مقاله مقایسه تأثیر گروه درمانگریمبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله مقایسه تأثیر گروه درمانگریمبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن دارای ۱۸ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مقایسه تأثیر گروه درمانگریمبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مقایسه تأثیر گروه درمانگریمبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله مقایسه تأثیر گروه درمانگریمبتنی بر اصلاح سبک زندگی و گروه درمانگری شناختی در مدیریت وزن و ارتقای کیفیت زندگی زنان دارای اضافه وزن :

مقدمه فرهنگی و سیستمهای ارزشی که در آن زندگی میکند و در
اضافه وزن۱ و چاقی۲ تهدیدی جدی برای سلامتی ارتباط با هدفها، انتظارها، استانداردها و نگرانیهای وی
محسوب میشوند (پری و کورسیکا، .(۲۰۰۶ شیوع چاقی تعریف شده است WHO)،.(۱۹۹۴ در کشورهای غربی و
به طور جهانی در حال افزایش است (اگدن، ۲۰۱۰ و آسیایی این نگرانی گسترش یافته است که به واسطه ابتلا به
کوسزمارسکی، فلگال، کمبپل و جانسون، (۱۹۹۴، به چاقی و اضافه وزن؛ خطر شیوع، مرگ و میر و ناخوشی
طوریکه این پدیده در ۲۰ سال گذشته افزایش زیادی همراه با آنها افزایش یابد (ونگ، ثورتون، راسل و همکاران،
داشته است ۳WHO)، (۱۹۹۷ و هیچگونه شواهدی دال ۱۹۹۴؛ جیمز، لیچ، کالامارا و شایقی، ۲۰۰۱ و هوآنگ،
بر کند شدن روند صعودی آن وجود ندارد (ماگاری، دانیلز فرانگاکیس و وو، (۲۰۰۶ و از آنجا که چاقی و اضافه وزن
و بولتون، .(۲۰۰۱ شیوع چاقی در میان ایرانیان بالاتر از ۱۸ یکی از نگرانیهای عمده سلامتی محسوب میشوند؛ این
سال %۲۱/۵ گزارش شـده است که این میـزان در میان اعتقاد وجود دارد که ابعاد مختلف کیفیت زندگی شامل
زنان ایـرانی (%۲۷/۳) بیشتـراز مردان ایرانـی (%۱۳/۷) سرزندگی۵، درد بدنی و حتی کنشوری اجتماعی را تحت
است (میرزازاده، صادقیراد، حقدوست و همکاران، تأثیر قرار میدهند (روس، میلسوم، ریکل و همکاران،
.(۲۰۰۹ .(۲۰۰۹
همچنین به گزارش اگدن، کلمنتی و آیلوین (۲۰۰۶) تأثیر چاقی و اضافه وزن روی تخریب کیفیت زندگی و
درصد همابتلایی چاقی با سایر بیماریها از سال ۱۹۹۱ به بهزیستی مرتبط با سلامت توسط یانسی،اُلس، وستمن و
بعد سه برابر شده است. به این معنا که چاقی باعث ایجاد همکاران (۲۰۰۲)؛ فاین،کُلدیتز، کوآکلی و همکاران
عوارض جسمی نظیر بیماریهای قلبی- عروقی، دیابت، (۱۹۹۹)؛ پیترز، بارندرگت، ویلکنز و همکاران (۲۰۰۳)؛
آسیبدیدگی مفاصل، کمر درد، انواع سرطان، پرفشاری کورت و کلارک (۲۰۰۵)؛ کاتس، مکهورنی و ادکینسون
خون و افزایش میزان مرگ و میر میشود (اگدن، (۲۰۰۷ و (۲۰۰۰) وکُلوتکین، هد، هامیلتون و تیسه (۱۹۹۵) نشان
پیامدهای روانشناختی آن نیز شامل کاهش سطوح حرمت داده شده است. سونگ، پارک، یون و همکاران (۲۰۱۰) نیز
خود، ضعف تصویر خود (خود پنداره)۴، کاهش کیفیت نشان دادهاند که کیفیت زندگی مرتبط با چاقی در زنان
زندگی، افزایش امکان ابتلا به اختلالهای افسردگی، دو کمتر از مردان است و زنان دارای اضافه وزن، کیفیت
قطبی، حمله وحشتزدگی، بازار هراسی است (اگدن، زندگی مرتبط با سلامت کمتری را نسبت به زنان دارای
.(۲۰۰۷ وزن بهنجار گزارش میکنند. در مطالعه ایرنرسون،
به این ترتیب کاهش کیفیت زندگی یکی از پیامدهای فریسمن، فراستل و همکاران (۲۰۱۰) نیز نشان داده شد که
روانشناختی چاقی است (اگدن، .(۲۰۰۷ کیفیت زندگی به رفتارهای برانگیزاننده چاقی، باعث تخریب کیفیت زندگی
صورت ادراک فرد از وضعیت زندگیاش با توجه به بافت مرتبط با سلامت، سرزندگی، کنشوری اجتماعی وخُلق
میشوند. بنابراین افراد چاق در مقایسه با افراد دارای وزن
۱ overweight بهنجار؛ کنشوری و بهزیستی ضعیفتری دارند که این
۲ obesity
۳. World Health Organization
۵. vitality
۴. self- image

