مقاله تبیین سازه خود مهارگری براساس اندیشه اسلامی


در حال بارگذاری
23 اکتبر 2022
فایل ورد و پاورپوینت
2120
1 بازدید
۷۹,۷۰۰ تومان
خرید

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله تبیین سازه خود مهارگری براساس اندیشه اسلامی دارای ۱۴ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله تبیین سازه خود مهارگری براساس اندیشه اسلامی  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله تبیین سازه خود مهارگری براساس اندیشه اسلامی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد


بخشی از متن مقاله تبیین سازه خود مهارگری براساس اندیشه اسلامی :

مقدمه

»خودمهارگری« بهعنوان توانایی عالی انسانی برای یک زندگی ارزشمند، امـری حتمـی و اجتنـابناپـذیر است. خودمهارگری، ویژگی کلیدی است که وجود آدمی را از سایر گونههای حیوانی متمـایز مـیسـازد (کراس و میشل،۲۰۱۰، ص .(۴۲۸ درواقع، خودمهارگری افراد را قادر میسازد تا بر روی ابعـاد فـردی و اجتماعی زندگی خود، مهار ارادی داشته باشند (میید و دیگران، ۲۰۱۰، ص .(۳۸۰ مسئله خودمهـارگری، از زمان فیلسوفان یونان مورد توجـه و بحـث بـوده اسـت. امـروزه موضـوع خودمهـارگری نـهتنهـا در روانشناسی، بلکه در حوزههای اقتصاد، سیاست، و فلسفه نیـز مطـرح شـده اسـت (هـافمن و دیگـران، .(۲۰۰۹ در روانشناسی نوین، خودمهـارگری و مفـاهیم مـرتبط بـا آن، از مـدتها پـیش، مـورد توجـه نظریهپردازان عرصه روانشناسی قرار گرفته است (کراگلانسکی و کوپتز، ۲۰۱۰، ص .(۲۹۷

به اعتقاد روانشناسان، خودمهـارگری در سـطوح مختلـف کـاربرد دارد مـروزها تقریبـاً مشـکلات شخصی و اجتماعی افراد، مستلزم نوعی شکست در خودمهارگری تلقـی میشـود (بامیسـتر و دیگـران، ۲۰۰۷، ص .(۵۱۷ در سطح شخصی، افراد با خودمهارگریِ مناسب، قادر به پیشرفت در تحصـیل و کـار خواهند بود، با اجتناب از ولخرجی پساندازی برای آینده خواهند داشت. با اجتناب از پرخوری، وضعیت متناسب بدن خود را حفظ خواهند نمود (میید و دیگـران، ۲۰۱۰، ص .(۳۷۶ همچنـین افـراد، سـازگاری روانشناختی بهتر و خودپنداشت و حرمتخود بالاتری را تجربه میکنند (تانجنی و دیگران، .(۲۰۰۴

در سطح اجتماعی نیز پژوهشها نشان میدهند که خودمهارگریِ مناسب، به افراد کمـک میکنـد تـا از تقلب، ارتکاب جرایم، و رفتارهـای جنسـی نـاایمن خـودداری نماینـد (مییـد و دیگـران، ۲۰۱۰، ص .(۳۷۷ این افراد، قادر خواهند بود که احتمال ابتلا بیماریهـای مقـاربتی و بارداریهـای غیرقـانونی را بـا ارتقای سطح خودمهارگری کاهش دهند (واس و بامیسـتر، ۲۰۰۴، ص .(۳ آنهـا بـا خودمهـارگری بـالا، ارتباط بهتر و تعارض کمتر خانوادگی را به نمایش گذاشته، خشم کمتر و مدیریت بهتر خشـم را تجربـه میکنند (تانجنی و دیگران، .(۲۰۰۴ با این حال، علیرغم توافق روانشناسان بر محوریت مهارخود بـرای توصیف طبیعت انسان، درباره نام، تعریف، و اندازهگیری این سازه اختلافنظـر وجـود دارد (داک ورث و دیگران، .(۲۰۰۹

