کارآموزی بتن

فهرست مطالب
آشنایی کلی با مکان کار آموزی:    4
ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز:    4
آماده ساختن محل اجرای ساختمان :    4
پیاده کردن نقشه:    5
پی (فونداسیون:(    5
انواع پی‌های سطحی :    6
بتن مگر(بتن نظافت):    8
آرماتوربندی:    8
قالب‌بندی:    9
قالب‌بندی آجری :    9
قالب‌بندی چوبی :    9
قالب بندی فلزی:    10
اقسام قالبها:    10
فشار بتن بر روی قالب:    10
بتن :    11
مصالح تشکیل دهنده بتن:    11
انواع بتن:    13
اختلاط بتن:    14
روشهای ساخت و تولید بتن:    15
ویبره نمودن بتن:    19
صفحه ستون:    20
اتصالات :    23
اتصال به وسیله جوشکاری:    23
جوشکاری :    23
وظایف روکش:    28
برپاسازی اسکلت:    29
سقف تیرچه بلوک :    30
تیرچه :    30
بلوک :    31
ماشین آلات مورد استفاده در کارگاه :    35
سیلوهای ذخیره سیمان :    36
پمپهای بتن:    36
نتیجه گیری:    37

آشنایی کلی با مکان کار آموزی:
قرارداد این پروژه ۳۰۰ واحدی  کوثرفرهنگیان نهاوند با کارفرما ؛ تعاونی مسکن کارکنان شهرداری نهاوندوتعاونی مسکن فرهنگیان نهاوند و شرکت ساختمانی سالاربتن نهاوند بسته شده است و دستگاه نظارت معاونت فنی شهرداری نهاوند می باشد. پروژه فوقق شامل ۵ بلوک اسکلت فلزی می باشد که هر بلوک شامل ۵ طبقه مسکونی و یک طبقه  پارکینگ می باشد هر بلوک قرینه بوده و هر قسمت بطور مجزا دارای راه پله و آسانسور است. مساحت هر بلوک حدودا ۷۰۰ متر مربع می باشد. هر بلوک دارای ۵۷ ستون بوده که ۱۸ صفحه ستون آن ۴ بولتی و بقیه ۱۰ بولتی می باشد.  نوع سقف بکار رفته در پروژه فوق تیرچه بلوک بوده و پروفیل ستونها دوبل و پروفیل تیرها دوبل و تک لانه زنبوری می باشد. دارای ماشین آلاتی چون؛ بچینگ پلانت (Baching Plant ) ، پمپ بتن، بتن یر، دامپر و… می باشد. نوع خاک موجود در محل بیشتر از نوع خاک دستی و آهکی بوده و چون مقاومت مورد نظر را دارا نبود در برخی از بلوکها حتی تا ۵ متر مجبور به خاک برداری شده و محل خاکبرداری شده را با ریختن خاک بصورت لایه لایه و کوبیدن آن پر کردند تا به مقاومت مورد نظر دست پیدا کنند.  بلوکهایی که در مجاورت یکدیگر قرار دارند درز انقطاعی حدود ۱۰ سانتی متر بکار برده شده تا در هنگام وقوع زلزله اثرات ضربه یکدیگر را خنثی کنند چون درز انقطاع مانع از ضربه خوردن ساختمان توسط ساختمان مجاور می شود. در ضمن بدلیل وسعت زیاد محل پروژه کلیه عملیات ساخت بتن، تیر چه، آماده کردن ستونها و تیرها و دپو کردن مصالح در آنجا انجام می شد.
ارزیابی بخش های مرتبط با رشته علمی کارآموز:
آماده ساختن محل اجرای ساختمان :
محل اجرای پروژه بر حسب موقعیت خاص خود ممکن است دارای عوارض و اضافاتی باشد که لازم است قبل از شروع کار و در رابطه با نیازهای پروژه آماده گردد. ابتدا باید محوطه پاکسازی شود. بعنوان مثال چنانچه محوطه دارای درخت و گیاهان و خار و خاشاک و نظایر آن باشد و یا دارای پستی و بلندیهای زیاد باشد که امکان حرکت در کارگاه را سلب نماید و یا احتیاج به خاکبرداری و خاکریزی داشته باشد ابتدا بایستی این گونه موانع را بر طرف کرد. در پروژه فوق بدلیل مسطح بودن محل فقط خاکبرداری و خاکریزی شد.
پیاده کردن نقشه:
اوّلین کاری در این زمینه انجام می‌شود ایجاد یک خط مبنا است تا بتوان تمامی نقشه ساختمان را به کمک آن پیاده کرد. موقعیت این خط باید به روشنی در محل ساختمان مشخص شود تا بتوان در هر زمان دلخواه مجدداً  آن را ایجاد کرد. برای اندازه‌گیری در محل ساختمان باید از متر فلزی استفاده شود. پس از ایجاد مبنا و علامت‌گذاری، خطوط اصلی ساختمان را پیاده کرد. هر یک از گوشه‌ها با یک میخ چوبی قوی علامت‌گذاری می‌شود حال باید به بررسی زوایای قائمه و درستی طول خطوط رسم شده پرداخت. برای کنترل زوایای قائمه رسم شده چندین روش وجود دارد.
پس از آن که پیاده کردن خطوط اصلی ساختمان به پایان رسید و کار کنترل نیز انجام شد، خرکهای نقطه‌گیر نصب می‌شوند. این خرکها خارج از مکان پی‌های فونداسیون مستقر می‌شوند تا موقعیت پی‌ها، فونداسیون و دیوارها را مشخص کنند. نکته بسیار مهم این است که تمامی سطوح یک ساختمان نسبت به یک نقطه ثابت که منبا خوانده می‌شود در نظر گرفته شوند. این نقطه اکنون باید ایجاد شده باشد و در هر مکانی که امکان‌پذیر بود این نقطه را باید با Benck-mark مرتبط ساخت.
پی (فونداسیون:(
قسمتی از ساختمان است که در زیر ساختمان قرار دارد و بارهای وارد از طرف ساختمان را از ستونها  می‌گیرد و به خاک اطراف منتقل می‌نماید. در حقیقت پی را در ساختمان می‌توان به ریشه درخت تشبیه نمود. پی باعث تعادل ‌سازه می‌شود. اکثر پی‌های ساختمانی از جنس بتن مسلح می‌باشند. زیرا بتن مانند یک توده سنگی عمل می‌کند و مقاومت بسیار خوبی در مقابل فشار از خود نشان می‌دهد.
