بررسی کنترل کیفیت

فهرست مطالب

بیشگفتار                                                     2
مقدمه                                                     3
بازرسی کالای دریافتنی                                 11   
تعیین گروه کیفیت قطعه                                 20
صدور تاییدیه اولیه قطعات ( غیر ۲۰۶ )                26
صدور تاییدیه نهایی  قطعات ( غیر ۲۰۶ )             28  
درخواست اجازه ارفاقی                               32
دستورالعمل اجزایی واکنش سریع و آنالیز              41
روش جامع خرید                                          56
ارزیابی دوره ای انبار و قطعات                           68
شاخص های مربوط به کنترل کیفیت                      75
پیشنهاد                                                  78 

پیشگفتار
به یاد او
به یاد او که وجود لحظه ها و همیشه اش طلوع آفتاب است . تا در سایه سار آسمانی صدایش آرامش و اعتماد را باور کنی . در اینجا جا دارد از جناب آقای دکتر عطائی استاد مشاور که همواره بستری مناسب را برای کسب علم و بالا بردن سطح علمی دانشجویان مهیا نموده اند قدردانی کرده و با تشکر از جناب آقای مهندس مهدی حمزه ، که با یاری وهمکاری صمیمانه ایشان دربخش کنترل کیفیت دریافت کالادرشرکت ایران خودرو همواره نقش بسیار کلیدی را برای تطـبیق یافته های تئوری و به کـاربردن معمولات دانشگاهی در سطح شرکت و صنعت یاری نمودند و با تشکر از جناب آقای مهندس طاهری و همچنین با تشکر ازجناب آقای مهندس اصغر بحرکاظمی که همواره  با راهنمائیهای ایشان چه در عرصه کار در شرکت ایران خودرو و چه در عرصه زندگی نقش بسیار مؤثری  را  برای  تدوین  و گردآوری  اطلاعات  ایفاء نمودند . با تشکر از
 مدیریت محترم ایران خودرو که با جذب دانشجویان راه را برای ارتباط دانشگاه و مراکزپژوهشی جایگاهی رفیع منظور نموده و با به کارگیری سیاستها و تدابـیر سنجیده و با نگاهی نو ، به منابع انسانی پیوند مزبور را مستحکم تر کرده است و کماکان از هیچ کوششی دریغ نمی کنند .
بی شک دوره های کارآموزی حساس ترین و پر ارزش ترین اوقاتی است که آینده دانشجویان را رقم خواهد زد ، زیرا کسب معلومات و تجارب پیشرو ، در تکمیل و بسط و کارایی اندوخته ها حداقل ، راهگشای بازار کار است . به یقین آینده جامعه ما از آن اشخاصی خواهد بود که بتوانند با واقع نگری و افکار بلند از دانش ها ، فنون و تجارب خود بهره برداری نمایند .
و در پایان تقدیر و سپاس ویژه خود را تقدیم به جناب آقای دکترموسی خانی رئیس محترم دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین می کنم که با مهیا کردن محیطی آرام ، بستری مناسب را برای یادگیری و درک یافته ها درقالب یک محیط فرهنگی مهیا نمودند

مقدمه

در جهان پر شتاب امروز ، سازمانهای زیادی در تلاشند تا برای رسیدن به اهداف سازمانی و اقتصادی و تداوم از الگوها و شیوه های مختلف بهره ببرند و مزیت رقابتی جدیدی کسب نمایند تا از سقوط و واژگونی و خطرات ناشی از دگرگونی های سریع محیطی و فناوری در امان بمانند .
آنچه که کیفیت را به دانش پیوند می دهد ، در میدانی قابل جستجو است که نیروی زایش ( پژوهش ) ، تبدیل ( تولید ) و مبادله ( تجارت ) پدید می آورند . بدین ترتیب چند کیفیت مهم در مقابل ما قرار می گیرند ، اینان عبارتند از : کیفیت در مواد ،کیفیت در نظم کار ( از روابط انسانی تا روابط میان جرم و انرژی در ماشین ، و کیفیت در مبادله و از انبار ، حمل و نقل ، روش های فروش و مصرف ) ، با توجه به این موارد دامنه ای بسیار گسترده پدید می آید که نمی توان به راحتی از تغییرات عمیق آن بر اقتصاد سیاسی و درونی و ارتباطی جهان گذشت .
رویداد مهمی که شتاب در تحولات کیفی پدید می آورند ، تاثیری است که یر روی ساختار مبادلاتی جهان گذاردند . بطوری که این تاثیر موجب آشکار سازی در قانون مهم مبادله گردید . جهان امروز که بر بنیاد قدرت تکنولوژیک استوار است دستخوش تحولاتی شده است که تا کنون نظیر نداشته است .
در مرکز این تحولات کیفیت قرار دارد . یعنی بنیادی ترین تحول ، تحولی است که در نیروی اصلاح و انقلاب از نظر تکامل کیفیت ها بدست آمده است . می دانید در کیفیت دو جریان مرتبط است اینان عبارتند از : جریان اصلاح و تحول در کیفیت  . در جریان اول ، موضوع مهم ، ایجاد سهمی بیشتر از تقاضای موجود در بازار است و در جریان دوم ، هدف ، ایجاد تقاضای مؤثر جدید و بلارغیب می باشد
هرتحول کیفی درهرکالایاخدماتی می تواندبه مثابه بازاری جدید تلقی شود . به هر حال ما با دو رویداد مهم شتاب آمیز روبه روییم . اول ( کیفیت بهتر ) و دوم ( تحول در کیفیت ).