این مفهوم، که در زبان روزمره »قدرت اراده« نامیـده میشـود، حـدود یـک قـرن فـراز نشـیب را در روانشناسی طی کرده است. در ابتدا، کنشگرایان به آن پرداختند. ویلیام جیمز (۱۸۹۰) بـا انتشـار کتـاب اصول روانشناسی و با طرح موضوعات مهمی چون اراده، توجه، و عادت، جزء اولین کسانی اسـت کـه

تبیین سازه خودمهارگری براساس اندیشه اسلامی ۷

این موضوع را به عرصه روانشناسی کشاند. از نگـاه وی، مفهـوم اراده بـا توانـایی مهـار افکـار و رفتـار توسط خویشتن پیوند خورده است (پاولسکی، ۲۰۰۹، ص .(۵۳۷

روانتحلیلگران نیز بهگونهای دیگر مفهوم مهارگری را مورد توجـه قـرار دادنـدنگـرش. فیلسـوفانِ باستان در زمینه تعارض عقل و وسوسـه، مجـدداً در نظریـات نـوین همچـون نظریـه زیگمونـد فرویـد (۱۹۲۵) منعکس شده است (کراگلانسکی و کـوپتز، ۲۰۱۰، ص .(۲۹۷ مفهـوم »خودمهـارگری« در نگـاه فروید را باید در زمینه حل تعارض موجود بین تکانههای »نهاد« و مطالبات »فـرامن« جسـتوجو نمـود. ازآنجاکه نهاد یا بن، منبع امیال فرودست و تکانشـی، و فـرامن نمایـانگر معیارهـای فرادسـت انتزاعـی و ارزشمند است، نیرویی باید وجود داشته باشد تا معیارهای فرادست را بر امیال فرودسـت مسـلط نمایـد. این نیرو، همان خودمهارگری است که توسط »من« به راه میافتـد. پـس ویژگـی اصـلی خودمهـارگری

عبارت است از: مدیریت تعارض بین بن و فرامن (اسکالر و هیگینز، ۲۰۱۰، ص .(۳۱۳

امّا در اوج استقرار رفتارگرایان، موضوع مهار و اراده، به اتهام غیرعلمی بودن به کنـاری نهـاده شـد و یا تحلیلهای سـطحی از آن بـه میـان آمـد (میشـل و آیـدوک، ۲۰۰۴، ص .(۹۹ از نظـر بـیاف اسـکینر (۱۹۷۱)، موضوع اراده و آزادی در انسان یک افسانه است. موضوع مهار انسان توسط خویشـتن، معنـای محصلّی نخواهد داشت. با این حال، اسکینر با برداشت متفاوتی از »خودمهارگری« سخن بـه میـان آورده است. وی معتقد است: افراد تنها میتوانند متغیرها را درون محـیط خـود دسـتکاری نمـوده و میزانـی از
خودمهارگری را اینگونه بهکار بگیرند (فیست و فیست، ۲۰۰۶، ص .(۴۵۷

بررسیهای تاریخی در زمینه خودمهارگری و خودنظمبخشی، علاوه بر رویکردهای مـذکور، نظریـه شناختی پیاژه، نظریه پردازش اطلاعات، و نظریـه یـادگیری شـناختی اجتمـاعی را نیـز شـامل میشـود. هریک از این رویکردها، در پی آن هستند تا دلیل موجهی برای این موضوع اقامه کنند کـه چگونـه افـراد به توانایی نظمبخشی هیجانات و تنظیم فرایندهای فکـری خـویش دسـت مییابنـد (رویـدا و دیگـران، ۲۰۱۱، ص .(۲۸۴

با این حال، در سالهای اخیر، پژوهش در موضوع خودمهارگری با رشد سرسـامآوری مواجـه بـوده است. در بررسی و مرور مقالات منتشره در زمینه خودمهارگری از سال ۲۰۰۱ تـا ۲۰۱۰ نشـان داده شـد که تعداد این پژوهشها، بیش از مقالات منتشرشده در کل چهار دهه پیش از آن است (مـاگن و گـراس، ۲۰۱۰، ص .(۳۳۵

در این تحقیقات روانشناختی، اصطلاحات و مفاهیم متنوعی به چشم میخورد که هریک، بـهنحوی

۸ ، سال هفتم، شماره سوم، پاییز ۳۹۳۱

در پــی تبیــین مفهــوم مهــار خویشــتن میباشــند. برخــی از مهمتــرین ایــن اصــطلاحات عبارتنــد از: »خودمهارگری«، »خودنظمبخشی«، »بازداری پاسخ«، و »کنش اجرایی خـود.« امـا بهراسـتی چـه ارتبـاطی میان مجموعه این مفاهیم وجود دارد؟ و در مهار خویشتن، کدامیک از این مفـاهیم، محوریـت داشـته و کدامیک، مفهوم فرعی بهشمار میآیند؟ سؤالاتی که نیاز به بررسی بیشتر دارد.

