بررسی پیشرفت تحصیلی و رابطه تحقیق و پژوهش و افزایش انگیزه در دانشجویان

    
« فهرست مطالب »

بسم الله  ب
سخن حکیمانه  ج
تقدیم  د
تقدیر و تشکر  هـ
چکیده پژوهش  و
فصل اول : کلیات پژوهش  1
مقدمه  2
بیان مسئله  4
اهیمت و ضرورت پژوهش  5
اهداف پژوهش  7
سؤالات پژوهش  8
فرضیات پژوهش  9
انواع متغیر  10
تعریف مفاهیم و اصطلاحات اساسی  12
خلاصه فصل اول  15
فصل دوم : پیشینه ی تحقیق  17
مقدمه  18
تاریخچه ی تحقیق  20
ارائه ی نظریات درباره تحقیق  22
تحقیقات انجام شده  25
ویژگی های تحقیق از نظر تاک من  29
ویژگی های تحقیق از نظر جان بست  30
پیشرفت تحصیلی و عوامل مربوط به آن  32
خلاصه فصل دوم  34
فصل سوم : روش تحقیق  35
مقدمه  36
روش تحقیق  36
جامعه آماری  38
حجم نمونه و روش نمونه گیری  39
روش جمع آوری اطلاعات  39
روایی  40
روایی محتوایی  41
روایی بیرونی  42
پایایی  42
ضریب آلفای کرونباخ  43
ابراز جمع آوری اطلاعات  44
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات  45
خلاصه فصل سوم  49
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهشی  50
مقدمه  51
تجزیه و تحلیل آماری  51
بررسی سؤالات پرسشنامه  52
بررسی فرضیات تحقیق  67
خلاصه فصل چهارم  69
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری  70
خلاصه فصل اول  71
خلاصه فصل دوم  73
خلاصه فصل سوم  74
خلاصه فصل چهارم  76
تفسیر نتایج تحقیق  78
پیشنهادات تحقیق  82
موانع و تنگاناهای تحقیق  83
منابع و مأخذ  84
فهرست جداول و نمودارها
بررسی سؤال ۱  52
بررسی سؤال ۲  52
بررسی سؤال ۳  53
بررسی سؤال ۴  53
بررسی سؤال ۵  54
بررسی سؤال ۶  54
بررسی سؤال ۷  55
بررسی سؤال ۸  55
بررسی سؤال ۹  56
بررسی سؤال ۱۰  56
بررسی سؤال ۱۱  57
بررسی سؤال ۱۲  57
بررسی سؤال ۱۳  58
بررسی سؤال ۱۴  58
بررسی سؤال ۱۵  59
بررسی سؤال ۱۶  59
بررسی سؤال ۱۷  60
بررسی سؤال ۱۸  60
بررسی سؤال ۱۹  61
بررسی سؤال ۲۰  61

مقدمه

پژوهش و کنجکاوی از تمایلات طبیعی بشر است و میل به شناخت و ارضاء این حس موجب دست یافتن به مجهولات زیاری شده است ، و به همین دلیل بشر در قرن حاضر به پیشرفت های چشمگیری در تمامی زمینه های علمی دست یافته است . اصول و قوانین علمی عمدتاً حاصل پژوهش های قرن اخیر دانشمندانی است که روش های علمی را به کار گرفته و پژوهش های ارزنده ای انجام داده اند .
چنانکه اندکی دقیق تر بیندیشیم متوجه می شویم که رمز توسعه و پیشرفت دنیای غرب استفاده از پژوهش و بررسی های هستند و دقیق بوده است.
از سوی دیگر تتبع و پژوهش در عصر امروز بیش از هر زمان دیگر به شاخص اصلی تحرک دیرپای روابط اجتماعی بدل شده است .
پیش از ظهور عصر جدید ، پژوهش مداوم گروه نخبگان عموماً معطوف به مسائل ذهنی خود آنان بود . آن چه در عصر جدید پژوهش و تحقیق را به یک نهاد کارآمد اجتماعی بدل کرده است ، ارتباط یافتن آن با کار و پدیده ی تکنولوژی و صنعت است . اما در عنصری در خدمت کار فراتر می رود به طوری که جامعه ی مدرن امروز را دیگر بر محور نگاه قرن نوزدهمی کار تحلیل نمی کنند و دانش و تبادل اطلاعات شاخص عصر حاضر به شمار می رود .
به این ترتیب ، مطالعه ی وضعیت پژوهش و تحقیق در یک جامعه ، آشنایی با آن روی سکه میزان رشد و تحول نظام اجتماعی خواهد بود و در این راستا دانشگاه را می توان بعنوان سومین نهاد یا مؤسسه ی آموزشی تلقی کرد که از طریق فرایند همزیستی بین تدریس و پژوهش ، بوسیله ی خلق دانش نو به کمک پژوهش های گوناگون علمی قادر خواهند بود نیروی انسانی موجهی به جامعه تحویل بدهد . دانشگاه ها ناگریزند به مراکزی تبدیل شوند که همواره آموزش های مادام العمر ارائه دهند و چاره ای به جز رفع نیازهای آموزشی جامعه ی خویش نخواهند داشت . برای این منظور دانشگاه ها باید برای      فراهم سازی هر چه بیشتر منابع و امکانات و ایجاد بیشترین فرصت ها به اجبار بی چون و چرایی متصور شدند در بالاترین سطح آموزش به مثابه وظیفه ای که بر عهده ی سایر کارگزاران گذاشته شده است تا آن جا تلاش کنند که با مقاصد ، هدف ها ، صلاحیت ها و توانایی هایشان همخوانی پیدا کند .

