مقاله نقش صنعت گردشگری در توسعه استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل های برنامه ریزی (مدل باتلر (Butler Model)و سوات((SWOT

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله نقش صنعت گردشگری در توسعه استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل های برنامه ریزی (مدل باتلر (Butler Model)و سوات((SWOT دارای ۲۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نقش صنعت گردشگری در توسعه استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل های برنامه ریزی (مدل باتلر (Butler Model)و سوات((SWOT  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نقش صنعت گردشگری در توسعه استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل های برنامه ریزی (مدل باتلر (Butler Model)و سوات((SWOT،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله نقش صنعت گردشگری در توسعه استان سیستان و بلوچستان با استفاده از مدل های برنامه ریزی (مدل باتلر (Butler Model)و سوات((SWOT :

چکیده

صنعت گردشگری به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال و رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند. بر همین اساس یکی از راهبردهای لازم که امروزه در اغلب کشورهای جهان مورد استفاده قرار گرفته است، توسعه و گسترش گردشگری در نواحی محروم و دارای پتانسیل گردشگری می باشد. رویارویی با مشکل بیکاری و ضرورت و فوریت ایجاد فرصت های شغلی جدید از جمله مسائل و مواردی است که رفته رفته آشکارا هم مشکل آفرین و هم اجتناب ناپذیر می شود. بنابراین، تردیدی نیست که برای رویارویی با آن باید به گونه ای سنجیده و عملی به راهیابی نشست و به حکم عقل و تجربه، یکی از اساسی ترین راه های رویارویی با بیکاری، کمک به ایجاد فرصت های شغلی جدید از طریق توسعه گردشگری می باشد. گردشگری عمده ترین، کارآترین، موثرترین و اشتغال زا ترین زیر بخش خدمات بازرگانی می باشد. اقتصاد گردشگری در استان سیستان و بلوچستان در صورت حمایت و ایجاد زیر ساخت های اصلی می تواند توسعه پایدار را به همراه داشته باشد . وجود شمار زیادی جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی در سیستان و بلوچستان از قابلیت های جذب گردشگر به استان به شمار می رود. در این پژوهش سعی بر آن است که صنعت گردشگری به عنوان گامی نوین در جهت توسعه استان سیستان و بلوچستان معرفی می گردد. روش استفاده شده در این پژوهش پیمایشی و توصیفی- تحلیلی است که با بهره گیری از مدل های باتلر ( Butler (Model و مدل swot به پژوهش پرداخته که تجزیه و تحلیل نقاط قوت ، ضعف ، فرصت و تهدیدها و ارائه ی ، راهبردهای برون رفت از این وضع به وسیله مدل swot انجام شده ؛ و به وسیله ی مدل باتلر به سطح بندی گردشگری استان پرداخته شده و مشخص شده که گردشگری در استان سیستان و بلوچستان در کدامیک از مراحل مدل باتلر قرار دارد . نتایج حاصله حاکی از آن است که صنعت گردشگری در این استان با توجه به جاذبه های گردشگری زیاد ، با موانع زیادی مواجه است که می توان به نبود برنامه ریزی منسجم نسبت به این موضوع، عدم معرفی مناسب آثار تاریخی و جاذبه های دیدنی استان، محدود بودن امکانات رفاهی و اقامتی و ناچیز بودن اعتبارات اختصاصی به این صنعت اشاره نمود.

واژگان کلیدی: گردشگری، توسعه، استان سیستان و بلوچستان ، باتلر((Butler Model ، سوات . (SWOT )

مقدمه :

در قرن بیست و یکم گسترش و پیشرفت فناوری موجب خواهد شد که وقت انسان بیش از پیش آزاد و ثروتش افزون شود و زمان بیشتری را صرف اوقات فراغت خود نماید . در واقع نیمه دوم قرن بیستم را باید عصر صنعت گردشگری نام نهاد .به دلیل زیر ساخت های تکنولوژیکی ، فرهنگی سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایجاد شده در قرن بیست و یکم پدیده گردشگری

