کارآموزی سیر تحول کاربرد بتن در معماری

مقدمه
پروژه کار آموزی :
( توضیحات در مورد مشخصات و تاریخچه شرکت ساختمانی مثلث )
محل کار آموزی این جانب در شهرکی در حال ساخت در نزدیکی محل سکونت در شهر هشتگرد بود اما ساختمان اصلی شرکت در کرج بود که در ابتدا فقط یک دفتر در یکی از ساختمانهای در حال ساخت در ابتدای این شهرک داشت که در اردیبهشت ماه  کل تشکیلات شهرک به شهر هشتگرد انتقال یافت .
این شهرک در سال ۱۳۷۹ احداث شد و تاکنون همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد ، شرکت مذکور با بهره گیری از چند مهندس و نیروهای توانمند و ابزار و امکاناتی که در اختیار داشت و با رویه ای که برای ساخت و ساز پیش گرفته بود ( به روشی که زمین را با مالک به صورت مشترک می ساخت ) خیلی زود در این شهر پا گرفت و توانست کارهای زیادی را جذب خود کند به این شکل که در عین حال نزدیک به ۹ ساختمان را با هم بصورت همزمان اجرا می کرد . همچنین باز سازی پادگان دژبان مرکز تهران واقع در خیابان جمالزاده نیز بر عهده این شرکت بود .
زمان شروع و پایان دوره
در اسفند ماه بودکه برای کار آموزی به این شرکت رفتم و پس از طی مراتب در تاریخ ۵/۱/۸۲ شروع به فعالیت کردم و با ورود به این شرکت مسئولیتهایی به من واگذار شد و چون در ایام تعطیلات بود حجم کارهای سپرده شده من زیاد بود که پس از تعطیلات مقداری از آن کاسته شد و مسئولیتهای واگذار شده به من تا پایان دوره مشخص شد و اکنون که دوره در حال پایان است چند روز پایانی را تا تاریخ ۱۰/۴/۸۲ برای تحویل صورت وضعیتها ، برگه های مالی ، و متره به شرکت میروم .
 تحقیق حاضر در چهار بخش تهیه شده که بخش پایانی آن شامل فعالیتهایی می باشد که در طی دوره‌کار آموزی انجام شده است .

سیر تحول کاربرد بتن در معماری

چکیده
بتن نسبت به دیگر مصالح ساختمانی نه  تنها از نظر فنی مطلوب می باشد ، بلکه از نظر زیبایی معماری می تواند به ساختمان کیفیت طبیعی تری بدهد و به تنوع محیط بیفزاید . به طوری که اکنون پس از گذشت یک قرن به نظر می رسد که چشمها از دید طرحهای مهندسی از زوایای ۹۰ درجه خسته شده و آمادگی بیشتری برای طرحهای متنوع تر احساس می شود . در این مقاله سعی بر این است که پیشینه و سیر تحول کاربرد بتن در معماری مورد بررسی قرار گرفته و در این رابطه نمونه های موردی از نخستین ساختمانهای بتن طراحی شده توسط معماران برجسته دنیا معرفی خواهد شد .
کلید واژه ها : معماری ، بتن ، فورتونا ، ادی استون ، فرانسوا انه بیک ،  رابرت مایر ، فرانک لویدرایت ، لوکوربوزیه .
بتن ماده ای شبیه به سنگ است که از گرفتن مخلوط متناسبی از سیمان ، شن ، ماسه و آب در درون قالب با شکل و ابعاد مورد نظر بدست می آید . پیشینه کاربرد بتن در معماری به سدههای ۷ و ۸ پیش از میلاد و در طی مهاجرت و اقامت یونانیان در ایتالیای جنوبی و پیدایش معماری « اتروسکها » باز می گردد . آنها از خاکستر سخت فشرده آتشفشانی ، بنام « توفا » در ساخت مقبره های خود استفاده می کردند . این ماده به سادگی تکه تکه شده و پس از تماس با هم مانند بتن سخت می شود . توفا را می توان بصورت قالبسنگهای با دوام ساختمانی که نیازی به پختن ندارند نیز برید و در ساختمان به کار گرفت . اتروسکها و رومیها بصورت گسترده ای از توفا استفاده می‌کردند . امروزه نیز در ایتالیا ، صنعت آجر سازی توفای نسبتا کوچک و پر رونقی وجود دارد .
