بررسی وضعیت جمع‌آوری و دفع زباله‌های شهری زابل و ارائه راهکارهای مناسب برای بهینه‌ سازی فرایند موجود

مقدمه

اختلالات روانی مشکلات جدی و شایعی هستند که در سراسر دنیا مشاهده می شود. ۱۴ درصد از تمامی ناتوانایی ها به علت اختلالات روانی، اجتماعی و عصبی بوده است و این موارد ۲۰ درصد از کل مراجعین به مراکز بهداشتی عمومی را تشکیل می دهند. 

     افزون بر آنها بر پایه برآوردهای سازمان جهانی بهداشت (۱۹۹۳) در دنیا حدود ۵۰۰ میلیون نفر از اختلالات روانی رنج می برند که از این عده حدود ۲۵ میلیون نفر مبتلا به اسکیزوفرنی نزدیک به ۱۵۰ میلیون نفر مبتلا به اختلالات نوروتیک می باشند. و بیشتر این موارد در کشورهای در حال توسعه دیده می شود. از طرفی همین سازمان معتقد است حجم مسائل رفتاری و روانی در این کشورها رو به فزونی است و این افزایش تا حدود زیادی وابسته به رشد جمعیت و تغییرات سریع اجتماعی مانند شهرنشینی و فروپاشی خانواده های گسترده و تغییر در شیوه های زندگی مردم و مشکلات اقتصادی می باشد. (منبع ۱۵ ، ص۱۹)

     مروری بر مطالعات همه گیرشناسی که طی ۳ دهه گذشته انجام شد نشان می دهد که میزان شیوع اختلالات روانی در کشورها و فرهنگهای مختلف به علت تفاوت در روشهای نمونه گیری، متنوع بودن ابزارهای مورد استفاده، تکنیکهای مختلف مصاحبه و نوع نظامهای طبقه بندی، متفاوت گزارش گردیده است.

     اختلالات روانی نه تنها در جامعه ما بلکه در همه جوامع بشری از متمدن و غیرمتمدن به صورت آشکار و نهان وجود دارد و نمونه هایی از آن در بین مردان- زنان- جوانان- بزرگسالان و حتی سالمندان به صورتهای مختلف مشاهده می شود ولی برخی از اختلالات روانی در بین گروههای مختلف سنی و جنسی بیشتر است اینگونه افراد که مبتلا به اختلال روانی هستند بیشتر از همه مبتلا به اضطراب و تشویش هستند. اختلالات روانی آرامش و تعادل روانی و رفتاری را از بیمار سلب کرده و فرد را در سازگاری با محیط دچار اشکال می سازد که در بعضی از این اختلالات عدم تعادلها دارای صورتی آشکار هستند. (منبع۳۰ ، ص۱۸)

بیان مسئله

 شکی نیست آموزش و پرورش یکی از حساس ترین و مهمترین سازمانهای موجود در کشور است از طرفی اهداف این سازمان مهم و حساس از طریق عملکرد مدیران، قابل دسترسی و ارزشیابی است. و طبیعی است عوامل متعددی در عملکرد مدیران نقش دارد از آن جمله: رضایت شغلی، انگیزش، شرایط اجتماعی، سیاسی و سلامت روان.

     توجه به خصیصه سلامت روان در مدیریت آموزش بسیار مهم است. زیرا مدیری که می خواهد در سازمان آموزشی او، اصول بهداشت روانی رعایت گردد، خود باید اختلالات روانی نداشته باشد. دلسردی وافسردگی، زود رنجی و اضطراب زیاد و رفتارهای تهاجمی داشتن می تواند نشانه هایی از نابسامانی روان مدیران باشد. یک مدیر نابهنجار می تواند رفتار افراد یک مدرسه اعم از معلمان، دانش آموزان، اولیاء و کارکنان را به رفتار نابهنجار تبدیل کند. مدیری که به علت عقده های روانی احساس حقارت یا حس خود بزرگ بینی، عدم اعتماد به دیگران و بدبینی نسبت به همه چیز، شخصیت افراد را تخریب وجلوی رشد آنها را می گیرد نمی تواند مدیر موفقی باشد. (منبع۱۸، ص۴۰)

     بدین منظور تحقیق حاضر به بررسی میزان شیوع اختلالات روانی در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران می پردازد.

