مقاله شیوههای علمی و اثربخش پلیس در اجرای فریض? امر به معروف و نهی از منکر

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله شیوههای علمی و اثربخش پلیس در اجرای فریض? امر به معروف و نهی از منکر دارای ۳۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله شیوههای علمی و اثربخش پلیس در اجرای فریض? امر به معروف و نهی از منکر  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله شیوههای علمی و اثربخش پلیس در اجرای فریض? امر به معروف و نهی از منکر،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله شیوههای علمی و اثربخش پلیس در اجرای فریض? امر به معروف و نهی از منکر :

۱مقدمه و طرح مسئله

جوامع بشری همواره با خطر سقوط در گردابهای فساد و ظلم و تباهی مواجهند و انسانها در معرض

تیرهای هوای نفس و شیطان قرار دارند. اسالم در مبارزه با فساد و استمرار آن و هوشیاری نسبت به دشمنان
از یکسو و محافظت و رهایی پیروان خویش، آموزهها و راهبردهایی را پیش بینی کرده است که هم

از جنبهپیشگیرانه بدان توجه میشود و هم از جنبه مصون ماندن آنان در برابر خطرات و آفات فردی

ّ
و گروهی، مورد اهتمام جدّی قرار میگیرد که فریض امر به معروف و نهی از منکر یا همان مشارکت
عمومی و نظارت همگانی از جمل این راهبردهاست.
امر به معروف و نهی از منکر از اصول عملی اسالم و از اساسیترین و بنیادیترین فرائض دینی است

که از یک طرف ضامن گسترش ایمان و ارزشهای اخالقی در میان جامعه بشری بوده که بدون آن

سایر احکام عبادی نیز اقامه نخواهد شد و از طرف دیگر مایه حیات، نشاط، پویایی و احساس امنیت
اجتماعی جامعه اسالمی بهشمار میرود، به گونهای که در انبوهی از آیات قرآن و احادیث پیشوایان

معصوم)ع( اهمیت، جایگاه و کارکردهای گوناگون این فریض و همچنین عواقب و پیامدهای جبران
سال ناپذیر ترک فعل و یا فراموشی آن به وضوح بیان شده است.
این در حالی است که با وجود اذعان صریح متون مقدس دینی آیین اسالم به نقش برجسته و بیبدیل

-دوازدهم
فریضبزرگ امر به معروف و نهی از منکر در فرایند حیات فردی و اجتماعی جامعه اسالمی و نیز

شماره۳۳ هشدار قاطع آن نسبت به تعطیلی و یا کمرنگ شدن این واجب شرعی، همچنان شاهد مهجوریت و

– مظلومیت این تکلیف دینی در میان جوامع اسالمی از جمله در جمهوری اسالمی ایران میباشیم. هر

تابستان۱۳۹۴
چند که در سالهای اخیر قوانینی چند از سوی قانونگذاران ذیربط در بارهضرورت احیاء هرچه بیشتر

امر به معروف و نهی از منکر و نیز لزوم حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر در کشورمان به تصویب رسیده است؛ ولی به صراحت میتوان گفت که هم خود فریضهامر به معروف و نهی از منکر
و هم آمران به معروف و ناهیان از منکر همچنان در غربت و مهجوریت شکنندهای بهسر میبرند

و همواره مورد بیمهری و بیتوجهی زائدالوصفی قرار گرفتهاند.

این روند نگران کننده تا آنجایی به پیش رفت که عدّه قابلتوجهی از دلسوزان و دلواپسان دینی

Archive of SID

۳

و غیرتمند اعم از مردم و مسئوالن کشوری از لزوم حضور و نقش آفرینی کارکنان خدوم و فداکار ناجا نامبه پلیس امر به معروف و نهی از منکر سخن به میان آورده ، بر آن پای فشردهاند.
در مقابل این دسته از طراحان و پیشنهاد دهندگان، عدهای دیگر نیز به مخالفت برخاسته و ادله خود

را در مواضع مختلف و به اشکال گوناگون بیان نموده و به دفاع از آن برخاستهاند. در همین راستا، مقاله حاضر قصد دارد تا با نگاهی دوباره به منزلت و اهمیت واالی فریضهامر به معروف و نهی از منکر و تبیین ابعاد گوناگون کارکردهای این فریض و پیامدهای ترک فعل آن از یکسو و تقریر ادلّه موافقان و مخالفان نقش پلیس در اجرای امر به معروف و نهی از منکر از سوی دیگر، ضرورت نقش آفرینی مثبت و همافزایی پلیس ناجا را با اتخاذ راهبردها و شیوههای علمی و اثربخش در اجرای

فریضامر به معروف و نهی از منکر، مورد بررسی و مداقه قرار دهد.