از سده پنجم پیش از میلاد و در نخستین دوره جمهوری روم ، هویت رومی ، بخصوص در عرصه معماری و شهرسازی به نمایش گذاشته شد . در این دوران ، رومیها در ساخت ستونهای معابد خود همانند یونانیان ، از سنگ یکپارچه و غالبا عظیم استفاده می کردند و برای دیوار مقصوره ، بر خلاف روش یونانیان که از سنگ تراشیده استفاده می کردند ، از بتن بهره می گرفتند .
این تفاوتهای بنیادی با الگوی یونانی ، در پرستشگاه « فورتونا » در « پزائنسته » واضح تر دیده میشود . این پرستشگاه در حدود سال ۸۰ پیش از میلاد در نقطه ای ساخته شده بود که از مدتها پیش ، غیبگویان در آن به پیشگویی سرنوشت مردم مشغول بودند . هفت ردیف مهتابی که بر کمرکش کوه ظاهر شده ، از تقارن محوری دقیقی برخوردارند . مهتابی بالایی ، یک ستون بندی نیم دایره دوتایی داشت که کل پرستشگاه را احتمالا به شکل یک منبع مدور کوچک در بر میگرفت . زیر ساختمانهای این مهتابیها از بتن ساخته شده بود و در همین جاست که میتوانیم استفاده از این مصالح ساختمانی مورد علاقه‌رومیان را در مقیاس بزرگتر ببینیم .
بتن رومی به صورت مخلوطی از ملات آهک ، آب و خاک آتشفشانی ، روی لاشه سنگهایی که بین تخته های قالب بندی بصورت رج به رج چیده میشدند ، ریخته میشد . این بتن به محض سفت شدن ، چسبیده و پر قدرت شده و ظاهر زمخت و ناصافی داشت ولی در همه جا رسم بود که سطح نا هموار مزبور را با سنگ مرمر ، گچ ، آجر تزئینی و بیا نمای سنگی ،  تزئین میکردند . روشهای ساختمان سازی با بتن ، وحدت شکل خاصی به مهمانی رومی داد ، به نحوی که امروزه ویرانه بناهای رومی در هر جا که یافت شود ، مانند فرانسه ، اسپانیا ، ایتالیا ، افریقای شمالی و یا خاور نزدیک ، بلافاصله رومی بودن‌شان روشن میگردد .
نخستین باری که پس از رومیها از بتن استفاده شد ، در سال ۱۷۷۴ ، برای ساختن برج دریایی « ادی ستون »   در انگلستان بود که توسط « جان سمیتن » یکی از بزرگترین مهندسان قرن ۱۸ انجام گرفت . این برج در مکانی بنا شد که در معرض فشار شدید امواج دریا بود و طوفانهای دریایی ، برجهایی که قبلا در یک نقطه ساخته شده بودند از بین برده بود . اما سمیتن روشی در ساختمان سنگی برج خود بکار برد که تمام اجزاء برج را به یکدیگر پیوند داد و مجموعه فوق العاده مقاومی به‌وجود آورد . وی به اصطلاح ، سنگها را به یکدیگر قلاب کرد و برای شالوده این برج و ماده ای که پیوند سنگها را میسر سازد ترکیبی از آهک ، خاک رس ، شن  تکه های « آهن سوخته » یا به عبارت دیگر « بتن » بکار برد ، این برج در سال ۱۷۷۴ ، پنج سال قبل از نخستین پل چدنی بر رودخانه « سورن » ساخته شد .
« بتن مسلح » برای نخستین بار در سال ۱۸۶۸ ساخته شدو آن هنگامی بود که باغبانی موسوم به « مونیه »   در میان جدار گلدانهای سیمانی خود توری از آهن بکار برد . ولی استفاده از بتن در ساختمانهای بزرگ تا حدود سال ۱۸۹۰ رواج نداشت.
« فرانسوا انه بیگ »   در سال ۱۸۹۵ ، ویلایی برای خود ساخت که تبلیغی برای ساختمان بتن مسلح بود . برج هشت ضلعی این ویلا دو کنسول به طول ۴ متر ساخته شده است که البته پیش آمدگی قناعت نشده و باز هم بالاتر ، در میان فاصله کف تا سقف برج ، کنسول دیگری ساخته شده که پله ای مارپیچی را که راه با باغچه بام این بنا میبرد دربر میگرفت .