هدف ازکنترل کیفیت رسیدن به سطح مطلوبی ازکیفیت یک محصول و یا یک فرآیند تولید و نگهداری آن با برنامه ریزی دقیق استفاده ار ماشین آلات مناسب ، بازرسی مستمر و عمل اصلاح کننده هر گاه که لازم باشد  است یک نکته اصلی را باید همیشه در مورد یک محصول در نطر داشت و آن اینست که محصول باید خواسته های افرادی را که از آن استفاده می کنند برآورده نماید . با توجه به این نکته مالکیت را شایستگی جهت استفاده تعریف می کنیم . کلمه مصرف کننده در مورد استفاده کنندگان مختلفی به کاربرده می شود . مردم معمولا انتظار دارند اتومبیلی را که خریداری می کنند عاری از هر گونه عیب یا عدم انطباق در ساخت اولیه باشد و یا به عبارت دیگر بتوان آن را به عنوان یک وسیله مطمئن و مقرون به صرفه برای سالیان درازی استفاده نمود .
به طور کلی کیفیت دو جنبه دارد که عبارتند از : کیفیت طراحی و کیفیت انطباق ، کلیه محصولات یا خدمات در درجه بندی با سطوح مختلفی از کیفیت تولید می شوند .
این اختلاف در درجه بندی با سطوح کیفیت عمدا به وجود آمده اند و در نتیجه اصطلاح فنی که می توان در این مورد به کار برد کیفیت طراحی می باشد . هدف اصلی کلیه تو لید کنندگان اتومبیل حمل و نقل ، ایمنی مصرف کنندگان است هر چند که اتومبیلها از نظر اندازه ، وسایل ، وضع ظاهری و عملکرد متفاوت هستند . این تفاتها ناشی از اختلافهای طراحی می باشد که بطور آگاهانه در اتومبیلهای گوناگون اعمال می گردند .این اختلاف های طراحی مواردی از قبیل انواع مواد مصرف کننده در ساخت تلورنس های قطعات ، قابلیت اطمینان حاصل از توسعه مهندسی موتور و نیروی محرکه ، تجهیزات و یا وسایل اضافی دیگر را در بر می گیرد .
طراحی انطباق یعنی اینکه محصول تا چه حد با تلورانسها و مشخصات طراحی انطباق دارد . طراحی انطباق تابعی از چندین عامل است که از میان آنها می توان به انتخاب فرآیند ساخت ، آموزش و نظارت نیروی کار ، نوع سیستم تضمین کیفیت ، کنترل فرایند ، آموزش فعالیتها ( بازرسی و غیره ) میزان پیروی از رویداد و انگیزه نیروی کار جهت دستیابی به سنخیت اشاره دارد . در جامعه ما  سردرگمی قابل توجهی در مورد کیفیت وجود دارد . اصطلاح کیفیت بدون توجه به این که آیا منظور ما کیفیت طراحی یا کیفیت انطباق است به کاربرده می شود . به منظور دستیابی به کیفیت طراحی باید تصمیمات آگاهانه ای در مراحل مختلف طراحی محصول یا فرایند اتخاذ گردد تا اطمینان حاصل شود که محصول به طور رضایت بخشی قادر است خواسته های مورد انتظار را بر طرف نماید .
در اینجا نکته بسیار مهم ، تمایز بسیار مؤثر میان پتانسیل های خلاق کارکنان با کیفیت و کیفیت کاری است که این دو بخش ار نیروی انسانی را از تاره های تنیده و از خود بیگانه کننده کار تکراری رها سازیم و کار آنها را زایش از کیفیت زایش کنیم . آنهم بطوری که جریان آنارشی بر فضای کار غالب نشود . امروزه وضع بصورتی شده است که تنها در حدود ۲۰ % از اشتغال را بخش تولید به خود داده است . این بخشها نیز به سرعت با ماشین ها جایگزین می شوند ، بنابر این نیروی انسانی ناچارند به بخشهایی که خلاقیت و کیفیت کار خلاق تری را طلب می کنند اتصال پیدا کنند . یعنی نقش نیروی زایش را بازی کنند و هم به عنوان نیروهای کاشف تقاضا ، بصورت واسطه ای میان سازمان های کار و بازار فعال باشد . برای اینکه بتوانیم به مفهوم کیفی کارهای جدید توجه کنیم ، هیچ چاره ای نداریم اندکی ، آنچه نامش را جامعه اطلاعاتی می نامند ، بپردازیم . امروزه آنچنان از جامعه سرمایه داری صحبت می شود که ما را می ترسانند . اما واقعیت امر چیز دیگری است . موضوع این است که امروزه اطلاعات بسیار زیادی در دسترس ما قرار دارد . اطلاعات که در صورت وجود قدرت تحلیل و ردیابی منطق های