-۲ اهمیت و جایگاه امربه معروف و نهی از منکر

بهطور قطع باید گفت که آیین اسالم تنها آیینی است که نگاهی کالن و جامع در عین حال ظریف و منعطف به مسئله امر به معروف و نهی از منکر داشته و از زوایا و مناظر گوناگونی مقوله نظارت همگانی و مشارکت عمومی مردم را احیاء و اجرای ارزشهای انسانی و دینی را مورد مداقه قرار داده است و هیچ کیش و آیین دیگری تا این اندازه به مقولهامر به معروف و نهی از منکر نپرداخته؛ بلکه سهم پرداخت سایر ادیان الهی در این امر مهم مکتبی در مقایسه با دین اسالم، بسیار ناچیز و ناتمام است. از همین روی، قرآن کریم بهعنوان آخرین سروش وحی آسمانی و کالم مقدس ّربانی

جلوهگاه تام و تمام اهتمام و اعتنا به فریض تمدّن ساز امر به معروف و نهی منکر قرار گرفته و از سوی دیگر، در سیره و سنت تابناک پیامبر اعظم)ص( و امامان معصوم)ع( ضرورت مسئله نظارت همگانی در راستای حاکمیت ارزشهای الهی و انسانی و نیز آسیبها و تهدیدهای پیش رویّامت اسالمی در صورت اهمال و یا ترک این واجب دینی و عقلی، به روشنی تبیین و تحلیل شده است. این در حالی است که در بیش از پنجاه آیه از قرآن کریم موضوع امر به معروف و نهی از منکر به طور مستقیم و یا غیرمستقیم مورد مداقه و محاجّه قرار گرفته و اهمیت و جایگاه، ضرورت

و فلسفه، شرایط، کارکردها و راهکارهای توسعه فرهنگ نظارت همگانی و همچنین پیامدها،

مردم با مواجهه در منکر از نهی و معرف امربه فریض اجرای در پلیس بخش اثر و علمی های شیوه

Archive of SID

۴

آسیبها و تهدیدهای ترک این فریضهشرعی با کالمی شیوا و بلیغ، بیان گردیده است. قرآن کریم در نخستین گام، از ترسیم جامعه دینی امر به معروف و نهی از منکر را مأموریت عمده و سرلوحه رسالت اساسی پیامبر اکرم)ص( معرفی نموده و پیروان آن حضرت را نیز به تأسی از این سیره نبوی و الگوی

حسنه دعوت نموده است تا در سایهآن به حیات طیبه و رستگاری نائل آیند:

َِّ ِ َ ِ ُْ َِّ ِ ْ ًِ ِ ِ ْ ِ
«الذین یتبعونَ الرســولَّالنبی المــی الذی یجُدونَُه مکُتوبا عَْندُهم فــیَّالتورات و الِْنجیلِ
ْ ََُّ َُّ َّ َِّّ َ َ ْ ْ َ
ْ ِ ْ َ َُِّ َّ ِ َ ْ ِ
یأمرهمِبالمعروف و ینهاهم عِن المنکِر و یحل لهم الطیبات و یحرم علِیهم الَخبائَث و یَضع
ُ َُْ َُْ َ ْ َُ ُ ََُُِّ َ َ ََ ُ
َُُ ْ ََ ْ ُ ُ َِّ ْ ُ
َْ ت عَلِیهم;(»اعراف،.)۱۵۷
عنهمِإصرهم و الْغَالَّلِالتیَ
َُْ ْ ُ کَانْ َ
ْ َ َْ ْ ْ