پی‌ها را به دو نوع سطحی و گسترده می‌توان طبقه‌بندی نمود. اگر لایه خاک با مقاومت کافی در اعماق کم در دسترس نباشد لازم است با استفاده از شالودهای عمیقی (شمعی) نیرو را به لایه‌های محکم واقع در اعماق پائین منتقل نمائیم.
اگر خاک با مقاومت مطلوب در عمق کم در دسترس باشد کافی است نیروها را با استفاده از شالوده‌های سطحی گسترده نمائید.
انواع پی‌های سطحی :
۱-    پی تکی (منفرد):
اگر بار ستون کم باشد و مقاومت مجاز بالا باشد از این پی استفاده می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت اقتصادی‌ترین نوع پی، پی تکی است. پی مقرر می‌تواند به شکل مربع، چند ضلعی منتظم و دایره یا هر  شکل غیر منظم دیگری باشد.
۲-    پی مرکب :
 زمانیکه از نظر قوانین ملکی تجاوز از محدود زمین مجاز نباشد ابعاد پی نمی‌تواند از بر‌ستون خارجی تجاوز نماید بنابراین استفاده از پی‌های منفرد به علت برون محوری زیاد بار نسبت به مرکز هندسی پی دچار اشکالاتی می‌شود. و نیز زمانیکه دو پی متعدد با هم همپوشانی داشته باشد از پی مرکب استفاده می‌شود.
۳-    پی نواری :
  چند ستون که تقریباً روی یک محور قرار دارند پی آنها به صورت نوار درمی‌آید که به این پی، پی نواری گفته می‌شود.
۴-    پی مشبک :
 اگر در دو جهت پی نواری داشته باشیم پی به وجود آمده پی مشبک را تشکیل می‌دهد.
۵-    پی گسترده :
این پی به صورت گسترده در زیر سطح ساختمان قرار  می‌گیرد. و در محل‌هایی از این پی استفاده می‌شود که سطح آبهای زیرزمینی بالاست و یا خاک زیرساختمان ست است. و نیز در مورد ساختمانهای بسیار بلند وقتی بارهای وارد برساختمان بسیار زیاد است و مقاومت زمین کم است جهت انتقال بار به خاک در تمام سطح زیر ساختمان را پی گسترده می‌سازیم.
در ساده‌ترین حالت پی گسترده به صورت یک دال تخت وارونه می‌باشد. به خاطر صرفه‌جویی در حجم بتن گاهی پی‌های گسترده را به صورت دال تیردار وارونه می‌سازند. در این حالت با توجه به تیرهایی با سختی زیاد که در دو امتداد متعامد مابین ستونها وجود دارد از ضخامت دال موجود در فاصل تیرها کاسته می‌گردد.
۶-    پی غوطه‌ور :
 اگر در پی گسترده وزن خاک برداشته شده مساوی وزن ساختمان مورد احداث گردد و در روی پی مجدداً خاک ریخته نشود بلکه فضای خاکبرداری شده به عنوان زیرزمین یا فضای خالی مرده مورد استفاده قرار می‌گیرد هیچگونه اضافه تنشی به خاک زیر پی اعمال نمی‌شود به چنین وضعیتی، پی غوطه‌ور گفته می‌شود.
۷-    پی کلاف شده :
 شناژ یا کلاف به معنی زنجیر است و اصطلاح آن به این دلیل است که فوندانسیونها را به هم وصل می‌نماید. شناژها به دلیل یکنواخت کار کردن پی‌ها و تقسیم فشار وارد به پی و به تمام سطوح به طوری که فشارها و کشش‌ها در سطح زمین ساختمان یکسان پخش شود استفاده می‌شوند. به طور کلی می‌توان گفت هرگاه پی‌های منفرد توسط تیرهایی از بتن آرمه به یکدیگر متصل  و کلاف گردندپی راکلاف (شناژ) شده می‌نامیم.
شایان ذکر است پی شناژ شده برای مناطق زلزه‌خیز بسیار مناسب است.
۸-    پی شمعی :
 در مواردیکه ظرفیت باربری خاک زیر پی ضعیف باشد در  زمینهایی همچون خاک رس نیمه سخت، انقباض‌پذیر که احتمال حرکات زمینی قابل توجهی وجود دارد یا در مکانهایی که عمق پی باید از   2m بیتشر باشد اغلب استفاده از پی‌های شمعی اقتصادی‌تر است. شمع ستون بتنی است که به شکل در جا با کوبیدن در داخل زمین قرار می‌گیرد تا بارها را از میان خاکهای دارای ظرفیت باربری ضعیف به جای پایدارتر زیرین منتقل ساخت.
شمعها تکیه‌گاه نیروهای بتن مسلحی را تشکیل می‌دهند که دیوارهای باربر بر روی آنها ساخته می‌شوند و به سبب خاکهای رسی انقباض پذیرساختمانهای کوچکی که بر روی این خاکها بنا می‌شوند و به خاطر وجود درختان مجاور با قطع درختان تغییرات حجیم قابل توجهی تا عمق معین ازخاک زیرین رخ می‌دهد. اغلب استفاده از یک مجموعه شمعهای کوتاه جهت پی‌های ساختمانی کاری اقتصادی است.
?در پروژه ای که بنده در آن حضور داشتم بدلیل مساحت زیاد هر بلوک و (سنگین بودن ساختمان) و مقاومت در نظر گرفته شده کم خاک برای طراحی (۱.۵t/m3)
از فنداسیون گسترده (رادیوژنرال) استفاده شده است. ارتفاع فنداسیون از کف ۹۰ سانتی متر می باشد.
بتن مگر(بتن نظافت):
قبل از اجرای عملیات آرماتوربندی و قالب‌بندی روی بستر خاکی تسطیح شده، یک بتن کم عیار غالباً با عیار  150kg/mبه ضخامت ۱۰cm ریخته می‌شود که به آن بتن مگر گفته می‌شود. بتن مگر یک بتن نظافت است و با توجه به ایجاد سطح صاف برای پیاده کردن محور ستونها و همچنین تداخل خاک به بتن پی استفاده از آن توصیه می‌شود در ضمن در صورت ریختن بتن مگر، می‌توان از پوشش بتن روی میلگردهای تحتانی کاست.