ویژه می توان از آنها برای ایجاد تقاضای مؤثر بهره برد . مگر کار با کیفیت ، ردیابی چنین روندی نیست . مشکل اینجاست که نظام آموزشی ما یک نظام کمی است تا کیفی ، یک نظام خطی است که شامل دو نقطه ، یکی استاد در بالا نشسته و نماد دانایی و دیگری شاگرد که در پایین نشسته و نماد نادانی است . هیچ اثری از سوژه مورد مطالعه نیست به همین دلیل ما در تحصیل برای ردیابی منطق های منطقه ای و جهانی و اطلاعاتی که در دسترس مان قرار می گیرند ، ناتوان هستیم . کیفیت از این رو ارزش دارد که مدام تقاضای جدید برای مبادله پدید می آورد . پس توجه ما به اطلاعات فراگیری به خلق روش های تحلیل و بکارگیری آنها ، می تواند بر کیفیت ما بیافزاید . با توجه به نکته فوق در می یابید که بنیاد اصلی و مهم کیفیت ، نیروی انسانی و مدیریت است . تنها نیروی انسانی دارای روحیه فردیت مستقل و مدیریت با توان ایجاد نهادهای سه گانه و تحقق علمی ارتباط سینرژیک میان آنها است که می تواند به نیروی جدید برای ایجاد تقاضای بیشتر و نوین دست پیدا کند . این روند در حقیقت همان روند دستیابی به کیفیت مناسب کار در هر سه حوزه زایش ، تبدیل و مبادله است . بنار این تحلیل روابط میان مدیر با کارکنان و چگونگی برخورد این مجموعه با ضرورت هایی که مدام کیفیات و کلیات بازار ، تولید و منابع را به خطر می اندازند ، شرط اصلی و مهم دستیابی به تمامی اشکال سه گانه کیفیت زایش ، کیفیت کار و کیفیت مبادله است . بدون این سه نوع کیفیت نمی توان به توسعه اندیشید .
رابطه بین بهره وری و کیفیت
با گذشت زمان ، کیفیت به عموان عامل اصلی در تصمیم گیری مشتریان در مرحله ارزیابی محصول و یا خدمات استفاده می گردد . این پدیده در همه جا بدون اینکه مصرف کننده یک فرد ، یک سازمان صنعتی ، یک پروژه نظامی با یک خرده فروش باشد مشاهده می شود . در نتیجه کیفیت یک عامل کلیدی در جهت دستیابی به موفقیت های تجاری ، رشد و جایگاه رقابتی بهتر محسوب می گردد . سازمانهیی که از کیفیت به عنوان استراتژی سازمانی استفاده می کنند و از برنامه های بهبود کیفیت مؤثری برخوردار هستند بازده مالی خوبی را تجربه می نمایند . مصرف کنندگان معمولا احساس می کنند که محصولات یک شرکت از لحاظ کیفیت نسبت به شرکتهای دیگر برتری دارد و بر اساس چنین معیاری تصمیم گیری می کنند . برنامه های بهبود کیفیت مناسب و مؤثر باعث نفوذ ارزش در بازار ، ارتقائ بهره وری و کاهش هزینه های کلی ساخت و خدمات می گردد .بنابر این شرکتهایی که از یک چنین برنامهای برخوردار هستند می تواننند برتری خوبی نسبت به رقبای خود داشته باشند . امروزه رسیدن به کیفیت در محیطهای تجاری و تولیدی کار ساده ای نیست . مشکل و مساله عمده ، تکامل سریع فن آوری می باشد . در ۲۰ سال اخیر تحولات زیادی در فن آوری صنایع گوناگونی نظیر الکترونیک ، متالوژی ، سرامیک ، مواد مرکب و علوم شیمیایی و دارویی حاصل شده است . این تحولات باعث پیدایش محصولات و خدمات جدیدی گردیده اند . مشکل اساسی در اغلب صنایع ، تولید کافی یکمحصول می باشد . در اغلب موارد توجه کافی نسبت به کیفیت ، بهره وری ، کارآیی و اقتصادی بودن تولید مبذول نمی گردد . بهره گیری از یک روش بهبود کیفیت مؤثر باعث افزایش بهره وری و کاهش هزینه می شود . امروزه بهبود کیفیت به عنوان استراتژی تجاری مطرح می گردد . دلایل گوناگونی برای چنین نگرشی وجود دارد که می توان از میا آنها موارد زیر را اشاره نمود :
۱ – ارتقائ سطح آگاهی و شناخت مصرف کننده نسبت به کیفیت و عملکرد کیفیت   2– مسئولیت در قبال محصول ۳ – افزایش هزینه نیروی کار ، انرژی و مواد اولیه ۴ – تنگتر شدن عرصه رقابت ۵ – بهبودهای قابل توجه در زمینه بهره وری با به کار گیری برنامه های مهندسی کیفیت .
