رابط حمایت اجتماعی با سلامت روانی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی ابهر

از ویژگی ها و خصوصیات دائمی و فطری بشر نیازمند بودن موجود انسانی است، از ابتدای توّلد، نیاز به مراقبت، نیاز بهداشت، نیاز به امنیت و در کودکی و نوجوانی، نیاز به آموزش و نیاز به تربیت و نیاز به تغذیه نیاز به ورزش و حرکات و در جوانی نیاز به ازدواج، استقلال، شغل از جمله از مهمترین نیازهای ذکر شده تا اواخر دوره جوانی است. امّا آنچه امروزه بخصوص در نظام های سیستمی و سازمانی و متمرکز ضرورت دارد. حمایت های اجتماعی و سیاسی و … است. که جوانان و افراد سخت به آن نیاز دارند.

اگر دانشجو درس می خواند، اگر دانشجو صاحب فکر و ایده ای است یا اگر دانشجویی درصدد انتقاد سازنده است، اگر دانشجویی از سبک و شیوه درسی اسنادی به هر؟ دلیل گریزان است اگر دانشجویی به سیستم آموزشی انتقاد دارد و اگر دانشجویی در نوع روابط سازمانی اشکال می گیرد، باید مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد. تا ضمن ابراز عقیده و همراه ساختن دیگران فضای مسموم را پاک و دیگران را حداقل نجات دهد و گمراهان و موارد خلاف و حتّی روشهای غلط اصلاح گردند. و روز به روز شاهد برطرف برطرف شدن ابرهای ظلم و تبعیض و ناکارآمدی و تجلّی عدالت و شایسته سالاری و صداقت باشیم.

در غیر این صورت دانشجو اگر حمایت نشود و یا حتی خدای ناکرده تهدید شود سلامت روانی و بهداشت روانی فرد از هم گسیخته و مختل می گردد.

با این مقدمه در این تحقیق قصد بررسی تأثیرات و کارکردهای حمایت های اجتماعی اعم از حمایت مالی، حمایت آموزشی، حمایت اداری، حمایت گروهی در تشکیل انجمن ها و جمعیت ها و گروه ها حمایت های سیاسی از جمله آزادی گفتمان و ابراز عقیده و نظر، آزادی روزنامه و جراید و نشرّیه و بولتن، آزادی متینگ و جلسه، آزادیهای فردی در نحو استفاده از کتاب و فکر و عقیده و باور و نگرش و گرایش تا آنجا که به آرمان ها و ایدئولوژی و قانون اساسی پذیرفته شده قریب به اتفاق مردم لطمه وارد نشود.

در غیر اینصورت دانشجو اگر حمایت نشود و یا حتّی خدای ناکرده تهدید شود سلامت روانی و بهداشت روانی فرد از هم گسیخته و مختل می گردد.

با این مقدمه در این تحقیق قصد بررسی تأثیرات و کارکردهای حمایت های اجتماعی اعم از حمایت مالی، حمایت آموزشی، حمایت اداری، حمایت گروهی در تشکیل انجمن ها و جمعیّت ها و گروه ها حمایت های سیاسی از جمله آزادی گفتمان و ابراز عقیده و نظر، آزادی روزنامه جراید و نشریّه و بولتن، آزادی متینگ و جلسه، آزادیهای فردی در نحو استفاده از کتاب و فکر و عقیده و باور و نگرش و گرایش تا آنجا که به آرمان ها و ایدئولوژی و قانون اساسی پذیرفته شده قریب به اتفاق مردم وارد نشود. در این تحقیق ضمن بررسی دقیق و همه جانبه حمایت های اجتماعی در عصر حاضر به نقش حمایت ها در تأمین بهداشت روانی دانشجویان پرداخته ایم. و بدیهی است، در مقابل عدم حمایت و یا تهدید و تحدید باعث انباشت خواسته ها و انتظارات و نظرات و ایده ها و آراء و نگرش ها در ذهن افراد شده که گاهاً به صورت انتقادهای خصمانه و ایرادگیری های شدید و خصمانه و دشمن و خصومت ریشه ای با نظام خوران می کند.

