مقاله اثربخشی آموزههای هستی شناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله اثربخشی آموزههای هستی شناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل دارای ۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اثربخشی آموزههای هستی شناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله اثربخشی آموزههای هستی شناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله اثربخشی آموزههای هستی شناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل :

مقدمه

امروزه دیدگاههای وجودی و شناختی، نقش مهمی برای هستیشناسی، که افراد در نگرشها و باورهـای خود دارند، قائل هستند. هستیشناسی یا همان فلسفه فرد در زنـدگی و دیـد او بـه پدیـدههـای هسـتی، چارچوبی به باورهای فرد میدهد که وی را به سمت رفتارهـای خاصـی هـدایت مـیکنـد (محمـدپور، ۱۳۸۹، ص .(۵۳ هستیشناسی علم به وجود است، آگاهی انسان به وجود خـود، جهـان و ویژگـیهـای آن. هستیشناسی تا اندازه زیادی تحت تأثیر فرهنگ و مذهب قرار دارد. جوامع غربـی تعـاریف خـاص خود از هستیشناسی را ارائه کردهاند، اما برخی افراد، حتی غیرمسـلمانان، در نگـرشهـای خـود تحـت تأثیر هستیشناسی قرار دارند که باورهای مذهبی خاصی به آنها میدهـد. الگوهـای رفتـاری در جوامـع غربی مانند فردگرایی، عدم تأکید محوری بر خانواده، نگرشهای سرمایهداری و غیـره، همگـی ناشـی از نوع هستیشناسی هستند که امروزه در غرب بهوجود آمده است که البته برخی از تبعات منفی آن را نیـز شاهد هستیم .(Palermo, 2007, p. 544) اما هستیشناسی اسلامی، ماهیتی منحصر به فرد دارد و به دلیـل اینکه از آموزههای قرآنی برگرفته شده و از سوی خداوند به عنوان آفریـدگار و آگـاه بـه تمـامی مسـائل انسان مطرح شده است، میتواند انسان را به کمال دنیوی و اخـروی هـدایت کنـد، بـهطـوریکـه مـا در زندگی پیامبر اکرم و ائمه معصومین شاهد آن هستیم.

هستیشناسی اسلامی، شـامل افـق وسـیعی از گذشـته تـا آینـده اسـت کـه در مقابـل دیـدگاههـای روانشناختی گذشتهنگر، مانند فروید و یا حالنگر مانند پـرز و یـا آینـدهنگـر ماننـد آدلـر قـرار دارد. در هستیشناسی اسلامی، نظام هستی شامل تمام عوالمیاست که حظی از وجود دارند. ازاینرو، این جهـان هستی بسیار گسترده است و ابعاد گوناگون دارد و از عالم خاک، که اخس مراتب هستی است تـا عـوالم بالاتر امتداد دارد (ممدوحی، ۱۳۸۲، ص ۱۸نفس). جسمانیهالحدوث و روحانیه البقاء است و با اصـطیاد

امور شخصی از مجرای حواس و استعداد سیر جوهری از درون، حرکت بهسـوی عـالم مثـال را شـروع کرده و سرانجام، به تجرد عقلی، که همان مقام کلییابی است، میرسد (جـوادی آملـی، ۱۳۷۸، ص .(۵۰ در هستیشناسی اسلامی، هستیشناسی وابسته به جهانبینی الهی است؛ زیرا در جهانبینـی الهـی معلـوم میگردد که در نظام هستی یک موجود واجب به نام خدا هسـت و سـایر موجـودات همگـی بـهعنـوان فیض خدا از او نشأت گرفتهاند. پس مسیر شناخت انسـان از جهـانبینـی الهـی بـه هسـتیشناسـی و از هستیشناسی به انسان شناسی منتهی میگردد (جوادی آملـی، ۱۳۸۸، ص .(۲۲ فـردی کـه نگـرشهـا و رفتارهایش براساس هستیشناسی اسلامی است، براساس آموزههای اسلام و قرآن نیـز عمـل مـیکنـد و بنابراین، رفتارهای بسیار متفاوتی نسبت به فردی دارد که از هستیشناسی غیردینی پیروی میکند.