علاوه بر این، ارائه مدلها و الگوهای مختلف، در تبیـین »عملکـرد« خودمهـارگری نیـز بـر جایگـاه موضوع و بر ابهام آن افزوده است. برخی از این مـدلها عبارتنـد از: مـدل سـه مؤلفـهای خودمهـارگری کانفر و کارولی (نورمن و نانسی، ۲۰۰۰، ص (۵۷۰، نظریه سیستم مهار سـایبرنتیک (کـارور، ۲۰۰۴، ص (۱۳، مــدل »نیــروی خــودنظمبخــش« (اسمیشــل و بامیســتر، ۲۰۰۴، ص (۸۵، و مــدل سیســتم دوگانــه تکانشی-متفکرانه (هافمن و دیگران، .(۲۰۰۹

همانطور که مشاهده میشود، پژوهشگران، موضـوع خودمهـارگری را در قلمروهـای گونـاگون بـا مفاهیم و الگوهای متنوع مورد بررسی قرار دادهاند. به اعتقاد محققان، نتیجه همه این تحقیقات منجـر بـه ازدیاد نظریهها، مدلها، و رویکردهایی شده است که هرکدام در جای خود مهمانـد، امـا ارتبـاط روشـنی با هم ندارند (ماگن و گراس، ۲۰۱۰، ص .(۳۳۵ ازاینرو، ما هنوز نیازمنـد بررسـی فراگیـری هسـتیم تـا دانش ما را در مورد پدیده خودمهارگری ارتقا بخشد (کراگلانسکی و کوپتز، ۲۰۱۰، ص .(۲۹۷ از سـوی دیگر، تعدادی از پژوهشها (برای نمونه، رفیعیهنر و جانبزرگی، ۱۳۸۹؛ خدایاریفرد و شـهابی، ۱۳۸۸؛ مککولا و دیگران، ۲۰۰۹، دیسموند و دیگـران، (۲۰۰۷، وجـود رابطـه مثبـت و معنـادار بـین خودمهـارگری، دینداری افراد، و رفتارهای فضیلتمندانه اخلاقی را تأیید کردهاند. هریک از این متغیرهـا، بـا کـاهش رفتارهـای مجرمانه نیز در ارتباط بودهاند. گییر و بامیستر ۲۰۰۵)، ص (۴۱۵، ازجمله مؤلفانی هستند که قـدرت دیـن را در پرورش و تقویت رفتارهای فضیلتمندانه اخلاقـی از طریـق بهبـود خودمهـارگری مـورد بررسـی قـرار داده، شیوههایی را که دین به تسهیل عناصر خودمهارگری میپردازد، مورد بررسی قرار دادهاند.

از سوی دیگر، برخی پژوهشگران روانشناسی دین، معتقدند آنچه که هنوز در زمینـه خودمهـارگری مورد مطالعه قرار نگرفته است، سازهای به نام »خودنظمبخشـی معنـوی« اسـت. بـه اعتقـاد آنهـا، مفهـوم خودنظمبخشی معنوی میتواند برای فهماَشکال مختلف معنویت مفید بوده، بـرای آشـکارسـازی نحـوه تأثیر مداخلههای معنوی، تصحیح مفهوم سلامت معنوی، و طراحی مداخلههای جدید معنوی مـوردنیـاز باشد (اومان و ثورزن، ۲۰۰۵، ص .(۴۵۱

بنابراین، به دلیل اهمیت موضوع مهار خویشتن در سطوح مختلف فردی و اجتماعی، فقدان تعریـف

