مقاله ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به بیماری ام- اس

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به بیماری ام- اس دارای ۱۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به بیماری ام- اس  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به بیماری ام- اس،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ادراک بیماری در میان مبتلایان به بیماری ام- اس :

مقدمه

یکی از اختلالات ناتوانکننده عصبشناختی، بیماری
مولتیپل اسکلورزیس((MS میباشد که علاوه بر اختلالاتشریفی،
عصبی – حرکتی با علائمی چون اضطراب، ضعف و
کاهش قدرت حل مشکل بروز میکند و باعث اختلالات
جسمی و روانی متعددی میشود. مولتیپل اسکلورزیس یا
ام اس یک بیماری مزمن و ناتوانکننده سیستم عصبی
است که میلین دستگاه اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) را
تخریب میکند و به دنبال آن به تدریج بخش عضلانی بدن
توانایی خود را از دست میدهد. ام اس با علائم التهاب و
تخریب میلین مشخص میشود. ممکن است دارای سیر
پیشرونده یا توأم با عود و فروکش باشد. ضایعات ام اس
پس از تروما دومین علت شایع ناتوانی عصبی در اوایل و
فصلنامهعلمیپژوهشی/شماره۱ـبهار۱۳۹۱ Health Psychology/ Vol1. No1/ Spring 2012 اواسط بزرگسالی است و تظاهرات آن از یک بیماری
خوشخیم تا یک بیماری به سرعت پیشرونده و
ناتوانکننده متغیر است (هارسیون، .(۱۳۸۴
روانشناسیسلامت علائم مختلف این بیماری عبارتند از: فقدان ناگهانی یا
تاری دید در یک چشم، دوبینی، عدم تعادل یا اختلال
عملکرد مثانه، ایجاد اختلال حسی، ضعف، گرفتگی
عضلانی، اختلال شنوایی، خستگی، لرزش اندامها، اختلال
در دفع مدفوع و عملکرد جنسی، ضعف تعادل، فراموشی،
کاهش شنوایی، کرختی و اختلال گفتاری در این بیماران
۳۴ دیده میشود. بررسیهای لطفی و آل یاسین (۲۰۰۲) حاکی
از آن است که اختلالات حسی و بینایی شایعترین علائم

در میان مبتلایان ایرانی میباشد (رضائی، .(۱۳۸۹ انواع
بیماری ام اس چهار نوع میباشد که عبارتند از: نوع
خوشخیم، عودکننده، فروکش یابنده، پیشرونده ثانویه و
پیشرونده اولیه.
علاوه بر مکانیسمهای بیولوژیکی درگیر، عاملی که
میتواند در بیماریهای روان تنشی از جمله ام اس اثرگذار
باشد عوامل روانشناختی افراد است.
انجمن ملی مولتیپل اسکلورزیس در سال ۲۰۰۱ شیوع
این بیماری را حدود ۲/۵ میلیون نفر در دنیا اعلام کرد. ام
اسمعمولاً در بیماران بین ۲۰ تا ۴۰ سال تشخیص داده
میشود. زنان بیشتر از مردان به نسبت ۲ به ۱ به ام اس مبتلا

میشوند (وایت۱ و همکاران .(۲۰۰۴ براساس اعلام انجمن ام اس ایران، حدود ۷۰۰۰ نفر عضو این انجمن میباشند
( .(۱۳۸۶ در ایران شیوع ام اس در حدود ۱۵ تا ۳۰

نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است (بخشانی، .(۱۳۸۹ جنسیت، عوامل ژنتیک، فاصله از خط استوا (با فاصله از خط استوا

به شیوع این بیماری افزوده میشود) و وضعیت اجتماعی ـ

اقتصادی از عوامل مؤثر در افزایش شیوع این بیماری میباشد (رضایی، .(۱۳۸۹ بسیاری از نابهنجاریهای روانی

عصبی در ارتباط با ام اس هستند که عبارتند از: افسردگی،

سرخوشی، اختلالات دو قطبی، گریهها و خندههای نابهنجار، روان پریشی، اختلال در توجه، پردازش اطلاعات، عملکرد اجرایی، تمرکز، یادگیری و حافظه (بخشایی و