اثربخشی آموزههای هستیشناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل ۷

در روابط زناشویی نیز مانند سایر جنبههای زندگی، برخی افراد تحت تـأثیر هسـتیشناسـی مـذهبی قرار دارند که میتواند موجب افـزایش تـداوم ارتبـاط آنهـا و رضـایت زناشـویی بیشـتر در آنهـا شـود. نتایج یک مطالعه، که با ۹۷ زوج – که انعکاسی از مذاهب گونـاگون در آمریکـا بودنـد – انجـام گرفـت، نشان داد زوجین به ازدواجشان یک ماهیت »مقدس« میدهند؛ به این معنا که ازدواج اغلب دارای معنـای معنــوی ادراک مــیشــود و افــراد متأهــل عمــدتاً ازدواج را مقــدس تعریــف مــیکننــد و مــاهیتی الهی به آن میدهند و معتقدند که خداوند ازدواج آنها را حفظ میکنـد .(Mahoney & et al, 2003, p. 7)

اگر زوجین عمیقاً به این باور معتقد باشند که هدف اصـلی یـک ازدواج عاشـقانه پـی بـردن بـه ماهیـت خداوند است (Lauer, 1985, P. 221)، آنگاه تعارضات شدیدی کـه منجـر بـه قطـع ارتبـاط بـا همسـر میشود، به مثابه از دست دادن ارتباط با خداوند خواهد بـود و انگیـزش بیشـتری بـرای حـل آنهـا پیـدا میکنند .(Mahoney, 2005, p. 697) مباحث زیـادی در اسـلام دربـاره هسـتیشناسـی دینـی در ازدواج وجود دارد، بهطوریکه برخی از آیات قرآن بهطور مستقیم نکاتی را درباره جنبـههـای گونـاگون ازدواج بیان داشتهاند. خداوند در قـرآن ازدواج را مایـه آرامـش انسـان مـیدانـد (روم: (۲۱، زن و شـوهر را بـه گذشت و حل اختلافاتشان تأکید میکند (نساء: (۱۹ و زوجین را به پیشگیری از طـلاق تأکیـد مـیکنـد (نساء: .(۳۵ مطالعات نیز نشان میدهند آموزههای اسلامی بر افزایش رضایت زناشویی تأثیرگـذار اسـت (منجزی و همکاران، ۱۳۹۱؛ حمیـد و همکـاران، ۱۳۹۱؛ فقیهـی و رفیعـیمقـدم، (۱۳۸۸، امـا ارتبـاط یـا اثربخشی هستیشناسی اسلامی بر افزایش رضایت و عملکرد زناشـویی زوجـین، تـاکنون چنـدان مـورد توجه قرار نگرفته است (رضاپور، ۱۳۹۲، ص ۱۷۶؛ اسمعیلی، .(۱۳۸۹

مطالعات زیادی درباره نقش هستیشناسی دینی در ازدواج در سایر مکتـبهـای دینـی انجـام شـده است. برای مثال، مطالعات نشـان مـیدهنـد هسـتیشناسـی مـذهبی در مسـیحیان، افـرادی کـه درگیـر تعارضهای زناشویی هستند را به خودشناسی، تأیید اشتباهات، رها کـردن تـرس از طـرد و نشـان دادن آسیبپذیری خود، بخشیدن خطاهای یکدیگر، جلوگیری از بروز خشم، صبور بـودن، عشـق ورزیـدن و مهربانی ترغیب میکنند .(Giblin, 1993, P. 319) اهداف معنوی ازدواج، همگی خارج از محـدوده نظـام معنایی سکولار هستند. برای مثال، در دیدگاه سنتی مسیحی به ازدواج بهعنـوان یـک رویـارویی مقـدس نگاه میشود که در آن عشق و برکت مقدس تجربه مـیشـود .(Stanley & et al, 1998, P. 83) از سـوی دیگر، مسیحیان اغلب خداوند را بهعنوان شخص سومی در ازدواج میبینند که مراقـب رابطـه زناشـویی آنهاست و به حل مشکلات زناشویی کمک میکنـد .(Butler & Harper, 1994, P. 281) هسـتیشناسـی