بیان مسئله

سیستم دانشگاه پیام نور به صورت آموزش از راه دور می باشد و به همین علت میزان کلاس هایی که برای دروس مختلف دانشجویان برگزار می شود نسبت به دانشگاه های دولتی و آزاد بسیار کم است و این کلاس ها بیشتر با هدف رفع اشکال دانشجو اداره     می شود . دانشجویان اغلب در زمینه ی یادگیری و مطالعه ی دروس متکی به توان و حافظه ی خود می باشند و کمتر در کلاس های درس حضور می یابند . از طرف دیگر ، اساتید نیز زمان بسیار کمی برای ارائه ی مطالب و تدریس دارند . بر همین اساس ، دروس عملی و پژوهشی نیز که نیازمند فعالیت دانشجو می باشد بسیار کم است .
هدف ما در این پژوهش پی بردن به این مطلب است که اگر دروس عملی با جدیت بیشتری از جانب اساتید و دانشجویان و همچنین مسئولان دانشگاه دنبال شود و بعلاوه ، میزان و تعداد این دروس افزایش یابد ، تا چه اندازه می تواند در بالا بردن انگیزه و گرایش دانشجویان به تحصیل و پیشرفت آن ها در این زمینه مؤثر باشد .
اولین فعالیت در هر پژوهش ، انتخاب مسئله است ، و اصولاً پژوهش با مسئله آغاز         می شود . جان دیوئی اولین مرحله ی هر پژوهش را «احساس مشکل» می داند .
انتخاب مسئله و بیان آن یکی از جنبه های عمده ی پژوهش علمی است زیرا برای حل یک مسئله ، اول باید دقیقاً آن را شناخت و سپس اقدام به بیان آن کرد . مسئله یک    جمله ی سؤالی یا استفهامی است که می پرسد : چه رابطه ای بین دو یا چند متغیر وجود دارد ؟
در پژوهشی که قصد انجام آن را داریم مسئله ی مورد نظر به این صورت بیان می شود :
« آیا بین تحقیق و پژوهش دانشجویان پیام نور مرکز سبزوار و افزایش انگیزه و پیشرفت تحصیلی آن ها رابطه وجود دارد؟ »
اهمیت و ضرورت پژوهش :
همانگونه که امروزه همه ی صاحبانظران و معلمان و حتی دانش آموزان و دانشجویان اعتقاد دارند و تصریح می کنند ، تدریس عملی و عینی مطالب درسی  از دوره ی ابتدائی گرفته تا تحصیلات عالی دانشگاهی می تواند به صورت کاملاً مؤثر در تثبیت یادگیری ها و همچنین کاربردی تر کردن آن ها تأثیر بسزایی داشته باشد . در واقع درگیر شدن یادگیرنده با موضوع درسی یا به بیان دیگر ، درگیر شدن یادگیرنده با یک مسئله در   زمینه ی درس مورد نظر و تلاش و تفکر برای یافتن راه حل آن مسئله و همچنین رعایت قواعد و اصول رسیدن به پاسخ یا نتیجه ی مورد نظر باعث می شود که هم یادگیری  مطالب بهتر و عمیق تر صورت بگیرد و هم اینکه این یادگیری در فرد درونی شده و به صورت پایدار در می آید . حتی در این راه ممکن است با مسائل یا سؤالات جدیدی روبرو شود و دوباره برای یافتن پاسخ آن تلاش و کنجکاوی کند . در واقع رسیدن به نتیجه و پاسخ مسئله ، پاداش و یا بهتر بگوئیم ، انگیزه ای می شود که یادگیرنده را به تلاش برای مسائل دیگر ترغیب می کند .
در زمینه ی موضوع مورد بررسی در این تحقیق ، همان طور که در بخش بیان مسئله گفته شد ، بعلت شرایط خاص تحصیل در دانشگاهی مثل دانشگاه پیام نور از نظر سیستم آموزشی و حتی فضای آموزشی ناکافی آن ، جای خالی اینگونه فعالیت های علمی و پژوهشی در اکثر رشته های تحصیلی کاملاً حس می شود . عدم وجود کارگاه ها و آزمایشگاه های کافی برای برخی رشته ها و همچنین عدم وجود منابع و کتب مناسب و کافی برای فعالیت های پژوهشی و بعلاوه کم اهمیت تلقی کردن دروس عملی و پژوهشی و سطحی گذشتن از آن ها از جمله مشکلات دیگری می باشد که در این زمینه وجود دارد .
انجام پژوهش ها و تحقیقاتی در این زمینه ،  اگر بصورت علمی و کامل انجام شود        می تواند در بهتر کردن شرایط دانشگاه پیام نور و از جمله مرکز سبزوار مؤثر باشد . امروزه اعتقاد همه بر این است که دانشجویان پیام نور توان علمی بالایی دارند و از نظر سطح دانش و نمرات درسی ، اگر بیشتر از دیگر مراکز دانشگاهی نباشد ، قطعاً کمتر نیستند .
پس اگر به دروس عملی و پژهشی (از جمله پروژه های تحقیقاتی ، دروس عملی و کارگاهی و آزمایشگاهی) بهای بیشتری داده شوند ، به جرأت می توان گفت که دانشگاه پیام نور و دانشجویان آن می توانند در بالاترین رده های علمی و تخصصی قرار بگیرند .
انتخاب این موضوع برای انجام پروژه ی تحقیقاتی (سمینار) چند علت داشته است :
الف ) علاقه ای که به این موضوع داشتم .
ب ) کمبودی که در پرداختن به اینگونه موضعات در تحقیقات دانشجویی حس کردم .
ج ) هر چند اندک و سطحی بتوانم دانشجویان و شاید مسئولین این دانشگاه را به تفکر در این زمینه وادار و تلاش کنم که حتی به اندازه ی ذره ای آن ها را به اهمیت و جایگاه تحقیق و پژوهش و دروس عملی و تأثیرش در یادگیری دانشجویان و بهتر شدن کار دانشگاه یا هر مؤسسه دیگری واقف کنم…