بخشی از این استراتژی تجاری ، برنامه ریزی کیفیت ، تجزیه و تحلیل و کنترل است که بطور مستقیم بر کیفیت اثر می گذارد و باعث می گردد میزان درآمد ، بازده سرمایه گذاری و بطور کلی درآمد سازمان افزایش یابد . بهبود کیفیت می تواند رشد تجاری و موقعیت رقابتی سازمان را ارتقائ بخشد . از طرف دیگر بهبود کیفیت معمولا با کاهش هزینه همراه است جهان امروز که بر بنیاد قدرت تکنولوژیک استقرار است دستخوش تحولاتی شده است که تا کنون نظیر نداشته است . در مرکز این تحولات کیفیت قرار دارد . یعنی بنیادی ترین تحول ، تحولی است که در نیروی اصلاح و انقلاب ازنظر تکامل کیفیت ها بدست آمده است .  می دانید که دو جریان برکیفیت مرتبط است . اینان عبارتند از : جریان اصلاح وتحول درکیفیت ، درجریان اول ، موضوع مهم ، ایجاد سهمی بیشترازتقاضای موجود در بازار است و در جریان دوم ، هدف ، ایجاد تقاضای مؤثر جدید و بلارغیب می باشد . هرتحول کیفی درکالا یاخدماتی می تواند به مثابه بازاری جدید تلقی شود . گفتیم جریان کیفیت ، جریانی است که به دو صورت ظاهر می شود .افزایش کیفیت هر محصول یا خدماتی می تواند آثار بسیار مهمی در روبط معادلاتی بر جای بگذارد . برای آنکه بتوانیم چنین آثاری را مورد مطالعه قرار دهیم ، باید خاطر نشان کنیم ما کیفیت را عمدتاًبه دو بخش ساختارهای کیفی پشتیبان و ساختارهای کیفی عرضه و مبادله تقسیم کنیم . ساختارهای پشتیبان همان ساختارهایی هستند که یک مجموعه کیفی را با خواصی بهتر عرضه می کنند . اگر ساختار تمامی تکنولوژی ها از سه بخش یا سه نیروی زایش ، تبدیل ، و مبادله پدید آمده باشند ، دو نیروی اول را نیروی پشتیبان و نیروی سوم را نیروی عرضه و مبادله کیفیت می دانیم .
اما توسعه همیشه نیروی خود را تحمیل میکند . با افزایش مدام تحولات کیفی در ساختارهای تولیدی – کالایی بتدریج قانون افت ارزش مواد خام در ساخت کالاها نسبت به ارزش دانش و تکنولوژی آشکار شد.
سرمایه های جهان یکباره با شوک از دست رفتن ۲۰۰۰ هزار میلیارد دلار پولشان روبرو شدند. باید منابع زاینده تقاضای جدیدی در جهان سوم شکل می گرفت . باید جریان تکنولوژی و سرمایه به صورت جدی دنبال می شد، به عبارت دیگر اگر تا به حال به چیزی که اندیشیده نمی شد کیفیت های کار کالاهای ساخته شده در جهان سوم بود به سرعت باد ، سر و کله استانداردهای ایزو و ضرورت ایجاد ارتباطات و مبادلات کالایی و تکنولوژی پیدا شد. جالب این است که این رویدادها حتی آن دسته از کشورهایی که هنوز اقتصاد شان مواد خام یافت می شد که استراتژیک مانده بود ( نظیر نفت) از این موج در امان نبودند. هر چند که جدال قدرتهای کهنه با قدرتهای جدید فضای سیاسی – اقتصادی و حتی فرهنگی آنها را آماج خود قرار داد . به هر تقدیر ضرورت نگاه جدی به کیفیت کار کیفیت کالاو خدمات و مبادله آنها بصورت طبیعی شوکی جدید را در کشور ما بوجود آورد . کشورهایی که از زمان مصرف جدی و گسترده کالای مدرن تقاضای خرید برای همین کالاها را از طریق فروش مواد خام بدست می آوردند به یکباره با شرایط جدیدی روبرو شدند. میزان تقاضای خرید به دلیل افت ارزش مواد خام مدام کاهش می یافت و طبعاً برای افزایش و یا ثبات این تقاضا باید پشتوانه دیگری ردیابی می شد. این رویدادها نمی توانست بر ساختارهای اقتصادی و مبادلاتی ایران بی اثر باشد . بنابراین بدون نگاه به کیفیت مناسب کار و کالا دیگر نمی توان به تقاضای مؤثر در کشورهای جهان سوم و از جمله ایران دست یافت . آنان که هنوز هم به نفت دلخوش کرده اند بدانند شوک بعدی نامنتظرتر خواهد بود . همانطور که گفتیم انقلاب صنعتی با ظهور نیروهای زایش در سازمانهای کار پدید آمده ما نیز چاره ای نداریم و به هر شکل ممکن برای ایجاد تقاضای موثر در دیگر کشورها دست یابیم با رقبای خود در این کشورها مبارزه کنیم . البته نباید توقع داشت از اقتصادی که سالها در زیر چتر حمایت  افت کیفیت و بهره وری حاصل از خلاء‌ نیروی زایش فعال در خود را با حمایت دلارهای نفتی و جلوگیری از نفوذ رقبای خود تجربه کرده است . کیفیت بدون دانش تحقق نخواهد پذیرفت همانطور که گفته شد با افزایش دانش است که می توان روزهای مختلفی از افزایش سهم بیشتر تقاضای ثابت در بازار جهانی و اختصاص تقاضای جدید برای خود را دنبال کرد در اقتصاد به این روند اخیر زایش بازخوردهای مثبت در مبادلات میگویند . اگر کینز با نظریه اشتغال پول بهره خود مرض درون نظریه اقتصاد کلاسیک