اهمیت و ضرورت پژوهش

  شکی نیست، نهادی که در تربیت انسان نقش دارد پس از خانواده، نهاد عظیم و وسیع آموزش و پرورش است. حتی به تعبیری می توان خانواده را حذف نموده و به آموزش و پرورش اولویت داد. چرا که اگر فرض بر این باشد که همه افراد جامعه تحت پوشش آموزش و پرورش همگانی قرار گیرند می توان اذعان داشت که، پدران و مادران نیز حاصل این نهاد عظیم و برجسته در جامعه اند. پس اثر آن در کودکان قبل از دبستان نتیجه تربیتی است که خود از آموزش و پرورش اخذ کرده اند.        

     بطور کلی آموزش و پرورش یکی از حساس ترین سازمانهای کشور به حساب می آید و از طرفی با توجه به اهداف مهم سازمان شاید بتوان ادعا نمود که مهمترین رسالت هر کشور را نهاد آموزش و پرورش به عهده دارد. و نیز در هر سازمان نقش مدیر، یک نقش اساسی و بنیادی است. بطور مثال به وسیله مدیر اجزاء هماهنگ شده و به طرف هدف مشترک هدایت می شوند، بدین لحاظ در سازمان آموزش و پرورش نیز بیشترین نقش به عهده مدیر مدرسه است. مدیر مدرسه مهمترین رسالت را در تبدیل منابع انسانی به سرمایه های انسانی دارد و این نقش و رسالت در عملکرد او مشخص می شود یعنی از عملکرد مدیران می توان متوجه شد که مدیر مدرسه به رسالت حیاتی خود عمل کرده است یا نه؟ (منبع۱۷، ص۷۹)

     طبیعی است عوامل متعددی در عملکرد مدیران نقش دارد، از آن جمله: رصایت شغلی ، انگیزش، شرایط اجتماعی سیاسی و سلامت روان لذا با توجه به اهمیت عملکرد مدیران در تحقق رسالت مدرسه این موضوع پژوهشی انتخاب شده و هدف از انجام این تحقیق آن است که بتوان میزان شیوع و نوع اختلالات روانی را در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران تعیین و با انجام چنین تحقیقی بتوان اطلاعات موثر و مفیدی در اختیار مسئولان آموزش و پرورش قرارداد.

اهداف پژوهش

هدف کلی: بررسی میزان شیوع اختلالات روانی در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران 

اهداف ویژه

تعیین میزان شیوع اختلالات روانی در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران بر حسب سابقه کار.

تعیین میزان شیوع اختلالات روانی در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران بر حسب سن.

تعیین میزان شیوع اختلالات روانی در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران بر حسب میزان تحصیلات. 

تعیین میزان فراوانی انواع اختلالات روانی.

متغییرهای پژوهش

نظر به اینکه در این پژوهش رابطه متغییرها مورد سنجش قرار نمی گیرد لذا از ذکر متغیرهای مختلف (مستقل- وابسته و غیره) خودداری می شود.

تعاریف نظری مفاهیم

شیوع: عبارت است از تعداد موارد یک بیماری در جامعه ای معین و در زمانی خاص که اغلب به عنوان میزان شیوع نیز به کار می رود.

میزان شیوع: مجموع همه افراد مبتلا به یک بیماری در زمان خاص تقسیم بر جمعیت در معرض خطر ابتلا به آن بیماری درهمان مقطع زمانی می باشد. (منبع۳۱، ص۱۵۹)

اختلال روانی: طبق تعریفR ? DSM  اختلال روانی به سندرم رفتاری یا روان شناختی مهم بالینی که در شخص روی می دهد و با ناراحتی یا ناتوانی همراه بوده و فقط واکنش مورد انتظار در مقابل رویدادی خاص نباشد اطلاق می گردد. (منبع۱۱، ص۶۵)

مدیریت آموزشی: منظور اصلی مدیریت در هر سازمانی عبارت است از هماهنگ سازی کوششهای افراد انسان و استفاده موثر از منابع دیگر برای تحقق هدفهای سازمان در موسسات آموزشی، این هدفها مربوط به امر آموزش و پرورش و یادگیری است. پس منظور از مدیریت در سازمانهای آموزشی تحقق هدفهای آموزشی وپیشبرد موثر آموزش و یادگیری است. مدیرت آموزشی،گاهی مترادف با مدیریت به معنای اعم تعریف می شود در این صورت مدیریت آموزشی عبارت است از برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل کلیه امور و فعالیتهای مربوط به آموزش و پرورش، معهذا مدیریت آموزشی غالباً به معنی اخص مورد نیاز است یعنی مدیریت آن بخش از فعالیتهای سازمانهای آموزشی که مستقیماً با امر آموزش و پرورش و یادگیری مرتبط است. از جمله فعالیت های مربوط به برنامه های آموزشی، مواد و محتوای دروس، روشها و وسایل آموزشی، مشاوره و راهنمایی تحصیلی، اقدامات آموزش و پرورش مکمل برنامه امور معلمان و دانش آموزان و در واقع در معنای اخیر فعالیتهای سازمانهای آموزشی مد نظر قرار می گیرد. اگر از مفهوم تصمیم گیری مدد بگیریم مدیریت آموزشی عبارت است از تصمیم گیری و اجرای تصمیمات درباره آموزش و پرورش. (منبع۲۱، ص۷۱)