و در این تحقیق تکیه و دامنه عمده تحقیق تأثیر حمایت های مختلف اجتماعی بر سلامت روانی دانشجویان تبیین شده است.

بیان مسئله :

در اجتماعات و جوامع امروزی بهداشت و سلامت روانی از ارجحیّت و اولّویت خاصّی برخوردار است. چرا که در گذشته بسته بودن زندگی مردم و محدودیت های شکل زندگی قومی و قبیله ای و گروهی بصورت پراکنده و عدم نیاز اقوام و گروه های دیگر به یکدیگر مگر فقط در مبادلات اقتصادی محدود، و نیز زندگی ایستا و تکراری کشاورزی و دامداری و یا حداکثر حرفه ای محدود و ابتدایی آنها باعث روابطی ساده و کم زنگ و در عین حال صمیمی و محبت آمیز و شناخته شده و آرام بود[۱].

امّا امروزه رشد و توسعه و تنوع مؤسسات گوناگون که هر روز شاهد تولّد و خودنمایی آنها سیستم و نیز پیچیدگی کارهای مختلف و گرفتاری انسانها در قوانین و مقررات پیچیده که محصول همین روابط متعدّد است، همواره احساس کمبود وقت و فشار روانی و عدم موفقیت و عدم حمایت از طرف دیگران و انواع اختلالات ناشی از آن مثل افسردگی، اضطراب، عصیّیت و تنش و غیره می نمائیم. که شهر تهران با حجم جمعیت و ترافیک و پیچیدگی کارها و آلودگی های صوتی و هوا و … تا حدّی مبین این ادّعاست.

امّا طیفی از گروه های ذکر شده در ایران دانشجویان هستند، دانشجویان با توجه به احساسات تند و انتظارات آنی، توقّعات فراوان و انرژی فوق العاده از طرفی و نیز حسّ استقلال و صداقت و یکرنگی در اظهارات و بیانات و نگران از آینده تحصیلی و شغلی و ازدواح و تهیه مسکن و اتومبیل و امکانات دیگر در صدد تحلیل مسایل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی، اداری و … جامعه هستند[۲].

اوّلین نمود اعتراض و انتقادی دانشجویان در خود دانشگاه از نحو آموزش ها نحو اداره کلاسها، نحو سرویس دهی اداری، نحو ارائه خدمات غذایی، نحو برخورد مسئولان با دانشجویان، نحو اجرای مصوبات دانشگاه و اعتراض به کیفیّت ها و کمیت ها و حتّی گاهی اعتراض به مغایرت برنامه ها و سازماندهی ها و نظارت ها با اصول و مبانی قانون اساسی و منوّیات مقام عظمی رهبری و یا احکام اولیه و ثانویه اصول و فروع دینی و یا اعتقادات و باورهای دینی شکل می گیرد. و در برابر این قبیل افکار و رفتارها و بینش ها و نگرش ها و گرایش ها دو نوع برخورد می توان اتخاذ کرد.

الف ) ایجاد بسترهای پاسخگویی و جلب مشارکت خود آنها در نحو اداره دانشگاه.

ب ) عدم توجّه به مباحث ذکر شده و تهدید دانشجویان به اخراج و انفصال و …

مسلّم است. در صورت نخست دانشجویان با اطمینان از اعتماد گروه مسئولین و اساتید و کارکنان قضایی نوعی احساس یگانگی و خودمانی در خود می بینند و با کمک به برنامه ها و کاستی ها و حتّی مشارکت های مختلف عمومی و اجتماعی و سیاسی کمک دست مسئولین قرار می گیرند.

توافق و همکاری نسل جوان و مسئولان نهادها و ادارت مختلف اجتماعی و اداری و سیاسی از دو جهت باعث سرعت کارها و امور در نهادها و سازمان ها شده و نیز از طرف دیگر رضایت و خوش بینی و خشنودی جوانان را بدنبال دارد. در مقابل در صورت دوّم، اگر تهدید و تحدید از طرف سازمان ها و مسئولین علیه جوانان و دانشجویان بیشتر گردد.

