران، انتشارات اساطیر ،چاپ اوّل
۶- پورمندان،م.۱۳۷۹، دایره المعارف موسیقی کهن ایران،تهران انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی،چاپ اوّل
۷- تجبّر،ن. ۱۳۸۸، بررسی موسیقی رزمی و بزمی شاهنامه،تهران ،مؤسسه‌ی انتشارات آگاه ،چاپ اوّل
۸- ثروتیان ، ب. ۱۳۸۰، هنر و اندیشه‌ی نظامی گنجه‌ای ،زیر نظر علیرضا مختار پور ، تهران ،انتشارات همشهری ،چاپ اوّل
۹- حافظ ،ش . ۱۳۷۴، دیوان حافظ ،انتشارات پیری ، چاپ اوّل
۱۰- خجندی،ک. ۱۳۷۴، دیوان شیخ کمال ، به اهتمام ایرج گل سرخی ، تهران،انتشارات سروش،چاپ اوّل
۱۱- خلف تبریزی، م. ۱۳۸۰، فرهنگ فارسی برهان قاطع ، تهران ،انتشارات نیما ،چاپ اوّل
۱۲- درویشی ، م. ۱۳۸۰، دایره المعارف سازهای ایران ، تهران ، انتشارات ماهور ،چاپ اوّل
۱۳- دورانت ،و . ۱۳۷۸، تاریخ تمدّن ،ج اوّل و دوم،احمد آرام ، تهران ، انتشارات علمی فرهنگی ، نوبت چاپ؟
۱۴- دهخدا ، ع. ۱۳۸۵، فرهنگ دهخدا ، دانشگاه تهران ،موسسه‌ی انتشارات لغت نامه‌ی دهخدا
۱۵-راهگانی ، ر. ۱۳۷۷، تاریخ موسیقی ایران ، تهران ،انتشارات پیشرو ،چاپ اوّل
۱۶-رودکی سمرقندی،ا. ۱۳۶۸،کلیّات دیوان رودکی،زیر نظر براگنیسکی،انتشارات فخررازی،نوبت چاپ سوم
۱۷- زاکانی ،ع . ۱۳۷۹،کلیّات عبید زاکانی ، به تصحیح پرویز اتا بکی،تهران ،انتشارات زوّار،چاپ اوّل
۱۸- زند باف ، ح. ۱۳۸۰، جامعه‌ی شناسی هنر موسیقی ، تهران ، گنجینه‌ی فرهنگ ، چاپ اوّل
۱۹- سپنتا ، س . ۱۳۷۷، سر گذشت موسیقی ایران ،جلد سوم ، روح الله خالقی ، تهران ،انتشارات ماهور ، چاپ اوّل
۲۰- سعد سلمان ، م. ۱۳۴۸، برگزیده‌ی اشعارمسعود سعد سلمان ، به کوشش اسماعیل حاکمی ،تهران ، انشتارات امیر کبیر ،چاپ ا وّل
۲۱- سعدی ،م. ۱۳۷۰، بوستان سعدی، با مقدمه‌ی عبّاس اقبال ،تهران ،انتشارات اقبال ، چاپ سوم
۲۲- سعدی ،م. ۱۳۷۰،کلیّات سعدی ، انتشارات اقبال ،نوبت چاپ سوم
۲۳- شمس ،ب. ۱۳۸۳ ،موسیقی در عهد باستان، تهران، موسسه‌ی تحقیقاتی و انتشاراتی نور،چاپ اوّل
۲۴- صفا ، ذ. ۱۳۷۱، تاریخ ادبیّات در ایران ،تهران ، انتشارات فردوس چاپ ۱۱
۲۵- صفی زاده ، ص. ۱۳۷۷، تاریخ موسیقی کردی ، تهران ، انتشارات بهنام ،چاپ اوّل
۲۶ ـ طهماسبی ، ط. ۱۳۸۰، موسیقی در ادبیات ،تهران ، انتشارات رهام ، چاپ اوّل
۲۷- فردوسی،ا.۱۳۸۰، شاهنامه بر پایه‌ی چاپ مسکو ، جلد اوّل، مهری بهفر، انتشارات هیرمند ، چاپ اوّل
۲۸- فردوسی ،ا . ۱۳۷۵، شاهنامه‌ی فردوسی به کوشش سعید حمیدیان ، انتشارات قطره ، چاپ سوم
۲۹- فرهت، ه،۱۳۸۰،دستگاه در موسیقی ایرانی،ترجمه‌ی مهدی پورمحمّد،تهران،انتشارات پارت،چاپ اوّل
۳۰- کاتب ارّجانی ، ف. ۱۳۸۸، سمک عیّار ، به بازآفرینی سودابه مبشّر،انتشارات راستی نو،چاپ اوّل
۳۱- کریستن سن ،آ. ۱۳۷۸، ایران درزمان ساسانیان ،رشید یاسمی ،انتشارات صدای معاصر،چاپ اوّل
۳۲- کیمین ، ر. ۱۳۷۷ ، درک و دریافت موسیقی ، ترجمه‌ی حسین یاسینی ،تهران ، انتشارات نشر سرچشمه ،چاپ اوّل
۳۳- مشحون ، ح. ۱۳۸۰،تاریخ موسیقی ایران ،تهران ،انتشارات نشر نو ، چاپ اوّل
۳۴- معلوف ، ل. ۱۳۷۹، المنجد ، تهران ،انتشارت اسلام ،چاپ اوّل
۳۵- معین ،م . ۱۳۷۵، فرهنگ فارسی معین ،تهران ، موسسه‌ی انتشاراتی امیر کبیر ، چاپ نهم و دهم