تبیین سازه خودمهارگری براساس اندیشه اسلامی ۹

روشن از مفهوم خودمهارگری، وجود اصطلاحات متنوع و گاه همپوش در این عرصه، اخـتلافنظـر در زمینه تکبعدی یا چندبعدی بودن این سازه، فقـدان توصـیف و تحلیـل مفهـومی ایـن سـازه از دیـدگاه اسلام، ضرورت بررسی آن از نگاه روانشناسی و منابع اسلامی روشن میشود. ازایـنرو، ایـن پـژوهش در پی بررسی پرسشهای ذیل برآمده است:

خودمهارگری در روانشناسی با چه مفاهیمی معرفی شده و چه ارتبـاط منطقـی بـین آنهـا میتوانـد حاکم باشد؟ آیا میتوان »ساختار خودمهارگری« را با نگرش اسلامی ارائه نمود؟ آیـا سـاختار مـذکور از روایی محتوا برخوردار است؟

با جستوجو در منابع موجود و در حد وسع، در منابع فارسی تحققی نسبتاً جامعی در موضوع مهـار خویشتن در قلمرو روانشناسی انجام نگرفته است. در قلمرو اسـلامی نیـز شـاید بتـوان بـه چنـد مـورد تألیف اشاره نمود که یا در پی تحلیل روایات اسلامی بوده و تبیینهای روانشناختی مدنظر قرار نگرفتـه است (ر.ک: پسندیده، (۱۳۸۸ و یا جهتگیری تحقیقات در حیطه رفتار (یعنیصرفاً یکـی از حوزههـای کنشوری خودمهارگری) بوده است. بهعلاوه، از تحقیقات جدید و گسترده روانشناختی کمتـر اسـتفاده شده است و بهتبع، تبیین ساختار و الگوهای اسلامی نیز کمتـر بـه چشـم میخـورد (شـجاعی، .(۱۳۸۸ بنابراین، میتوان این تحقیق را از اولین پژوهشهای رسمی در زمینه خودمهارگری در ایران دانسـت کـه میتواند در راستای بومیسازی و اسلامیسازی روانشناسی، راهگشای پژوهشگران گردد.

روش پژوهش

این پژوهش، بهطور کلی از نوع تحقیقات بنیادی است که در پی افزایش حیطه دانش و آگاهی اسـت. از سوی دیگر، میتوان روش تحقیق در این پـژوهش را از نـوع »توصـیفی-تحلیلـی« دانسـت کـه هـدف محقق، جمعآوری، توصیف، دستهبندی، مقایسه، و تجزیه و تحلیل مفاهیم مرتبط بـا »خودمهـارگری« در متون روانشناختی و منابع دینی میباشد. علاوه بر این، برای بررسی روایی محتوای سازه خودمهـارگری اسلامی، از کارشناسان دینی و متخصصان علوم اسلامی اسـتفاده شـده و بـرای تحلیـل نظـرات آنـان، از شاخصهای آمار توصیفی و روش همبستگی استفاده شده است.

یافتههای پژوهش

برای ارائه یافتههای پژوهشی مطابق پرسشهای پژوهش، مباحث در سه قسمت ارائه میگردد:

۰۱ ، سال هفتم، شماره سوم، پاییز ۳۹۳۱

الف. بررسی و تحلیل مفاهیم مرتبط به مهار خویشتن در روانشناسی

در بررسی آثار روانشناسی، اصطلاحاتی که هریک بهنحوی در پی تبیین مفهوم مهار خویشتن میباشـند و محقق بدانها دست یافته، عبارتند از: خودمهارگری، خودنظمبخشـی، بـازداری پاسـخ، کـنش اجرایـی خود، تأخیر ارضاء، تعالی، قـدرت اراده، خـودداری، خـودانضـباطدهی، مهـار مـن- تـابآوری مـن، و مدیریت خود.