پیشرفت بعدی ساختمانهای بتن مسلح در فرانسه صورت گرفت و در همانجا بود که از امکانات هنری آن استفاده شد .
بعد از جنگ جهانی اول از قدرت کششی فوق العاده آهن و قدرت فوق العاده شکنندگی یا تراکم بتن ، تواما برای نگهداشتن بارهای عظیم ساختمان استفاده شد به طوری که استفاده از بتن ، انعطاف بی سابقه ای در طراحی فضای داخلی ساختمانها به معمار داد . با استفاده از آهن و بتن میتوانستند فضاهایی چنان عریض و طویل را بدون استفاده از دیوار یا تیر حمال بازند که معماران پیشین حتی در خیالشان نمیتوانستند تحقق چنان نقشه هایی از تصور کنند .
بتن نه تنها از نظر فنی نسبت به آهن ماده سبکتری بود ، بلکه از نظر زیبایی معماری نیز میتوانست کیفیت طبیعی تری به ساختمان بدهد . در حدود سال ۱۹۰۸ بین روشهای علمی و روشهای هنری ساخت و ساز ، به طور نا خوآگاه وجوه تشابهی پیدا شد . تحلیل شیوه ساختمانی پلهایی که « رابرت مایر »   مهندس سویسی ساخته است ، فرصتی به دست میدهد که به بررسی عواملی که زیبایی این این پلها را سبب میشود پرداخته شود . در طرح این پلها ، مایار به کلی شیوه های متداول را کنار گذاشت و از بتن مسلح به همان شیوه ساختمان چوب و آهن استفاده کرد . وی دریافت بر خلاف تیر چوبی و تیر آهن که بار را در امتداد بزرگترین بعد خود (‌طول ) به اجزاء دیگر انتقال میدهند ، با استفاده از بتن مسلح میتوان بار ساختمانی را  به همه جهات انتقال داد .
ماریار در این رابطه چنین می نویسد :
« عادت مهندسین در استفاده از تیر که بار بنا را در امتداد خود به اجزاء دیگر انتقال میدهند ،‌چندان دوام یافته بود که مانع از بررسی امکانات دیگر شده بود. حتی سالها پس از بوجود آمدن بتن مسلح نیز استفاده از این ماده به شیوه دیرین ادامه دارد . »
بطور کلی بخشی از کار مایار بر اساس محاسبه و بخش دیگر آن بر اساس تجربه بود . وی کف یک طبقه را چنان میساخت که خود متحمل بار شود و نیازی به تیر برای تحمل آن نباشد . بدین ترتیب مایار طراحی پلهای خود را با این روش انجام داد‌. بدین گونه که صفحاتی نازک از بتن مسلح که آهن بندی درون آن جوابگوی فشار دهانه پل بود ، جانشین دهانه هایی شد که معمولا در پلها ساخته میشد و برای تحمل فشار آنها ، ساختن پایه های حجیم به نظر میرسد .
ماریار تجارب خود را برای ساختن کف طبقات ساختمان بدون تیر در سال ۱۹۰۸ آغاز کرد . وی در ساخت ساختمان انبار زوریخ در سال ۱۹۱۰ به ابتکار تازه ای دست یافت . بدین گونه که برای تحمل بار سقف ، از تیر استفاده نکرد و با طرح شکل قارچ مانند سر ستونها ، سقف را مستقیما به ستونها قرار داد . چون هر چقدر بار بنا بیشتر باشد استفاده از این نوع کفسازی مناسبتر است ، لذا اغلب از این نوع ساختمان سازی در انبارها ، کارخانه ها و یا ساختمانهای بزرگ چندین طبقه استفاده میشود . با توجه به اینکه کف کفهای قارچ مانند متحمل بار خود هستند ،‌میتوان آنها را از جوانب بنا ادامه داد و یا به اصطلاح کنسول کرد . از این رو  استفاده از آنها همراه با دیوارهایی که حامل بار بنا نیستند مطلوب تر است . بعبارت دیگر ، معنای حقیقی کف‌های قارچ مانند در ساختمانهای آشکار ی شود که از چهار جانب با شیشه پوشیده میشود .