آرماتوربندی:
برای مسطح نمودن بتن و مقابله با نیروهای کششی وارد به بتن از آماتور استفاده می‌شود.  آرماتورهای موجود در بازار از نوع  AIII,AII,AIمی‌باشند که طراح یکی از این نوع را مورد استفاده قرار می‌دهد. و نیز دو نوع آرماتور ساده و آجدار موجود می‌باشد. که برای چسبندگی بهتر با بتن از نوع آجدار استفاده می‌شود. آرماتور بند طبق نقشه جزئیات فونداسیون و طول آرماتورها و قطر آنها را از قبل آماده می‌کند و توسط سیمهای مفتولی نازک آنها را به یکدیگر اتصال می‌دهد. پوششی بتنی در کف  روی آرماتورهای قرار می‌گیرد بنابراین آرماتورهای را حدود   5cmاز کف فاصله می‌گذاریم. و از بغل نیز  5cm پوشش برای آرماتورها در نظر می‌گیریم.
?در پروژه فوق نحوه بستن آرماتورهای فنداسیون بدین گونه بود که ابتدا روی سطح بتن مگر میلگردهای ? ۲۰ را به فواصل ۱۰ سانتی متر ودر گاهی ۵ سانتی متر (بدلیل بار زیاد ستون) در دو جهت عمود بر هم روی یکدیگر قرار می دادند (یک جهت را روی جهت دیگر قرار می دادند) و با سیم مفتول فولادی به هم متصل و محکم می کردند و سپس از میلکردهای عمودی در قسمت کناری استفاده می کردند و آرماتور بندی قسمت بالایی را نیز به مشابه قسمت پایین به هم می بستند و برای جلوگیری از فرو رفتن میلگردهای بالایی در هنگام راه رفتن بر روی آنها از میلگردهایی به نام خرک به فواصل ۱-۱.۵m استفاده می کردند. در ضمن آرماتورهای بکار رفته در بولتها ?۳۰ برای صفحات ۱۰ بولتی و ?۲۰  برای صفحات ۴ بولتی می باشد که این بولتها حدود ۱۳cm رزوه شده که طول قسمت عمودی ۱۰۵cm و قسمت افقی ۴۵-۵۲cm می باشد که این بولتها توسط مفتولهای فولادی به میلگردهای فنداسیون متصل می شوند. کار بستن میلگردهای فنداسیون در یکی از بلوکها توسط کارگران در تاریخ ۳۱/۵/۸۵ شروع و در تاریخ ۴/۶/۸۵ به پایان رسید.
قالب‌بندی:
چون بتن در ابتدا حالت خمیری داشته جهت دستیابی به شکل مورد نظر سازه باید بتن را پس از ساخت در قالنهایی که طبق نیاز نقشه تدارک دیده شده اند ریخت تا بتن پس از گرفتن و سخت شدن شکل مورد نظر را پیدا کند. هزینه قالببندی یکی از اقلام عمده هزینه در ساختمانهای بتنی می باشد بطوریکه حدود ۲۰ تا ۴۰% هزینه کل ساختمان را هزینه های مربوط به قالببندی ساختمان تشکیل می دهد. قالب‌بندی به این منظور صورت می‌گیرد که با نصب آرما توربندی و بتن‌ریزی در آن شکل مورد نظر با مقاومت مشخص ایجاد شود.
جنس قالب:
قالبها عمدتا یا از چوب تهیه می شوند و یا از فلز، و قالب فلزی معمولا گرانتر از قالب چوبی است ولی در مواردی که چندین ساختمان مشابه را بخواهند بتن ریزی کنند قالبهای فلزی مقرون به صرفه خواهند بود.
قالب‌بندی آجری :
 طبق نقشه فونداسیون، ابتدا فونداسیون بر روی زمین مشخص می‌شود و بسته ‌به ارتفاع فونداسیون، شناژ توسط آجر و ملات قالب‌بندی انجام می‌گیرد و برای این که بتن صاف باشد از پلاستیک مخصوص که به صورت توپی موجود است استفاده می‌شود.
قالب‌بندی چوبی :
 این قالبها معمولیترین نوع قالبها هستند. مزیت قالب چوبی در صرفه سادگی حمل و نقل، سادگی ساختن و قابل استفاده بودن برای اشکال متنوع می باشد. تخته چند لایی ماده متداولی است که برای قالب‌بندی فنداسیون، دیوار و…مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما لبه و گوشه‌های آن آسیب‌پذیر است. بدین جهت صفحات و قالبهای دیوار به صورت قاب‌بندی شده ساخته می‌شود. بدین ترتیب که پوشش تخته چند لایی بر روی کلاف‌بندی چوبی قرار می‌گیرد و به پشت‌بندهای عمودی پیچ می‌شود.
قالب بندی فلزی:
 از قالبهای فلزی وقتی استفاده می شود که قالب به مقاومت بیشتری نیاز داشته باشد و یا اینکه تعداد زیادی از قسمتهای مشابه ساخته شود و یا اجزاء ساختمان تیپ بوده و تکرار گردد. مورد استفاده از این قالبها عمدتا در ساخت جداول پیاده روها ، المانهای پیش ساخته بتنی در ساختمانهای پیش ساخته و یا پلها می باشد.
اقسام قالبها:
۱-    قالب پی.
۲-    قالب دیوارها.
۳-    قالببندی ستونها.
۴-    قالب تیر و سقف.
فشار بتن بر روی قالب:
فشار وارده از طرف بتن تازه به قالب به وسیله اکثر عوامل زیر متاثر می گردد:
۱-    سرعت ریختن بتن در قالب.
۲-    حرارت بتن تازه.
۳-    وزن مخصوص بتن.
۴-    روش تراکم بتن در قالب.
۵-    عمق محل قرار گیری بتن.