همکاران، .(۱۳۸۹ آنچه این بیماری مزمن را در حوزه روانپزشکی حائز اهمیت میسازد طیف وسیع جنبههای عصبی ـ روانپزشکی این اختلال است. در بررسیهای

انجام شده حدود ۵ درصد از بیماران اختلالات حاد

روانشناختی را بروز میدهند که این میزان در بررسی سلطانزاده (۱۳۸۳) در حدود ۱ درصد بوده است. از شایعترین علائم روانشناختی در بیماران ام اس، افسردگی، خستگی، اضطراب را میتوان نام برد که به میزان قابل توجهی به ناتوانیها و وضعیت نامناسب زندگی در این بیماران مربوط میشود. در ۸۰ درصد از این بیماران خستگی یکی از علائم اصلی را تشکیل میدهد و در طول روز بدتر میشود. وقوع افسردگی و همچنین بروز علائم بیماری تابع شدت بیماری، محل گرفتاری ضایعات، نوع علائم نورولوژیک و شدت ناتوانی بیمار است و افسردگی موجب ناتوانی بیشتر بیمار و وخامت بیشتر بیماری

میگردد. یوسفیپور و راسخی در مطالعهای در سال

(۲۰۰۲)، ۶۷ درصد ابتلا به افسردگی را در میان زنان مبتلا به ام اس گزارش نمودند. مطالعات حاکی از آن است،

علاوه بر خستگی و اختلالات خلقی طیف وسیعی از

علائم روانپزشکی نظیر سایکوز، سندرمهای هذیان،

اضطراب، اختلالات شخصیت و اختلالات شناختی نیز

میتواند در مبتلایان به ام اس تظاهر نمایند. تغییرات

۱ Waight

ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ;

شخصیت نیز در این بیماران شایع است و ۲۰ الی ۴۰

درصد از مبتلایان به ام اس آشکارا دچار افزایش تحریک-

پذیری یا بیاحساسی به عنوان تغییرات ثانویه شخصیت

میشوند. بیماری ام اس از طریق ایجاد افسردگی، تغییرات شناختی و شخصیتی و مهار گسیختگی ناشی از آن میتواند

به عنوان یک اختلال در محور III به صورت یک عامل

خطرساز در خودکشی محسوب شود.

با توجه به شیوع بیماری در سنین جوانی، این بیماری

میتواند با کاهش عملکرد فردی و اجتماعی و مشکلات

عاطفی و روانی همراه باشد و با سیر بیماری و عدم کنترل مناسب آن نگرانی، اضطراب و افسردگی را دو چندان کند،

آنچه در برخورد با چنین بیماری ضروری به نظر میرسد پرداختن به مسائل روانشناختی بیماران مبتلا به ام اس و مشکلات عاطفی است که بیماران با آن روبرو هستند

(الیس، ۱۹۹۸ به نقل از رشیدی، .(۱۳۸۵

بیشتر بررسیها در مبتلایان به بیماری ام اس بر مشکلات مرتبط با بعد جسمانی تمرکز داشته و جنبههای شناختی و روانشناختی را نادیده گرفتند (فینتسین۲، ۲۰۰۴؛

دیاموند۳، جانسون۴، کافمن۵ و گروز۶، (۲۰۰۸

تحقیقات چیاراوالوتی۷ و دلاکو(۲۰۰۸) ۸ حاکی از آن است که در مبتلایان به ام اس مشکلات روان شناختی منبع اصلی ناتوانیها، آسیبهای اجتماعی و پایین آمدن کیفیت زندگی این افراد میشود (بیرامی، .(۱۳۸۹
کیفیت زندگی مربوط به سلامت، جنبههایی از زندگی را مدنظر قرار میدهد که بیشتر تحت تأثیر بیماری یا سلامت میباشند. در یک تعریف کلی میتوان گفت که کیفیت زندگی مربوط به سلامت بستگی به میزان تأثیرپذیری سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی فرد از یک بیماری یا

درمان آن دارد (سلا۹، .(۱۹۹۵ در این تعریف بر ذهنیت فرد

۲ Feinstein 3. Diamond 4. Johnson 5. Kaufman 6. Graves 7. Chiaravalloti 8. Deluca 9. Cello

و چند بعدی بودن کیفیت زندگی تأکید میشود

(آرونسون۱۰، .(۱۹۸۸ کیفیت زندگی مربوط به سلامت

معرف نوعی برداشت ذهنی از بیماری یا درمان آن است. به

همین دلیل، بیماران با وضعیت سلامت مشابه، به علت تفاوتهای فردی مربوط به توقعات و راهبردهای مقابلهای،