تعریف مفاهیم کلیدی

انتخاب پاداش بزرگترِ با تأخیر بهجای پاداش کوچکتر آنی (بـارکلی، ۲۰۰۴، ص (۳۰۴، توانـایی غلبـه بر واکنشهای شدید (واس و بامیسـتر، ۲۰۰۴، ص (۱، و توانـایی پایـداری در برابـر وسوسـه (مـاگن و گراس، ۲۰۱۰، ص (۳۳۷ از تعاریف ارائهشده در زمینـه اصـطلاح »خودمهـارگری« میباشـند. اصـطلاح »خودنظمبخشی«، در نیمه دوم دهه ۱۹۸۰ در عنـاوین روانشناسـی پدیـدار شـد و پـس از یـک مرحلـه نهفتگ،یمجدداً در دهه ۱۹۹۰ در مباحث مربوط به مهـار و تنظـیم خویشـتن نمایـان گردیـد (برونلـی و دیگران، ۲۰۰۰، ص .(۳۰۶

فعالیتهایی که افراد برای تغییر نتیجـه رویـداد کنـونی انجـام میدهنـد (بـارکلی، ۲۰۰۴، ص (۳۰۴، تلاش و کوششی که آدمی، جهت تغییر و دگرگونی حالات یا فرایندهای درونی خود بـهکـار مـیگیـرد (واس و بامیستر، ۲۰۰۴، ص (۱، و هدایت یا تنظیم رفتارهای خویش بهمنظور رسیدن به برخـی اهـداف یا حالات غایی مطلوب (مک کولا و دیگران، (۲۰۰۹، ازجمله تعاریف خودنظمبخشی میباشد. درواقـع، خودنظمبخشی، به تنظیم توسط خود ونه صرفاً تنظیم خود اشاره دارد (واس و بامیستر، ۲۰۰۴، ص .(۲

»کنش اجرایی خود«، سازهنسبتاً جدیدی در عرصه پژوهشهای مربوط بـه مهـار خویشـتن بهشـمار میآید. اما در تعریف و ارزیابی آن، تناقضهـایی بـه چشـم میخـورد. در اصـطلاحات عمـومی، سـازه مذکور به فرایندهای شناختیهدف محـورِ سـطح بـالایی اشـاره دارد کـه مهـار از بـالا بـه پـایین را بـر فرایندهای شناختی سطح پایینتر اعمال میکند (داک ورث و دیگران، .(۲۰۰۹

رابطه مفاهیم خودنظمبخشی، خودمهارگری، و کنش اجرایی خود

برخی مؤلفان (مادوکس، ۲۰۰۹، ص (۸۸۹، دو اصـطلاح خودمهـارگری و خـودنظمبخشـی را متـرادف دانستهاند. اما برخی دیگر (واس و بامیستر، ۲۰۰۴، ص (۲، بین آنها تمـایز قایـل شـدهاند، بهگونـهای کـه خودمهارگری زیرمجموعهای از خودنظمبخشی در نظر گرفتهکه تعمّدی، هشیار و نیازمند تـلاش اسـت.

تبیین سازه خودمهارگری براساس اندیشه اسلامی ۱۱

درحالیکه خودنظمبخشی، به طبقه وسیعتری از کنترل رفتاری هشیار و ناهشـیار اشـاره دارد کـه گـاهی غیرارادی بوده، نیازمند تلاش شخص نیست (مانند تنظیم دمای بدن).

اما رابطه دو اصطلاح مذکور، با مفهوم کنش اجرایی خـود چیسـت؟ اسمیشـل و بامیسـتر معتقدنـد: خود دارای کنشهای اجرایی مختلف و متنوعی میباشد که توانمندی خودمهـارگری و خودنظمبخشـی را باید از مهمترینِ این کنشها بهحساب آورد. درواقع، کنش اجرایـی خـود، اصـطلاح عـام و فراگیـری است که علاوه بر مفـاهیم خودمهـارگری و خودنظمبخشـی، شـامل توانمنـدیهای دیگـر نیـز میشـود (اسمیشل و بامیستر، ۲۰۰۴، ص .(۸۵ برای نمونه، میید و دیگران معتقدند، تصمیمگیـری و نیـز پایـداری افراد در برابر تأثیرپذیری ناخواسته، از جانب دیگران از کنشهای اجرایی خود بهشـمار میآینـد (مییـد و دیگران، ۲۰۱۰، ص .(۳۸۰

