بررسی داستان مصور یا کمیک استریپ

پیشگفتار :
کمیک استریپ هنری است نو و پویا که دستاورد قرن بیستم است و امروزه به شکلی فراگیر در دنیا مطرح شده است. بصورتیکه اکنون از حیطه کار هنری در عرصه تصویرسازیهای دنباله دار بیرون آمده و بصورت یک صنعت در جهان امروز به شمار می‌آید.
کمیک استریپ‌ها از تمامی عناصر گرافیکی و تصویری اشباعند و توانسته‌اند شیوه نوینی در ادبیات بوجود آورند و با تبدیل شدن به یک نوع زبان خاص و گویا توانسته‌اند به روش بیانی خاص دست یابند که راهی تازه را برای انسان معاصر می‌گشایند و با سهولت با هر فرد که دارای فرهنگ و زبان خاص خود می‌باشد، ارتباط برقرار نمایند. در این تحقیق تلاش کرده‌ام خواننده را با کلیاتی درباره کمیک استریپ وسیر بسط و گسترش آن و همچنین تحولاتی که در آن بوقوع پیوسته آشنا سازم. همچنین رسانه‌هایی که با کمیک استریپ در ارتباط مستقیم قرار دارند و کمیک استریپ از آنها و آنها از کمیک استریپ تأثیر می‌پذیرند را مورد بررسی قرار داده‌ام. پس از معرفی چندی از شخصیتهای معروف در عالم کمیک استریپ، چگونگی خلق یک کتاب کمیک را از ابتدا تا انتها بررسی کرده‌ام و در آخر تحقیقی به شیوه میدانی در مورد مقایسه دو سبک معروف و پر طرفدار در کمیک استریپ‌های امروزین توسط مقایسه تصاویر انجام داده‌ام.
این تحقیق هر چند کوتاه و مختصر سعی دارد علاقه‌مندان به این هنر را کمک و یاری دهد و امیدوارم مورد استفاده و کاربرد قرار گیرد.
 
مقدمه :
اکنون، عصر سرعت و تحول است و انسان امروزی مایل است همه چیز به سرعت در دسترس او قرار گیرد. بدیهی است در چنین شرایطی کمیک استریپها نمودی قابل توجه دارند تا با خلق دنیایی جذاب که سرشار از سرگرمی است این خواسته را برآورده سازد.
کمیک استریپها با تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مستقیماً در ارتباطند و کشورهای پیشرفته همواره کوشیده‌اند تا با سرمایه گذاری در این راه از اهداف گسترده و شگرف این هنر مردمی سود جویند.
بیان کمیک استریپ بسیار نافذ و مؤثر است و تمایل مخاطبین را بری خواندن مطالب برمی‌انگیزد، کاربردهای وسیعی در جهت اشاعه فرهنگ صحیح و آگاه سازی مردم بخصوص جوانان و نوجوانان دارد و دقیقاً به همین سبب است که مورد توجه کشورهای توسعه یافته قرار گرفته است.
در کشور ما متأسفانه به این مقوله جذاب کمتر پرداخته شده است و علی رغم وجود استعدادها و پتانسیل بالا برای شکل گیری این هنر فراگیر، هنوز کار مستمر و پایداری که نشان دهنده کمیک استریپهای ایرانی باشد به چشم نمی‌خورد و متأسفانه از جایگاهی که این هنر در میان ملل مختلف داراست فرسنگها فاصله داریم.
هدف از این تحقیق بوجود آوردن فرصتی برای شناخت بیشتر این هنر برای علاقمندان کمیک استریپ و همچنین گشودن بابی برای توجه بیشتر به این مقوله است.
امید است روزی این هنر معاصر و فراگیر در بین هنرمندان ایرانی رونق یابد و کمیک استریپ‌های ایرانی در دنیا از جایگاهی برخوردار شوند و از ثمرات آن در جهت ارتقاء فرهنگ و رفع مشکلات مختلف آحاد جامعه بهره ببریم.

فهرست مطالب پایان نامه کمیک استریپ یا داستان مصور به صورت زیر می باشد :

پیشگفتار

مقدمه

تعریف کمیک استریپ

تاریخچه کمیک استریپ

انواع سبک های کمیک استریپ

کمیک استریپ های علمی تخیلی

کمیک استریپ های مذهبی

کمیک های زیرزمینی

مانگا

انواع مانگا

شونن (SHONEN)

شوجو (SHOJO)

جوسی (JOSEI)

شنین (SEINEN)

جیدایگیکای (JIDAIGEKI)

مکا (MECHA)

بیشوجو (BISHOUJO)

بیشونین (BISHONEN)

کودومو (KODOMO)

شوجو-آی (SHOUJO-AI)

شونن – آی (SHONEN –AI)