? در پروژه فوق قالبهای مورد استفاده در فنداسیون از نوع قالبهای فلزی و در ابعاد و اشکال مختلف بوده که پس از اتمام ارماتور بندی ابتدا قالبها را توسط روغن سوخته چرب کرده تا در هنگام باز کردن قالبها بتن به سطح قالب نچسبیده و قالب به راحتی جدا شود سپس قالبها را توسط دو میلگرد قوی یکی در قسمت بالایی قالب و دیگری در قسمت پایین قالب که بصورت سرتاسری می باشند و سیم مفتولهای فولادی ضخیم به میلگردهای فنداسیون متصل می کردند بدین صورت که سیم مفتولهای فولادی را به دور میلگردهای پشت قالبها بسته و از درز میان قالبها مفتولها را عبور داده و به میلگردهای فنداسیون محکم می بستند. در ضمن پس از اتمام عملیات بتن ریزی قالبها را پس از دو روز باز می کردند.
بتن :
بتن مصالحی شبیه به سنگ است که از گرفتن مخلوط مناسبی از سیمان، شن، ماسه و آب در درون قالبی با شکل و ابعاد مورد نظر به دست می‌آید. توده اصلی بتن مصالح سنگی درشت و ریز (شن و ماسه) می‌باشد. فعل و انفعال شیمیایی بین سیمان و آب که به صورت شیوه‌ای اطراف مصالح سنگ را پوشانیده است باعث یکپارچه شدن و چسبیدن مصالح سنگی به یکدیگر می‌شود. برای ایجاد و اکنش شیمیایی در سیمان مقدار آب محدودی لازم است زیرا آب مصرفی در ترکیب بتن همیشه به مراتب بیشتر از آن است. این آب اضافی ایجاد کارپذیری لازم در بتن برای پر کردن کامل کلیه زوایای قالب و دور گرفتن کلیه میلگردهای سطح خنک کننده می‌باشد.
ملاحظات طراحی، مصالح مصرفی در ساخت بتن باید طوری انتخاب شوند که ضوابط طراحی از نظر ایمنی، عملکرد سازه‌ای، پایایی و شکل ظاهری سازه با توجه به شرایط محیطی تأمین شود.
مصالح تشکیل دهنده بتن:
۱-    سیمان:
مهمترین جزء متشکله بتن بوده و اغلب در کیسه های پنجاه کیلویی یا بصورت توده شده (فله) به کارگاه حمل می شود. مطلوبترین خواص بتن که آنرا برای ساخت بتن مناسب می سازد عبارتند از: ریزدانه بودن سیمان، محدود بودن آهک نسبت به سایر اجسام موجود در آن، تاب فشاری مورد قبول، وزن مخصوص ۳ تا ۲/۳ و زمان گیرایی سیمان حدودا پس از یک ساعت آغاز و دوازده ساعت ادامه دارد. انبار کردن سیمان باید به نحوی باشد که رسیدن سیمان جدید به انبار از یک طرف بوده و مصرف سیمان از سمت دیگر انجام گردد زیرا هم سیمان تازه رسیده و گرم بهتر است بلافاصله مصرف نگردد (به مدت ۱۰ تا ۱۵ روز و هم اینکه سیمان نباید مدت زیادی در انبار بماند.
? سیمان مورد استفاده در پروژه فوق از نوع سیمان تیپ ? و تیپV می باشد (این نوع سیمانها خاصیت ضد سولفات دارند) و از دروود توسط کامیون مخصوص حمل سیمان آورده می شد و سیمان را در سیلوهای مخصوص نگهداری سیمان انبار می کردند بطوریکه سیمان از یک طرف داخل سیلو ها می شد و از طرف دیگر مورد استفاده قرار می گرفت.
۲-    مصالح سنگی:
شن و ماسه که استخوان بندی اصلی بتن را تشکیل می دهند و بین ۶۰ تا ۸۵ درصد از حجم بتن را تشکیل می دهند. بطور کلی خصوصیات بر جسته مصالح سنگی عبارتند از:
نوع جنس آنها، بطوریکه در برابر آثار جوی و آب مقاوم باشند، پوک نباشند، تاب فشاری آنها از ۸۰۰ کمتر نباشد، سطح دانه ها باید از رس یا مواد ریز دانه دیگری که چسبندگی دانه ها با خمیر سیمان تاثیر دارد، پوشیده نباشد. بتنی که با مصالح سنگی تیز گوشه یا پولکی ساخته می شود بیش از بتنی که با مصالح گرد گوشه ساخته می شود به آب نیاز دارد تا همان کارپذیری را داشته باشد. دانه بندی مصالح سنگی نیز بسیار مهم می باشد و بر دو نوع پیو سته و غیر پیوسته می باشد. در نوع پیوسته دانه های گرد گوشه مناسب ترند و برای نوع غیر پیوسته خرده سنگ شکسته مناسب تر است.
سنگدانه‌های مصرفی در بتن ، شامل مصالح درشت دانه، ریزدانه و یا مخلوطی از آنها باید دارای چنان کیفیتی باشند که بتوان از آنها بتن مقاوم و پایا ساخت. بزرگترین اندازه سنگدانه‌ها نباید از هیچک از مقادیر زیر بیشتر باشد :
۱-    از ۱/۵  کوچکترین بعد داخلی قالب بتن .
۲-     1/3 ضخامت دال .
۳-     ¾  حداقل فاصله آزاد میلگردها .
تبصره : به کاربردن سنگدانه‌های درشت‌تر از  32mm در ساخت بتن آرمه توصیه نمی‌شود.
? مصالح سنگی (شن و ماسه) مورد استفاده در پروژه از دروود و شازند آورده می شد. ماسه مورد استفاده دوبار شور و عاری از هر گونه رس و لای بود و شن (بادامی و نخودی) مورد استفاده نیز تقریبا تمیز و شسته شده بود. تمیز بودن مصالح سنگی سسب می شود که به بتن برای اختلاط به آب کمتری نیاز داشته باشد. طرز دپو کردن مصالح سنگی نیز بدین صورت بود که ابتدا مصالح سنگی توسط کامیون به محل مورد نظر ریخته می شد(مخروطی شکل) سپس مصالح سنگی توسط لودر بصورت یک مخروط بزرگ تبدیل می شد و یک شیب رمپی توسط لودر بوجود می آمد تا کامیون با بالا رفتن از شیب بتواند با خود را از بالا تخلیه کند که عمدتا این نوع دپو کردن عمدتا مورد قبول نیست چون سبب جدا شدن دانه ها از یکدیگر می شود مگر آنکه ترکیب مصالح چنان باشد که دانه های ریز و درشت ان به سادگی از یکدیگر جدا نشوند.