جوانان و دانشجویان علیه اقدامات و کارهای مسئولین اظهار نارضایتی می کنند و حتّی به برنامه ریزی ها و خط مشی ها و سیاست های آنان اعتراض می کنند. و در مقابل هم کارهای آنها موضوع می گیرند. و جوانان و دانشجویان هم با امور و کارهایی مثل بدحجابی و بی حجابی و عدم همکاری با فعّلیات های عمومی نهادها و سازمان ها و کارشکنی در برابر آنها با قیافه و شکل ناهنجار علیه این اقدامات بر می آیند در این تحقیق نیز با طرح مسایلی از حمایت های اجتماعی در دانشگاه آزاد اسلامی قصد پیدا کردن و کشف ارتباط آن با سلامت روانی هستیم. پس

آیا بین حمایت های اجتماعی و سلامت روانی دانشجویان رابطه وجود دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق :

شاید در بنای امروزی هیچ مسئله و موضوعی به اندازه حمایت های اجتماعی و سلامت روانی جوانان و دانشجویان وجود نداشته باشد.

علّت این ادّعا این است که حمایت های اجتماعی در واقع تحقق همان خواسته ها و علایق و انتظارات دانشجویان و جوانان هستند که هم انتظارات و خواسته های آنان در زمین تحصیل، اشتغال و ازدواج و خواسته های مختلف اجتماعی و سیاسی است.

اگر انتظارات و خواسته های جوانان در زمینه تحصیل و رشته های مختلف تحصیلی و ادامه تحصیل فراهم گردد.

اگر خواسته های جونان و دانشجویان در امر اشتغال و آینده شغلی پس از درس و دانشگاه تأمین تضمین گردد.

اگر انتظارات دانشجویان در مورد ازدواج و آینده تشکیل خانواده محقّق گردد. اصولاً خود بخود سلامت روانی نیز تا حدّ زیادی تأمین می گردد. زیرا سلامت روانی امروزه تا حدّ زیادی معلول دست یابی جونان و دانشجویان به رشته و تحصیل مورد نظر و شغل و درآمد مورد نظر و حتّی تشکیل خانواده و ازدواج موّفق است.

فرضیه ها :

هرچه حمایت تحصیلی در مدرسه بیشتر بوده باشد، سلامت دانشجویان بیشتر است. حمایت و هدایت ورود به دانشگاه از طرف دولت باعث سلامت روانی دانشجویان می شود کلاس های تقویتی باعث حمایت از دانشجویان می گردد.

سلامت جسمانی و طاهری و حمایت جامعه از آن باعث سلامت روانی دانشجویان است. استفاده از اساتید مجرّب و برجسته باعث دیگری دانشجویان و سلامت روانی آنهاست استفاده از آراء و نظرات دانشجویی باعث تقویت حمایت اجتماعی است.

دادن بورسیه به دانشجویان و حمایت اجتماعی از آنان در سلامت روانی آنها مؤثر استو استفاده از اعضای خانواده در بهبود سلامت روانی دانشجویان مؤثر است.

اهداف تحقیق :

تعیین رابطه حمایت های اجتماعی و سلامت روانی در بین دانشجویان طبیعی است برای شناخت اهداف اصلی که تا حدّ زیادی کلی و عمده هستند به اهداف جزئی تر و فرعی تر نیازمندیم. که به آنها اشاره می کنیم.

۱ ) حمایت های اجتماعی منطقه ای برای دانشجویان چه مواردی است.

۲ ) حمایت های ملی چه مواردی است؟

۳ ) سلامت روانی در اثر حمایت های اجتماعی چگونه تغییر می کنند.

۴ ) در صورت بروز مشکلات حمایت های اجتماعی تا چه حدی باعث سلامت روانی می گردد.

۵ ) حمایت های مالی و اقتصادی یا حمایت های سیاسی و شخصیتی مهم ترند؟

۶ ) چه عواملی در ایجاد و حمایت و بهبود سلامت و بهداشت روانی می توان شمرد.