۱۱۸۶

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

یک واقعیت اجتناب نا پذیر در رفتار و عمل انسان برای ارضای روح کنجکاوی او خواهد بود سفر به دیگر نقاط چه به صورت حقیقی و واقعی و چه به صورت مجازی ( از طریق فیلم ، ویدوئو ، سی دی ، اینترنت و کتاب ) با انگیزه های مختلفی جزو ملزومات زندگی قرن بیست و یکم و شکل دهنده ی جریانی است که مرزهای ملی و بین المللی را در نوردیده است ، رویکردی فراتر از دولت و ملت خواهد داشت . توجه به صنعت گردشگری بیانگر این واقعیت است که این امر به یک سلسله تغییرات اقتصادی و اجتماعی ، و حتی محیطی در هر کشوری می انجامد (نوری و تقی زاده،۱۳۸۹،.(۲سیر و سیاحت به ویژه به منظور گذران اوقات فراغت یکی از نیازهای اصلی بشر تلقی شده به گونه ای که این پدیده با تخصیص یک دهم جمعیت جهان بزرگترین جابجایی صلح آمیز بشر محسوب می شود (تولایی، .(۱۵ :۱۳۸۵ تنوع بخشی به اقتصاد، بالا بردن شاخص های توسعه انسانی، مشکلات ناشی از صنعتی شدن، حفظ محیط زیست و در نهایت توسعه پایدار از دغدغه هایی است که جهان امروز با آن روبروست. در این میان کشورهایی که به لحاظ موقعیت مکانی از این مزیت برخوردارند آن را در برنامه های ملی خود گنجانده اند تا از این طریق بتوانند فرایند توسعه ملی خود را تکامل بخشند (جان لی، .(۱: ۱۳۷۸رشد قابل توجه سفر گردشگران خارجی به خاورمیانه و دیدار از جاذبه های گردشگری موجب شده است که این منطقه به عنوان چهارمین قطب گردشگری جهان مطرح گردد. براساس گزارش سازمان چهانی گردشگری، ایران از نظر جاذبه های تاریخی و طبیعی

(اکوتوریسم) جز پنج کشور برتر جهان است. اقتصاد ایران تک پایه ای و متکی بر درآمد نفت است، نفت یک انرژی فسیلی و رو به اتمام است، در حال حاضر صنعت نفت یارای رقابت با صنایع کشورهای توسعه یافته را نداشته و امکانی مناسب برای جایگزینی با نفت در بخش های دیگر اقتصادی حداقل در کوتاه مدت وجود ندارد (هجرتی ، .(۹: ۱۳۷۹یکی از این منابع درآمد با توجه به موقعیت مکانی و داشتن عناصر جذب گردشگر چون مناظر طبیعی،آثار باستانی ،تنوع اقلیمی و ; گردشگری است که با یک پشتوانه علمی ، تئوریک و ارزیابی آثار مثبت و منفی، برنامه ریزی و مدیریت صحیح در فعالیت گردشگری می توان به توسعه پایدار و همه جانبه دست یافت. در برخی کشورها، گردشگری در سر لوحه برنامه های دولت ها قرار دارد، تا ضمن مثبت کردن بیلان گردشگری با هدایت شهروندان به مناطق مختلف گردشگری درآمد را نیز در سطح کشور پخش نماید.استان سیستان و بلوچستان دارای پتانسیل های زیادی در زمینه ی گردشگری درکشور بوده است و دارای آثار زیادی از جمله در زمینه های جاذبه تاریخی، فرهنگی و طبیعی است ؛ این استان از لحاظ دارا بودن تاریخ کهن و آثار باستانی ، جاذبه های طبیعی و غیره از استان های غنی کشوراست، بنابراین با سرمایه گذاری، برنامه ریزی و مدیریت صحیح می توان میزبان گردشگران قابل توجهی بود. با توجه به اهمیت گردشگری و نقشی که در توسعه پایدار کشورها ایفا می کند، با برنامه ریزی صحیح برای مناطقی که دارای چنین قابلیت هایی هستند، می توان به تقویت گردشگری در این مناطق پرداخت. تا تعادل نسبی بین مناطق مختلف کشور ایجاد و درآمد در سطح کشور و منطقه پخش شود. درآمد کشاورزی و سایر درآمد های موجود در منطقه مورد مطالعه قادر به تأمین اقتصادی خانوارها نبوده و در نتیجه منطقه مهاجر فرست است. ایجاد کارکرد جدید می تواند در ارتقاء سطح اقتصادی و فرهنگی منطقه مؤثر واقع گردد.گردشگری مانند یک علم و صنعت برای رشد و پیشرفت خود نیاز به پژوهش داشته و نخستین گام برای ارتقاء سطح گردشگری، شناخت جاذبه های گردشگری است. با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان جاذبه های متنوعی دارد، متأسفانه نتوانسته نقشی در توسعه این منطقه ایفا نماید.به راستی استان سیستان و بلوچستان با این پیشینه ی تاریخی درخشان ، جهت جذب گردشگر توانسته از زمینه های موجود به نحو مطلوب استفاده کند ؟ آیا می توان انتظار داشت استانی که به رغم موقعیت های طبیعی و تاریخی فوق العاده ، هنوز راهکارهای لازم جهت بهره گیری صحیح از شرایط بالقوه را ندارد شاهد توسعه ی منطقه ای باشد ؟ وجود جاذبه های طبیعی مانند حیات وحش و گونه های جانوری ، جنگل های طبیعی ، غارهای شگفت انگیز و ; از بهترین زمینه های طبیعی جذب گردشگران محسوب می گردد . از لحاظ قدمت و کثرت آثار تاریخی ، استان سیستان جزء نقاط منحصر به فرد است ، وجود دهها اثر و ابنیه ی تاریخی ، این استان را نگین انگشتری تمدن ایران باستان ساخته است . متاسفانه با وجود چنین جاذبه های با ارزشی صنعت گردشگری این استان مانند دیگر ارکان اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، زیست محیطی آن مورد بی