آب:
آب در بتن دو عمل انجام می دهد ، یکی از ترکیب شیمیایی با سیمان و انجام عمل هیدراسیون سیمان است، دیگر اینکه آب مخلوط را روان و شکل پذیر می کند. آبی که در ساختن بتن مصرف می شود باید تمیز و عاری از مواد عالی، نمکها، املاح معدنی، رس، لای، چربی باشد.بطور کلی مهمترین آب برای بتن ، آب آشامیدنی است. به شرطی می توان با آبی که کیفیت آن نا شناخته است بتن ساخت که مقاومت ۷ و ۲۸ روزه بتنی که با چنین آبی ساخته می شود دست کم ۹۰% مقاومت فشاری ۷ و ۲۸ روزه بتنی مشابه باشد که با آب آشامیدنی ساخته می شود.
آب مصرفی در ساخت بتن باید تمیز و صاف باشد. باید از مصرف آب حاوی مقدار  زیادی از هر نوع ماده قادر به صدمه زدن به بتن یا آرماتور از قبیل : روغن‌ها، اسیدها، قلیاها، املاح، مواد قندی و مواد آلی فرار کرد. به طور کلی آب آشامیدنی برای ساختن بتن مناسب است.
? آب مورد استفاده در پروزه جهت ساخت بتن از نوع آب آشامیدنی بود و در تانکری بزرگ نگهداری می شد.
انواع بتن:
۱-    بتن با وزن مخصوص عادی: که از دانه های سنگهای طبیعی با وزن مخصوص بین ۲۴ تا ۳۰kn/m3  ساخته می شود.
۲-    بتن سبک: با وزن مخصوص کمتر از ۱۸kn/m3 که از دانه های دارای خلل و فرج زیاد مانند ورمیکولایت ساخته می شود این بتنها عایقهای بسیار خوبی در مقابل حرارت و صدا می باشند.
۳-    بتن سنگین: با وزن مخصوص تا ۴۸kn/m3  که معمولا از سنگهای معدنی آهن و باریت ساخته می شود. این نوع بتنها عایقهای خوبی در برابر تشعشعات اتمی می باشند و معمولا در ساختمان رادیواکتیو اتمی استفاده می شوند.
۴-    بتن با دانه های الیافی: مثل بتنی که از سنگهای طبیعی مانند پنبه کوهی ساخته می شود از این نوع بتنها برای پوشش سقفها و نیز برای ساختن بلوکهای کم وزن عایق حرارت استفاده می شود.
۵-    بتن گازی.
بتن را از نظر نوع سیمان و مواد اضافی موجود در آن می توان به سه دسته تقسیم کرد:
۱-    بتن با سیمان پرتلند: شامل بتنهایی که از سیمان پرتلند معمولی، سیمان پرتلند زود گیر، سیمان پرتلند مافوق زود گیر، سیمان پرتلند ضد سولفات، سیمان کم حرارت و سیمان پرتلند سفید ساخته شده باشد.
۲-    بتن با سیمان پرتلند مخلوط شده: شامل بتنهایی است که از سیمان پرتلند با تفاله کوره ها و سیمان پرتلند کم حرارت تفاله کوره ها ساخته شده است.
۳-    بتن با سیمان پرتلند و مواد اضافی: مواد اضافی که در این نوع بتنها بکار می رود معمولا به چهار دسته تقسیم می شوند:
الف) مواد سرعت بخش (Accelerators).
ب) مواد تعویق انداز(Retarders).
ج) مواد نگهدارنده هوا(Air-entreining Agents).
د) مواد کاهش دهنده آب(Water reducer).
اختلاط بتن:
اجزاء بتن باید مخلوط شوند که این مواد به صورت همگن در مخلوط کن پخش شوند قبل از پر کردن مجدد باید مخلوط کن را به طور کامل تخلیه کرد. عمل اختلاط بتن باید حداقل تا ۱۵ دقیقه پس از کلیه مواد تشکیل دهنده به داخل مخلوط کن ادامه یابد مگر این که به وسیله آزمایشهای انجام شده براساس مشخصات بتن آماده ثابت شود زمانی کوتاهتر هم می‌تواند قابل قبول باشد. انتقال بتن از مخلوط کن تا محل نهایی بتن‌ریزی باید مطابق روشهایی باشد که از جدا شدن یا از بین رفتن مصالح جلوگیری شود. این وسایل باید امکان رساندن به پای کار را طوری تأمین کنند که مواد تشکیل دهنده جدا نشوند و حالت خمیری بتن نیز در بتن ریزیهای متوالی از بین نرود. بتن باید حتی‌الامکان نزدیک به محل نهایی بتن‌ریزی ساخته شود تا از جدائی دانه‌ها در اثر جابجائی مجدد جلوگیری شود.
روشهای ساخت و تولید بتن:
برای ساخت بتن باید نسبتهای مناسب از مواد تشکیل دهنده را که در آنالیز محاسبه ترکیب بتن بدست آمده ، با اندازه کافی مجلوط نمود. بتن تازه حاصله را (خمیری شکل) به محل قالبها هدایت نمود.
۱-    بتن سازی با دست:
روش دستی ساده ترین و ابتدائی ترین روش تهیه بتن است که جز در مواقع اضطراری و برای بتن های کم اهمیت یا لکه گیری و کارهای متفرقه جزئی مجاز نمی باشد. در این روش کار مخلوط کردن را باید روی سطح تمیزی انجام داد و برای اینکار می توان با چسبانیدن تخته هایی به یکدیگر یک سطح چوبی فراهم ساخت.و قبل از شروع کار باید این سطح چوبی را در وضعیت افقی محکم نمود و انرا کاملا خیس نمائیم تا آب بتن تازه بوسیله چوب مکیده نشود. ابتدا مقدار ماسه لازم روی کف ریخته شده و بعد روی آن مقدار معینی سیمان اضافه می گردد سپس بر روی مخلوط مقدار معینی شن افزوده می گردد و قبل از افزودن آب مصالح را خوب بصورت خشک بهم زده و با هم مخلوط می نمایند تا مخلوط رنگ یکنواختی به خود بگیرد. بعد در حالتی که مخلوط مصالح را همچنان بهم می زنند آب لازم را کم کم به آن اضافه می کنند و بهم زدن مخلوط را ادامه می دهند.