مقایسه تأثیر گروه درمانگری مبتنی بر اصلاح سبک ;

ضعف در حوزه جسمانی بیشتر از جنبههای روانی است.

در مطالعات همهگیرشناسی نیز مشخص شده است که

افراد دارای اضافه وزن و چاقی؛ بهزیستی جسمانی و هیجانی کمتری در مقایسه با افراد دارای وزن بهنجار دارند

د) ل، پترسون و استوارت- براون، ۲۰۰۰؛ لارسون،

کارلسون و سولیوان، ۲۰۰۲ ونلینگرکه، ژانسن، جان و گروپ، .(۲۰۰۷

با در نظر گرفتن چنین شرایطی، برونداد مشخص درمان

را میتوان از طریق تأثیر آن روی زندگی روزمره بیمار و

بهزیستی او به دست آورد (سولیوان، کارلسن، اسجستروم و تافت، (۲۰۰۱ و ارزیابی میزان بهبود کیفیت زندگی پس
از مداخلههای مدیریت وزن در افراد دارای اضافه وزن و چاقی باید یکی از اهداف درمانگرانه تلقی گردد (سولیوان و همکاران، .(۲۰۰۱

تاکنون برنامههای درمانی مختلفی به منظور درمان چاقی

و اضافه وزن و پیشگیری از مشکلات سلامتی مرتبط با آنها طراحی شده است که در اغلب این برنامههامشخصاً روی

کاهش دریافت انرژی و تحریک فعالیت بدنی تأکید شده

است (وریژ، جانسنا، مولکنسا و همکاران، .(۲۰۰۹ در حالی که بسیاری از پژوهشگران نظیر گارنر و وولی (۱۹۹۱)؛

جفری، اپستین، ویلسون و همکاران (۲۰۰۰)؛ و ویلسون

(۱۹۹۴) معتقدند این مداخلهها در طولانیمدتنسبتاً

ناکارآمد واقع میشوند، چرا که مطالعات پیگیری بیانگر

میزان بالای بازگشت وزن و چاقی هستند (وریژ و همکاران، .(۲۰۰۹ تلاش برای کاهش وزنتقریباً در اکثر
این افراد مانند تلاشهای قبلی برای رژیم گرفتن بدون

موفقیت باقی میماند و در نتیجه به ایجاد چرخه نامطلوب کاهش و افزایش وزن منتهی میشود (وریژ و همکاران،

.(۲۰۰۹

با توجه به تأثیر چاقی روی مؤلفههای زیستی؛ چاقی و

اضافهوزن از مشکلات مرتبط با رفتارهای غذا خوردن

محسوب میشوند (اگدن، (۲۰۱۰ که نقش روانشناسی را

در روند تحولی این پدیدهها برجسته میکند (اگدن، .(۲۰۰۷

به گونهای که عوامل روانشناختی در شروع (به عنوان مثال،

باورهای سلامت، رفتارهای سلامت، شخصیت، مکانیزم-

های مقابلهای)، پیشرفت (یعنی پیامدهای روانشناختی، سازگاری، رفتارهای سلامت) و طول عمر (یعنی رفتارهای
سلامت، مکانیزمهای مقابلهای، کیفیت زندگی) افراد دارای