۳۶- ملّاح ، ح. ۱۳۵۴ ،تاریخ موسیقی نظامی ایران ، تهران ، مجلّه هنر و مردم ،چاپ اوّل
۳۷- ملّاح ، ح . ۱۳۵۰،حافظ و موسیقی ، تهران ، انتشارات وزارت فرهنگ وهنر ،چاپ ؟
۳۸- منوچهری ، ۱۳۷۴، تصویرها و شادی‌ها ( گزیده‌ی اشعار منوچهری )، به کوشش سید محمّد دبیر سیاقی ، انتشارات سخن ، چاپ دوم
۳۹-نظامی ،ا . ۱۳۶۸شرفنامه ،به تصحیح بهروز ثروتیان ، تهران ، انتشارات توس ،چاپ اوّل
۴۰- نظامی ،ا. ۱۳۸۹، تصحیح بهروز ثروتیان ، تهران ، انتشارات امیر کبیر ، چاپ دوم
۴۱- نظامی ،ا . ۱۳۸۶،اقبالنامه به تصحیح حسن دستگردی ،تهران ، انتشارات زوّار ،چاپ اوّل
۴۲- نظامی ،ا. ۱۳۸۸،شرفنامه به تصحیح حسن دستگردی ،انتشارات زوّار ،چاپ دوم
۴۳- نظامی ،ا. ۱۳۸۰، شرفنامه ،به تصحیح برات زنجانی ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ،چاپ اوّل
۴۴- نظامی ،ا . ۱۳۸۱، اقبالنامه ،به تصحیح برات زنجانی ،تهران ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ اوّل
۴۵- نفری ، ب. ۱۳۸۲، اطّلاعات جامع موسیقی ،تهران ، انتشارات مارلیک ،چاپ ششم
۴۶- همایی،ج. ۱۳۷۴، معانی و بیان، به کوشش ماهدخت بانوهمایی،تهران ،موسسه‌ی نشر هما، چاپ سوم
۴۷- همایی ،ج :۱۳۶۳:فنون بلاغت و صناعات ادبی ،ج دوم ،تهران ،انتشارات توس،چاپ دوم
۴۸- هوشمند ویژه ،م. ۱۳۸۰،دریچه‌ای به جهان شگفت انگیز موسیقی ، تهران ،انتشارات بهجت،چاپ اوّل
۴۹- یزدانی ،ز. ۱۳۸۰،نظامی (مشاهیر ایرانی )تهران ، انتشارت تیرگان ،چاپ اوّل
۵۰- یزدی،ع. ۱۳۸۱، سندباد نامه‌ی منظوم ،به تصحیح محمّد جعفرمحجوب ،انتشارات توس،چاپ اوّل
۲ـ۱ مروری بر زندگی نامه ، زبان و سبک شعری نظامی
«حکیم جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤید نظامی گنجه یی از استادان بزرگ و ازارکان شعر فارسی است . نام و نسب او را در کتب مآخذ قدیم مشوّش نوشته‌اند .عـوفی او را « الحکیم ـنظامی الگنجه » نوشته و شرحی دیگر از اسم و نسب او نداده‌اند .او خود نام و نسـب خویش را در بعضی از ابیات آورده و بنابرآن اشارات نام او الیاس و اسم پدرش یوسف بن زکی بـن مؤید بوده است و امّا کنیه ابومحمد را تذکره نویسان برای او نوشته‌اند
مولد شاعر را همه تذکره نویسان گنجه دانسته‌اند و او خود نیز در اشعار خویش نسبت خود را به گنجه تصریح کرده است ولی بعضی از تذکره نویسان اصل او را از قهستان قم دانسته‌اند
بهرحال نظامی از گنجه بیرون نرفته و همه‌ی عمر را دراین شهر گذرانده است،مگر سفرکوتـاهی که به دعوت قزل ارسلان با نهایت اعزاز و اکرام پذیرفته شد.تاریخ ولادت او معلوم نیسـت لیکن با دقّت دربعضی بعضی از اشعار او می‌توان آن را درحدود ۵۳۰یا اندکی بعد از آن دانست.تاریخ وفات نظامی هم به صورت‌های گوناگون ذکر شده است .با تحقیقی که در به اره ی سـال ختم اقبال نامه وتقدیم آن رادرآخرین بار به ملک القاهرعزّالدین ابوالفتح مسعود بن نور الدین صاحب موصل(۶۰۷- ۶۱۵) در کتاب حماسه سرایی در ایران کرده‌ایم تاریخ ۶۱۹ را برای سال فوت نظامی صحیح‌تر دانسته‌ایم لیکن در اینجا با ولادت نظامی حدود سال ۵۳۰ و قبول ۸۴ سال عمر برای او باید سال ۶۱۴ را انتخاب کرد