مایار در سال ۱۹۰۵ پلی ساخت که صفحات بتن مسلح به عنوان عامل اصلی پل به کار گرفته شد . همچنین تمامی عوامل غیر لازم را که اساس ساختمانی پلها را پنهان میداشت حذف نمود . تمام بخشهای اصلی تشکیل دهنده  این پل که دهانه آن ۵۱ متر بود ، بر خلاف پلهای معمولی که با تیرهای حجیم ساخته میشدند ، از صفحات یکپارچه  از بتن مسلح ساخته شده بود و چنان به هم پیوسته بودند که چون مجموعه ای واقع در مقابل کلیه فشارهای وارده مقاومت میکردند . (شکل شماره ۱)
شکل شماره ۱ پل بتنی «تاوانازا» بر رودخانه راین
مایار در حذف عوامل غیر لازم در ساختن پلها تا آنجا پیش رفت که در آخرین کارهای خود حتی ساختن لایه ای اضافه از بتن را که معمولا برای فرش کف پلها بکار میرفت کنار گذاشت . در این پلها ، ترن و اتوموبیل در کف عریان پل که جزء اساسی سا ختمان پل است حرکت میکردند . با طرحهای مایار کف پل که قبل از آن محاسبه اش غیر ممکن به نظر می رسید ، به عاملی تبدیل شد که خود بتواند در مقابل فشارهای وارده مقاومت کند و این مطلب ، ساختن پلهای منحنی وار  را در گردونه ها مسیر داشت . به شیوه های معمولی ، ساختن چنین پلهایی بسیار مشکل بود زیرا وجود تیرها ایجاب می کرد که پل به خط مستقیم ادامه یابد . فقط ممکن پل را به اجزاء کوچکتر می ساخت و این اجزاء را در تبعیت از انحنای جاده جاده در کار یکدیگر قرار دارد . اما ماریا یا محاسبه فشار پیچشی که قبل از آن بر مهندسین شناخته شده نبود ، پل « شواند باخ »   را در سال ۱۹۳۳ در سویس ساخت که به زیبایی فوق العاده ای ، به شکل منحنی در کنار کوه می پیچد ( شکل شماره ۲ )
شکل شماره ۲ پل « شواند باخ » در سویس
مایار از آغاز کار تا آخرین پلهایی که ساخت ، شیوه ساختن حلالیهای سه مفصلی را که در مقطع ، جعبه مانند و تو خالی بودند بسط و گسترش داد . استفاده از این روش به پلهای بتنی نرمشی داد که قبلا فقط در پلهای آهنی وجود داشت .
« فرانک لوید رایت »   یکی از برجسته ترین معماران قرن ۱۹ بود که اندیشه های وی بعد از جنگ جهانی اول ، با استقبال دوباره مردم مواجع گردید. وی از دوره های مختلف ، بخصوص از معماری دیرین خاور دور متاثر بود ولی با این همه بیشتر از دیگر معماران آمریکایی روحیه سرزمین خود را حفظ می کرد . وی در سال ۱۸۸۷ کارئ خود را در شیکاگو آغاز کرد و در دهه سوم در قرن بیستم وقتی که استفاده از بتن مسلح در اروپا رواج کامل یافت ، برای نخستین بار این ماده را در یکی از خانه هایی که ساخت بکار برد . وی سعی در کشف زیبایی طبیعت و نهفته مصالح ساختمانی داشت و مانند شاعری که احساس خود را از احساس خود را از جمال طبیعی درخت ،‌کوه ، رودخانه و دریای موطن خود بیان می کند ، زیبایی نهفته مصالح ساختمانی را شناخت و با استفاده هنر مندانه از این مصالح ، دیدگاه افراد را به زیبایی آلانها گشود .
آنچه از معماری آرگانیک رایت بر می خیزد و بویژه در « خانه آبشار » وی که در سال ۱۹۳۶ در پنسیلوانیا ساخته شد مجسم است ، ترکیب حجمها و بازی فضاهای پر و خالی است که بصورت تخته سنگهای خشن و دست نخورده در این ترکیب جلوه گر می شوند . همچنین حجمهای تراشیده شده از بتن که صاف و صیقل خورده بنظر می رسند و بخش دیگری از این ترکیب را پدید می آورند . دو دیوار عمودی سنگی (از سنگهای طبیعی تراش خورده و بر هم نهاده شده ) در واقع پیوند این ترکیب را به وجود می آورند و مظاهر طبیعی ترکیب ( سنگهای نخراشیده ) و مظاهر ساخته و پرداخته آدمی ( حجمهای صاف بتنی ) را به یکدیگر متصل می سازند ( شکل شماره۳)
شکل شماره ۳ – « خانه آبشاری » در پنسیلوانیا در سال ۱۹۳
موزه «‌ گوگنهایم »   در نیویورک که در سال ۱۹۵۹ توسط رایت طراحی شد ،‌یکی از آخرین کارهای وی است که از ترکیب خطوط منحنی و احجام استوانه ای و مخروطی شکل گرفته است . این بنا شامل فضای شیبدار مارپیچ منحصر به فردی است به مساحت ۴۰۰ متر مربع که مانند تندیس و توده ای از بتن ، بعنوان
یکی از شاهکارهای معماری مدرن بشمار می آید .
