شناسایی عوامل و شرایط موثر برای احراز پست مدیریت، مدیران واحدهای آموزشی

مقدمه :
 
مدیریت یکی از مهمترین فعالیتهای انسان است. سابقه تئوریک مدیریت هرچند از لحاظ زمانی به حدود ۱۹۰۰  می رسد ولی بی شک از زمانی که انسان گروه را ساخت و جامعه اولیه را بنیاد نهاد و نیز از آن هنگام که به شکار و در غار زیستن پرداخت و برای مشکلاتش چاره جویی کرد، در عمل مدیریت نیز پدیدار شد. حتی این مفهوم در فرهنگ قرآنی نیز مطرح است زیرا خداوند بارها خودش را مُدَبِّرُ الامور دانسته است، مانند : (( اِنَّ رَبَّکُمُ اللهُ الَذی خَلَقَ السَّمواتِ و الاَرضَ فی سِتَّهِ اَیّام ثُمَّ استَوی عَلَی العَرشِ یُدَبِّرُ الاَمرَ ))  که اوج تدبیر خود را در آفرینش انسان می داند و به خود آفرین می گوید.
در عصر حاضر مدیریت را به عنوان یکی از شاخص های مهم تمدن معاصر و از جمله عوامل رشد توسعه اجتماعی و فرهنگ جوامع کنونی بحساب می آورند. توسعه هر جامعه ای مستلزم توسعه در نظام آموزش و پرورش آن جامعه است. شناسائی عوامل مؤثر در بهبود کار این نظام پیدا کردن نقاط ضعف آن و ایجاد تغییرات مفید با توجه به نیازهای جامعه از ضروریات است. برخی از صاحبنظران دنیای امروز را دنیای مدیران آگاه می دانند و علم مدیریت را در شمار یکی از پیچیده ترین رشته های علوم انسانی به حساب می آورند. زیرا به کمک مدیران توانمند و آگاه به اصول نظریه ها و سبک های مدیریت و افزایش مهارتهای انسانی، اوراکی و فنی می توان چهره سازمانها را دگرگون ساخت. از بین مدیریتها، مدیریت آموزشی از دشوارترین، پر اهمیت ترین و حساس ترین انواع مدیریت در سازمانهای عمومی و دولتی است. در واحدهای آموزشی به لحاظ اهداف پیچیده و بسیار گسترده ، فعالیتهای متعدد و متنوع و روشهای اجرایی گوناگون ، مدیریت و رهبری آموزشی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است.

کتابنامه (فهرست منابع و مأخذ)