را شناسایی کرد تکنولوژی با ساختار مدام ، نو شونده خود توانست جنازه اقتصاد کلاسیک را با سرعت حیرت انگیزی به خاک سپارد . تنها دهه شصت و هفتاد قرن بیستم میلادی کافی بود تا این نکته روشن شود که تکنولوژی مسلح پژوهش قادر است مدام تقاضای مؤثر پدید آورد اما ایجاد این نیرو چندان ساده نیست چرا باید جریانی است سینرژیک میان تحول در منابع  تحول ، در نیروی تبدیل( تولید ) ، (تحول در نیروی مبادله) شکل گیرد. این تحولات باید متناسب با هم صورت پذیرد مدیریت هم چیزی جز نیروی هماهنگ کننده سینرژیک میان این نیروها برای اصلاح و انقلاب در کیفیت و کمیت نیست تنها از این طریق این نیرو است که می توانیم دست به اصلاح و زایش تقاضای جدید زنیم . براساس تحلیل فوق اکنون کیفیت رادرهر یک از نیروها مورد بررسی قرار دهیم :
۱ – کیفیت کار نیروهای زایش : نیروهای زایش نیروهایی هستند که توانایی ردیابی آرایش مجدد سینرژیک ، منطق های کهنه و زایش منطق های جدید را دارند . این نیروها که در آغاز انقلاب صنعتی ، تنها در بخش مدیریت متمرکز بودند ، بعداً بصورت بخشی مستقل در درون سازمان های کارکنان شدند . امروزه می خواهند نیروی زایش را در تمامی بخش های دیگر ظاهر کرده و آن را از یک سیستم بسته به قدرتی تبدیل کنند که تمامی سیستم را در بر می گیرد . به هر حال بدون نیروی زایش ، سیستم ها نه توان آرایش مجدد خود را داشته و نه توان تبدیل تجربیات جدید خود به منطق های جدید را دارند .به عبارت دیگر ناتوانی در زایش دانش به افت کیفیت و بهره وری و افت این دو به وابستگی در زندگی انگل و ارائه سازمان ها ، کار فرجام پیدا می کند .
۲ – منابع خام یا ساخته شده : اولین ساختار ارتباطی برای ایجاد تقاضا در فرامرز کشورهایی که توانسته بودند انقلاب صنعتی را تجربه کنند ، ساختار مبادلاتی مواد خام در مقابل کالا بود . همانطور که متذکر شدیم این ساختار توانست دو قانون اصلی و مهم مبادله را که می تونست موجب تحول بنیادین در کشور صاحب مواد خام شود .اینان عبارتند از : قانون ، اختلاف ساختارها : بر اساس این قانون ، ( اختلاف تکنولوژیک نمی تواند از آستانه ای بیشتر شود ، در آن صورت مبادله که افزایش آن شرط توسعه سیستم در حال توسعه شتابان است ، قطع می شود ) . شما نمی توانید به کشوری که جاده ندارد اتومبیل بفروشید .قانون تاجر زرنگ با این قانون بر اساس این نکته مهم استوار است که هیچ تاجری مشتری فقیر و وابسته به خود نمی خواهد . بر عکس ، این تاجر همیشه به دنبال مشتریان پولدار است . بنابراین چنین تاجرانی به خوبی می دانند که از فقیر تر کردن مشتریان خود سودی نمی برند در این شرایط هر چه هست ضرر است و بحران . علت اختفا ماندن این دو قانون و بی اثر شدن آنها در این نکته مهم نهفته بود که منبع ایجاد کننده تقاضای جدیدی وجود داشت که می توانست بطور کامل ، پشتوانه اقتصادی این تقاضا باشد و آن مواد خام بود استقرار این جریان بصورتی تراژیک منجر به افت شدید ساختارهای کیفی کار ، صوری شدن آموزش و پژوهش در سازمانهای کار و ظهور ارتباطی مبتنی بر رانت میان بخش خصوصی و دولت هایی گردید که به ثروتمندترن نهاد اجتماعی تبدیل شده و از حقوق ویژه حیرت انگیزی بهره مند بودند ، با شکسته شدن یا عدم تحقق بازخوردهای مبتنی بر امنیت – مالیات ، امکان نقد متقابل مدیریتی میان این دو از دست رفت و کیفیت کار نیز به شدت افت کرد . در جهان صنعتی بدلیل تحصیل نقش دولت ها در مبادلات با جهان سوم ، سرمایه های محلی به سوی سرمایه های مواد خاصی و تسلیحاتی روی می آورند و علیرغم کالاهای ساخته شده ، سرمایه های صنعتی ، نقشی مؤثر در ارتباط با سرمایه های ناچیز صنعتی کشورهای جهان سوم باز کنند .   
خط مشی کیفیت ایران خودرو
شرکت ایران خودرو به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان خودرو در خاورمیانه ، خط مشی کیفی خود را در راستای اهداف و سیاستهای تعیین شده و به منظور تامین رضایت مشتریان محترم به شرح ذیل اعلام می دارد .
هدف اصلی مادرک نیازهای مشتریان وتامین خواسته های آنان ازطریق تقویت فعالیتهای تحقیق و توسعه،ارائه خدمات ومحصولات متنوع ومطلوب بارعایت استانداردهای قابل قبول است . کارکان بعنوان منبع تفکر ، مهمترین و با ارزش ترین سرمایه شرکت محسوب می شوند که ارتقاء دانش ، مهارت و اونایی آنان از اولویتهای ما جهت دستیابی به اهداف کیفی است تا پیرو آن کیفیت زندگی کارکنان نیز ارتقائ یابد .