«لوکوربوزیه»   که یک معمار سویسی بود نیز اسکلت بتن مسلح بعنوان وسیله ای برای معماری خود استفاده کرد البته کر این نکته لازم است که تنها در فرانسه ، معماران می توانستند با آزادی و بدون تردید از این ماده استفاده کنند . زیرا در دیگر کشورهای اروپایی ، اعتمادی به استحکام بتن مسلح وجود نداشت و بی آنکه لازم باشد ، بر ابعاد حجیم اجزایی از ساختمان که با این ماده ساخته می شد ، اصرار می کردند . در حالیکه فرانسویان از دیرباز به سبکی و دقت ابعاد آن توجه داشته و قوانین ساختمانی این کشور مانع کار معماران نبود .
آغاز کار لوکوربوزیه از سال ۱۹۱۵ بود . یکی از کارهای ساده وی که باقی مانده است ، سه صفحه افقی از بتن مسلح ، شش ستون و دو پلکانی است که این صفحات را به یکدیگر مرتبط می کند . اما معنای این طرح بسیار مهم است و به وضوح نشان می دهد که لوکوبوزیه نخستین معماری بود که توانست از اسکلت بتن مسلح که توسط مهندسین سازه ابداع شد ، بعنوان وسیله ای برای مقاصد معماری استفاده کند . وی امکانات هنری بتن مسلح و رابطه آن با معماری معاصر را بخوبی شناخت .
لوکوبوزیه با استفاده از اسکلت بتن مسلح خانه هایی ساخت که از سبکی و ظرافت برخوردار بودند . وی به نحوی از اسکلت بتن مسلح استفاده کرد که دست معمار برای قرار دادن دیوار در هر جا که متقاضی با طرح وی باشد ، آزاد شد وبدین ترتیب ، وی اسکلت بتن مسلح را اساس ساختمانی خانه ها کرد .
از مهمتری ن طرحهای وی « ویلا ساوای »   در دره رودخانه سن در نزدیکی پاریس می باشد . این ویلا بر اساس گرایش مورد علاقه لوکوربوزیه با اسکلت بتونی و بر روی پیلوت ساخته شد و پنجره های کشیده افقی که در سمت راست نما به چشم می خورد ،‌در واقع گشایشی است که در دیوار حیاط بام خانه تعبیه شده و بدان تنوع می بخشد .
گرایش تندیس گرایانه لوکوبوزیه در سال ۱۹۵۵ با بنای « کلیسای نوتردام » در رو نشان   فرانسه به بارز ترین صورت جلوه گر می شود . ( شکل شماره ۴ )
شکل شماره ۴- « کلیسای نوتردام »  در رونشان ،‌ سال ۱۹۹۵
کلیسا از یک سالن مستطیل ساده و کشیده تشکیل یافته که دو ورودی در دو طرف ان قرار دارد . محراب اصلی کلیسا نیز بر روی محور اصلی قرار گرفته است . دیوارهای خارجی کلیسا ، با دو غاب سیمان سفید شده و نمای زیر و خشنی به آن داده است . همچنین ذارای سقف بتنی خشکی است . دیوارهای خارجی کلیسا ، با دو غاب سیمان سفید شده و نمای زیر و خشنی به او داده است . همچنین ذارای سقف بتنی خشکی است که با رنگ دیوارها ایجاد کنتراست می نماید .
لوکوربوزیه با این اعتقاد که خانه ماشینی برای زندگی است ، بطور برجسته تمام وقت خود را صرف طراحی خانه کار آمد می کرد و سعی داشت در طرح استخوان بندی خانه های مسکونی ، از خواص آهن و بتون با حداکثر کارایی شان استفاده  نماید.
