مقاله نوآوری در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)

توجه : به همراه فایل word این محصول فایل پاورپوینت (PowerPoint) و اسلاید های آن به صورت هدیه ارائه خواهد شد

  مقاله نوآوری در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره) دارای ۲۱ صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله نوآوری در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله نوآوری در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن مقاله نوآوری در اندیشه و عمل سیاسی امام خمینی(ره) :

چکیده

امام خمینی(ره) اولین فقیه شیعی است که در دوران غیبت امام معصوم (ع) موفق به ایجاد حکومت اسلامی بر مبنای آموزههای فقه شیعه گردید. نوآوری اساسی امام خمینی در عرصه عمل سیاسی، اقدام برای بنیانگذاری نظام جمهوری اسلامی است.

بنابراین امام خمینی سعی نمود با توجه به آموزه های مذهب تشیع و بحران سیاسی که ایران عصر پهلوی با آن مواجه بود، جنبههای گوناگون حکومت را با فقه شیعه سازگار نماید. پژوهش حاضر تلاشی است برای تحقیق در مورد جنبههای مختلف نوآوری در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره).

بدیهی است که امام خمینی در دوران جوانی و در آغاز طلبگی، برخلاف رویکرد مرسوم، نسبت به مسائل سیاسی و فعالیتهای اجتماعی حساس بودند.
در دوران پختگی علمی به تدریس علوم عقلی در حوزه پرداختند. نوآوری سیاسی ایشان نقد رژیم پهلوی اول میباشد.

مبارزه امام از آغاز دهه ۴۰ خورشیدی علیه رژیم استبدادی مسلح آن هم از پایگاه دین و حوزه یک نوآوری مبارزاتی سیاسی در حوزه علمیه بود.

تقریرکتاب حکومت اسلامی و صورتبندی نظریه ولایت فقیه مهمترین جنبه نوآوری در اندیشه سیاسی امام خمینی است.

شکوفایی نهال جمهوری اسلامی در نتیجه انقلاب اسلامی دستاورد بزرگ اندیشههای نوآورانه امام خمینی(ره) میباشد.

نهادینه نمودن قاعده فقهی مصلحت در قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز از دیگر جنبههای نوآورانه اندیشه سیاسی امام خمینی است. مقاله پیش رو به تبیین وجوه نوآوری در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) پرداخته و دستاورد حاصل از آن یعنی انقلاب اسلامی را تبیین مینماید.
واژگان کلیدی: امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی، نوآوری، اندیشه سیاسی، نوآوری سیاسی.

مقدمه

نوآوری های فقهی و سیاسی در اندیشه و رفتار سیاسی امام خمینی(ره) نقطه آغازین تحولاتی شگفتانگیز

در ایران و تغییر نظام سیاسی از سلطنت استبدادی به نظام جمهوری اسلامی گردید. نوآوری های فقهی سیاسی

امام(ره) صرفاً در تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران متوقف نماند. تثبیت نظـام جمهـوری اسـلامی و تـداوم

–

کنگره ملی بررسی اندیشههای فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره)
۲

حیات آن، به روزشدن و کارآمدی فقه شیعه و نهادینه نمودن قاعده مصلحت در قـانون اساسـی از جملـه ایـن

نوآوری های مهم در اندیشه سیاسی امام خمینی است. امام(ره) در مواجهه با بحرانهـا و معضـلات پـیشروی جامعه و با بهرهگیری حداکثری از خرد و دین، اقدام به نوآوری های بدیع نمودند. امام(ره) از پایگاه آشتی عقل

و دین به تلفیق جمهوریت و اسلامیت عزیمت نمودند. لذا تأمل و اندیشه در الگوی نوآوری در اندیشه سیاسی

امام خمینی(ره) از جانب اندیشمندان و کارگزاران دولت اسلامی به ارائه چهـرهای مطلـوب، کارآمـد و رو بـه

تعالی از نظام جمهوری اسلامی در محیط بینالملل مدد میرساند و برای آینده نظـام اسـلامی راهگشاسـت. از

طرف دیگر با تکیه بر نظریه سیستمها، نوآوری و شکوفایی در ذات یک سیستم پویـا و رو بـه تعـالی نهادینـه است و از آنجا که امام خمینی(ره) بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی به عنوان یک سیستم پویاسـت، از ایـن رو

تبیین مؤلفههای نوآوری در اندیشه سیاسی ایشان، کارآمدی و تداوم حیـات دولـت اسـلامی را صـورتبنـدی

مینماید.