الف: قرآن
ب: نهج البلاغه
۱- آقازاده احمد، آموزش و پرورش تطبیقی- مهر قم، چاپ دوم، بهار ۱۳۸۱.
۲- ادیزس،‌ ایساک؛ چگونه بر بحرانهای مدیریت غلبه کنیم. ترجمه کاوه محمد سیروس، امیرکبیر ۱۳۸۰.
۳- ازگلی،‌ محمدی،‌ «ویژگی‌های  و مهارتهای رهبران بصیر برای ایجاد تغییر در سازمان، تغییر در سازمان، تغییر و نوآوری در سازمان و مدیریت آموزشی، پژوهشکده تعلیم و تربیت.
۴- افیونی زاده، محبوبه. «بررسی شرایط انتخاب مدیران مدارس از دیدگاه مدیران و دبیران دبیرستانهای دخترانه شهر اصفهان» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی احمد علی فروغی ابری،‌ دانشکده علوم تربیتی،‌ دانشگاه اصفهان. ۱۳۷۳.
۵- ام. ا. انوتینگهام. «مدیران کارآمد چه ویژگی هایی دارند «ترجمه نوشین سرآمد،‌ تازه‌های مدیریت شماره ۲ و ۱۱ – 1373.
۶- ایرانی،‌ یوسف؛ بختیای،‌ ابوالفضل؛ روش تحقیق عملی (اقدام پژوهی) تهران: لوح زرین ۱۳۸۲.
۷- برزگری محمود، «بررسی ویژگی های مدیران ( تخصص،‌ آگاهی، نگرش) مدارس نظام جدید آ‚وزش متوسطه در مناطق نوزده گانه آموزش و پرورش شهر تهران» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی عزت‌الله نادری دانشگاه تربیت معلم ۱۳۷۷.
۸- بسطامی،‌ ایرج،  «الگوی پینشهادی در جهت خود سنجی مدیران» فصل مدیریت در آموزش و پرورش شماره ۲۰.
۹- بهشتی لنگرودی محمد، «انتخاب مدیران مدارس، نمایشی فرمایشی» همبستگی (۱۶ مرداد ۸۱)
۱۰- پویا امیر، «ماهیت مدیریت آموزشی و شرایط احراز آن در مقطع راهنمایی تحصیلی، (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی مصطفی نیکنامی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی،‌ 1374.
۱۱- پناهی، محمود، «مقایسه نظرات مدیران و معلمان مدارس شهر تهران درباره شرایط انتخاب و انتصاب مدیران آموزشی، (پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی علی علاقه بند، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی،‌ 1373.
۱۲- جعفری مصطفی،‌« بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی در موفقیت مدیران ارشد سازمانهای دولتی استان زنجان» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی بهروز دری، دانشگاه علوم اداری ۱۳۷۷.
۱۳- جوام، محمد حسین؛ مدیریت آموزشی ۱۳۶۹.
۱۴- جهانیان، رمضان «طرح پژوهشی توانمندسازی دانش و مهارتهای مورد نیاز مدیران مدارس» پژوهشکده تعلیم و تربیت ۱۳۸۰.
۱۵-خالقیان، بلال. «مقایسه نظرات مدیران و دبیران درباره ویژگی‌های مطلوب مدیران مدارس متوسطه «پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی مصطفی نیکنامی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۷۳.
۱۶-خنیفر،‌ حسین؛ درآمد بر مدیریت آموزشی و بحث استانداردسازی،‌ 1382.
۱۷- رحیمی، شهرام؛ «تدوین استانداردهای عملکرد اثر بخش مدیران مدارس ابتدائی در ایران» تهران:‌ معاونت برنامه‌ریز و منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش،‌ دفتر بهبود کیفیت و راهبری استاندارد اسفند ۱۳۸۱.
۱۸-سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی؛ نگاهی اجمالی به موضوع: انتخاب و انتصاب و تغییر مدیران: معاونت امور مدیریت و منابع انسانی دفتر بهبود مدیریت و ارزیابی عملکرد آذر
 1381.
۱۹- سلیمانی،‌ محمد علی. «بررسی نظرات دبیران و مدیران دبیرستانهای شهر اصفهان در مورد شرایط لازم برای احراز پست مدیریت دبیرستان» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی مصطفی عسگریان، دانشگاه تربیت معلم تهران، ۱۳۷۳.
۲۰- صافی، احمد، سازمان و اداره امور مدارس، انتشارات رشد. ۱۳۷۸.
۲۱- صافی، احمد،‌‌ «بررسی استانداردهای مدیران مدارس در بستر تاریخ آموزش و پرورش»،‌ 1382.
۲۲- صافی، احمد، بررسی استانداردهای مدیران مدارس در بستر تاریخ آموزش و پرورش ایران،‌ 1382 .
۲۳- طوسی محمد علی «رهبری آموزشگاهها در جهان امروز» 131.
۲۴- عبدلی معصومه، « بررسی علل عدم تمایل افراد واجد شرایط نسبت به احراز پست مدرسه در دوره های راهنمایی و متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی ۷۵» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی ولی الله فرزاد دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵.
۲۵- عزیز پور شوبی، علی اکبر، «بررسی شیوه‌های انتصاب مدیران آموزشی و نحوه بهبود آن» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی حسام الدین بیان، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۰.
۲۶- علاقه بند،‌  ‌؛ مقدمات مدیریت آموزشی. تهران: نشر روان، ۱۳۷۶.
۲۷- غفاریان، وفا؛ شایستگی‌های مدیریتی. تهران:‌ سازمان مدیریت صنعتی،‌ 1378
۲۸- فام و هووئه- مدیریت مدارس، ترجمه محمد علی نائلی، انتشارات دانشگاه چمران اهواز ۱۳۷۰.
۲۹-فانی، علی اصغر، سخنرانی در مجمع مدیران هنرستانها و مناطق ۱ و ۲ کشور،‌ مرکز انقلاب اسلامی ۱۳۷۹.
۳۰- فرهنگ ابوالقاسم، «بررسی نظرات دبیران دبیرستانهای شهر اصفهان در مورد شرایط انتخاب مدیر نمونه و مقایسه ضوابط مصوب انتخاب مدیر نمونه و غیر مصوب به منظور ادامه پیشنهاداتی سازنده در این زمینه»، (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی حسن افشار، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان،‌ 1375.
۳۱- قرائی مقدم، امان ا… ؛ مدیریت آموزشی، تهران: ابجد ۱۳۷۵.
۳۲- کازرونی «ویژگی‌های مطلوب مدیریت در آموزش و پرورش»، ماهنامه تربیت.
۳۳-گروه آموزشی مدیران دفتر آموزش عمومی آموزش و پرورش؛ راهبردیهای در مدیریت آموزشگاهی؛ دفتر آموزش عمومی آموزش و پرورش ۱۳۷۹.
۳۴- ماهرویی، ابوالحسن، نگاهی دوبارهی به مسائل مدیریت آموزشی؛ نشریه:‌ ندای عدالت ۱۳۸۱.
۳۵- محمدلو، ابراهیم، ‌«شخصیتی و توانایی های علمی و عملی مورد نیاز مدیران مدارس متوسطه» فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش.
۳۶-منتظر الظهور اکرم، بررسی نظرات مسئولین ادارات آموزش و پروش، مدیران، دبیران و اولیاء دانش‌آموزان در مورد ویژگی های مدیر آموزش موفق دوره متوسطه شهر اصفهان، (پایان نامه کارشناسی ارشد)، به راهنمایی مصطفی عماد زاده، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، ۱۳۷۳.
۳۷- موسوی محمود،‌« مقایسه نظر مدیران و دبیران مدارس راهنمایی شهرستان خمین درباره ویژگی‌های مدیران موفق سال تحصیلی ۷۳-۷۴» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی مصطفی عسگریان دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۴.
۳۸- میرکمالی- محمد، مدیریت و رهبری آموزشی تهران: نشر رامین ۱۳۷۴.
۳۹- مهدیان، محمد جعفر، ماهنامه تربیت، سال نهم. شماره سوم، شماره مسلسل ۸۳.
۴۰- نوروزی عادل، «بررسی تواناییها و شایستگیهای مدیران دبیرستانهای استان ایلام در مقایسه با وضع مطلوب» (پایان نامه کارشناسی ارشد) به راهنمایی محمد رضا بهرنگی، دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران ،‌‌ 1374.
۴۱- وزارت آموزش و پرورش؛ مجموعه گفتگوها با صاحبنظران و فرهیختگان؛ دفتر بهبود کیفیت و راهبری استانداردها، ۱۳۸۲.
۴۲- وزارت آموزش و پرورش؛ مدیریت آموزشگاهی با رویکرد مدرسه محوری: معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی ۱۳۸۰.