 تامین کنندگان کالا و خدمات عضو مهمی از خانواده بزرگ ایارن خودرو به شمار می آیند که در مؤفقیت ها و شکستهای ما سهیمند . مدیریت و نظارت بر عملکرد این بخش و مشارکت در ارتقاء سطح کیفی محصولات آنها از برنامه های اساسی ماست
به منظور اطمینان از کسب رضایت و اعتماد مشتریان ، حفظ و توسعه شبکه خدمات پس از فروش گسترده همواره در دستور کار شرکت قرار دارد . تمامی فعالیت های مؤثربر کیفیت محصولات و خدمات شرکت ایران خودرو باید شناسایی و تحت کنترل درآمده و از طریق کارکنان دارای خلاقیت ، مسئولیت و اختیارات لازم و با استفاده از روشها ، تکنیکها ، ابزار و استانداردهای مناسب به اجرا درآید ، در این راستا نظام تضمین کیفی مبتنی بر خواسته هاس استاندارد بین المللی – ایزو ۹۰۰۱ چاپ۱۳۷۴ راهنمای ماست .در این پروژه سعی شده تا مراحل مختلف کار در واحد کنترل کیفیت دریافت کالا بصورت جامع و کامل بیان شود و با نشان دادن نمودارهای آماری ( ستونی ، میله ای ، دایره ای )  گوناگون به شناخت و درک جامعه ای از کنترل کیفیت بر روی دریافت قطعات و همچنین کالاهای ورودی به شرکت از قبیل کالاها و قطعات ساخت داخل و یا قطعات ساخت خارج ( CKD ) بپردازیم امید است با مطالعه جامع این بخش درک کاملی از مسئولیتهای مختلف واحد کنترل کیفیت دیافت کالا در شرکت ایران خودرو که نقش بسیار مهمی در کیفیت محصول ایفا می کند را پیدا کنیم .

 
بازرسی کالای دریافتنی
هدف از بازرسی کالای دریافتنی ایجاد روشی یکنواخت برای بازرسی کالای ورودی به شرکت می باشد . بازرسی کالای دریافتنی درمحدوده کلیه قطعات ومواد ورودی تولیدی به شرکت به غیرازموتور سازی و ماشین شاپ اعتباردارد . دربازرسی کالای دریافتنی عوامل بسیارزیادی دست به دست همدیگرمی دهند تا این امردر بهترین شکل تحقق یابد . دراصل بازرسی یعنی انطباق ازطریق مشاهده وقضاوت همراه با اندازه گیری ، آزمایش یا مقایسه با شاخص ، هرکدام که مقتضی باشد . درابتدای امرآشنایی با برخی از واژه ها در قسمت بازرسی دریافت کالا و بکارگیری این مفاهیم درجریان بازرسی کالا حائز اهمیت می باشد از جمله این مفاهیم مواردی است که به صورت کوتاه بیان می کنیم ، که عبارتند از :
 ?  کالای وردودی : قطعات وموادی که ازطریق تامین کنندگان به شرکت ارسال می گردند .
?  رسید موقت : سندی است که توسط دریافت کالا در زمان ورود کالا به شرکت می باشد .
?   کلیم : هر گونه ادعای شرکت ایران خودرو دررابطه با دریافت خسارت از فروشنده ( قطعات و مواد معیوب و خسارت دیده به فروشنده برگشت داده می شود ) .
?  تایید اولیه : تاییدیه ای است که پس از بررسی نمونه های اولیه توسط آزمایشگاه برای قطعه صادر می گردد .
?  تایید نهایی : تاییدیه ایست که پس از اتمام بازرسی قطعات یک روز خط توسط مدیریت کنترل کیفیت برای قطعه صادر می گردد .
? لیست یک : شامل کلیه قطعاتی است که در لیست تضمین ساپکو و بدون بازرسی دریافت و به انبار و یا خط تولید ارسال می شوند .
?لیست دو : شامل قطعاتی است که تصمیم گیری در خصوص بازرسی و یا عدم بازرسی آنها در بدو ورود به شرکت با توجه به سابقه قطعه به عهده کنترل کیفیت دریافت کالا می باشد .
? لیست سوم : کلیه قطعاتی که در لیست ۱ و ۲ نباشد و درموقع ورود به شرکت مورد بازرسی قرارمی گیرند .
? محموله یک خط : مقدار مشخصی از قطعات ( بمیزان تقریبی مصرف یک شیفت کاری ) که پس از اخذ تاییدیه اولیه جهت اخذ نهایی ارسال می شود .
? محموله ورودی : مقدار مشخص از قطعات و مواد که طی رسید تحویل می گردند .

مفروضاتی که در قسمت بازرسی کالای دریافتنی نقش مهمی را ایفا می کند شامل :

ا – قطعات خارجی غیرCKD که از منابع متفاوت به غیر ازتامین کننده اصلی ( مانند ، پژو و … ) خریداری می شوند بایستی تاییدیه اولیه و با مجوز ارفاقی باشد .
۲ – کلیه سوابق انجام بازرسی و آزمونها در کنترل کیفی دریافت کالا مطابق روش اجرایی جامع کنترل سوابق نگهداری می شوند .
