مقاله رابطه جهت گیری مذهبی،خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله رابطه جهت گیری مذهبی،خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن دارای ۷ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله رابطه جهت گیری مذهبی،خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله رابطه جهت گیری مذهبی،خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله رابطه جهت گیری مذهبی،خوش بینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن :

مقدمه

سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت محسوب میشود. سـلامت معنـوی، ارتبـاط هماهنـگ و یکپارچه را بین نیروهای داخلـی فـراهم مـیکنـد و بـا ویژگـیهـای ثبـات در زنـدگی، تناسـب و هماهنگی، احساس ارتباط نزدیک با خود، خدا، جامعه و محیط مشخص میشود؛ نیـروی یگانـهای است که ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی را هماهنگ مـیکنـد (فرنسـلر، .(۱۹۹۹ وقتـی سـلامت معنوی بهطور جدی به خطر بیفتد، ممکن است فرد دچار اختلالات روحی مثل تنهایی، افسـردگی و از دست دادن معنا در زندگی شود. سلامت معنوی، بعد مهم و برجسته یک زندگی سـالم اسـت که موجب ایجاد زندگی هدفدار و معنادار میشود و زندگی افراد از یـک زنـدگی مـادی بـه یـک زندگی معنوی تبدیل میشود (لین و همکاران، .(۲۰۰۳ با توجه به مطالعه پیشینه پژوهشـی دربـاره سلامت معنوی، از متغیرهـای مهـم و مـؤثر در سـلامت معنـوی مـیتـوان جهـتگیـری مـذهبی، خوشبینی و هوش معنوی را نام برد که در این پژوهش به بررسی آنها میپردازیم.

یکی از عوامل مؤثر در سلامت معنوی جهتگیری مـذهبی اسـت. براسـاس نظریـه آلپـورت و راس، منظور از »جهتگیری مذهبی« گرایش به انجام اعمال و تفکرات مذهبی اسـت کـه دارای دو بعد جهتگیری درونی و بیرونی میباشد (آلپورت و راس، .(۱۹۶۷ درحالیکه جهتگیری مـذهبی درونی، فراگیر و دارای اصول سازمانیافته و درونیشده است، جهتگیری مـذهبی بیرونـی امـری خارجی و ابزاری است که برای ارضای نیازهای فردی از قبیل مقـام و امنیـت مـورد اسـتفاده قـرار میگیرد . پژوهشهای فراوانی نشان دادهاند که مذهب دارای یک ارتباط مثبت بـا سـلامت معنـوی است و افراد با جهتگیری مذهبی درونی به دین و دینداری، به یک عامـل اصـلی بـرای احسـاس معنا در زندگی رسیدهاند. همانطور که آذربایجانی مطـرح مـیکنـد: وقتـی فـرد دینـدار و مـذهبی محسوب میشود که از درون یک احساس تعهد برای انجام اعمال مـذهبی مـیکنـد و هـدف او از انجام اعمال مذهبی، رضایت پروردگار میباشد (آذربایجانی، ۱۳۸۵، ص .(۴۷ ازجملـه پـژوهشهـا میتوان به پژوهش مک فارلند (۲۰۰۹) اشاره کرد که به ایـن نتیجـه رسـید افـرادی کـه بـه مراسـم مذهبی مقیدند، سلامت معنوی بالاتری دارند. بهطور خلاصه، پژوهشها گـزارش کردنـد افـراد بـا جهتگیری درونی نسبت به افراد با جهتگیری بیرونی، از سـلامت معنـوی بـالاتری برخوردارنـد (المر و همکاران، ۲۰۰۳؛ گبلر، ۲۰۰۴، ص ۹۷؛ مکفارلند، ۲۰۰۹، ص ۱۳۵؛ ویلیامز، ۲۰۱۰؛ کانسـت

رابطه جهتگیری مذهبی، خوشبینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن ۷۲۱

و همکاران، ۲۰۱۲؛ چو و همکاران، ۲۰۱۳؛ بهرامـی و حسـنی، ۱۳۸۴؛ جـانبزرگـی، ۱۳۸۶؛ پـاکیزه، ۱۳۸۷، ص ۱۴۵؛ عسگری و همکاران، ۱۳۸۸؛ عارفی و محسنزاده، .(۱۳۹۰