ممکن است کیفیت زندگی همسان نداشته باشند. حیطه

جسمانی به درک بیمار به توانایی انجام فعالیتهای روزانه و انرژی بیمار بستگی دارد. حیطه اجتماعی به انزوا،

وابستگی، سطح روابط با خانواده و بستگان و شرایط دیگر

محیطهای اجتماعی دیگر وابسته است و بالاخره حیطه روانی آن در اشتراک با مفاهیم روانی و هیجان است و

مسائلی چون ترس، خشم، سعادت، خوشی و اضطراب مطرح میشود (جرگه، .(۱۳۸۸

ذکر این نکته لازم است که در بررسی کیفیت زندگی، ارزیابی نگرش فرد درباره عملکردش در چندینبعد از زندگی (نوربرگ و همکاران، (۲۰۰۹ و ارزیابی اینکه به اعتقاد شخص کدام عوامل نقش بیشتری در کیفیت زندگی وی دارند، از اهمیت اساسی برخوردار است. در اغلب مطالعات این ابعاد شامل سلامت جسمانی، روانی، هیجانی، اجتماعی، احساس ذهنی سلامتی و توانایی کارکردن است

(کورال۱۱ و همکاران، ۲۰۰۹؛ آلبرت۱۲ و همکاران .(۲۰۱۰

بنابراین کیفیت زندگی مرتبط با سلامت شامل ارزشی است که فرد علیرغم تأثیری که بیماری، جراحت یا درمان بر کنشوری، ادراکات و فرصتهای اجتماعی وی دارند، برای زندگی خویش قائل است (آل اکور، قادر و شاتناوی،

.(۲۰۱۰

کیفیت زندگی شرایطی است که خوب زیستن را امکانپذیر میسازد به نحوی که فرد در یک وضعیت مناسب جسمی، روانی و اجتماعی قادر به انجام فعالیتهای روزمره باشد و بیمار نیز از کارآیی درمان، کنترل بیماری و یا بازتوانی احساس رضایت نماید. کیفیت زندگی شامل تمام عملکردهای زندگی مانند عملکرد احساسی، فیزیکی،

۱۰ Aarnoson 11. Coral 12. Albert

۲۰۱۲SpringNo1/.Vol1Psychology/Health 1391 بهار ـ۱شماره /پژوهشی علمی فصلنامه سلامت شناسیروان

۳۵

علیرضا آقایوسفی، فرهاد شقاقی، مهدی مهستانی، زیبا برقی ایرانی

روانشناسیسلامت فصلنامهعلمیپژوهشی/شماره۱ـبهار۱۳۹۱ Health Psychology/ Vol1. No1/ Spring 2012

۳۶

شیمیایی، درد، خستگی و غیره است. سازمان بهداشت

جهانی کیفیت زندگی را به عنوان »ادراک فرد از موقعیت

زندگی خود در زمینه فرهنگ و نظامهای ارزشی که در آن زندگی میکند و در رابطه با اهداف، انتظارات، معیارها و

دل مشغولیها« تعریف کرده است. کیفیت زندگی یک

اصطلاح مورد استفاده در تعدادی از رشتههای علمی با تعاریف و مفهومسازیها از حالات سلامت تا
رضایتمندی زندگی و از مالکیت ویژگیهای مطلوب از

لحاظ اجتماعی مؤثر است. این تعریف مفهوم وسیعی است که به شیوه پیچیدهای توسط سلامت جسمانی، وضعیت

روانشناختی، سطح استقلال و روابط اجتماعی فرد و ارتباط

آنها با خصوصیات بارز محیطشان تحت تأثیر قرار میگیرد.