۳ – مراحل انجام کار ومسئولیتها طبق نمودارگردش عملیات بازرسی کالای دریافتنی ( قطعات داخلی ) به شماره ۲۱۸۶۱۱۵۰۲۷ و نمودار گردش عملیات بازرسی کالای دریافتنی ( قطعات پک ) به شماره   2186115028 خواهد بود که در پایان توضیحات به آن پرداخته می شود .
 
مسئولیتهای کنترل کیفیت کالا :
دربازرسی کالای دریافتنی بخش کنترل کیفیت دریافت نقش بسیارمهم وکلیدی را بازی می کند به نحوی که همهعوامل به نحوی به صورت زنجیروار به هم اتصال دارند و هر یک از آنها نقش مهمی را در بازرسی کنترل کیفیت کالای دریافتی ایفا می کند که ازجمله این موارد ما می توانیم به عواملی که در زیراشاره می شود یاد کنیم :
ـ بازرسی و رسیدگی به کالای دریافتی بر مبنای فرم بررسی قطعات ورودی به شماره ۵۰۱۰۲۲ انجام می پذیرد که در این فرم مواردی از قبیل شماره فنی ، شرح قطعه ، گروه قطعه ، شماره تولید . کد سازنده ، کد انبار ، تعداد ، مدل خودرو و همچنین وضعیتهای تاییدی مربوط به آن قطعه وشماره مجوزآن و در صورتی که عیب داشته باشد شماره کلیم کیفیت و تاریخ کلیم کیفیت و شرح عیب و تعداد آن از جمله مواردی است که می توان به آن قید کرد .
ـ پس از انجام بازرسی و رسیدگی به کالای دریافتی ممکن است نتایج زیر حاصل گردد .
# – تشخیص قطعات ضایع و صدور کارت قرمز به شماره فرم ۵۰۱۰۰۸ والصاق آن برروی قطعات ویا پالت که در این فرم مشخص می شود که آیا قطعه مورد نظر از نوع CKD  /  انبار فلوت / خرید خارجی / تولید داخلی شرکت هستند و بعد از آن اطلاعاتی از قبیل گروه خودرو / مدل خودرو / شرح قطعه / شماره فنی / کد / سالن خط/ کد ایستگاه / تعداد / شرح علت / کد علت / کد عیب / شماره محموله ونام کنترل کننده قید خواهد شد .

# –  مشخص نمودن قطعات برگشتی ( فقط در مرحله رسید موقت ( بارانداز ) استفاده می شود . در اینصورت برچسپ قرمز به شماره فرم ۵۰۱۰۷۱ بر روی قطعات الصاق خواهد شد که در آن اطلاعاتی از قبیل شماره فنی / شماره کلیم و شماره رسید موقت به کاربرده می شود .
 # -_مشخص نمودن قطعات برگشتی در خصوص برگشت قطعات از خط تولید به انبار ۱۹ استفاده می شود . در اینصورت کارت نارنجی به شماره ۵۰۱۰۳۶ بر روی قطعات و یا پالت الصاق خواهد شد . که دراین فرم اطلاعاتی همچون مسئول عیب که می توان ساپکو یا خط تولید و یا انبار را معرفی نمود و همچنین اطلاعاتی از قبیل نوع خوردرو به تفکیک ( پژو ۴۰۵ / پژو پارس / پژو استیشن / پژو RD / پژو ۲۰۶ / پیکان ۱۶۰۰ و .. ) و شماره فنی و همچنین شرح قطعه و تعداد آن / کد عیوب و شرح آن و علت آن شماره محموله / کلیم / رسید موقت و همچنین نام کنترل کننده و توضیحاتی که مربوط به آن می باشد شرح می دهد .
 # – قطعات معیوب که قابل جداسازی و بازسازی تشخیص داده می شوند . در اینصورت کارت زرد به شماره فرم ۵۰۱۰۱۶ بر روی قطعات و یا پالت الصاق خواهد شد . مواردی که در این فرم به کاربرده شده است به ترتیب زیر می باشد که عبارتند از : محل تشخیص عیب که شامل عواملی همچون ( خط تولید ، بازسازی ، انبار ۱۹ ، … ) شرح سالن ، شرح خط و همچنین نوع قطعه شامل ( CKD ، خرید داخلی ، خرید خارجی ، تولید داخل شرکت ) و همچنین مسئول عیب و همچنین نوع خودرو ( پژو پارس ، پژو ۴۰۵ ، پژو ۲۰۶ ، پژو  R D ، پیکان ۱۶۰۰ ، پیکان وانت ، سمند ) شماره فنی قطعه و همچنین شرح قطعه و همچنین علت عیب و در مورد دیگر نام محموله / کلیم / رسید موقت از جمله این موارد می باشد .