۸ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

مذهبی پیشبینیکننده برتری مدل »رسومی« ازدواج است که بر فداکاری فردی و تعهد کامـل بـه ازدواج تأکید میکند تا یک مدل »قراردادی« ازدواج، کـه مشخصـه آن تقـدم نیازهـای افـراد بـر قیـد و بنـدهای زناشویی و تأکید بر مذاکره بین زوجین است .(Sanchez & et al, 2002, P. 101)
نتایج یک مطالعهای کیفی، که به بررسـی معنـای زنـدگی در ۵۷ زوج مسـیحی، یهـودی و مسـلمان پرداخت، نشان داد که موضوع عمده (خارج از سنتهای دینی) در تمام زوجین این بود که ازدواج یـک امر مقدسی است که »چیزی بیشتر« دارد: چیزی بیشتر از خود، چیزی بیشتر از زوجـین و چیـزی بیشـتر از واحد خانواده. برای این زوجین، ازدواج یک رابطه الهی و رسمی بود و یک حمایت مهم بـرای رابطـه آنان محسوب میشد. این یافتهها، یک نقطه مقابلی برای مباحث پژوهشهای کنـونی دربـاره غیررسـمی شدن ازدواج (مانند زندگیهای هـمخانـهای) و فردگرایـی در ازدواجهـای کنـونی محسـوب مـیشـود. محققان این پژوهش تأکید کردند که اَشکال رسمی ازدواج ممکن است قدرت خود را در جامعه کنـونی برای بسیاری از زوجین مذهبی حفظ کرده باشند و شاید بسیاری از زوجین دیگر نیـز معتقـد باشـند کـه ازدواج چیزی بیشتر از یک رابطه غیررسمی و خصوصی است که بیشتر محققان امروزه به آن مینگرنـد

.(Dollahite & et al, 2012, P. 353)

در یکی از معدود مطالعات تجربـی کـه تـاکنون در ایـران دربـاره هسـتیشناسـی اسـلامی و رابطـه زناشویی انجام شده است، رضاپور و همکاران (۱۳۹۲) به بررسی ابعاد هسـتیشناسـی اسـلامی زوجـین مذهبی دارای سازگاری زناشویی بالا پرداختند. هدف نهایی آنها، تدوین الگوی مفهـومی هسـتیشناسـی اسلامی در زوجین مذهبی دارای سازگاری زناشویی بالا بود تا از طریـق آن بتواننـد بـه طراحـی برنامـه درمانی بپردازند که به آنها در افزایش رضایت زناشویی زوجـین، از طریـق ارائـه آمـوزههـای مبتنـی بـر هستیشناسی اسلامی کمک کند. نتایج مطالعه کیفی آنان نشان داد که هستیشناسی مـذهبی در زوجـین موجب میشود آنها رابطه زناشویی خود را یک نهاد مقدسـی تلقـی کننـد کـه از سـوی خداونـد بـرای رسیدن به اهداف خاصی (کمال دنیوی و اخروی) تعیین شده است. آنـان دریافتنـد کـه هسـتیشناسـی مذهبی در زوجین، که شامل این باور محـوری در آنهـا مـیشـد، بـه سـه شـیوه مسـتقیم و یـک شـیوه غیرمستقیم منجر به پیامدهای مثبت زناشویی در آنها میشود. شیوههای مستقیم هستیشناسی مـذهبی در زوجین عبارت بود از: ادراک حضور و نظارت خداوند بر زندگی زناشویی، انجام اعمـال و نیـایشهـای مذهبی و ادراک کمکهای خداوند در زندگی زناشویی. شیوه غیرمستقیم تأثیر هستیشناسـی مـذهبی در زوجین نیـز الهـام گـرفتن از احادیـث و سـبک زنـدگی زناشـویی پیـامبر و ائمـه معصـومین بـود.

اثربخشی آموزههای هستیشناسی اسلامی بر رضایت زناشویی زنان متأهل ۹

هستیشناسی مذهبی در زوجین، از طریق این شیوهها و فرآیندها منجر به آرامـش و رضـایت، بخشـش، وفاداری و رسیدن به کمال مادی و معنوی در زوجـین مـیشـد (رضـاپور و همکـاران، .(۱۳۹۲ الگـوی مفهومی آنها از نقش هستیشناسی مذهبی در ازدواج در شکل ۱ آورده شده است.