یکی دیگر از عوامل مؤثر بر سلامت معنوی، خوشبینـی اسـت. روانشناسـی نـوین سـعی دارد تـا علاوه بر مشکلات روانی بر جنبههای مثبت زندگی تأکید کند. بر این اساس، هدف روانشناسـی مثبـت علاوه بر ترمیم و مداوی بیماریها، ایجاد و بهبود کیفیت زندگی مثبت است (سلیگمن و سـیکزنتمیهالی، .(۲۰۰۰ خوشبینی به جهتگیریای اشـاره دارد کـه در آن پیامـدهای مثبـت در انتظارنـد. ایـن پیامـدها بهعنوان نتایج عوامل ثابت، کلی و درونی در نظر گرفته میشوند. اگر ادراک انسان با یـک مفهـوم مثبـت از خود، جهان و آینده همراه باشد، نهتنها در اداره رخدادهای زنـدگی، بلکـه در کنـار آمـدن بـا حـوادث استرسزا نیز به افراد کمک مـیکنـد. خـوشبینـی بـا پشـتکار، موفقیـت تحصـیلی، سـلامتی و کـاهش ضربههای عاطفی، رابطه مثبت دارد (پترسون، .(۲۰۰۰ بهطور خلاصه، پژوهشها بـه رابطـه مثبتـی میـان خـوشبینـی و ســلامت معنـوی دســت یافتـهانـد (گبلــر، ۲۰۴۴، ص ۹۹؛ مورگـان و همکــاران، ۲۰۶۶؛ مکفارلند، ۲۰۰۹، ص ۱۳۶؛ برگ، ۲۰۱۱؛ چن و یان، ۲۰۱۳؛ شهنی ییلاق و همکاران، ۱۳۸۳؛ عطـاری و همکاران، ۱۳۸۵؛ عسگری و همکاران، ۱۳۸۸؛ پورسردار و همکاران، .(۱۳۹۲

هوش معنوی اخیراً نظر بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده اسـت. ایـن هـوش مـیتوانـد احساس ارتباط با یک قدرت برتر یا یک وجود مقدس را تسهیل کنـد (سیسـک و تـورنس، ۲۰۰۱، ص .(۳۳ سازه هوش معنوی بهطور گسترده توسط زوهـار و مارشـال (۲۰۰۰) مـورد بحـث و بررسـی قـرار گرفته است. به نظر آنان، معنویت بهمعنای اجتناب از زندگی و مشکلات و بلاتکلیفی نیست، بلکه ما بـه کمک معنویت نیازهایمان را شناسایی و بیان و مشکلاتمان را حل میکنیم و بـا اسـتفاده از آن مـیتـوان حوادث و رخدادهای زندگی را از لحاظ معنادهی غنیتر کـرد. آنـان بیـان کردنـد بـا اسـتفاده از هـوش معنوی، میتوان میل و قابلیت فرد را برای رسیدن به هدف رشد داد. آنان هـوش معنـوی را حـل کـردن مسائلی دانستهاند که ماهیتی منطقی، معنایی و ارزشی دارد. آنـان بـا تأییـد وجـود هـوش معنـوی، آن را استعدادی میدانند که انسان در حل مسائل معنوی و ارزشی خود به کار میگیـرد و زنـدگی خـود را در حالتی گسترده از وسعت، غنا و معنا قرار میدهد. بهطور خلاصه، پـژوهشهـا نشـان دادنـد کـه هـوش معنوی با سلامت معنوی رابطه مثبـت و معنـاداری دارنـد (زوهـار و مارشـال، ۲۰۰۰، ص ۹۷؛ مـوس و دابســـون، ۲۰۰۶، ص ۲۸؛ کینـــگ، ۲۰۰۸، ص ۱۶۱؛ محمـــدیاری، ۲۰۱۲؛ کدخـــدا و جهـــانی، ۲۰۱۲؛ ابراهیمیکوهبنانی و همکاران، ۲۰۱۳؛ معلمی و همکاران، .(۱۳۸۹

۸۲۱ ، سال هفتم، شماره دوم، تابستان ۳۹۳۱

گرچه مطالعات پیشین به بررسی ارتباط جهتگیری مذهبی، خـوشبینـی و هـوش معنـوی بـا سلامت معنوی اشاره داشتهاند، ولی یکی از نارساییهای اصلی این مطالعات، عدم توجه بـه نقـش همزمان این متغیرها در پیشبینی سلامت معنوی است. هنگامیکه همه این متغیرهـا در یـک مـدل پیشبین همزمان در نظر گرفته شوند، کدامیـک آگـاهی بیشـتری از سـلامت معنـوی خواهـد داد؟ افزون بر این، با توجه به نقش و اهمیت سلامت معنوی مربیان، هدف این پژوهش بررسـی ارتبـاط همزمان جهتگیری مذهبی، خوشبینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیـان اسـت. بنـابراین، فرضیه و سؤالهای پژوهش عبارتند از:
متغیرهای جهتگیری مذهبی، خوشبینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن رابطه دارند. سهم هریک از متغیرهای جهتگیری مذهبی، خوشبینـی و هـوش معنـوی در پـیشبینـی سـلامت