نظامی از شاعرانی است که بی شک باید او را در شمار ارکان شعر فارسی و از استادان مسلّم این زبان دانست و وی از آن سخن گویانی است که مانند فردوسی و سعدی توانست به ایجاد یا تکمیل سبک وروش خاصی توفیق یابد . اگر چه داستان سرایی در زبان فارسی بو سیله ی نظامی شروع نشده ، چنانکه دیده‌ایم از آغاز ادب فارسی سابقه داشته است ، لیکن تنها شاعری که تا پایان قرن ششم توانست این نوع از شعر یعنی شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند نظامی است . وی درانتخاب الفاظ و کلمات مناسب ، ایجادتر کیبات خاص تازه و ابداعی ، اختراع معانی و مضامین نو و دلپسنـد در هر مورد ، تصویر جزئیات و نیروی تخیّل،دقت در وصف و ایجاد مناظر و ریزه کاری در توصیف طبیعت و اشخاص واحوال و بکاربردن تشبیهات و استعارات مطبوع و نو در شمار کسانی است که بعد از خود نظیری نیافته است
عیبی که بر سخن او می‌گیرند آن است که به خاطر یافتن معانی و مضامین جدید گاه چنان در اوهام و خیالات غرق شده و یا برای ابداع ترکیبات جدید گاه چندان با کلمات بازی کرده است که خواننده‌ی آثار او باید به زحمت و بااشکال بعضی از ابیات وی را که اتفاقاً عده‌ی آن‌ها کم نیست ، درک کند . ضمناً بنابر عادت اهل زمان از آوردن اصطلاحات علمی و لغات و ترکیبات عربی وافر و بسیاری از افکار فلاسفه و اصول و مبانی فلسفه و علوم به هیچ روی کوتاهی نکرده و به همین سبب آثار او حکم دایره المعارفی از علوم و اطلاعات مختلف وی گرفته ودر بعضی از موارد چنان دشوار شده است که با شرح و توضیح قابل فهم نیست . لیکن حق در آن است که بگوییم این شاعر سلیم الفطره ی دقیق النّظر در عین مبالغه در استفاده از اطلاعات ادبی و علمی خود یا افراط در تخیّل و مبالغه در ایجادتر کیبات نو ملاحتی در سخن و لطافتی در بیان علوی در معنی دارد که این نقص و نقایصی از آن قبیل را به کلی از نظر خواننده پنهان می‌سازد
(صفا ،۱۳۷۱،ج دوم :تلخیص ۸۰۹- ۷۹۸)
۲ـ۲ مروری بر اسکندر نامه
۲ـ۲ـ۱ اسکندر نامه
« پنجمین مثنوی از پنج گنج نظامی اسکندرنامه است . این کتاب مجمو عاً در۱۰۵۰۰بیت و شامل دو قسمت است که نظامی قسمت نخستین را « شرفنامه » و دومین را « اقبال نامه »نامیده است.کتاب شرفنامه را نظامی به نام نصره الدین ابوبکربن محمّد جهان پهلوان از اتابکان آذر بایجان در آورده و بدو تقدیم کرده است .در بعضی از نسخ اسکندرنامه، قسمت اقبال نامه مصدّر[۱] است بنام الملک القاهرعزّالدین ابوالفتح مسعود پسر نور الدین ارسلان و بلا فاصله بعد از این ابیات نام یکی دیگر از امرا یعنی نصره الدین ابوبکر بیشکین برادرزاده‌ی قزل ارسلان که بعد از وفات او در سال ۵۸۷ جای عمّ را در آذربایجان گرفته بود
از این اسامی سه گانه چنین مستفاد می‌شود که اسکندر نامه دو سه بار به نام دوسه تن از امرا درآمده و این اسامی و ابیات درنسخ بعدی به هم مخلوط شده و مایه‌ی اشتباه اسامی به یک دیگر گردیده است ودرپایان اقبال نامه ابیاتی هست که دلالت بر اهداء آن به عزّالدین مسعود می‌کند. (صفا، ج دوم،۸۰۴:۱۳۷۱)
چو نام شهش فـال مسعود باد و زین داستان شـاه محمود بـاد »
(اق،۳۶۵۸/۱۳۰)
«اسکندر نامه دربحر متقارب مثمّن ازاصل « فعولن» هشت بار سروده شده است که دردو وزن تقطیع می‌شود