تعاریف عملیاتی مفاهیم

اختلال روانی در این پژوهش عبارت است از نمره ای که شخص در آیتمهای پرسشنامه شخصیتی MMPI بدست می آورد.

منظور از مدیر، در این پژوهش فردی است که مدیریت یکی از دبیرستانهای دخترانه واقع در شهر تهران را به عهده دارد.

میزان شیوع، در این پژوهش سطح موارد اختلال است که در جامعه مورد مطالعه توسط پرسشنامه MMPI مشخص شده است.

سوالات پژوهش

نظر به اینکه در این پژوهش علل و عوامل مختلف اختلالات مورد بررسی قرار نگرفته است از طرح فرضیه خود داری و سوالات زیر مطرح می شود:

۱- آیا میزان شیوع هیپوکندری(HS) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران بر حسب سن متفاوت است؟

۲- آیا میزان شیوع افسردگی(D) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۳- آیا میزان شیوع هیستری(HY) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟

۴- آیا میزان شیوع پسیکوپاتی(PD) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۵- آیا میزان شیوع پارانویا(PA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۶- آیا میزان شیوع پسیکاستنی(PT) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۷- آیا میزان شیوع اسکیزوفرنیا(SC) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۸- آیا میزان شیوع هیپومانی(MA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سن متفاوت است؟ 

۹- آیا میزان شیوع افسردگی(D) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۰- آیا میزان شیوع خود بیمارانگاری(HS) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟

۱۱- آیا میزان شیوع هیستری(HY) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۲- آیا میزان شیوع انحراف جامعه ستیز(PD) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۳- آیا میزان شیوع پارانویا(PA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟

۱۴- آیا میزان شیوع پسیکاستنی(PT) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۵- آیا میزان شیوع اسکیزوفرنیا(SC) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۶- آیا میزان شیوع هیپومانی(MA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب میزان تحصیلات متفاوت است؟ 

۱۷- آیا میزان شیوع افسردگی(D) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟

۱۸- آیا میزان شیوع خود بیمارانگاری(HS) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟

۱۹- آیا میزان شیوع هیستری(HY) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

۲۰- آیا میزان شیوع انحراف جامعه ستیز(PD) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

۲۱- آیا میزان شیوع پارانویا(PA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

۲۲- آیا میزان شیوع پسیکاستنی(PT) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

۲۳- آیا میزان شیوع اسکیزوفرنیا(SC) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

۲۴- آیا میزان شیوع هیپومانی(MA) در مدیران دبیرستانهای دخترانه شهر تهران برحسب سابقه کار متفاوت است؟ 

نظام آموزش و پرورش  

 الگوی کلی نهادها، موسسات و سازمانهای رسمی جامعه که وظایف انتقال فرهنگ و شکوفا سازی آن، پرورش همه جانبه فرد و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص را بر عهده دارند، اصطلاحا نظام آموزش و پرورش نامیده می شود. امروزه نظام آموزش و پرورش به عنوان یک پدیده عام اجتماعی، جزء لاینفک زندگی اجتماعی به شمار می رود. هرچند، ساختار عملکرد و ویژگیهای آن در جوامع مختلف تفاوت دارند، ولی وجوه مشترک بسیاری نیز میان نظامهای آموزشی یافت می شود پیدایی و گسترش این نظامها، حاکی از ضرورت و اهمیت روز افزون امر آموزش و پرورش در جهان کنونی است. در حال حاضر، در اغلب کشورها، نظام آموزش و پرورش یکی از سازمانهای بزرگ و پیچیده محسوب می شود که بزرگی و پیچیدگی آن با میزان پیشرفت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فنی بستگی تام دارد. هر چه جامعه پیشرفته تر باشد، به همان اندازه آموزش و پرورش رسمی در آن، نقش مهمتر، پیچیده تر و دشوارتر بر عهده داشته سازمانهای آن گسترده تر و متنوعتر و تعداد کارکنان و دانش آموزان آن افزونتر است. (منبع ۲۰، ص۸ )

تاریخچه مدیریت 

  مدیریت به معنی و مفهوم اعم آن که اداره کردن یک گروه، یک سازمان، یک قوم و … است فکری جدید نیست و از زمان های بسیار قدیم و از زمانی که آدمی زندگی اجتماعی خود را آغاز کرده است مطرح و مورد توجه بوده است. 