۱۱۸۷

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

مهری مردم و مسئولین واقع شده است . هدف از انجام این پژوهش استفاده از توانهای گردشگری استان سیستان و بلوچستان به عنوان ابزاری برای توسعه ی منطقه ای این استان می باشد .
مبانی نظری:

آنچه امروزه در خصوص واژه گردشگری اکثرأ مورد پذیرش است، گستردگی و ناساختاری این واژه است. از نظر انجمن آماری سازمان ملل (۱۹۹۳)، گردشگری شامل فعالیت های افراد، از جمله مسافرت به مکان هایی خارج از محیط معمول زندگی شان و ماندن در آنجا برای کمتر از یک سال به منظور تفریح، تجارت و هدف های دیگر می شود(طیبی، بابکی و جباری، :۱۳۸۶ .(۳در طی شصت سال اخیر، گردشگری از رشد پیوسته ای برخوردار بوده است، به طوری که به یکی از بخش های اقتصادی با سرعت رشد بالا در جهان تبدیل شده است.در طی سال های ۲۰۰۵ – ۱۹۵۰، گردشگری بین المللی با نرخ رشد سالانه ۶/۵

درصد، از ۲۵ میلیون گردشگر در سال ۱۹۵۰ به ۸۰۶ میلیون در سال ۲۰۰۵ افزایش یافت. براساس پیش بینی های رسمی سازمان گردشگری (UN WTO) تا سال ۲۰۲۰، تعداد گردشگر ورودی در سطح جهان به ۱/۵ میلیارد خواهد رسید(ضرابی، اسلامی پریخانی ، .(۲ :۱۳۹۰ ایران تا کنون هفت صدم درصد تا نه صدم درصد از بازار گردشگری را به خود اختصاص داده است(سرائی ، حسین ، مؤید فر، بیرانوند زاده، .(۱ :۱۳۸۹ که این رقم در برنامه ریزی که برای سال ۱۴۰۴ شده حدود ۲ درصد در نظر گرفته شده است. بنابراین باید رقم گردشگران ورودی به ایران ۲۰ میلیون نفر باشد تا به اهداف مورد نظر برسد، که این امر بدون برنامه ریزی دقیق و سرمایه گذاری در زیر ساخت ها ی مرتبط به منظور جذب هر چه بیشتر گردشگران قابل دسترسی نخواهد بود( زند مقدم،۱۳۸۸، .(۴نخستین دلیل توسعه ی صنعت گردشگری در اغلب کشورها، بهره برداری از منافع اقتصادی آن است؛ اگر چه دلایل دیگری نیز در این مورد ارائه می شود. امروزه توسعه گردشگری و ورود گردشگران، تاثیرات اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی و زیست محیطی فراوانی بر مناطق پذیرنده گردشگر به وجود می آورد. آثار اجتماعی – فرهنگی گردشگری از جمله مهم ترین ملاحظات توسعه گردشگری در هر منطقه به شمار می روند. توسعه گردشگری دارای تاثیرات مثبت اجتماعی و فرهنگی است، که از این دست اند: -۱ ایجاد امکان آشنایی مردم کشور با نحوه ی زندگی سایر ملل؛

