مقاله بررسی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت بحران خشکسالی بر مبنای مدیریت دانش در ایران

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله بررسی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت بحران خشکسالی بر مبنای مدیریت دانش در ایران دارای ۲۵ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله بررسی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت بحران خشکسالی بر مبنای مدیریت دانش در ایران  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت بحران خشکسالی بر مبنای مدیریت دانش در ایران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله بررسی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت بحران خشکسالی بر مبنای مدیریت دانش در ایران :

مقدمه
یکی از مهمترین بلایای طبیعی، پدیده خشکسالی است که نوعی کمبود شدید از حالت نرمال است، در صورتی که بیش از یک فصل یا یک دوره زمانی بلند، به طول انجامد، این پدیده دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است.
خشکسالی تعریف مطلق ندارد و بطور نسبی در هر منطقه، تعریف خاصی دارد. هر خشکسالی از نظر شدت، مدت و وسعت متفاوت می باشد. خشکسالی را می توان معادل یک دوره یا شرایط آب و هوایی خشک و غیر عادی دانست که به اندازه کافی دوام داشته تا عدم تعادل جدی در وضعیت هیدرولوژیکی یک ناحیه ایجاد کند. پدیده خشکسالی در طول نیمه دوم قرن بیستم نمود زیادی یافته و موجب از دست رفتن محصولات کشاورزی و ظهور بلایای مختلف نظیر قحطی های گسترده شده است. در طول ۳۰۰ سال گذشته، وقوع خشکسالی های شدید و مستمر، در دوره های زمانی مختلف بسیاری از نقاط کره زمین را مورد تهدید قرار داده و موجب ویرانی و تخریب گردیده است. کشور ایران با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی خود در قسمت معتدل نیمکره شمالی زمین قرار گرفته است و همانند بسیاری از کشورهای خاورمیانه
و شمال آفریقا در وضعیت مناسبی از نظر تامین آب قرار ندارد. در حالی که حدود یک درصد جمعیت دنیا در ایران ساکن است سهم کشور ما از کل منابع تجدیدشونده دنیا تنها حدود ۰/۳۶ درصد است. در شرایطی که میزان متوسط سرانه آب در سطح جهان در وضع موجود، ۸۰۰۰ مترمکعب در سال است. این میزان در دهه گذشته در ایران ۲۱۶۰ مترمکعب بوده
و پیش بینی می شود در سال ۱۴۰۰ به سطح ۱۳۰۰ مترمکعب کاهش یابد. خشکسالی از جمله بلایایی است که بیشترین خسارات مالی را در کشور ما بر جای می گذارد. بگونه ای که مطابق پاره ای از تخمین ها، ۷۰ درصد خساراتی که بر اثر بلایای طبیعی به کشور وارد شده است، مربوط به سیل و خشکسالی می باشد. در این میان خشکسالی از اهمیت بیشتری برخوردار است و خسارات درازمدت سنگینی دارد که شاید بسیاری از ابعاد آن به آسانی قابل درک نباشد. آمارها نشان می دهد که ایران از میان ۱۱۶ کشور، از نظر بحران آبی در رده ۱۴ قرار دارد که نشاندهنده وضعیت نامناسب آب در کشور می باشد. علاوه بر آن خشکسالی تاثیرات زیادی بر استانداردهای اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی دارد. اثرات مستقیم خشکسالی طیف وسیعی مثل کاهش محصول، کاهش سطوح آب، افزایش مخاطرات آتش سوزی، افزایش نرخ مرگ ومیر دام های اهلی و حیات وحش و افزایش طوفانهای گرد و غباری را در بر دارد. اما خشکسالی بطور غیر مستقیم نیز اثراتی مانند کاهش عملکرد محصولات، افزایش قیمت مواد غذایی، بیکاری و مهاجرت دارد.[۱]