الف) بحر متقارب مثمن مقصور،بر وزن « فعولن فعو لن فعولن فعول »
خدایــا جهان پادشاهی تو راست ز ما خدمت آید خدایی تو راست
(شر،۱/۱)
ب) بحر متقارب مثمن محذوف ،بر وزن « فعولن فعو لن فعولن فعل »
پنـــاه بلنــدی و پســتی تـویی همــه نیستند هرچــه هستی تویی
(اق،۱/۱)
(ثروتیان ،۱۳۸۸ : ۸۲)
۲ـ۲ـ۲ محتوای شرفنامه ی خسروان
«موضوع شرفنامه تاریخ جنگ‌های افسانه‌ای اسکندر مقـدونی است و می‌توان گفت یک مـثنوی خردمندانه و ضد حماسی است . یعنی اگر حماسه را داستان‌های رزمی و پهلوا نی برای حفظ و حراست از مرزها و آیین‌ها و دین و حکو مت یک ملّت بدانیم در شرفنامه شاعر رمزگوی گنجه درست در جهت عکس آن به جهان برادری و جهان برابری می‌اندیشد و اسکندر را به عنوان رهایی بخش ملت‌ها از چنگ حکومت‌های خود کامه می‌ستاید و او را با شخصیت ذوالقرنین در قرآن یکی دانسته بسیاری تفاسیر قرآنی را در سفرهای اسکندر بی هیچ تغییری توضیح می‌دهد
هدف اصلی نظامی از سرودن این مثنوی خردمندانه، در نظر اوّل شرح و گزارش افسانه‌ای تاریخ اسکندر مقدونی است و در نگاه دیگر شاعر رمزگو بهانه‌ای ساخته است تا شرفنامه را در برابر شاهنامه قرار بدهد و بجای کشوری محدود و معیّن از همه‌ی جهان و مردم زنده‌ی جهان سخن بگوید و این نظرشاعر گنجه است که با سخـنی پـوشیـده به فـردوسی حماسه سرای جهان آوازه‌ی ایران زمین می‌گوید
به نام شاهان سکّه مزن که می‌شکنی
چو بر سکه‌ی شاه زر مــی‌زنی چنان زن که گر بشکند نشکنی
جهودی مسی را زر اندود کـرد جهان غارتیدن بدان سود کــرد
(شر،۱-۴۸۰/۳۸)
نظامی خود بسیاری از طرح‌ها و موضوعات داستانی را از استاد توس گرفته و لیکن ظاهراً فرصت دقّت نظر و تأمّل در جنبه‌های ملّی و میهنی شاهنامه را نداشتـه و به عظمـت این اثر گران قدر جاودانه پی نبرده است که وصف شاهان منظور نظر حکیم فردوسی نبـوده است بلکه او در صدد ضبط شناسنامه‌ی تاریخی ملّتی بوده است ،درهرحال نظامی دویست سال پس از فردوسی به جهان اسلام وبرابری اسلامی می‌اندیشد و امّا از نظر هر پژوهش گری هر دو حکیم و شاعر، در زنده نگه داشتن فرهنگ و زبان ملّتی بزرگ سهمی بیش از حدّ تصوّر داشته‌اند و قدری گران دارند
ز یک چشمه رویا شده دانه‌شـان دو چشمه شده آسیـا خانه‌شان
( شر،۶۷۷۰/۲۳۵)
نظامی در شرفنامه می‌کوشد تا جغرافیای تاریخی جهان را در قرن سوم پیـش از میلاد با فرهنگ‌های گوناگون آن اعصار واسطوره های باستانی به نظم بیاورد .طبیعی است که تاریخ و فرهنگ ایران زمین تا قرن ششم هجری نیز درحد آگاهی‌های شاعر حکیـم در ایـن اثر بدیع و راز ناک راه می‌یابد و ماندگار می‌گردد
نظامی در پیگیری هدف‌های خویش عجایب و غرایب جهان را آن چنان که شنیده و خوانده درجای ـ جای کتاب شرف نامه بازگو کرده است و در این سیر و سفر به بهانه‌ی جنگ‌های اسکندر این جهانگیر را به آبادانی‌های جهان می‌برد لیکن در اقبال نامه ، اسکندر را به دشت و کوه هدایت کرده او را با صفت – پیامبری معرفی می‌کند.» (صفا، ج دوم،:۱۳۷۱/۴-۱۷۳)
۲ـ۲ـ۳اقبال نامه
۱- مصدّر: مقدم داشته شدن، در صدر قراردادن کسی
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