      اهمیت مدیریت در سیر تاریخ مدون بشری به گونه ای است که اکثر صاحب نظران عقیده دارند که اجتماع بدون رهبری و مدیریت نمی تواند وجود خارجی داشته باشد و بشر در طول تاریخ، جهت ادامه زندگی خود و بهتر زیستن به نحوی از انحاء از مدیریت استمداد جسته است. 

      حکومت های گذشته، برای اداره امور جامعه به تدریج تشکیلات خاصی را بنیاد نهاده و برای اداره قلمرو خود، از سازمان های متعددی برای امور مذهبی، اداری، نظامی، قضایی، مالی و مالیاتی و به تناسب زمان و موقعیت هر دوره استفاده کرده اند کتیبه های موجود از تمدن سومری ها در ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد گواه بر این است که آنان بران اداره معابر گسترده سومری و اداره امور داد و ستد و معاملات خود نظمی خاص برقرار کرده بودند. (منبع۱۸، ص۳۰)

     آثار ناشی از تمدن مصر، چین، هند، یونان و ایران باستان نشانگر توجه به هنر مدیریت و استفاده از تجارب مدیران در این مناطق بوده است. قدیمی ترین کتب و منابعی که از گذشته به یادگار مانده است نظیر نوشته های افلاطون در یونان، کلیله و دمنه در ایران و… اهمیت دادن به مدیریت را تایید می کند. آثار گران بهای متعدد اسلامی مانند نهج البلاغه حضرت علی (ع) که حاوی خطابه ها، فرمان ها و نا مه ها و کلمات قصار آن حضرت است بهترین، کامل ترین و بلیغ ترین پیام ها را در مورد مدیریت، خصایص مدیران و ارتباط مدیران با مردم در برداشته و نشانگر توجه مکتب اسلام به امر مهم رهبری و مدیریت است. 

     در متون نظم و نثر فارسی و آثار به جا مانده از علمای مسلمان ایرانی در صده های بعد ازگسترش اسلام در ایران، جلوه های متعددی از اهمیت دادن به مدیریت و خصایص مدیران را می یابیم. 

     در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به دلایل متعدد، نظیر گسترش دانش بشری، توسعه صنایع و تکنولوژی، تغییر روش تولید، گسترش ارتباطات جهانی، و… سازمان های متعددی به وجود آمد و مدیریت به عنوان یک علم با شیوه های علمی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. 

     هم اکنون توجه به مدیریت و هنر اداره کردن گروههای کوچک و بزرگ انسانی تا آن حد مورد توجه قرار گرفته است که به صورت یکی از خصایص عمده تمدن معاصر تلقی شده و در پنجاه سال اخیر در ردیف یکی از مهمترین رشته های تخصصی علوم انسانی در آمده است و موسسات آموزشی زیادی برای تربیت مدیران مختلف در درجات گوناگون تحصیلی تأسیس و گسترش یافته است. (همان منبع، ص۳۰ )

انواع مدیریت 

امروزه مدیریت را به شاخه های زیر تقسیم می کنند. 

     الف- مدیریت دولتی: مدیریت دولتی بیشتر مورد استفاده مدیران سازمان ها و دستگاههای اجرایی است. 

     ب- مدیریت صنعتی: این مدیریت بیشتر در جستجوی حل مشکلات و تنگناهای کارگاههای تولیدی و کارخانجات است. 

     ج- مدیریت بازرگانی: این نوع مدیریت، اطلاعات و مهارت های مختلف نظیر روش های خرید و سفارش اجناس، نظام دادن به امور مالی و ارزی، هدایت کارکنان واحدهای بازرگانی را مدنظر دارد.

     د- مدیریت آموزشی: این رشته از مدیریت که بیشتر در جستجوی حل مشکلات و تنگناهای سازمان های آموزشی و استفاده از اصول و تکنیکهای مدیریت در اداره واحدهای آموزشی است که امروزه به صورت رشته ای تخصصی مورد توجه قرار گرفته است. ( همان منبع، ص۳۲)