بیان مسئله

آغاز حیات یک طبقه اجتماعی متنفذ و قدرتمند در جهان اسلام به نام روحانیت تشـیع بـه قـرن چهـارم و آغاز دوران غیبت امام دوازدهم شیعیان باز میگردد. به علت حاکمیت سلاطین جور، فقهای شیعه عموماً ملجـأ و پناهگاه ستمدیدگان و نقاد قدرت حاکمان وقت بودند. بعد از سپری شدن یک دوره هزار ساله بـرای اولـین بار بود که یک فقیه متنفذ و سیاستمدار، رهبری یک انقلاب ضد سلطه را بر عهده مـی گیـرد و سـرانجام نظـام

جمهوری اسلامی را بنیان مینهد.

ایجاد باور به تشکیل حکومت در زمان غیبت امام معصوم خود یک نوآوری بزرگ در سنت حـاکم بـر حـوزه بود. ضرورت و اهمیت طرح مسئله نیز به این نوآوری بزرگ و دورانساز باز میگردد.

فقه اکنون در کانون قدرت قرار گرفته و دولت اسلامی را تشکیل داده و باید پاسـخگوی مسـائلی از قبیـل

حیطه اختیارات دولت اسـلامی، مالکیـت، قاعـده مصـلحت در دولـت اسـلامی، جهـاد در زمـان غیبـت امـام

معصوم(ع) و ; باشد.

امام خمینی تغییری بنیادین در نگاه فقه و حوزه به سیاست ایجاد نمود. او با نگاهی نو بـه مسـائل سیاسـی اجتماعی و باور به تکلیف تشکیل حکومت برای فقها در زمان غیبت امام معصوم(ع) بـه تـلاش بـرای کسـب قدرت سیاسی اقدام نمود. الگویی از تفکر حکمرانی صورت تحقق به خود گرفت که حکومت مبتنـی بـر آراء

ملت را جایگزین حکومت خودکامه فردی نمـوده بـود. واژه کلیـدی و دیرپـای »اسـلام« در کنـار واژه مـدرن

»جمهوری« قرار گرفته و نوآوری بزرگ »جمهوری اسلامی« در درون مرزهای ایران اسلامی صورت تحقق بـه خود گرفت و این برگرفته از اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان معمار بزرگ جمهوری اسلامی بود.

گرچه مطالعات گوناگون و متعددی در باب اندیشه سیاسی امام خمینی صورت گرفته اما به نظر مـیرسـد

نوآوری های فقهی و سیاسی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) و دستاورد مهم آن در قـرن بیسـتم یعنـی انقـلاب

اسلامی باید مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد. هدف این تحقیق تبیین مؤلّفـه هـای گونـاگون نـوآوری در اندیشـه

کنگره ملی بررسی اندیشههای فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره)
۳

سیاسی امام خمینی است. روش تحقیق موردی ـ زمینهای اسـت. روش گـردآوری اطلاعـات بـا اسـتفاده از

تکنیک مراجعه به اسناد و مدارک و مطالعه کتابخانهای است.

ادبیات تحقیق

نوآوری الگویی از عادتشکنی تلقی میگردد. فرد خلاق و نوآور به سیستم موجود نقد دارد و در اندیشـه

بنای سیستم و روش جدید است. به عبارتی فرد نوآور اجتهاد میکند. در چنین مسیر سخت و دشواری موانعی

وجود دارد که باید رفع گردد تا امکان تحقق نوآوری فراهم گردد.