۲-    بتن سازی با بتن یر:
این دستگاه شامل یک محفظه متحرک و دیگ گردان یا مخلوط کن مصالح می باشد. اغلب بتن یرها خود دارای پیمانه آب بوده و محفظه متحرک آنها که مصالح را بدون دیگ گردان هدایت می کند بوسیله سیستم کابلی یا جکهای هیدرولیکی بحرکت در می ایند. این دستگاه را می توان در محلی نزدیک محل اصلی بتن ریزی مستقر نمود و برای تغذیه آن محل دپوی مصالح و مخزن آب را در مجاورت آن در نظر گرفت.
۳- تراک میکسر:
دستگاه بتن سازی است که بر روی کامیون قرار دارد و به این ترتیب دارای تحرک کامل می باشد. از تراک میکسر بیشتر به منظور حمل بتن استفاده می شود تا ساخت بتن، ولی می توان مصالح مخلوط شده را داخل آن ریخت تا در طول راه بتن ساخته شود.
۳-    دستگاه بتن سار مرکزی(Central Batching Plant) :
نوع دیگر و پیشرفته تر تهیه بتن بویژه در پروژه های بزرگ و با اهمیت، استفاده از دستگاه بتن مرکزی می باشد. مصالح سنگی در اندازه های مختلف در محفظه های پشت این دستگاه انبار می شوند و سپس با کنترل از اطاق فرمان، به قسمت تور هدایت می شوند سپس مصالح وزن شده داخل دیگ گردان شده و در این مرحله سیمان نیز از محفظه مربوط به داخل دیگ رانده شده و با افزودن آب دیگ شروع به جرخش و مخلوط کردن مصالح می نماید. نمونه های مدرن و امروزی این دستگاه دارای تجهیزات کامپیوتری و اتوماتیک بوده و می توانند در طول روز به مقدار زیادی بتن یکدست و با مقاومت بالا تولید نمایند.
? در پروژه ای که بنده در آن حضور داشتم نحوه ساخت بتن بدین ترتیب بود که ابتدا توسط لودر مصالح سنگی (ماسه و شن بادامی و نخودی) داخل محفظه مخصوص انبار کردن دستگاه بچینگ ریخته می شد.( محفظه دارای سه قسمت جداگانه می باشد که در قسمت اول شن بادامی ودر قسمت دوم شن نخودی و در قسمت سوم ماسه انبار می شود) سپس توسط اپراتور دستگاه و طبق طرح اختلاط ارائه شده جام دستگاه به نسبت معینی از مصالح پر می شد و جام بالا آمده و مصاله داخل دیگ گردان ریخته شده و از یک سمت سیمان به آن اضافه شده و از طرف دیگر آب نیز اضافه می شود و به مدت ۳ الی ۴ دقیقه مصالح مخلوط شده و در آخر بتن ساخته شده داخل میکسر ۶ متری(۶ متر مکعب را پوشش می دهد) هدایت می شد و تراک میکسر بتن را جهت بتن ریزی آن را به محل مورد نظر حمل می کرد.
دستگاه بچینگ پلانت مورد استفاده از نوع یک متری بوده و برای پر کردن یک میکسر می بایستی ۶ بار جام آن پر شود. دستگاه بچینگ فوق دارای دو سیلوی انبار سیمان است که هر کدام گنجایش ۲۵۰t ذخیره سیمان را دارا می باشد. دستگاه فوق همچنین مجهز به سیستم کامپیوتری می باشد قیمت این دستگاه حدود ۸۵ میلیون تومان می باشد و قادر است در روز تا ۳۰۰ متر مکعب بتن تولید کند که مجموع سیمان مورد استفاده آن در روز حدود ۷۵۰۰۰kg می باشد.
 بتن ریزی در کارگاه بدین صورت بود که پس از آنکه بتن توسط دستگاه بچینگ ساخته و به داخل میکسر ریخته می شد در مکانهایی که امکان دسترسی میکسر به کناره های فنداسیون بود بتن ریزی با خود میکسر انجام می شد و در بعضی مواقع که ارتفاع زیاد بود از یک رمپ استفاده می کردند و برای قسمتهایی که امکان تردد میکسر وجود نداشت (قسمتهای وسط فنداسیون) از پمپ جهت حمل بتن استفاده می شد بدین صورت که ابتدا بتن توسط میکسر به داخل محفظه پمپ ریخته می شد و پمپ بتن را با قدرت زیاد به محل مورد نظر توسط لوله های فولادی که به آن متصل بود پمپ می کرد.
طرح اختلاط بتنی که با میکسر ریخته می شد بصورت زیر بود:
شن: ۱۰۰۰-۱۱۰۰ kg
ماسه:۷۰۰-۸۰۰ kg
سیمان: ۳۰۰ kg
آب : ۱۰۰ litre 
عیار بتن ۳۰۰ و اسلامپ آن در پی ۸-۶ بود.
طرح اختلاط بتنی که با میکسر ریخته می شد بصورت زیر بود:
شن: ۷۰۰-۸۰۰ kg
ماسه:۱۱۰۰-۱۲۰۰ kg
سیمان: ۳۰۰ kg
آب : ۱۱۰ litre 
عیار بتن ۳۰۰ و اسلامپ آن در پی ۱۲-۱۰ بود.
? مقاومتی که برای بتن ملاک طراحی و اجرا بود مقاومت ۲۱۰ استوانه ای و یا مقاومت ۲۶۵ مکعبی بود که در کارگاه نمونه مکعبی گرفته شد و نمونه ها در روزهای یازدهم و چهل و دوم در آزمایشگاه شکسته شد که مقاومت مورد نظر بدست آمد.
