مقاله مفهوم مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله مفهوم مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره) دارای ۱۰ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله مفهوم مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله مفهوم مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله مفهوم مصلحت در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره) :

چکیده

یکی از نوآوریهای امام خمینی(ره) در فقه اسلام شیعی، مفهوم مصلحت میباشد. مصلحت را شیخ مفید در فقه امامیه پی نهاد، شهید اول با بررسی آن در قواعد فقهی بدان تعمیم بخشید و آن را روشمند ساخت و صاحب جواهر رابطه ولایت فقیه و مصلحت را نمایاند و امام خمینی در آن طرحی جامع در انداخت و آن را به صورت یک نظریه درآورد. مصلحت به این معنا از مهمترین ضوابط احکام حکومتی است و رهبران جامعه باید در تصمیمگیریهای خود به آن توجه کنند. هرگاه مصلحتها با هم متزاحم شوند و یا حکم حکومتی در بردارنده مصلحت با احکام شرعی ناسازگار باشد، باید مصلحت مهم و یا حکم مهم را در آستان اهم قربانی کرد. بنابراین، امام خمینی، به عنوان یک اصولی دارای ابتکار، تأملاتی را در این نظریهپردازی مطرح ساخت و سعی نمود که با واقعگرایی بیشتری با این مسئله برخورد نماید. حال در این مقاله کوشش گردیده که ابعاد این مسئله از حوزه نگاه امام راحل مورد تدقیق و بررسی قرار گیرد.

کلمات کلیدی: امام خمینی، فقه، ولایت فقیه، تزاحم احکام، مصلحت

کنگره ملی بررسی اندیشههای فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره)
۲

مقدمه

تصمیمهای درست و بههنگام رهبری هر جامعه از اصلیترین عوامل موفقیت آن به شمار میآیـد. قـوانین،

دستورالعملها، عزل و نصب کارگزاران و چگونگی گزینش آنان، برنامهریزیهای خرد و کلان و شیوه اجـرای

قانون، هرگاه درخور و خردورزانه باشد، جامعه میتواند از پیچ و خم مشکلات فزاینده بگذرد و در رویـارویی

با طوفانهای سهمگین رخدادادها، سرافرازانه و با قامت استوار ایستاده و خم به ابرو نیاورد و با عـزت از ایـن رهگذر به سوی رستگاری و بالندگی رهنمون گردد؛ درست همانگونه که تصمیمهای رهبران جامعـه اگـر بـر

پایه مصلحت جامعه و تأمل نباشد، سستی، زبونی و رکود را در پهنه اجتماع میگستراند و آن را به سمت ذلت

و ناپایداری میکشاند. به همین دلیل، بسیار شایسته است که پژوهنـدگان معـارف اسـلامی بـا تحقیـق دربـاره

ضوابط و محورهای تصمیمهای رهبری جامعه اسلامی(احکام حکومتی)، زوایای گونـاگون آن را بازشناسـند و

بازشناساند.

حال یکی از مفاهیمی که در ایجاد تصمیمهای درست، برای اداره کشور، اندیشهای اساسی محسوب مـیس شود، مفهوم ”مصلحت“ است. مفهوم و واژه مصلحت، گرچه در بین برادران اهل سنت سابقه نسبتاً دیرینه دارد

(خصوصاً غزالی و شاطبی از بنیادگذاران این بحث بودند) ولی در نظریات شیعی، مفهوم مصـلحت در ارتبـاط

با نظامهای سیاسی و حکومتی مغفول مانده بود و تنها در مقام ثبوت فرض میشد که احکام صـادره از سـوی شرع بر مدار مصلحت است. البته برای اثبات این مدعا نیز کار جدی نشده بود.
به نظر میرسد اگرچه امام خمینی(ره) مؤسس طرح بحث مصلحت در اندیشه سیاسی شیعه هسـتند، ولـی

حتی امام(ره) نیز در قریب به ۹۰ سال عمر شریفشان تنها در اواخر عمرشان است که بر روی بحث مصـلحت متوقف شده و توانستند فصل نوینی را در نظام سیاسی شـیعی بگشـایند. حضـرت امـام خمینـی(ره) از آن رو

توانستند برخلاف عرف شیعه، به واژه مصلحت بپردازند که اولاً و قبل از آن، تکلیف نظام سیاسی را بـا طـرح

اندیشه ولایت مطلقه فقیه حل کردند. ثانیاً، زمانی که مدیریت نظام سیاسی را برای حدود یـکدهـه بـر عهـده داشتند به صورت ملموس با خلأها، مشکلات، پرسشها و تنگناها آشنا شدند. در این هنگام بود که امام بـرای پر کردن خلأها و پاسخ گفتن به پرسشها، طرح مفهوم مصلحت و تأسیس نهادی در این راستا، یعنـی مجمـع

تشخیص مصلحت نظام، را تشخیص دادند.

هدف اصلی نوشتار حاضر تلاشی است برای بررسی آن بعد از مسئله که به مبادی نظری و معرفتشناختی

کاربرد مصلحت در اندیشه سیاسی امام (ره) میپردازد. نویسنده در پی بیان این مسئله است که: چگونه عنصـر

مصلحت در درون نظریه ولایت فقیه حضرت امام(ره) امکان حضور یافته است؟ و همچنین مفهـوم مصـلحت

در نظریه امام به چه معنی میباشد؟ حال به نظر میرسد که بهترین روش برای پاسـخ دادن بـه ایـن سـؤالات،

مطالعه کتابها و مخصوصاً دیدگاههای فقهی امام در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی باشد. به همین دلیل است

که در این مقاله سعی شده تا عمدتاً سراغ کتبی مانند البیع، ولایت فقیه و صحیفه نور رفته و پاسخ این سؤالات

را در آنها بجوید.

کنگره ملی بررسی اندیشههای فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره)
۳

فقه و مصلحت

فقه از دیدگاه امام خمینی(ره) مجموع تلاش فقها و بزرگان اسلام برای پاسخگویی به نیازهای عملی مردم

در زندگی دنیویشان است و لذا از حیث ماهیت و محتوی چنان است کهبعـد عملیـاتی دیـن، در آن تجلـی

مییابد. لذا امام »فقه« را »تئوری اداره جامعه« ارزیابی کرده و میفرمایند: »فقه تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است« (صحیفه امام، ج۲۱، ص.(۲۸۹
بدین ترتیب مشخص میشود که ماهیت فقه از دیدگاه امام (ره) چنان است که »تدبیر امور دنیوی« مردم را

با عنایت به اصول وضع شده از سوی شارع که در قالب کتاب و سنت آمده، مد نظـر دارد. بـه عبـارت دیگـر،

توجه به »منافع عمومی« در حیات اجتماعی یکی از ارکان اولیه فقه را تشکیل میدهد. به همین دلیل است کـه

فقیه در عصر حاضر نمیتواند نسبت به مسائل سیاسی ـ اجتماعی و هر آن چیزی که با زندگی انسـان معاصـر در ارتباط است، اظهار بیاطلاعی ـ از آن حیث که با او رابطهای ندارد ـ بنماید؛ چرا که فقه با این معنا، مـرتبط

با تمام زندگی اجتماعی انسان است و کلیه مسائل جدید را در برمیگیرد.