با توجه به پیامدهای منفی و ناخواسته پدیده پیچیده و چندبعدی خشکسالی بر رشد و توسعه جوامع از یکسو و پتانسیل کشور ایران برای وقوع خشکسالی از سوی دیگر، تدبیر سازوکارهای جهت دار برای مقابله، کنترل و مدیریت بحران خشکسالی ضروری می نماید. اولین گام برای مقابله با خشکسالی و تعدیل اثرات آن، شناخت و درک دقیق واقعیت خشکسالی بویژه زمینه و علل وقوع واثرات متقابل پیامدها و علل چندگانه آن است و گام بعدی، اتخاذ راهبردها و انتخاب راهکارهایی است که براساس آن بتوان با پیامدهای این پدیده، مقابله و اثرات زیانبار آن را مهار نمود و یا کاهش داد. در واقع خشکسالی به عنوان یک بحران ملی، در نوع خود پدیده ای بغرنج و پیچیده است و به مثابه یک موقعیت بحران زا، مدیریت و مقابله موثر در راستای کاهش اثرات مربوطه نیازمند رویکردی جامع هم از بعد شناسایی زمینه ها و ریشه یابی علل آسیب پذیری و هم از بعد طرح و پیگیری سازوکارهای سازنده در فرآیند مدیریت بحران خشکسالی در پرتو یک رویکرد سیستمی و جامع نگر در تمامی ابعاد اقتصادی، مدیریتی ، سازمانی ، نهادی، فرهنگی، اکولوژیکی، سیاستی و ;
است.[۲] لذا آنچه مهم و ضروری بنظر میرسد، اتخاذ تدابیر و راهبردهایی است که خسارتهای به دست آمده را تا اندازه ای کاهش دهد. برای مقابله با خطر و کاهش آثار بلایای طبیعی مانند خشکسالی لازم است تا مجموعه فعالیتهای قبل، هنگام و بعد از وقوع برای کاهش آثار این حوادث و کاهش آسیب پذیری آنها انجام گیرد. ماهیت غیرمترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیمات و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی دانشی تحت عنوان “مدیریت بحران” را به وجود آورده است. مدیریت بحران بلایای طبیعی نظام و سیستمی است منسجم با بهره گیری از علوم، تکنولوژی، برنامه ریزی و مدیریت برای مقابله با حوادثی که منجر به مختل شدن و برهم خوردن زندگی اجتماعی می شوند و انجام اقدامات و برنامه های مورد نیاز در صورت وقوع شرایط اضطراری است. هدف عملیاتی مدیریت بحران بلایای طبیعی عبارت است از تهیه و اجرای برنامه ای همه جانبه که بتواند توانایی جامعه انسانی را برای کاهش آثار سوانح و مقابله با آنها را بدون کمکهای بیرونی افزایش دهد. اهداف کلان آن عبارت است از نجات جان انسانها، کاهش تعداد آسیب دیدگان و کاهش خسارتها به اموال و داراییهای جوامع. برای تحقق این اهداف لازم است در چارچوب یک برنامه مدون خطرات ممکن و روشهای پیشگیری از آنها شناسایی و برنامه های اجرایی برای کاهش آنها تهیه شود و همچنین لازم است جوامع و سکونتگاههای انسانی از آمادگی لازم برای مقابله با بلایا، سوانح و بحرانهای طبیعی در چارچوب برنامه هایی که به همین منظور تهیه می شوند، برخوردار باشند.[۳] با توجه به خطرات احتمالی ناشی از وقوع خشکسالی. نیاز به آشنایی با اصول و شیوه های مدیریت بحران هنگام وقوع بلایای طبیعی مانند خشکسالی، بیش از پیش احساس می شود. تجربه های حاصل از وقوع بحرانهای طبیعی در ایران و جهان نشان داده است که هرچند سازمانها، نهادها و موسسات امدادی و غیر دولتی آمادگی لازم و کافی برای حضور و اقدام بموقع در صحنه های آسیب ناشی از حوادث طبیعی را دارند اما به دلایل مختلف در مواجهه با بلایا احساس ضعف و ناتوانی می کنند.[۴]