توضیح در مورد پمپ و بتنی که با پمپ حمل می شود:
اصولا این نوع بتن ریزی در جاهایی که احتیاج به حمل بتن توام در فاصله افقی و قائم انجام می شود و همچنین در محلهایی که دسترسی به حمل بتن ریزی نباشد. بتن پمپی بتنی است که از درون یک لوله انعطاف پذیر یا انعطاف نا پذیر مستقیما تا محل بتن ریزی و تحت فشار فرستاده می شود و بعنوان وسیله حمل بتن نیز تلقی می گردد. یکی از نکات این روش تداوم بتن ریزی است. پمپها بسته به نوع آنها با قطر لوله ها و یا با توجه به کیفیت بتن قادرند ۸ تا ۷۰ متر مکعب در ساعت بتن را حمل کرده و بریزند. پمپهایی که در ایران موجودند با قطر داخلی ۴ اینچ حدود ۱۰ تا ۳۵ متر مکعب را بتن ریزی نمایند.
معمولا پمپ در یک طول افقی حدود  60-300m بتن را پمپاژ می کنند و در ارتفاع نیز قادرند ۲۵-۹۰m را پمپاژ کنند. پمپها حاوی دستگاه کمپرسور لوله- شیرهای هوا و… هستند. لوله ها یا انعطاف پذیرند یا انعطاف نا پذیرند. نوع انعطاف نا پذیر معمولا فولادی و گاهی اوقات آلومینیومی می باشد. قطر لوله ها بین ۷.۵-۲۰cm  است که در ایران معمولا ۱۰cm است. لوله های انعطاف پذیر از لاستیکها از مجموعه ای از لاستیک و فنر ساخته می شوند. این لوله ها اصطکاک بیشتری در مقابل حرکت بتن ایجاد می کنند ولی در عوض نقل و انتقال آنها ساده تر است. توصیه می شود در نزدیکی پمپ لوله های انعطاف نا پذیر استفاده شود. و در قسمت بالا که باید لوله آزادی عمل داشته باشد از لوله های انعطاف پذیر استفاده می شود. اتصالات لوله باید محکم و بدون درز باشند زیرا شیره بتن خارج می شود. بتن پمپاژ باید پر عیار باشد در شروع یک ملات پر عیار پمپاژ می کنند تا لوله ها برای بتن ریزی آماده شوند از این ملات برای بتن کهنه و نو استفاده می توان کرد. معمولا قدرت پمپها یک متر ارتفاع معادل ۸-۱۲m طول افقی است.
طرح اختلاط بتن پمپاژی این گونه است که برای اقتصادی کردن بتن های پمپی و بهبود کار پذیری و کم کردن اصطکاک داخلی بهتر است از مصالح سنگی گرد گوشه(درشت دانه) و نیز ماسه های گرد گوشه استفاده کرد. در طرح اختلاط به روش ACI توصیه شده است که ۱۰% از حجم توده ای شن کم کرده و به همان نسبت به ماسه گرد گوشه اضافه کرد تا مخلوط ریز دانه تر گردد. در بتن های پمپاژی باید عیار سیمان بیشتر از عیار بتن معمولی باشد. توصیه  ACI این است که اسلامپ بین ۵-۱۵cm  متغیر باشد. بتنهای خیلی سفت فشار زیادی به پمپ می آورند و بتن های خیلی شل خطر جدایی دانه ها که ممکن است باعث انسداد لوله ها شود بوجود بیاورد. اگر پمپ در حین بتن ریزی از کار بیفتد حرکت مجدد بتن درون لوله امکان ندارد و باید لوله هایی که گیر دارند را باز کرده و تمیز کنیم در انتهای بتن ریزی معمولا برای تمیز کردن لوله درون لوله ها را آب می گیرند و لوله ها را با آب می شورند.
? در پروژه ای که بنده در آن حضور داشتم لوله های مورد استفاده از نوع فولادی با قطر ۱۰cm بود که در انتها  یک لوله انعطاف پذیر لاستیکی به طول ۳ متر بود و در هنگام بتن ریزی با پمپ ابتدا درون لوله ها را با دوغاب سیمان خیس کرده و بلا فاصله مورد استفاده قرار می دادند و هنگامی که بتن داخل لوله ها گیر می کرد لوله گیر کرده را باز می کردند و بتن آنرا خالی کرده و درون لوله را کاملا با آب می شستند و  دوغاب سیمان داخل لوله می ریختند. نکته مورد توجه در مورد بتن ریزی با پمپ این بود که در محل اتصال لوله ها مقداری از شیره بتن به بیرون ریخته می شد.
ویبره نمودن بتن:
یکی از کارهایی که پس از بتن‌ریزی بر روی بتن انجام می‌گیرد ویبره نمودن بتن است.
یعنی بتن باید در طول عملیات بتن‌ریزی با استفاده از وسایل مناسب ویبراتور به طور کامل متراکم شود یعنی هوای موجود در بتن تخلیه شود به طوریکه بتن بتواند کاملاً میلگردهای داخل قالب را دربرگیرد و قسمت‌های داخلی بخصوص گوشه‌های قالب را به خوبی پر کند. دو نکته که همیشه از طرف مهندس ناظر به شخص ویبره کننده گوشزد می‌شد این بود که وقتی بتن درون پی‌های شمعی ریخته می‌شود سریعاً عمل ویبره انجام شود و شلنگ ویبراتور همه جای داخل چاهک چرخانیده شود. دیگر این که قسمت زیر صفحه ستون و گوشه‌های آن و نزدیک بلت‌ها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
معمولی ترین ویبراتورها ویبراتورهای داخلی (POKER) هستند که از یک نوک لرزان که در انتهای لوله انعطاف پذیر قرار دارد تشکیل شده اند. ویبراتورهای داخلی در مختلف یافت می شوند( به قطر های معمول ۱ تا ۳ اینچ) هنگامی که از ویبراتورهای داخلی استفاده می شود سر لرزاننده را باید در فواصل ۰.۵ متری در داخل بتن فرو کرده و آنرا فقط به مدت ۵ تا ۱۵ ثانیه نگاه داشت. ویبراتور را باید حتی المقدور بصورت قائم داخل بتن هدایت کرد و اجازه داد تا ویبراتور با وزن خود به پایین فرو رود و نباید از آن بعنوان وسیله ای جهت انتقال بتن در داخل قالب و پخش کردن آن استفاده نمود. چنانچه حبابهای هوا در سطح بتن ظاهر شد و درشت دانه ها در سطح قابل رویت نبود و خطی از شیره بتن در طول قالب ظاهر شد می توان گفت بتن به اندازه کافی ویبره شده است.