اضافه وزن و چاق نقش دارند. علاوه بر این نتایج مأیوس-

کننده درمانهای سنتی چاقی، برخی از متخصصان را بر آن داشت تا کمتر به طور صرف روی کاهش وزن تمرکز کنند و بیشتر روی تغییرات روانشناختی مثبت با به کارگیری درمانگریهای روانشناختی متوسل شوند (نائوتا، هاسپرز، کوک و ژانسن، ۲۰۰۰ و نائوتا، هاسپرز و ژانسن، .(۲۰۰۱

این اعتقاد وجود دارد که استفاده از درمانگریهای روان-

شناختی باعث کاهش مشکلات روانشناختی همآیند با چاقی میشوند و در طولانیمدت، باعث تسهیل کاهش
وزن میگردند. به طوری که کاربرد چنین درمانگریهایی از

نقطهنظر روانشناختی مزایای بیشتری نسبت به راهبردهای رادیکال کاهش وزن دارند (نائوتا و همکاران، ۲۰۰۰ و
نائوتا و همکاران، (۲۰۰۱ و ابقای وزن کاهش یافته را

امکانپذیر میسازند (استاهره و هالستروم، ۲۰۰۵ و استاهره،

تارنل، هاکانسون و هالستروم، .(۲۰۰۷

دلیل مهمتر در کاربرد درمانگریهای روانشناختی مدیریت وزن، تأثیر مداوم و شناخته شده آنها و همچنین

توانایی این نوع درمانگریها در پیشگیری از بازگشت این

مشکل یا بیماری است (بک، ۲۰۰۵؛ هولون، ۲۰۰۳ و

تایلور، (۲۰۰۶؛ به این معنا که درمانگریهای روانشناختی باعث کاهش خطر عود اختلالهای مزمن میشوند

(هولون، ۲۰۰۳ و تایلور، ۲۰۰۶؛ وریژ و همکاران، .(۲۰۰۹

۲۰۱۲SpringNo1/.Vol1Psychology/Health 1391 هارب ـ۱شماره /پژوهشی علمی فصلنامه سلامت شناسیروان

۷۷

مژگان آگاه هریس، احمدعلیپور، مسعود جان بزرگی، الهام موسوی، شهناز نوحی

روانشناسیسلامت فصلنامهعلمیپژوهشی/شماره۱ـبهار۱۳۹۱ Health Psychology/ Vol1. No1/ Spring 2012
۷۸

در دهههای اخیر بستههای درمانی مختلفی طراحی شدهاند

که از جنبههای مختلف به مسئله وزن، چاقی و همچنین

رفتارهای نارساکنشور غذا خوردن پرداختهاند که از میان آنها میتوان به برنامه مدیریت وزن مبتنی بر اصلاح سبک

زندگی LEARN (برونل، ۱۹۹۴؛ ۲۰۰۰؛ و (۲۰۰۴ و

درمانگری شناختی راهحل رژیم غذایی بک b)،۲۰۰۷ a و (۲۰۰۸ اشاره کرد. تأثیر سودمند درمانگریهای روان-

شناختی در چندین اختلال از جمله اختلالهای خوردن

ثابت شده است (ویلسون، (۱۹۹۹؛ اما در افراد چاق غیرمبتلا به اختلالهای خوردن (نظیر افراد چاقی که دارای

همه معیارهای اختلال خوردن نیستند) و افراد دارای

اضافهوزن اثرات پایای این نوع درمانگریها کمتر مطالعه

شدهاند (نظیر فوریت، ۱۹۷۷ و استولیه و جوردن، .(۱۹۸۴

بنابراین با توجه به آنچه گفته شد این پژوهش بر آن

است تا تأثیر این دو درمانگری روانشناختی را در کاهش

وزن و ارتقای کیفیت زندگی و بهزیستی مرتبط با چاقی زنان دارای اضافه وزن و چاق (که درصد ابتلای آنها در
جامعه بیشتر است) را مورد بررسی و مقایسه قرار دهد.