-۲ افزایش سطح رفاه و کیفیت زندگی مردم جامعه؛ -۳ ایجاد وسعت نظر و بسط حوزه دید مردم؛ -۴ غنی شدن تجارت فرهنگی افراد جامعه؛ -۵ ایجاد امکان انتقال ارزش های فرهنگی به جهانیان؛ -۶ محافظت از میراث تاریخی و فرهنگی کشور؛

-۷ احیای سنت های ملی؛ -۸ امکان استفاده از تسهیلات تفریحی و فرهنگی برای مردم جامعه؛ -۹ افزایش فضاها و مکان های عمومی؛ _۱۰ ایجاد احترام متقابل بین مردمی با فرهنگ های متنوع( ضرابی، اسلامی پریخانی، .(۳ :۱۳۹۰افزون بر اینها، در بسیاری از کشورها نیروی اصلی بهبود و رشد اقتصادی کشور محسوب می شود. و با فراهم آوردن فرصتی راهبردی به اقتصاد محلی تنوع بخشیده، موجب اشتغال زایی شده، ایجاد درآمد می کند و باعث افزایش ارزشی منابع وارد شونده به محیط محلی می شود( میترا یزد چی، .(۱ :۱۳۸۷

( شکل شماره: ۱ نمودارروند تغیییرات تعداد گردشگران جهان از سال ۱۹۵۰ تاکنون و پیش بینی آن تا سال ۲۰۲۰ سازمان جهانی

جهانگردی .(UN WTO:2006

۱۱۸۸

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

(شکل شماره : ۲ جدول پیش بینی توریسم بین المللی به تفکیک نواحی شش گانه جهان ، ماخذ : سازمان جهانی توریسم ۲۰

(شکل شماره :۳ جایگاه و میزان درآمد حاصل از گردشگران ایران در بین کشورهای خاورمیانه در سال ۲۰۰۰

ماخذ: سازمان جهانی توریسم . ( ۲۰۰۳

(شکل شماره : ۴ درآمد حاصل از گردشگران ایران در بین کشورهای خاورمیانه در سال . ( ۲۰۰۰

۱۱۸۹

ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
۳۰ و ۳۱ فروردین – ۱۳۹۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012

روش تحقیق :

رویکرد حاکم بر این تحقیق پیمایشی و توصیفی و تحلیلی است .محدوده ی جغرافیایی مورد بررسی استان سیستان و بلوچستان با مساحتی برابر با ۱۸۱۷۵۸ کیلومتر مربع ، پهناورترین استان کشور می باشد که در این پژوهش سعی بر آن است که به بررسی جاذبه های توریستی و وضعیت گردشگری و آثار آن در جامعه مورد مطالعه پرداخته شده و با استفاده از مدل تحلیلی SWOT نقاط ضعف ، قوت ، فرصت ها و تهدیدات گردشگری استان شناسایی گردید و در جهت بر طرف کردن یا تقلیل نقاط ضعف و تهدیدات و تقویت و بهبود نقاط قوت ، استراتژی های مناسبی ارائه می گردد؛ و در آخر با استفاده از مدل باتلر (ButlerModel) مشخص می کنیم که گردشگری در استان سیستان در چه مرحله ای قرار دارد .

ویژگیهای منطقه مورد مطالعه استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۱۷۸۵ کیلومتر مربع پهناورترین استان کشور می باشد،که با قرار گرفتن در