سیر گسترش و بسط مانگا در ژاپن

مکان سکوی ایستگاه راه آهن

زمان صبح زود

شروع کمیک استریپ در ایران

سیر تحولات کمیک استریپ و تأثیر آن بر دیگر رسانه‌ ها

تمبرهای کمیک

کمیک استریپ ریشه اصلی انیمیشن

تاریخچه انیمشن

انیمیشن های اروپایی

والت دیزنی

انیمیشن های ژاپنی

برخی از شخصیت‌ های معروف انیمیشن

تام و جری

پلنگ صورتی

میکی ماوس

سفید برفی و هفت کوتوله

رابین هود

شیرشاه

گوژ پشت نتردام

تولید کنندگان انیمیشن در ایران

آشنایی با نورالدین زرین کلک

نورالدین زرین کلک در پاسخ به سوالاتی دربار? انیمیشن

کاریکاتور چیست

آشنایی با تعدادی از شخصیت‌ های معروف به کمیک استریپ

کودک زرد پوش (Yellow kid)

الی اسلوپر (Ally sloper)

داستان های تن تن (Tin tin)

کاپیتان هادوک

پروفسور تریفون تورنسل

دوپونت و دوپوند

ماجراهای آستریکس (Asterix)

آلبرت اودرزو

رنه گوسینی

داستانها

توسط گوسینی و اودرزو

اودرزو به تنهایی

اضافات

شخصیت های داستان

لوک خوش شانس (Lucky Luck)

اسپیرو (Spirou)

فریتز گربه (Fritz the Cat)

تارزان (Tarzan)

سوپر من (Super Man)

بتمن (Bat man)

اسپایدرمن (spaider man)

کاپیتان آمریکا (Captain America)

اکس من (X man)

هالک (Hulk)

لاک پشت های نینجا ( Teenage Mutant Ninja Turtles )

مبانی رنگ‌ ها

رنگ های اصلی (اولیه)

رنگ های ثانویه

ترکیب رنگ ها

رنگ و کنتراست

رنگ های مکمل

رنگ های سرد و گرم

تاثیر روانی رنگ ها

مروری بر چند تکنیک تصویر سازی

نکاتی پیرامون طراحی با مداد

کار با پاستل خشک

قلم فلزی

آبرنگ

ایر براش

گواش

اسکراچ برد

کلاژ (تکه چسبانی)

چگونه یک کمیک استریپ خلق کنیم؟

خلق شخصیت ها

شناخت بیان حالت

سایه ها در داستان مصور

سناریو

کشیدن طرح مدادی و رسیدن به کار با جوهر

کادرها و حباب های کلام

طراحی اصوات در کمیک استریپ

نکاتی دربار? ابعاد و تعداد صفحات کمیک استریپ

حرف? استریپ و مشکلات آن

تحقیق میدانی

نتیجه تحقیق میدانی

فهرست منابع

تعریف کمیک استریپ:
این سوال در ابتدا به نظر کاملا ساده می رسد، زیرا همه ما این نوع داستانها را دیده ایم و بنابراین به خوبی می دانیم آنها چه هستند. اما ارائه تعریفی دقیق از آنها در عمل کمی مشکل تر به نظر می رسد و لازمه آن مطالعه مثال هایی از شکل قدیمی و نوین این طرح هاست. یک داستان طنز آمیز دنباله دار حکایتی است در قالب تعدادی تصویر متوالی که معمولاً و نه همیشه همراه با متن می آید. از نظر مقدار، این داستان می تواند از چند تصویر منفرد تا هزاران تصویر را شامل شود. در این طرح ها، هر تصویر پیامی مستقل دارد، اما تصاویر در مجموع روایتی را کامل می کنند و مخاطب و خواننده براساس تصاویر پیشین، تصویرهای جدید را در دل داستان دنبال می کند. شکل ثبت این تصاویر در یک صفحه کاغذ از نظام نوشتاری و صفحه بندی کتاب هایی پیروی می کند که به طور معمول سلسله‌ای از تصاویر به شکل کاریکاتور، نقاشی یا حتی عکس غالباً درمسیرهای افقی به دنبال هم قرار می گیرند. این صفحه ها یا در یک کتاب جای دارند یا در میان اوراق مجله ها می آیند.
در زبان انگلیسی، «کمیک استریپ» (Comic Strip) در اصل به معنای نواری از «تصاویر طنز‌آمیز و کمیک» است. (شکل ۱-۱)

فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد این اصطلاح را چنین تعریف کرده است: نشریه‌ای برای کودکان که هدف آن به هیجان آوردن آنهاست. این تعریف با توجه به گونه های فراوانی که از این زمینه هنری برای تمام گروه های سنی به چاپ می رسد، قابل تجدیدنظر است.
مترادف «کمیک استریپ» در فرهنگ لغات فرانسه «Bande Dessinee» است که به معنای سلسله ای از تصاویری است که یک موضوع را حکایت می کنند و در آن نوشته ها وافکار مربوط به شخصیت ها در داخل حباب هایی جای می گیرد. در این طرح ها، داستان به قطعاتی تصویری که به سرعت قابل فهم اند تقسیم و با قراردادهای پذیرفته شده ای از جهت نمایش گرافیکی ارائه می‌شوند. نظیر حباب ها یا بالون های گفتگو و خطوط سرعت. در بالون ها یا حباب ها، تاثیرات صوتی به شکل های گوناگونی همانند انفجار، ضربه مشت، صدای شکستن شیشه و غیره ظاهر می شود.
امروزه خواندن یک داستان طنزآمیز دنباله دار با تعداد شگفت آوری از حرکات چشم برای فهمیدن تصاویر و مطالب انجام می شود و از آنجا که این تصاویر به مشارکت خوانندگان نیازمندند، طراحان آن به گونه ای عمل می کنند تا با یک نظام ساختاری و گرافیکی منظم، مخاطب را برای ارتباط راحت تر با تصاویر یاری دهند. در عین حال، بعضی از هنرمندان برای ارائه طرح هایشان از نوعی نگرش سینمایی استفاده می کنند و شکل و ترکیب میان نماها را از نماهای سینمایی الهام می گیرند و با به کارگیری زوایای مختلف دید، همچون زوایای دید دوربین، بر جذابیت این طرح ها می افزایند.
درباره پیشینه این نوع از طرح ها، شاید بتوان ویلهلم بوش (۱۸۳۲ـ۱۹۰۸) را پیشتاز در عرصه کاریکاتورهای دنباله دار دانست. او با طرح های دنباله دار طنز آمیزش در قرن نوزدهم روشی را ارائه کرده که بعدها پیوندی آشکار را با انیمیشن داشت. به طوری که وی را پدر کارتون های امروزی دانسته اند. (کیهان کاریکاتور، شماره ۷۲ و ۷۱، ص ۵)

فهرست منابع
کتابها :
۱- Hart, Christopher (2001). Manga Mania. USA : Watson Guptill
۲- Pascal, David (1992). The Art of the comic strip. Zurich : the graphics press
مجلات :
۳-ادکینزریچاردسون، جان.کمیک استریپهای علمی تخیلی. کیهان کاریکاتور. شماره ۳۰. صص ۴۵-۴۴
۴- ادکینز ریچاردسون، جان. کمیکهای زیرزمینی. کیهان کاریکاتور. شماره ۳۶-۳۵. صص ۵۳-۵۲.
۵- ادکینز ریچاردسون، جان. تا اجرای نهایی یک کمیک استریپ. کیهان کاریکاتور. شماره ۳۸-۳۷. صص ۵۱-۵۰.
۶- بینا خواهی، اسدالله. بدون شرح (کاریکاتور، نقاشی متحرک). کیهان کاریکاتور. شماره اول. صص ۴۷-۴۶.
۷- جلوه نژاد، علیرضا. کمیک استریپ زبان روایتی گرافیک. کیهان کاریکاتور. شماره ۱۱. صص ۲۳-۲۰.
۸- شجاعی طباطبایی، مسعود. تن تن و اسپیروحاکمان بی رقیب کمیک استریپ. کیهان کاریکاتور. شماره ۵۰-۴۹. صص ۹-۸.
۹- صباغی خسروی، جعفر. صدسال با کمیک استریپ. کیهان کاریکاتور. شماره ۴۴-۴۳. ص ۴۲.
۱۰- صباغی خسروی، جعفر. کمیک استریپ در ژاپن. کیهان کاریکاتور. شماره ۴۰-۳۹. صص ۱۷- ۱۶.
۱۱- ضیایی، محمد رفیع. گراوورسازی کهن ایران. کیهان کاریکاتور. شماره ۱۴۸-۱۴۷. صص ۵۷-۵۶.
۱۲- ضیایی، محمد رفیع. یافتن زمانی برای شروع کمیک استریپ در ایران. کیهان کاریکاتور. شماره ۱۴۶-۱۴۵. صص ۵۵-۵۲.
۱۳- کمیک استریپ و سایر رسانه‌ها. کیهان کاریکاتور. شماره ۴۶-۴۵. صص ۴۵-۴۰.
۱۴- مریخی، علی. تمبرهای کمیک، زینت بخش نامه‌ها. کیهان کاریکاتور. شماره ۵. صص ۵۹-۵۸.
۱۵- مصاحبه با نورالدین زرین کلک. تخصصهای ویژه در صنعت انیمیشن. کیهان کاریکاتور. شماره۸۴-۸۳. صص ۱۸-۱۴.
۱۶- نیستانی، مانا. تاثیر کمیک استریپ برسینما. کیهان کاریکاتور. شماره ۱۰۴-۱۰۳. صص ۲۷-۲۲.
۱۷- یعقوبی، بهرام. افول کاریکاتور. کیهان کاریکاتور. شماره ۳۰. صص ۴۹-۴۶.
اینترنت :
(ویکی پدیا، دانشنامه آزاد) ۱۸- fa. Wikipedia. Org
(ترابی مهربانی، مهدی. نشریه الکترونیکی تکاپو) ۱۹- Forum. P30 world.com
(دانشنامه علمی – تخیلی و فانتزی) ۲۰- Wiki. Fantasy.ir
۲۱- www.aftab.ir
۲۲- www.apameh.com
۲۳- www.Cibi.com
۲۴- www.farsicrc.com
۲۵- www.hopcartoon.com
۲۶- www.tabadolnazar.com
(نادری، آیت ا…) ۲۷- www.tabrizcartoon.com
(یوسفی، پندار) ۲۸- www.zigzagmag.com