روش

الف- جامعه آماری و گروه نمونه: جامعه آماری این

پژوهش را کلیه زنان دارای اضافه وزن و چاق ساکن شهر

تهران تشکیل دادند. به منظور نمونهگیری پس از درج

آگهی مدیریت وزن با استفاده از راهبردهای روانشناختی

در بردهای تبلیغاتی مراکز مختلف سلامت از میان داوطلبان براساس معیارهای ورود (داشتن BMI بالای ۲۵، مؤنث
بودن، عدم یائسگی یا بارداری و غیره) و معیارهای خروج

(داشتن اختلالهای روانی نظیر اختلال شخصیت، دوقطبی یا اختلال وسواسی- اجباری، ابتلاء به بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت، کمکاری تیروئید، پرفشاری خون
(Bp 160/100mmHg) و غیره)، ۲۶ نفر انتخاب و به

صورت تصادفی در ۲ گروه درمانگری شناختی و آموزش اصلاح سبک زندگی جایگزین شدند (هر گروه شامل ۱۳
نفر).

ب- روش اجرا: پس از ارزیابی اولیه، کلیه شرکتکنندگان قبل، پس از پایان هر مداخله و سه ماه بعد از پایان مداخله
به گویههای پرسشنامه کیفیت زندگی و بهزیستی مرتبط با

چاقی پاسخ دادند. همچنین قد، وزن و BMI آزمودنیها در وضعیت ناشتا، با حداقل پوشش، بعد از اجابت مزاج

قبل از شروع مداخله، پایان ماههای چهارم و هفتم اندازه-

گیری شدند. سپس افراد هر گروه براساس پروتکل درمان و تعداد جلسات آن توسط درمانگر آموزش دیدند. در برنامه آموزش اصلاح سبک زندگی که توسط برونل

۱۹۹۴)؛ ۲۰۰۰ و (۲۰۰۴ طراحی شده است، اصلاح سبک زندگی، ورزش، تغییر نگرشها، اصلاح روابط اجتماعی و

رژیمغذایی مد نظر است (برونل، ۱۹۹۴؛ ۲۰۰۰ و .(۲۰۰۴

این برنامه در ۱۶ جلسه ارائه میشود که جلسات آن به صورت هفتگی در ۹۰ دقیقه برگزار میشود. در این برنامه

مهارتهای خود- نظارتگری غذا خوردن، کنترل محرک

و دریافت کالریهای پنهان، شکلدهی رفتارهای سالم غذا خوردن و رفتارهای اجتماعی، اصلاح زنجیرههای رفتاری

معیوب، خود- پاداشدهی، آموزش تغذیه، محاسبه کالری-

ها، مدل ABC رفتار (پیشایند- رفتار- پیامد)، هدایت

خودگوییهای نارساکنشور، پیشگیری از لغزش، عود و

فروپاشیدگی براساس برنامه آموزش داده میشوند.

پروتکل مداخلهشناختی براساس راه حل رژیم بک a)

و ۲۰۰۷ b و (۲۰۰۸ برنامهای ۱۰ جلسهای است که به

صورت هفتگی طی ۹۰ دقیقه برگزار میشود. رئوس مطالب این برنامه شامل آشنایی با منطق درمان، آشنایی با افکار مخرب و مخالفورزی با آنها، آشنایی با الگوی

ABC، تنظیم هدف، شروع رژیم غذایی و بررسی افکار

مقایسه تأثیر گروه درمانگری مبتنی بر اصلاح سبک ;

مخرب مرتبط با رژیم گرفتن، پاسخ دادن به افکار تخریبی،

غلبه بر چالشها و افکار مخرب باقیمانده، تنظیم و ایجاد

مهارتهای جدید، چگونگی توقف کاهش وزن و شروع ابقای وزن جدید و ارزشیابی و جمعبندی است (بک،

۱۳۹۰زیر چاپ؛ ترجمه آگاههریس، علیپور، جانبزرگی

و گلچین).