تابستان-۱۳۹۴شماره -۳۳دوازدهم سال

قرآن کریم در گام دوم، اجرای امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه خطیر و شاخصه روشن مؤمنین از مردان و زنان که برخی نسبت به سایر اهل ایمان از شأن والیت برخوردارند، میداند و در عین حال، انجام این فریض را در ردیف سایر واجبات شرعی همچون اقامه نماز و اداء زکات و نیز اطاعت از خدا و رسول او قرار داده است که این همسویی و همگرایی، خود به صراحت بر وجوب این فریض اسالمی داللت میکند. همچنان که قرآن در بیان مواعظ و وصایای لقمان حکیم به فرزندش، مسئله امر به معروف و نهی از منکر را جزء اصول بنیادین رسالت آن پیامبر در برابرّامت خویش، معرفی مینماید:
َ َ ْ ِْ ِ ْ َ ِ َ َ َ ِ َِ ِ ُْ ِ
ِ
«یا بنی أِقمَّالصهال و أمر بالمعروف وْانَهَعِن الْمنکِر و اصبرَعلى ما أصابکَّإن ذلک منَعْزِم المور(»لقمان،.)۱۷
ََُّ َُْ َُْ َ ُ َ ْ ْ َ ََ ْ ُ
در گام سوم، قرآن مجید اجرای این فریض را بهطور خاص و مشخص برعهده گروهی معین و ستادی ویژه مینهد تا زمینهها و بسترهای الزم را برای دعوت عموم مسلمین به سوی خیرات و
نیل به فالح و نیکبختی فراهم سازند: ُْ ُِ ُ َِ ْ ْ ِْ ِ
«وَلتکن ْمنکم أمٌه ْیدعونَ إلى الَخِیر و یأمرونَ بالمعروف وْینهوَن عِن
ُ َ َ ْ َّْ َ ُ ْ ََُُ َُْ َََْ َ
ْ َ ْ ِ ِ
الْمنکِر و أولکُهم المْفلحونَ» )آلعمران،)۱۰۴
در آیه مزبور، بیشتر مفسرین «من» را به معنای تبعیض، اعتبار

ُ َ ُ ُ ُ
کردهاند و بر این باورند که مقول امر به معروف و نهی از منکر وظیف طایفه خاصی )نامعینی( از مسلمانان است و داللت بر آن دارد که این فریض، واجب کفایی است.)زمخشری، بیتا: )۴۵۲/۱ّاما برخی دیگر همانند ّزجاج «من» را در آی مربوط بیانیه دانستهاند که برای مشخص نمودن مخاطبان از دیگر اشخاص مردم ذکر شده است که معنای تقدیری آن «و لتکن جمیعکم» است. لذا بر این

Archive of SID

۵

فرض، امر به معروف و نهی از منکر واجب عینی است که با انجام بخشی از مردم، تکلیف آن از عهده سایرین ساقط نمیشود)طوسی، التبیان، ۵۴۸/۲ :۱۴۰۹؛ راوندی، .)۳۵۶/۱:۱۴۰۵

صرفنظر از وجوب عینی یا کفایی مسئله امر به معروف و نهی از منکر، مخاطب این آیه ، عموم مؤمنان هستند که موظف شدهاند از میان خود، گروهی را برگزینند که از یکسو مردم را به سوی خیر و نیکی فراخوانند و از سوی دیگر، آنان را به سوی معروفها و ارزشها، امر و از ارتکاب معاصی و منکرات نهی کنند؛ زیرا راه خوشبختی و رستگاری از مسیر دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر، میگذرد وگاهآن که این واجب الهی در جامعه دینی نهادینه و محقق شود، در این صورت این گروه ویژه و دغدغهمند، بهعنوان الگو و تراز سازمانهای تبلیغات دینی و ّفعاالن اسالمی با شاخصه «بهترینّامت» جلوهگر خواهد شد که در میان جامعه اسالمی ظهور و بروز پیدا نموده است و البته ریشه و مایهآن را

باید در احیا و اجرای تام و تمام فریضهامر به معروف و نهی از منکر جستجو نمود:

