نقد و بررسی روابط مالی زن و شوهر در حقوق ایران

فهرست مندرجات

مقدمه   
بخش اول- مهر و مسائل پیرامون آن   
فصل اول- برقراری مهر در ازدواج   
مبحث اول- بررسی حقوقی ویژگیهای مهر المسمی   
مبحث دوم- بررسی حقوقی مقدار مهر المسمی   
مبحث سوم- بطلان مهر و آثار حقوقی مترتب بر آن   
مبحث چهارم- تعهد و تکلیف شوهر نسبت به مهر زن   
مبحث پنجم- استقرار مالکیت زن نسبت به مهر   
مبحث ششم- تضمین شوهر نسبت به تسلیح مهر به زن   
مبحث هفتم- چگونگی حق حبس   
مبحث هشتم- بررسی مهر المسمی در طلاق قبل و بعد از نزدیکی   
مبحث نهم- بررسی مهر المسمی در فسخ قبل و بعد از نزدیکی   
مبحث دهم- بررسی مهر المسمی در فوت   
فصل دوم- عدم برقراری مهر در ازدواج   
مبحث اول- بررسی فقهی و حقوقی نکاح مفوضه البضع   
مبحث دوم- بررسی فقهی و حقوقی نکاح مفوضه المهر   
بخش دوم- نفلقه و مسائل پیرامون آن   
فصل اول- خصوصیت استقلال زن از نظر مالی   
فصل دوم- نفقه زن بطور کلی   
مبحث اول- بررسی ماهیت نفقه زن   
مبحث دوم- شرایط و ویژگیهای نفقه زن شوهردار   
مبحث سوم- پیامدهای انحلال ازدواج بر نفقه   
مبحث چهارم- ضمانت اجرای حقوقی و کیفری نفقه زن   
نتیجه گیری   
 

مقدمه:
خانواده هسته مرکزی اجتماع است  و نخستین اجتماعی است که شخص در آن گام می نهد و آداب زندگی و اصول و رسوم اجتماعی و تعاون و از خود گذشتگی را در آن فرا می گیرد و کانونی برای حمایت از انسان است .
همین که نکاح به درستی واقع شده حقوق و تکالیفی برای زن و شوهر ایجاد می‌شود که حقوقدانان از آن به آثار نکاح تعبیر می کنند. بعضی از علماء حقوق گفته‌اند: مقصود از روابط زوجیت همان مسائل جنسی است. ولی به نظر می رسد که روابط زوجیت مطلق و دارای معنایی گسترده است و همه روابط شخصی (غیرمالی) و مالی زوجین را در بر می گیرد و تخصیص آن به مسائل جنسی با معنی لغوی و عرضی این کلمات وفق نمی دهد. بنابراین، حقوق و تکالیف زوجین که در ماده ۱۱۰۲ ق.م. آمده، در واقع توضیحی برای روابط زوجیت است و معنی آن را روشن می کند.
درست است که قانون حقوق و تکالیفی برای زوجین تعیین کرده و ضمانت اجرائی برای آن در نظر گرفته است، لیکن باید توجه داشت که قانون به تنهایی نمی‌تواند آرامش و سعادت خانواده را تامین کند.
آنچه در خوشبختی خانواده بیشتر از قانون موثر می باشد اخلاق است: زن و شوهر باید با صفا و صمیمیت وفاداری با هم زندگی کنند و از کمک به یکدیگر و اشتراک مساعی دریغ نورزند و گذشت و فداکاری داشته باشند، تا کانون خانوادگی را همیشه گرم و سعادتمند نگاهدارند توسل به ضمانت اجرای حقوقی و رجوع به مقامات قضایی، به هنگام ضرورت، به عنوان آخرین علاج، باید مورد استفاده قرار گیرد.
آثار حقوقی نکاح شامل دو بخش است: بخشی از این آثار دارای جنبه مالی است و بخش دیگر از حقوق و تکالیف غیرمالی تشکیل شده است. چون نکاح در درجه اول یک قرارداد غیرمالی است و روابط شخص زوجین مهمتر از روابط مالی آنهاست ولی با توجه به اینکه محور بحث ما در این تحقیق جنبه مالی آنهاست ولی با توجه به اینکه محور بحث ما در این تحقیق جنبه مالی و مسائل پیرامون آن می باشد به نقد و بررسی آن می پردازیم، لذا در بخش اول به مسائل مربوط مهر و در بخش دوم به نفقه و مسائل مرتبط به آن خواهیم پرداخت. و در آخر یک نتیجه گیری کلی از بحث خواهیم داشت.

فهرست منابع

۱- امامی ، دکتر سیدحسن، حقوق مدنی، ج ۴ ، انتشارات کتابفروشی اسلامیه
۲- صفائی، دکتر حسین، امامی، دکتر اسدالله،‌مختصر حقوق خانواده، نشر دادگستر
۳- کاتوزیان ، دکتر ناصر، حقوق خانواده، ج ۲ و ۱ تهران ، ۱۳۶۷.
۴- جعفری لنگرودی ،‌دکتر محمدجعفر، حقوق خانواده ، تهران ،‌1355
۵- محقق داماد، دکتر سیدمصطفی، حقوق خانواده ، تهران ،‌1365
۶- کمانگر، احمد، اصول قضائی حقوقی، تهران، ۱۳۴۳
۷- حبیبی تبار، جواد، گام به گام با حقوق خانواده، نشر فرم ، ج اول، ۱۳۸۰
۸- ذهنی تهرانی، سیدمحمد جواد، راهنمای فارسی شرح لمعه، ج دوم ،‌1370
۹- شیروانی ،‌علی، لمعه دمشقیه شهید اول،‌ج دوم، ج هفتم. ۱۳۷۶
۱۰- رنجبری، ابوالفضل، حقوق کار، انتشارات مجد، چاپ اول ، ۱۳۷۷
۱۱- موگوئی، حاج علی، قاعده عسر و حرج و حق طلاق زنان ، چاپ اول، ۱۳۷۹