همچنین، فعالیت بدنی هر دو گروه به شکل پیادهروی

با سرعت متوسط به مدت۳۰ دقیقه در هر روز تجویز شد.

همچنین میزان کالری دریافتی آزمودنیهای هر دو گروه با توجه به سطح سوخت و ساز پایه بدن که توسط دستگاه

OMRON محاسبه شده بود با کسر ۸۰۰ کالری از آن،

با استفاده از نرمافزار برنامه غذایی فاوا با توجه به شش

گروه اصلی هرم غذایی توسط کارشناس تغذیه تجویز شد.

ج- ابزارهای پژوهش: .۱ پرسشنامه کیفیت زندگی مرتبط

با چاقی و بهزیستی مرتبط با چاقی ۶(ORWELL97)

(مانوسسی، ریکا، بارسیولی و همکاران، :(۱۹۹۹ این

پرسشنامه دارای ۱۸ گویه است که گویههای آن در مقیاس

لیکرت از ۰-۳ نمرهگذاری میشوند و دارای دو زیر مقیاس مرتبط با وقوع(ORWELL97-O) 7 و مناسبت
نشانهها(ORWELL97-R) 8 است. طراحان پرسشنامه همبستگی آزمون- بازآزمایی این مقیاس را برابر با ۰/۹۲ (P<0/01) و آلفای کرونباخ را برای نمره کل ۹۷

ORWELL برابر با ۰/۸۳ گزارش کردند (مانوسسی و همکاران، .(۱۹۹۹ گروه پژوهشگران این پژوهش در یک

مطالعه ضربتی (پایلوت) روی ۱۳۳ شرکتکننده ایرانی با

میانگین ۳۰ سال (SD=7/63) که دارای اضافهوزن و چاقی

BMI) در دامنه ۲۵ تا (۴۲/۵ بودند، آلفای کرونباخ را برای

نمره کل ORWELL97 برابر با ۰/۹۰۴، ۰/۸۶ برای

زیرمقیاس O و ۰/۷۸ برای زیرمقیاس R محاسبه کردند. BMI .2 آزمودنیهای پژوهش با استفاده از دستگاه

دیجیتالی اندازهگیری ترکیب بدنیOmron 9 ساخت ژاپن

و با دقت ۰/۱ در حالت ناشتا و بعد از اجابت مزاج اندازه-

گیری شد.

د- روش تجزیه و تحلیل دادهها: دادههای این پژوهش

با استفاده از نسخه شانزدهم نرمافزار آماری SPSS و با استفاده از روشهای آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف
استاندارد و آمار استنباطی نظیر آزمونهای بررسی

مفروضههای لازم جهت تحلیل واریانس با اندازهگیری

مکرر تجزیه و تحلیل آماری شدهاند.

یافتهها

در جدول ۱ ویژگیهای توصیفی سن و قد شرکتکنندگان پژوهش به تفکیک گروه ارائه شده است. همانگونه که در
جدول ۱ مشاهده میشود، میانگین سن ۲۷ سال و ۳ ماه و

۲۹ روز (با انحراف استاندارد ۵/۴۸ سال) است. دامنه سنی از ۲۰ تا ۴۳ سال گسترده شده است. میانگین قد ۱۵۹/۸۳

سانتیمتر و با انحراف استاندارد ۵/۳۲ سانتیمتر است که

در دامنهای از ۱۴۶ تا ۱۶۸ سانتیمتر گسترده شده است.

لازم به ذکر است میانگین وزن پژوهش قبل از مداخله

۷۷/۹۳ کیلوگرم (با انحراف استاندارد (۱۱/۴۷Kg بود که در دامنهای از ۶۰/۹۰ تا ۱۰۲/۴۰ کیلوگرم گسترده شده بود.

۲۰۱۲SpringNo1/.Vol1Psychology/Health 1391 هارب ـ۱شماره /پژوهشی علمی فصلنامه سلامت شناسیروان

۷۹