کیفیت زندگی به مثابه رضایت فرد از زندگی و محیط

پیرامونی تعریف میشود که نیازها و سایر عوامل ملموس و

غیرملموس را که بر بهزیستی همه جانبه فرد تأکید دارند، دربرمیگیرد (گشتاسبی، .(۱۳۸۳
سرمایه روانشناختی سازه مفهومی زیرمجموعهای از

روانشناسی مثبتگرا است که با ویژگیهای زیر مشخص میشود: الف) باور فرد به تواناییهایش برای دستیابی به

موفقیت در انجام وظایف معین (خودکارآمدی)؛ ب) ایجاد

اسنادهای مثبت در مورد موفقیتهای اکنون و آینده

(خوشبینی)؛ ج) داشتن پشتکار در دنبال کردن اهداف و

پیگیری راهکارهای لازم برای رسیدن به موفقیت

(امیدواری)؛ و د) تحمل کردن مشکلات و بازگشت به سطح معمولی عملکرد و حتی ارتقای از آن تا دستیابی به موفقیتها (لوتانز۱۳ و همکاران، ۲۰۰۴؛ به نقل از انعامی،

.(۱۳۸۹ حفظ امید به زندگی و افزایش آن از مسائل مهم در همه سنین و برای همه اقشار است. منظور از امید به زندگی تعداد سالهایی است که هر فرد انتظار دارد زندگی کند.

امید علائم و آثار متعددی به جای میگذارد. از نظر جسمی فرد امیدوار پرانرژی بوده و زندگی را توأم با خوشی، رفاه و سلامت سپری میکند و فردی است مدعی، زنده و با

۱۳ Lotans

آمادگی عالی برای مقابله با خطرات. از نظر احساس

خوشبینی، شادابی، آرام، هماهنگ، باوقار، عاری از

اضطراب و احساس گناه و عصبانیت است. از نظر هوشی او فردی است هوشیار، واقعبین و همچنین دارای تفکر،

آزادی انتخاب و کنترل زندگی است. دربعد اجتماعی

متمایل به برقراری ارتباط و فعالیت با دیگران است و در بعد روانی دارای فلسفه معنیدار و هدفمند در زندگی

است.

باورهای خودکارآمدی که از سال ۱۹۷۷ توسط بندورا وارد ادبیات روانشناسی گردید شامل یکی از مجموعه

باورهای فرد است که نقش اساسی در برقراری تعادل در

زندگی آدمی و بالابردن کیفیت زندگی انسانها ایفا میکند

(رضایی، .(۱۳۸۳ به نظر بندورا(۲۰۰۲) ۱۴، نحوه رفتار افراد

را اغلب بهتر میتوان از روی باورهایی که آنها در مورد

قابلیتهایشان دارند یعنی از روی خودکارآمدی آنها پیشبینی کرد تا از روی قابلیتهایی که آنهاواقعاً دارند و

افراد همانی هستند که میاندیشند (امیرفرهنگی، .(۱۳۸۹

یافتههای ویلیام۱۵ و همکاران (۲۰۰۸) نشان میدهد که خودکارآمدی با هوش هیجانی و عملکرد بهتر در زمینههای

خودتنظیمی، ابراز وجود، استقلال، همدردی با دیگران،

کنترل و خوشبینی رابطه دارد. یافتههای بندورا و همکاران

(۱۹۹۹) بیانگر این نکته است که از یک سو خودکارآمدی

پایین با راهبردهای مقابله هیجانمدار، اضطراب و ناراحتی،

افسردگی و علائم روانتنی مشخص میگردد، و از سوی دیگر خودکارآمدی بالا با راهبردهای مقابلهای مسئلهمدار، جستجوی حمایت اجتماعی و خوشبینی رابطه دارد. یک مؤلفه روانشناختی که طی دهه اخیر در حیطه بهداشت روانی همواره مطرح بوده است، خوشبینی میباشد. بر طبق مدل شییر و کارو(۲۰۰۲) ۱۶ خوشبینی و بدبینی به ترتیب به عنوان انتظار نتایج فراگیر مثبت و منفی تعریف شده و تعیینکنندههای مهم سازگاری هستند. خوشبینها

۱۴ Bandura 15. William 16. Scheier & Corver

ارتباط کیفیت زندگی و سرمایه روانشناختی با ;

بر این باور هستند که ناملایمات میتوانند به شیوه موفقیت-

آمیزی اداره شوند، اما افراد بدبین انتظار بدبختی دارند که

این تفاوت در نگرش نسبت به ناملایمات در شیوههای مقابله با فشار روانی افراد تأثیر میگذارد. پژوهشهای