 # -زدن مهر فاقد تاییدیه بر روی رسید موقت ( به رنگ قرمز ) برای قطعاتی که با مجوز ارفاقی دریافت می شود .
# – زدن مهرقبول برروی رسید موقت (به رنگ سبز ) برای اعلام تاییدیه محموله های ورودی به شرکت است .
# – زدن مهر مردود بر روی رسید موقت ( به رنگ قرمز ) برای اعلام مردودی محموله های ورودی به شرکت  است .
# – زدن مهر تحت بررسی بر روی رسید موقت ( به رنگ آبی ) برای مشخص نمودن محموله های یکروز خط دارای تاییدیه نهایی     در صورت مشاهده ایراد در کالای ورودی و یا تشخیص کارشناس کنترل کیفیت دریافت کالا نمونه قطعات به آزمایشگاه توسط فرم درخواست آزمایش قطعه به شماره فرم  501013 که دارای اطلاعاتی همچون نام قطعه ، شماره رسید موقت ، تاریخ رسید موقت ، تعداد ، شماره فنی ، کد جنس ، تعداد قطعه ارسالی ، و همچنین اطلاعاتی همچون تعداد قطعه آزمایش شده و تعداد قطعه تخریب شده و تعداد برگشتی و همچنین نظریه آزمایشگاه از جمله این موارد می باشد ویا جهت مونتاژ به واحد مصرفی تولید (  خط تولید ) توسط فرم برای مونتاژ به شماره فرم ۵۰۱۰۱۲ ارسال می گردد .
# – قطعات لیست ۲ توسط واحد کنترل کیفیت دریافت کالا ممهور به مهر لیست ۲ می گردد و رسید موقت اینگونه محموله ها امضاء و تایید می گردد .
# – در صورت مشاهده ایراد در کالای ورودی و یا به تشخیص کارشناس کنترل و کیفیت دریافت کالا در قطعات به آزمایشگاه توسط فرم درخواست آزمایش به شماره فرم ۵۰۱۰۱۳ و یا جهت مونتاژ به واحد مهندسی تولید ( خط تولید ) توسط فرم بررسی مونتاژ قطعات به شماره فرم ۵۰۱۰۱۲ ارسال می گردد .
? نحوه نمونه گیری از این قطعات جهت آزمون مطابق جدول ( نمونه گیری قطعات ورودی ) انجام می گیرد .
? جداسازی قطعات معیوب و ثبت مشخصات معیوب در کامپیوتر و قطعات پک .
 # – ثبت رسید موقتهای ورودی به شرکت .
 # -انجام عملیات کلیم قطعات مطابق با دستورالعمل کنترل محصول نامنطبق CKD و کنترل محصول نامنطبق غیرCKD و مطابق با دستورالعمل کنترل محصول نامنطبق داخلی و مراحل اجرایی کلیم آن .
مسئولیت های آزمایشگاه
۱ – دریافت نمونه جهت آزمایش به همراه فرم درخواست آزمایش
۲ – انجام آزمایشات بر اساس تست پلن و مطابق استاندارد پذیرش قطعه مربوطه .
۳ – ارسال نظرات آزمایشگاه به کنترل کیفیت دریافت کالا
مسئولیتهای مهندسی تولید
۱ – حفظ کارت شناسایی و ردیابی قطعات به شماره فرم ۶۰۴۰۱۳ تا تحویل به انبار که در آن اطلاعاتی همچون خرید داخلی / خرید خارجی / و سالن ورود و همچنین اطلاعاتی از قبیل مشخصات کالا که شامل مواردی همچون ( شماره فنی / شرح / کد ) ورسید موقت که شامل ( شماره / مقدار/ کد فروشنده / نام فروشنده / تاریخ / کد انبار / تاریخ ارسال به کنترل کیفیت دریافت کالا / تاریخ دریافت از کنترل کیفیت ) و همچنین کنترل کیفیت که از اعمالی همچون ( وضعیت محموله / نوع تایید / مقدار ) شماره حواله / تاریخ / تعداد تحویلی / تعداد عودت شده ) و انبار که دارای اطلاعاتی همچون ( ظرف نگهداری / نوع / مقدار/ آدرس محل استقرار ) می باشد با این راهنمایی که در بهاربه رنگ سبز روشن و در تابستان به رنگ آبی و در پاییز به رنگ زرد و در زمستان به رنگ سفید می باشد .
۲ – انجام تست مونتاژ پذیری با همکاری تولید و کنترل کیفیت و ثبت نتایج در فرم بررسی مونتاژ قطعات و اعلام نتایج به کنترل کیفیت دریافت کالا .

مسئولیتهای دریافت کالا
۱ – حفظ کارت شناسایی و ردیابی قطعات به شماره فرم ۶۰۴۰۱۳ تا تحویا به انبار.
۲ – ضرب مهر لیست ۱ بر روی قطعات ورودی به شرکت که سازندگان آن در لیست ۱ قرار گرفته اند .
۳ – دریافت کالا وارسال رسید موقت به کنترل کیفیت دریافت کالا .
۴ – اعلام یک روز خط قطعات و ضرب مهر یکروز خط بر روی آن .
۵ – الصاق کارت آبی به شماره فرم ۵۰۱۰۱۷ بر روی قطعات و یا پالتهایی که به عنوان قطعات یک روز خط تشخیص داده می شود که در آن فرم اطلاعاتی همچون نوع قطعه ( خرید داخل و … ) نوع محموله ( یکروز خط / ترخیص اظطراری و ….) گروه خودرو و مدل خودرو و همچنین شرح قطعه ، شماره فنی ، کد ، تعداد ( واحد سفارش) ، شماره رسید موقت ( شماره فرم ) و نام کنترل کننده و امضاء آن می باشد .
۶ – زدن مهر دریافت کالا بر روی رسید موقت آندسته از اقلام تایید شده توسط کنترل کیفیت دریافت کالا ، مجوزهای ارفاقی برای قطعاتی که قبلاً مجوزارفاقی توسط کنترل کیفیت دریافت کالا صادر شده است .