شکل :۱ هستیشناسی مذهبی و نقش مستقیم و غیرمستقیم آن بر زندگی زناشویی (رضاپور و همکاران، (۱۳۹۲

همانطور که در شکل ۱ مشاهده میشود، هستیشناسی مذهبی زوجین بهگونهای در باورها و رفتارهـای آنها در زندگی زناشویی تأثیر میگذارد که منجر به پیامدهای مطلوبی در رابطه زناشویی آنها میشـود. بـا این وجود، علیرغم برخی مطالعات نظری انجام شده، مطالعات تجربی اندکی هستیشناسـی اسـلامی و تأثیرات آن را در زندگی زناشویی زوجین مسلمان ایرانی، بخصوص با توجه به بافت مـذهبی حـاکم بـر جامعه ایران، مورد بررسی قرار دادهاند. درحالیکه میتوان بـا گسـترش برنامـههـای آموزشـی مبتنـی بـر هستیشناسی اسلامی در ارتقاء روابط زوجین بسیار مؤثر بود و گامی در جهت بومیسازی علوم انسـانی

۰۱ ، سال ششم، شماره دوم، تابستان ۲۹۳۱

در ایران برداشت. اهمیت این مسئله هنگامی بیشتر میشود که برخی از زوجین ایرانـی، پـیش و پـس از ازدواج، تحت تأثیر القائات هستیشناسی غربی درباره رابطه زناشویی هسـتند و جامعـه شـاهد تأثیرهـای منفی آن است (کاظمی و نیازی، .(۱۳۸۹ این پژوهش، با در نظر گرفتن اهمیت این موضوع، بـه بررسـی تأثیر آموزههای مبتنی بر هستیشناسی اسلامی (براساس طـرح درمـانی ارائـهشـده در مطالعـه رضـاپور، (۱۳۹۲ بر افزایش رضایت زناشویی زنان مراجعهکننده به مرکز مشـاوره خیریـه بـابالحـوائج شهرسـتان میبد میپردازد و بهدنبال پاسخ به این سؤال است که آیا آموزههای هسـتیشناسـی اسـلامی، بـر افـزایش رضایت زناشویی زنان متأهل مؤثر است؟

روش تحقیق

پژوهش حاضر، از نوع طرحهای نیمهتجربی، پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل همـراه بـا پیگیـری است. پس از تقسیم تصادفی آزمودنیهای شرکتکننـده در ایـن پـژوهش در گـروه آزمـایش و کنتـرل، طرح درمانی مبتنی بر آموزههای هستیشناسی اسلامی در ۱۰ جلسـه ۹۰ دقیقـهای، بـه شـرکتکننـدگان گروه آزمایش ارائه شد. در گروه کنترل هیچگونه مداخلهای صورت نگرفت. هر دو گروه، یکبـار پـیش از مداخله آزمایشی و دوبار پس از مداخله – یکبار به محض پایان مداخلات و یکبار یک مـاه بعـد از پایان جلسات – آزمون رضایت زناشویی انریچ را تکمیل کردند. نتایج با اسـتفاده از آزمـون کوواریـانس چندمتغیره مانکوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شرح جلسات در پیوست آورده شده است.

جامعه، نمونه و روش نمونهگیری؛ جامعه آمار این پژوهش شامل کلیه مراجعان زن مراجعـهکننـده بـه مرکز مشاوره خیریه بابالحوائج (وابسته به اداره بهزیستی) شهرستان میبد بود کـه از میـان آنهـا، ۲۴ نفـر بهصورت تصادفی انتخاب شدند. رضایت هریک از مراجعان بـرای شـرکت در پـژوهش جلـب شـد و افرادی که برای شرکت در پژوهش رضایت یا آمادگی نداشتند، به شـیوه تصـادفی جـایگزین شـدند. در مرحله بعد، آزمودنیهای انتخابشده به شیوه تصادفی در گروه کنترل و آزمـایش جـایگزین شـدند. بـه شرکتکنندگان گروه کنترل، اطمینان داده شد که برنامه آموزشی پس از انجام آزمایش برای آنها نیز ارائـه خواهد شد. در پایان مداخلات، با یک نفر افت در گروه آزمایش مواجه شدیم.