امام خمینی(ره) دانشآموخته سیستم حوزه علمیه می باشد؛ لذا در سـنت حـاکم بـر حـوزه بـه نـوآوری و

خلاقیت مبادرت می ورزد. امام در اینجا باور دارد که برای مسائل جدید باید از راهحل های جدید بهره بـرد و لذا برای راهحلیابی از اراده قوی و اعتماد بـه نفـس بـالا برخـوردار اسـت. فروپاشـی نهـاد دیرپـای سـلطنت

استبدادی در ایران به علت بحرانهای درون ساختاری این نهاد و اعتماد به نفس امام خمینی در تبیین راهکـار

انقلابی و نوآورانه رفع بحران بود و جمهوری اسلامی ابداع و نوآوری وی در این عرصه میباشد.

در این مقاله جنبه های مختلف نوآوری در اندیشه سیاسـی امـام خمینـی(ره) و دسـتاورد بـزرگ آن یعنـی انقلاب اسلامی تبیین میگردد.

-۱ نوآوری در حوزه

۱-۱ نوآوری در رویکرد علمی حاکم بر حوزه

سنت، به تعبیر ادموند برک، انباشت خرد و عقلانیت گذشتگان است. حال اگر سـنت بـا عناصـر اعتقـادی درآمیخته باشد نوآوری در آن به سختی صورت می گیرد. سنت علمی حاکم بر حوزه علمیـه در زمـان فعالیـت

علمی امام خمینی(ره)، نسبتی با فلسفه نداشت. تدریس فلسفه به عنوان یونـانیزدگـی تقبـیح مـیگردیـد. ایـن

رویکردی بود که از زمان آوارگی ملاصدرا گفتمان غالب در حوزه بود. امام(ره) زمانی بـه تـدریس فلسـفه در حوزه پرداخت که تحصیل و تدریس در این رشته، درخت ممنوعه بود.

امام روح ا.. خمینی در عرصه تدریس در حوزه، استادی نوآور بود. او درس را بـه جـای ایـنکـه از آغـاز کتاب شروع کند از طبیعیات شروع کرد و استدلال او برای این کار، روش معلم اول یا ارسطو بود که الهیات را پس از طبیعیات قرار داده بود و به همین جهت الهیات را مابعدالطبیعه نامیده بود (رجبی، .(۹۸ :۱۳۷۸ امـام در

تدریس فلسفه و عرفان آماج سخت ترین اتهامات و حملات قشریون تا حد شرک واقع شد. ایشان میفرمایـد:

»یادگرفتن زبان خارجی کفر و فلسفه و عرفان گنـاه و شـرک بـه شـمار مـیرفـت. در مدرسـه فیضـیه فرزنـد خردسالم، مرحوم مصطفی از کوزهای آب نوشید، کوزه را آب کشیدند، چرا که من فلسفه مـیگفـتم« (صـحیفه

امام، ج .(۲۷۹ :۲۱

نوآوری علمی امام خمینی در حوزه و تلاش وی برای احیاء فلسفه و عرفان بر اسـتدلال در بـاب ولایـت

فقیه نیز تأثیر گذشت. استدلال فقهی که او در باب ولایت فقیه می کند استدلال فقهی اصولی است بـرای اقنـاع کسانی که دلیل از کتاب و سنت میخواهند وگرنه استدلال واقعی و برهانی او مبنی بر اصول فلسفی ـ عرفـانی

کنگره ملی بررسی اندیشههای فرهنگی و اجتماعی حضرت امام خمینی(ره)
۴

که منبع آن از خداست و امری معنوی است که حکومت ظاهری و فرمانروایی صوری تجسم و تجسـد مـادی

آن است (رجبی، (۱۰۴ :۱۳۷۸

نوآوری امام خمینی در سنت علمی حاکم بر حوزه، مخالفان سترگی داشـت و در دوران زعامـت آیـت ا..

بروجردی همواره مشکلاتی برای کرسی تدریس فسلفه امام و علامه طباطبایی توسط متحجرین ایجاد مـیشـد

که ایشان بر همه این مشکلات غالب گردید. تغییر رویکرد حوزه به سیاست و اجتماع، دستاورد بزرگ امام در

این دوران بود.