مدیریت بحران به منظور گذر از مشکلات و رفع آسیبهای ایجاد شده در محیط با شرایط خاص و جدید، ویژگیهای خاصی را می طلبد که عموما مدیران برای پاسخ به آنها با مشکلات بسیاری مواجهند. یکی از مهمترین خصیصه ها که می تواند به رهبران و مدیران کمک کند مدیریت دانش است. مدیریت دانش، نوعی فناوری است که بر دانش تاکید دارد و برآن است تا از طریق بکارگیری موثر دانش به حل مشکلات بپردازد.[۵] مدیریت دانش فرآیند خاص سازمانی و سیستمی برای کسب، سازماندهی، نگهداری، کاربرد، پخش و خلق دوباره دانش صریح کارکنان برای افزایش عملکرد سازمان و ارزش آفرینی تعریف کرده اند.[۶] تبدیل داده به اطلاعات و سپس به دانش، محور اصلی مدیریت دانش است و با این فرضیه اساسی آغاز می شود که گردآوری داده تحت تأثیر ارزش های اصلی سازمان (واحد یا تیم) قرار دارد و داده ها از طریق برخی فرایندهای تعامل انسانی و فناوری اطلاعات به عنوان اطلاعات معنا می یابند. سپس از طریق فرایندهای موجود در زمینه (محیط )، تجمع داده ها، معنا دادن (به اطلاعات)، ترکیب، تفکر و تأمل، به دانش مرتبط با تصمیم گیری در سازمان تبدیل می شود. تعریف ساده از مدیریت دانش عبارت است از برانگیختن افراد به تسهیم دانش خود با دیگران. تعریف جامع و قابل قبول تری از مدیریت دانش توسط پت ریش ارائه شده است که عبارت است از مدیریت دانش، کسب دانش درست، برای افراد مناسب، در زمان صحیح و مکان مناسب است، به گونه ای که آنان بتوانند برای دست یابی به اهداف سازمان، بهترین استفاده را از دانش ببرند.[۷]
مدیریت دانش می تواند نقش مهمی در مدیریت بحران بازی کند و سازمانها به انواع متفاوتی از دانش و کاربرد استراتژیهای مدیریت دانش در زمان بحرانهای طبیعی برای کسب بهترین نتیجه نیاز دارند. هنگام مواجهه با بحران سازمانها و افراد تجارب گوناگونی به دست می آورند. تجربه اداره کردن بحرانها و ثبت این تجارب به عنوان دانش سبب شده سازمانها اشتباهاتشان را ببینند و آموزش سازمانی وسیعی را شروع کرده که کسب، تسهیم و رسمی سازی دانش را تسهیل می کنند.[۵] با توجه به شکاف بارزی که میان هماهنگ سازی و به اشتراک گذاری دانش و اطلاعات در مدیریت بحران بلایای طبیعی دیده می شود، مدیریت دانش می تواند نقش موثری در فرآیند مدیریت بلایای طبیعی ایفا کند. لذا تعیین و اولویت بندی عوامل اصلی اجرای موفق مدیریت دانش در مدیریت بحران بلایای طبیعی مانند خشکسالی می تواند به عنوان یک توانمندساز جهت مدیریت موثر آن مطرح باشد. عوامل موفقیت موضوع بسیار مهمی است که باید جهت کارآمدی یک عملیات در نظرگرفته شود. در حوزه مدیریت دانش بحران خشکسالی، عوامل کلیدی می تواند بصورت چگونگی، واقعیات یا اثراتی هستند که در دانش مدیریت خشکسالی وارد می شوند و می توانند بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر نتیجه مدیریت این بحران تاثیر بگذارند.[۲۱]
پیشینه تحقیقات انجام شده در حوزه کاربرد مدیریت دانش در مدیریت بلایای طبیعی و خشکسالی عبارتست از: در سال ۲۰۰۱، وایت و همکارانش، به بررسی کاربرد دانش در مدیریت مخاطرات پرداختند. چهار بحث مهم حوزه کاربرد دانش در کاهش آسیب پذیری در برابر مخاطرات وجود دارد:
(۱ دانش به رفع جهالت از جامعه کمک می کند.
(۲ دانش در دسترس است اما بطور موثری قابل استفاده نیست.
(۳ دانش بطور موثری استفاده می شود اما برای اینکه موثر باشد زمان می برد.
(۴ دانش در برخی موارد بطور موثری کاربرد دارد اما عواملی مانند آسیب پذیری، جمعیت، ثروت و فقر بر کاربرد دانش در برابر مخاطرات تاثیر دارند.[۲۴]