معنوی مربیان چقدر است؟

کدامیک از متغیرهای جهتگیری مذهبی، خوشبینی و هوش معنـوی مـیتواننـد پـیشبینـی کننـده قویتری در پیشبینیسلامت معنوی مربیان است؟

روش تحقیق

طرح پژوهش در این مطالعه، توصیفی – تحلیلی و از نوع همبستگی میباشـد. جامعـه ایـن پـژوهش را کلیه مربیان قرآن آموزش و پرورش شهر ری تشکیل دادند. برای انتخـاب نمونـه، از روش نمونـهگیـری تصادفی ساده استفاده شد. براساس فرمول پیشنهادی تاباخنیک و فیدل (۲۰۰۷) حداقل حجم نمونـه لازم در مطالعات همبستگی از رابطه N 50 + 8 M محاسبه میشود. N حجم نمونه و M تعداد متغیرهـای پیشبین (مستقل) میباشد. در این مطالعه، تعـداد متغیرهـای پـیشبـین ۴ متغیـر اسـت، ازایـنرو، بـرای اطمینان از حجم نمونه در این مطالعه ۱۲۰ مربی قرآن انتخاب شدند. همچنین بـرای جمـعآوری دادههـا از چهار پرسشنامه زیر استفاده شد.

.۱ پرسشنامه جهتگیری مـذهبی: این پرسشنامه توسط آلپورت و راس طراحـی شـده کـه شـامل ۲۱ گویـه است. در این مقیاس، پاسخ هر گویه با استفاده از مقیاس درجهای لیکرت نمرهگذاری میشـود (آلپـورت و راس، ۱۹۶۷، ص .(۱۳۸ نمره هر مقیاس با جمع کردن نمره گویـههـای سـازنده آن مقیـاس بـهدسـت میآید. هرچه نمره آزمودنی در یک مقیاس بیشتر باشد، به میزان بیشـتری دارای آن ویژگـی اسـت. ایـن ابزار در سال ۱۳۷۸ ترجمه و هنجاریابی شده است. اعتبار آن با روش آلفـای کرونبـاخ ۰/۷۱ و بـا روش

رابطه جهتگیری مذهبی، خوشبینی و هوش معنوی با سلامت معنوی مربیان قرآن ۹۲۱

بازآزمایی ۰/۷۴ بهدست آمد (مختاری و همکاران، .(۱۳۸۰ در این مقیـاس، ۲۱ سـؤالی عبـارات ۱ تـا ۱۲ برای سنجش جهتگیری بیرونی مذهبی و عبارات ۱۳ تا ۲۱ جهتگیری درونی مـذهبی را مـیسـنجد. در این مطالعه، ضرایب اعتبار جهتگیری مذهبی درونی و جهتگیری مـذهبی بیرونـی بـا روش آلفـای کرونباخ به ترتیب ۰/۷۷ و ۰/۷۹ محاسبه شد.

.۲ پرسشنامه خوشبینی: این پرسشنامه توسط پترسون و همکـاران (۱۹۸۸) طراحـی و اولـینبـار توسـط شهنی ییلاق و همکاران (۱۳۸۲) ترجمه و تعیین اعتبار شده است. این ابزار، متشـکل از دوازده موقعیـت فرضی شامل شش موقعیت مثبت و شش موقعیت بد میباشد که آزمودنی باید خود را در تکتـک ایـن موقعیتها فرض کرده و سپس به سؤالات مربوط بـه هـر موقعیـت پاسـخ دهنـد. پترسـون و همکـاران (۱۹۸۲)، اعتبار کل پرسشنامه را ۰/۶۹ و شهنی یـیلاق و همکـاران (۱۳۸۲) اعتبـار کـل پرسـشنامـه را ۰/۶۷ گزارش کردند (عسگری و همکاران، .(۱۳۸۸ در این مطالعه، ضریب اعتبـار خـوشبینـی بـا روش آلفای کرونباخ ۰/۷۱ محاسبه شد.