از دیگر معماران برجسته ای که در آغاز قرن بیستم اقدام به استفاده از بتن در طرحهای خود نمودند می توان از « تونی گارنیه » و « اتو وانگر » نام برد .
در این مقاله سعی شد که پیشینه و سیر تحول کاربرد بتن در معماری در آغاز قرن بیستم و با پیدایشض معماری مدرن مورد بررسی قرار گیرد و در این رابطه نمونه های موردی ساختمانهای بتنی معروف طراحی شده توسط معماران برجسته‌دنیا معرفی گردیدند . 
ناکفایتی راهبرد معاصر شهرسازی وعمران شهری
با توجه خاص به تهران در سه دهه اخیر
فریبرز رئیس دانا
معرفی
سیاستهای تعدیل ساختاری در دهه هشتاد حاصا تهاجم « ریگانونیکس » ( یا بهتر بگوییم سیاست اقتصادی ایالات متحده در دوره ریگان ) بود که مسئولیت طراحی و احتمالا اجرای آن به عهده دو قلوهای بانک جهانی و صندوق بین المللی پول قرار داشت . این سیاستها با گسترش خصوصی سازی و انتقال هر چه بیشتر مالکیتهای دولتی ، کاهش نقش برنامه ریزیهای اقتصادی ، رقابتی کردن دستمزد ، حذف هر چه بیشتر سدهای گمرکی و اتخاذ سیاستهای گمرکی و اتخاذ سیاست دروازه های باز ، رقابتی کردن تولید و عدم کنترل قیمتها ، هدف افزایش کار آمد تولید و رشد اقتصادی پی گرفتن این سیاستها فشار هر چه بیشتر بر دستمزدها و کاهش تعهدات اجتماعی و رفاهی دولت و حذف کسر بودجه را تجویز می کردند تا در سایه‌آن تولید سرمایه دارانه بخش خصوصی شکل بگیرد و اقتصاد بتواند از ارزشهای سریع بر خوردار شود .
در چار چوب این سیاست قیمت غذا ،‌آب ، انرژی ، و مسکن بالا رفت ، اما افزایش دستمزدها بطور کلی در همه جا بسیار کمتر از این افزایش بود . افزایش بهای مواد غذایی در دوره هایی به زارعان و دام داران منتقل شد و آنرنا به افزایش تولید واداشت . اما چنانچه تجربه به ایران ( که شکل تضاد آمیزی از سیاست تعدیل را بکار برد ) نشان داد ، این افزایش دوام نیاورد ، زیرا فشار هزینه های تولید کشاورزی از افزایش درآمد بالاتر رفت . تولید صنعتی در شماری از کشورهای محدود که محل انباشت سرمایه بین المللی و زیر مراقبت بودند ( مالزی ، کره ، سنگاپور ، تایوان و تا حدی برزیل و چند کشور آسیای شرقی ) افزایش یافت اما بطور کلی تولید صنعتی در کشورهای آفریقایی ، آمریکای لاتین ، جنولب و غرب آسیا انسجام موجود خود را از دست داد . سرمایه های سنگین در ساختمان سازی در شهرها بکار افتادند و چهره شهرها به شدت تحت تاثیر قرار گرفت . در حالی که فعالیتهای عمران شهری تحقق می یافتند ، نا موزونی در آمدها افزایش جمعیت ، گرانی مسکن ، حاشیه نشینی ، تهیدستی شهری ، آسیابها و مصائب اجتماعی بشدت رشد یافتند . محرومیت در مسکن بخاطر گرانی و افزایش جمعیت مهاجر اشاعه یافت .
تعارضهای بین سیاستهای بازار کاملا آزاد ( مبتنی بر نظریه تعدیل ساختار ) و سیاستهای کنترل و هدایت سرمایه دارائه منابع ( مبتنی بر نظیریه های رشد متعادل تاکید شده ) در زمینه سیاست شهرهای بزرگ را می  توان چنین خلاصه کرد :
در نگرش نخست شهر به مثابه یک فضای بزرگ سرمایه گذاری آزاد و مکانی برای فعالیت شرکت گرایانه در نظر گرفته می شود . هر کس آزاد است ( یا تقریبا آزاد است ) که بر پایه توانایی مالی خود در مکان گیری و اشغال فضا مجوز دریافت دارد . به شرت آنکه مسئولان شهر را شریک خود داند . در این حالت زیر ساختمانهای شهری جمعی بر پایه تأمین صرفه های مغیاس برای سرمایه گذاریها امکاناتی برای رفاه شهروندان – که سطح آن بستگی به تمایل و نگرش مسئولان دارد .