ُ ٍُُ ِ ْ ِْ ِ ْ َ ِ ِ َ َ ُ ِْ
«کُْنتمَخیرَّأمه ْأخِرجتَّْللناسَِتأمرونَ بالمعروف وََْتنهونََعِن المْنکِر وُْتؤُمنونَ باهلل و لو آمن ْأهل الکتابَِ
ْ َْ َ ُُ َُْ َ ْ ُ َ َ ْ ََ
ََ ًَ ِ ْ ِ َْ ْ ِ
لکانَخیرا لهم منهم المْؤمنون و هم َالفاسُقون(»آلعمران.)۱۱۰/

َ ْ ُ ُْ ُ َ َ أکَثرُ َ
ْ ُ ُ ُ ُ
اهمیت این آیه که امر به معروف و نهی از منکر در ردیف ایمان به خدا در آن قرار داده شده، آنجاست که از یکسو خداوند، مؤمنان را به واسطه انجام این فریض اسالمی ستایش نموده و از سوی دیگر، چنین القاء مینماید که مؤمنان هر چند که در سای اخالص و تقوا، تمام واجبات دینی را ادا و از ارتکاب محارم نیز اجتناب مینمایند، مادامی که به تکلیف نظارت همگانی خویش قیام نکرده باشند، شایسته تمجید و ستایش مذکور در این آیه نخواهند بود. همچنان که خداوند، عالمان یهود و نصاری را که از خواص طبقات اجتماعی محسوب میشوند بهخاطر ترک این فریض به
شدت مورد انتقاد قرار داده، توبیخ مینماید: «لَو َالَْیَنهُاهمَّالربِانیونََو ْالَْحبارَعْنَقوِِلهم ْالِْثمَوَْأکِِلهم
ْ ُ ُّ َُ ْ ُ َ ُ ُّالسْحَتَِلْبئَسَما َکُانواَیْصَُنعونَ(»مائده،)۶۳ و حتی قوم بنیاسرائیل از ّامت حضرت داوود)ع( و حضرت عیسی بن مریم)ع( را به سبب ترک نهی از منکر مستحق لعن و نفرین، برشمرده است:

مردم با مواجهه در منکر از نهی و معرف امربه فریض اجرای در پلیس بخش اثر و علمی های شیوه

«لُِعنَّالِذینَکَفرواِمن ِبنیِإسرِائیلََعَلىِلسانَِداوَد وِعیسى ابِن مریم ِذلکَِبماَعصوا وَکُانوا یَعُتدونَ* َ َ ُ َْ َْ َ ُ َ َ ْ َََْ َ َْ َ َْ

َکُانوا َالََیَتنَاهْوَنَعْنُْمَنکٍرََفُعلوهَُِلْبئَسَماَکُانواَْیَفُعلونَ(»مائده.)۷۹-۷۸/

Archive of SID

۶

قرآن کریم در گام چهارم، اجراء و انجام فریض امر به معروف و نهی از منکر را وظیفه و متوجه متمکنین از قدرت و اقتدار در جامعه بشری میداند و آنان را بهخاطر قیام به این فریض بزرگ در
َِّ ِ َّ ِ َْ ِ َ
سایه تشکیل حکومت و دولت اسالمی، تمجید مینماید: «الذین ْإن َّمکنُاهم فی الرضَأقامواَّالصالهَ و

َ ِْ ِ ْ َ ِ ِ ُْ ِ َ َ ْ ْ ُ َ

َآتوَّاالزکاهَ و أمروا بالمعروف وََنهواَعِن الْمنکِر و هللَعاقُبه المور(»الحج،.)۴۱روشن است که بر طبق آیه فوق،
ُ ََُ َُْ َ ْ ُ َ َ ُ
حاکمان و دولت مردان در جامع دینی نسبت به اقامه نماز و اداء زکات به همان اندازه مسئولیت و قدرت دارند که نسبت به مقول امر به معروف و نهی از منکر نیز با همان ابزارها و مکانیزمهای تعیین شده در شرع و قانون دارند و البته این بدان معناست که حاکمیت میبایست در ایجاد بسترها و زمینههای الزم برای تحقق فرائض الهی از جمله فریض امر به معروف و نهی از منکر به مانند سایر واجبات، غایت خدمات و امکانات خویش را بسیج نموده و آنها را بهطور متعادل و متوازن در

راستای انجام این دست از تکالیف دینی بهکار گیرد.