.۳ پرسشنامه هوش معنوی: این پرسشنامه توسط عبدالهزاده و همکاران (۱۳۸۸) ساخته شـد کـه دارای ۲۹ گویه است. در این مقیاس، پاسخ هر گویـه بـا اسـتفاده از مقیـاس پـنج درجـهای لیکـرت نمـرهگـذاری میشود. نمره هر مقیاس با جمع کردن نمره گویههای سازنده آن مقیاس بهدست مـیآیـد، هـرچـه نمـره آزمودنی در یک مقیاس بیشتر باشد، به میزان بیشـتری دارای آن ویژگـی اسـت. عبدالـهزاده و همکـاران (۱۳۸۸) اعتبار کل پرسشنامه را با روش آلفای کرونباخ ۰/۸۹ گزارش کردند. همچنین علاوه بـر روایـی صوری، که با نظر متخصصان تأیید شد، همبسـتگی همـه سـؤالهـا بـالای ۰/۳ بودنـد. در ایـن مطالعـه، ضریب اعتبار هوش معنوی با روش آلفای کرونباخ ۰/۸۷ محاسبه شد.

.۴ پرسشنامه سلامت معنوی: این پرسشنامه توسط پولوتزین و الیسون (۱۹۸۲) طراحـی شـده اسـت. ایـن ابزار شامل ۲۰ گویه است که ۱۰ گویه مربوط به سلامت مذهبی و ۱۰ گویه مربوط به سلامت وجـودی است. گویهها بهصورت مقیاس شش درجهای لیکرت نمرهگذاری میشوند. دامنه نمـرات بـین ۲۰-۱۲۰ است، که افراد از لحاظ معنوی دارای سه سـطح پـایین (۲۰-۴۰)، متوسـط (۴۱-۹۹) و بـالا (۱۰۰-۱۲۰) تقسیمبندی میشوند. همچنین رضایی (۱۳۸۵) اعتبار آن را با روش آلفای کرونبـاخ ۰/۸۲ گـزارش کـرد (شریفنیا و همکاران، .(۱۳۹۱ در این مطالعه، ضریب اعتبار سـلامت معنـوی بـا روش آلفـای کرونبـاخ ۰/۸۳ محاسبه شد.

لازم به یادآوری اسـت کـه از روشهـای آمـار توصـیفی، یعنـی شـاخصهـای گـرایش مرکـزی و

۰۳۱ ، سال هفتم، شماره دوم، تابستان ۳۹۳۱

پراکندگی برای توصیف توزیع متغیرها و از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسـیون گـام بـه گـام بـرای آزمون فرضهای آماری استفاده شد. همچنین برای تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS-19 استفاده شد.
یافتههای تحقیق

شرکتکنندگان این پژوهش، ۱۲۰ مربی قرآن با میانگین سنی ۳۷/۲ سال بودند. مربیان از طبقه اجتمـاعی

– اقتصادی متوسط انتخاب شدند. بـرای بررسـی روابـط میـان متغیرهـا از جـدول ضـرایب همبسـتگی پیرسون استفاده شد.
جدول :۱ میانگین و انحراف استاندارد، ضرایب همبستگی و اعتبار متغیرهای پژوهش (n=120)
متغیر M SD 1 2 3 4

.۱ جهتگیری مذهبی درونی ۲/۹۵ ۰/۷۶
.۲ جهتگیری مذهبی بیرونی ۲/۷۳ ۰/۶۹ ۰/۲۳*
.۳ خوشبینی ۳/۲۷ ۱/۰۵ ۰/۱۹* ۰/۰۷
.۴ هوش معنوی ۳/۷۸ ۰/۸۲ ۰/۳۲** -۰/۱۸* ۰/۳۸**
.۵ سلامت معنوی ۴/۲۴ ۰/۹۸ ۰/۴۷** -۰/۱۲ ۰/۵۳** ۰/۶۲**

*p<0.05**p<0.01

یافتهها حاکی از آن است که میان جهتگیری مذهبی درونی، خوشبینـی و هـوش معنـوی بـا سـلامت معنوی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین جهتگیری مذهبی بیرونی، با سلامت معنـوی رابطـه منفی داشت؛ اما این رابطه معنادار نبود. سایر روابط حاکی از آن است که جهتگیری مـذهبی درونـی بـا جهتگیری مذهبی بیرونی، خوشبینی و هوش معنوی رابطه مثبـت و معنـادار و جهـتگیـری مـذهبی بیرونی با هوش معنوی رابطه منفی و معنادار دارد. خوشبینی با هـوش معنـوی رابطـه مثبـت و معنـادار دارد. سایر متغیرها روابط معناداری نداشتند. برای مشخص کردن توان پیشبینی و مـؤثرترین متغیرهـا، از جدول خلاصه رگرسیون گام به گام و ضرایب رگرسیون استفاده شد.