رابطه مفاهیم بازداری، تعالی، و خودمهارگری

درواقع، »بازداری پاسخ« را میتواناز مقوّمـات خودمهـارگری قلمـداد کـرد. فـرد تـا زمـانی کـه هنـوز تکانشگرانه و بدون تصمیم به رویدادهای بیدرنگ پاسخ میدهد، نمیتواند فعالیتهـا و رفتارهـا را بـه سمت مقاصدش هدایت نماید (بـارکلی، ۲۰۰۴، ص .(۳۰۴ از سـوی دیگـر، »تعـالی«، کـه یـک توانـایی روانشناختی در واکنش نشان دادن به چیزهایی است که حضورفیزیکیِ فعلی ندارند (سایت و گـریفین، ۲۰۱۱، ص (۵۰۹، نقش مؤثری در »به تأخیر انداختن ارضاء«، کـه نشـانه توانـایی مهـار خویشـتن اسـت (اسکالر و هیگینز، ۲۰۱۰، ص (۳۱۳ خواهد داشت. بنابراین، مـیتـوان گفـت: بـازداری پاسـخ، پیشنیـاز خودمهارگری بوده و تعالی یکی از عناصراساسی برای خودمهارگری مؤثر بهشمار میآید.

رابطه مفاهیم خودانضباطدهی، خودداری، مدیریت خود، و قدرت اراده

تایلر و دیگران (۲۰۰۱) و ساسون ۲۰۰۹)، ص (۵ معتقدند: دو اصطلاح خودانضـباطدهـی و خـودداری، مترادف اصطلاح خودمهارگری میباشند. به گفته تانجنی (۲۰۰۴)، خودانضباطدهی، نشانه توانـایی خـود در مهار خویش میباشد. »مدیریت خود«، اصطلاح دیگری است که برخی پژوهشگران (مـزو و هیبـای، (۲۰۰۴، برای خودمهارگری بهکار گرفتهاند. هرچند این اصطلاح بیشـتر در بـازپروری بیمـاران جسـمانی بهکار میرود (جردن و آزبرن، .(۲۰۰۷ از سوی دیگر، بیشتر محققان (بامیستر و دیگران، ۲۰۰۷؛ ساسـون، ۲۰۰۹؛ جاب، ۲۰۱۰؛ باکشول، (۲۰۱۰، »قدرت اراده« را هممعنا و یا شکلی از خودمهارگری میداننـد کـه بهواسطه تمرین و استقامت، قابلیت تقویت را داراست. بنابراین، چهار اصطلاح مذکور، متـرادف هـم بـه

۲۱ ، سال هفتم، شماره سوم، پاییز ۳۹۳۱

کار برده شدهاند. در نهایت، به اعتقاد گرامزو و دیگران (۲۰۰۴)، دو مفهوم »مهار مـن و تـابآوری مـن«، بیانگر فرایندهای خودنظمبخشی هستند که موجب ایجاد تفاوتهـای فـردی در هیجـان، فکـر، و رفتـار میگردند.

بنابراین، براساس شکل (۱) چگونگی ارتبـاط مفـاهیم چندگانـه مـرتبط بـه مهـار خویشـتن نمایـان میگردد. تحلیل آن در نتیجهگیری خواهد آمد.

کنش اجرایی خود

خودنظم بخشی خودمهارگری
(قدرت اراده، خودداری، خودانضباط دهی) مهار من- تاب آوری من

تعالی-تأخیر ارضاء

بازداری پاسخ

شکل(.(۱ نحوه ارتباط مفاهیم مرتبط با موضوع مهارخویشتن

ب.تبیین »ساختار خودمهارگری« با نگرش اسلامی مفهوم سازه و ساختار

در پژوهشهای روانشناسی، با واژگانی مواجه میشویم که علیرغم مشابهت، تفاوتهای دقیق معنـایی بــاهم دارنــد. ازجملــه آنهــا، واژههــای »مفهــوم«، »ســازه«، و »ســاخت« میباشــد. بــرای تبیــین موضــوع خودمهارگری با نگرش اسلامی، لازم است واژه صحیح و متناسب را در مورد آن بهکار گرفت تـا دچـار اشتباه مفهومی نگردیم. از نگاه مؤلفان (هومن، ۱۳۸۶، ص (۱۷۲، »مفهـوم« را میتـوان انتـزاع یـا تجریـد رویدادهای مشاهدهپذیر دانست. تشکیل مفهوم، راهی است کوتاه برای تعریف و توصـیف واقعیتهـا و مقصود از آن، ساده کردن امر تفکر است.

  راهنمای خرید:
  • در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.