-در نظر گرفته می شود . اما در نگرش دوم ، شهریک نقش کلان اقتصادی در نظر گرفته می شود و به عنوان محیطی که زیر ساختهای اجتماعی مورد نیاز را برای انتقال مازاد کشاورزی ( و یا مازاد نفتی در کشورهای صادر کنده نفت ) به سمت سرمایه گذاری صنعتی فراهم می آورد .
در نگرش نخست سرمایه گذاریهای خصوصی فعال می شوند و تورم به عنوان وسیله ای برای ایجاد سود بیشتر به نفع سر مایه گذاران کار می کند و دستمزدهای واقعی پایان می آیند و تهیدستان شهری زیر فشار قرار می گیرند . در برخورد دوم سرمایه گذاریها و نظارتهای دولتی نقش اصلی را ایفا می کنند . در این حالت ، سود جویی بخش خصوصی در مقابل ناکارآمدی و نا سلامتی و بی انگیزگی دولتی در برابر هم هستند .
در حالی که در چار چوب اصول و عملکردهای روش اول ، برنامه ریزی زیر ساختی و توسعه شهری جنبه مقطعی و بخشی و جزءنگر به خود می گیرد و شماری از مکانهای محدود را شامل می شود ، نگرش دوم با الگوهای تمتم شهری کار می کند . در نگرش دوم روش برنامه ریزی راهیابانه انتخاب می شود که در ان البته به بهای فرموش کردن توجیه اقتصادی خاص ( در موارد متعدد ) معیارهای فیزیکی و مهندسی بکار می رود .
در حالی که تمرکز بازار محوری سرمایه و امکانات در شهرهای بزرگ موجب جذب هرچه بیشتر منابع و رشد ناموزون شهری می شود . در چار چوب هدایت سرمایه دارانه ، هزینه های سنگین واستانداردهای بالای متمرکز ، تمایز شهر و روستا را ( بطور نسبی ، با طور مطلق ) افزایش داده است و این چه بسا به رغم رشد محدود روستایی و کشاورزی رخ داده است .
در نگرش نخست به مدیریتهای شرکت گرایانه و بازار گرایانه اهمیت داده می شود . در نگرش دوم گرایش به اصل سرمایه گزاری متمرکز است ، بی توجه به جنبه های تعمیر و نگهداری و مدیریتهای انعطاف پذیر . در هر حال نگرش نخست نیز دلیلی ندارد که لزوما به مدیریتهای کارآمد بها بدهد و در استفاده از فضا و ساختمان ، با معیارهای کلان مقیاس ، کارآمد عمل کنر ، گرچه ممکن است صرفا از حیث ظابطه سود بهره ور باشد .
در نگرش دوم ، روزبه روز اهمیت بررسیهای اجتماعی و اقتصادی بیشتر می شد . نخست کارها ، در چارچوب بررسیهای معمارانه و طراحانه و فنی شکل می گرفت ولی بعد اهمیت مطالعات اجتماعی و اقتصادی در سطح تمامیت شهری اهمیت ویژه ای پیدا کرد . این اهمیت ادامه یافت اما نتوانست با کار آمدی و تاثیر جدی و فراگیر عمل کند و لذا چه بسا بی فایئه باقی ماند . اما وقتی کار به نگرش شرکت گرایانه رسید ، مطالعات تمام شهری تقریب ؛ رنگ باخت .
سیاست شهری روز به روز به کیفیت زندگی بها می داد اما در نگرش هدایت سرمایه دارانه نمی توانست این کار را پایدار و قابل نسخه برداری کند و چه بسا با ضابطه ها رقابت شد و بهر حال طرفداران رقابت آنرا متضمن منافع جمعی می دانستند . قابل توجه که در چارچوب حضور مشترک مسئولان و فرمانروایان سیاست مرکز شهری از یک سو و گرایش شهرک گرایانه و سرمایه گذاری آزاد در خدمات و امکانات شهری از دیگر سود ، کماکان اعمال سلیقه فردی و تشریح و تفسیر سلیقه یی و سلطه طلبانه وجود دارد …