متعدد بیانگر این نکته است که خوشبینی با ناراحتی کمتر

(یالی۱۷، (۲۰۰۲ و عملکرد شغلی بالا (بگلی و همکاران،

(۲۰۰۰ ارتباط مثبت دارد. خوشبینی یا به عبارت دیگر

گرایش به اینکه در زندگی تجارب خوب رخ خواهند داد،

به عنوان یک صفت شخصیتینسبتاً پایدار تعریف شده است که نوع رفتارهای فرد را تعیین میکند (شییر و
کارور، .(۲۰۰۲ این ساختار بر رفتاری که افراد در مقابله با

تجارب استرسزا دارند و موفقیت در آنچه آنها در زندگی با آن مقابله کردهاند، تأثیر دارد. یک شخص با جهتگیری

خوشبینانه به آینده، موقعیتهای استرسزا را با دیدی

مثبت ارزیابی میکند و محاسبه خوبی از تواناییهایش برای گذراندن مشکلات دارد سلیگمن (۱۹۹۸) خوشبینی را به

جای یک صفت شخصیتی گسترده، به عنوان یک سبک

تبیینی تعریف کرده است. بر طبق این دیدگاه، افراد خوش-

بین رویدادها یا تجربههای منفی را با نسبت دادن علت آنها

به عوامل بیرونی، گذرا و خاص تبیین میکنند بر عکس

بدبینها رویدادها یا تجربههای منفی را با نسبت دادن علت آنها به عوامل درونی، ثابت و کلی مثل شکست شخصی

تبیین میکنند (پورافکاری، .(۱۳۸۹ بنابراین افراد خوشبین

تمایل دارند در مورد آینده احتمالات مثبت را در نظر بگیرند و بیشتر از راهبردهای مقابلهای مسئلهمدار برای مواجهه با مشکلات استفاده نمایند. در شرایطی که این راهبردها فایدهای در بر نداشته باشند (مثل شرایط غیرقابل کنترل) افراد خوشبین بیشتر از راهبردهایی نظیرپذیرش موضوع، شوخ طبعی و بازنگری مثبت استفاده میکنند

(شییر و کارور، .(۲۰۰۲ در نتیجه به نظر میرسد که خوشبینی نقش مهمی در سازگاری افراد با موقعیتهای فشارزا ایفا میکند. خوشبینی رابطه مهمی با کاهش

۱۷ Yali

اضطراب در افراد شاهد حوادث هوایی (دوگال۱۸، (۲۰۰۱،

قربانیان سوانح (ولدن۱۹ و کلبر، (۲۰۰۶ و افراد مبتلا به فشار

خون (رایکونن و ماتیوس۲۰، (۲۰۰۲ دارد.

یکی دیگر از متغیرهای مهم در تحقیقات روانشناسی

که جزء ویژگی شخصیتی افراد به شمار رفته و از جمله

عوامل درونی در پیشگیری و مقابله با اثرات تنیدگی میباشد تابآوری است. تابآوری به زبان ساده عبارت

است از تطابق مثبت به شرایط در مواقع ناگوار (والر۲۱،

.(۲۰۰۱ تابآوری در مورد کسانی به کار میرود که در معرض خطر قرار میگیرند ولی دچار اختلال نمیشوند. از

اینرو شاید بتوان نتیجهگیری کرد که مواجهه شدن با خطر

شرط لازم برای آسیبپذیری هست اما شرط کافی نیست

(گارزی۲۲، ۱۹۹۱، راتر، ۱۹۸۷؛ ورنر، ۱۹۸۹؛ به نقل از زرین

کلک؛ .(۱۳۸۹ افراد تابآور قادرند احساس

خودکارآمدیشان را حفظ کرده و شرایط را ارزیابی کنند، تعهد به اهدافشان را تقویت نمایند و رفتار انگیزشی را

افزایش دهند و در نتیجه پیشرفت بالایی را کسب نمایند

(ایساکسون، .(۲۰۰۲ لونتال و نرنز ۱۹۸۳)، به نقل از شارپ و کوران، (۲۰۰۶ مدل خودتنظیمگری را که به تبیین بیماری

در زمان تشخیص و در طول بیماری میپردازد، مطرح

کردند. این مدل، رفتارهای سالم را نتیجه ادراک چندوجهی

و پیچیده بیماری میداند. براساس این مدل، فرد نقشی پویا