(متغیرهای تحقیق) :

متغیرهای تحقیق حاضر عبارتند از :

متغیر مستقل حمایت های اجتماعی :

متغیر وابسته : بهداشت و سلامت روانی :

توضیح اینکه در این تحقیق در این حدود و هیأت سیستم که نشان دهیم، حمایت های اجتماعی (حمایت والدین از دانشجو در تأمین لباس و شهریه و … حمایت آموزش و پرورش در ارائه بموقع نتایج و گواهی ها و کنکور و غیره در ثبت نام در تأمین وسایل آمد و شد امکانات و خوابگاه …) امکانات جرایدی وروزنامه ای و اینترنتی در ایجاد ارتباط آنها با دنیای علمی و آموزشی، حمایت های معنوی مسئولین در ارائه خدمات لازم و استقبال از برنامه های آنان، حمایت ها یاقتصادی و مالی در ارائه وام و کنار آمدن با شهریه ها، ارائه خدمات اداری و فتوکپی و جزوه و کلاس و کارگاه و آزمایشگاه و لابراتورها و همراهی مسئولین در اجرای متینک های دانشجویی در نقد و انتقاد سازنده مسایل منطقه و دانشگاه و مسئولین و نهادها جهت روشن شدن اذهان مردم فضایی از حمایت های اجتماعی است که در صورت اتفاق و اتحاد و تحقق این امر باعث اعتماد و تفاخر و عزت نفس دانشجویان و در نتیجه سلامت و بزرگی روان دانشجویان می گردد و خدای ناکرده مختلف و تهدید کردن و ایجاد شرایطی سخت در انفصال و اخراج آنها باعث فشار روانی و عدم تخلیه خواسته ها و انتظارات باعث عقده و حسّ انتقام و بدبینی می گردد که در این تحقیق قصد بررسی آن را داریم.

حمایت اجتماعی : هر گونه تأیید افکار و نظرات دانشجویان و خواسته های معقول و مقبول آنان از طرف خانواده و نهادهای مرتبط با دانشجویان را حمایت اجتماعی می نامیم.

سلامت عمومی : قرار گرفتن دانشجویان در مسیر ادام تحصیل، و تحصیل کارآمد و ازدواج موفِق و دریافت مقتضی و مورد انتظار همراه با شادی و سلامتی جسمانی سلامت عمومی اطلاق می شود. (محمد محمدی، ۱۳۸۳)

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها :

حمایت : اهتمام عمومی افراد محیط دانشجو (دالدین، اساتید یا مجریّان، مسئولان و …) در ارائه خدمات مرتبط با وظایف و اعتماد و اطمینان به نظرات و انتظارات دانشجویان حمایت های اجتماعی : حمایت هایی که جنب عمومی و اجتماعی (روزنامه ای، نماز جمعه ای، سطح شهری، افکار عمومی، نظر عمومی مسئولین) دارد. و همه در جهت حمایت از دانشجویان است حمایت های منطقه ای : حمایت هایی که فقط در حوزه یا شهرستان امکان برآروده شدن و عملی شدن و تحّقق آن وجود دارد.

حمایت های ملّی : تصمیمات و حمایت های کشوری و ملّی مثل ارائه وام های سنگین با بهره کم حمایت از میتینیگ ها، ضبط و ثبت نظرات آنها در جراید، پشتیبانی از نظرات و کارها و فعالیت های آنان.

بهداشت و سلامت روانی : هر گونهامکان و شرایطی که فرد از تعادل و سازگاری درونی و برونی برخوردار است.

ارتباط : پیوند و ایجاد پیام و تداخل دو یا چند نفر یا دو یا چند پدیده در مورد افراد و پدیده ها.

ورودی ) (دانشجوی ورودی) : کسانیکه قصد ورود به دانگشاه به عنوان ترم اوّل را دارند و عهنوز تجربه کافی در حضور در کلاس، برخورد با استاد، کلاس تخلط را ندارند.

خروحی (دانشجوی خروجی) : کسانیکه دانشگاه را تمام و واحدهای را گذرانده و ترخیص و فارغ التحصیل شده اند.