نوع دیگر ویبراتورها ویبراتور خارجی می باشد که قالب را به ارتعاش در می آورد. از این ویبراتورها به ندرت استفاده می شود زیرا ارتعاش و تنشهای حاصله از این ویبراتورها بر روی قالبها در استفاده از انها محدودیت ایجاد می کند و فقط در مواردیکه امکان استفاده از ویبراتورهای داخلی موجود نباشد مثل دیوارهای با آرماتور بندی سنگین و یا تیر تیغه ها (DEEP BEAMS) از این نوع لرزاننده استفاده می شود.
ویبره زیادی  بتن به جدایی دانه ها و تشکیل لایه ای ضعیف در روی بتن منجر خواهد شد و بعبارت دیگر این حالت شبیه حالتی است که ممکن است در مخلوطی که دارای یک لایه ماسه است اتفاق بیافتد، که در چنین مخلوطی تمایل به جدا شدن دانه ها و تشکیل یک لایه ضعیفتر در رو بعلت پدیده آب انداختن (BLEEDING) وجود دارد. با ویبراسیون می توان بتن های دارای کار پذیری بین ۲.۵-۵cm  را متراکم نمود و از طرفی اگر کار پذیری مخلوطی بین ۱۲-۱۵cm  باشد نباید آنرا ویبره نمود.
? در پروژه فوق از ویبراتورهای داخلی کوچک استفاده می شد و متاسفانه عمل ویبره کردن با دقت زیادی انجام نمی شد چون قسمت پوکر را گاهی اوقات بصورت مورب و حتی افقی درون بتن فرو می بردند و همچنین مدت ویبره کردن زیاد بود که باعث جدایی دانه ها و آب انداختن بیش از حد در سطح بتن می شد و هنگام بیرون کشیدن شلنگ ویبره آنرا با سرعت زیادی در می آوردند.
صفحه ستون:
صفحه ستون یک صفحه فلزی است که دارای بلت‌ هایی برای (ریگلاژ کردن ) می‌باشد از صفحه ستون در سازه‌های اسکلت فلزی برای اتصال دادن ستون به فونداسیون استفاده می‌شود قبل از بتن‌ریزی صفحه ستون کار گذاشته می‌شود و باید تراز شود تا بعد از بتن‌ریزی حدالامکان تراز بماند. بلتهای صفحه ستون دارای رزوه‌هایی هستند که بتوان سر آنها مهره قرار داد تا برای تراز نمودن صفحه بتوان صفحه را بالا و پایین نمود. هرچه رزوه سر بلت‌ها بیشتر باشد، صفحه را می‌توان بیشتر بالا، پایین نمود تراز نمودن صفحه ستون  توسط دوربین انجام می‌شود.
یک نوع صفحه ستون دیگر نیز وجود دارد که در کارخانه به ستون جوش می‌شود و سپس پلیتهایی  بر روی فونداسیون وجود دارند به نام پد که صفحه بر روی آنها قرار می‌گیرد و کنار آن قالب‌بندی می‌شود و بتن روان غیرقابل انقباض در زیر صفحه پاشیده می‌شود.
? در کارگاهی که بنده در ان جضور داشتم دو نوع صفحه ستون استفاده می شد، صفحه ستون ده بولتی به ابعاد ۶۲×62 سانتی متر ضخامت ۲۵ میلی متر و وزن تقریبی حدود ۸۵ کیلوگرم و صفحه ستون چهار بولتی به ابعاد ۵۰×50 سانتی متر و ضخامت ۱۵ میلی متر. 
 بنده در روز ۱۸/۶/۸۵ به همراه سرپرست کارگاه مشغول تراز کردن صفحه ستون ها بودیم تراز کردن بدین صورت بود که ابتدا کارگران پیچهای بولتها را باز کرده سپس به استفاده از اهرم صفحه ها را بالا می آوردند (حدود ۱۵ سانتی متر) و زیر صفحه را با ملات ماسه سیمان کاملا پر می کردند در این هنگام دوربین را در نقطه ای خارج ار بلوک مورد نظر قرار دادیم و آنرا تراز کردیم سپس با قرار دادن میر روی چند صفحه ستون بلوک مجاور و قرائت توسط دوربین یک عدد بدست می آمد (مثلا ۱۶۰.۸ ) حال میر را روی تک تک صفحه ستونهای بلوک مورد نظر قرار می دادیم و می بایست قرائت آن صفحه با قراعتی که از بلوک مجاور بدست آورده بودیم برابر می شد اگر صفحه بالاتر بود آنرا با چند ضربه به پایین می آوردیم ولی اگر پایین تر بود با پر کردن ملات زیر صفحه آنرا بالا می آوردیم. اگر بلوکی در مجاورت بلوک مورد نظر نبود با استفاده از قراعتی که مهندس محاسب در نقشه ذکر کرده بود قراعتها را انجام می دادیم. سپس روز بعد مهرهای بولتها را سفت می کردند.
همچنین بنده در روز ۲/۶/۸۵ به همراه دو سرپرست کارگاه مشغول آکس زدن صفحه ستونها بودیم. ابتدا آکس ستونهای کناری را توسط دوربین تئودولیت مشخص می شد سپس برای آکس ستونهای داخلی با استفاده از پلان فنداسیون و مشخص بودن آکس صفحه ها در نقشه یک نفر سر متر را روی آکس صفحه کناری قرار می داد و نفر دوم آکس صفحه های داخلی که در مجاورت صفحه های خارجی بود مشخص می کرد(البته برای صفحه هایی که در یک لاین بود) برای صفحه هایی که هم ردیف با صفحه های اصلی نبود توسط ریسمان کشی این عمل انجام می شد بدین ترتیب که بین دو ستون کناری واقع در ابتدا و انتهای بلوک ریسمان می کشیدیم و  روی آکس آنها تنظیم می کردیم سپس با استفاده از اطلاعات نقشه و با استفاده از متر آکس صفحه ها را مشخص می کردیم…