منابع و ماخذ :
۱-    پاشا شریفی ، حسن ، شریفی ، نسترن ، روش های تحقیق در علوم رفتاری ، ۱۳۸۳  انتشارات سخن .
۲-    پروژه تحقیقاتی ، بررسی رابطه ی بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی

دانش آموزان دختر دوره ی راهنمایی شهر سبزوار در سال تحصیلی ۸۴ – 83 ، مریم طبسی ، آبان ۸۳ .
۳-    جان بست ، روش های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری ، ۱۳۸۱ ، انتشارات رشد .
۴-    حافظ نیا، محمد رضا ، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی ، ۱۳۸۲ ، انتشارات سمت .
۵-    دفترچه دانشپذیری دوره کارشناسی فراگیر .
۶-    دلاور ، علی ، روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی ، ۱۳۸۳ ، انتشارات دانشگاه پیام نور .
۷-    دلاور ، علی ، روش های آماری در علوم تربیتی و روان شناسی ، ۱۳۸۳ ، انتشارات پیام نور .
۸-    ستاری ، جایگاه پژوهش در ایران ، ۱۳۷۱ ، انتشارات آگاه .
۹-    فرهنگ معین .
۱۰- قاسمی پور ، اقبال ، راهنمای عملی پژوهش در عمل ، ۱۳۸۱ ، انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت .
۱۱- سیف ، علی اکبر ، اندازه گیری سنجش و ارزشیابی آموزشی ، ۱۳۸۴ ، نشر دوران
۱۲- مضطرزاده ، تحقیق و پژوهش ، ۱۳۷۵ ، انتشارات آگاه .
۱۳- مکنون ، مجله علمی و کاربردی پژوهش در علم و صنعت ، ۱۳۷۴ ، انتشارات دانشگاه صنعتی شریف .
۱۴- ملکی ،  مجله ی پژوهش و صنعت ، ۱۳۷۳ .
۱۵- نادری ، عزت الله ، سیف نراقی ، مریم ، روش های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی ، ۱۳۷۲ ، انتشارات دفتر تحقیقات و انتشارات .
۱۶- ورهرام ، فصلنامه ی سیاست علمی و پژوهشی ، ۱۳۷۳ .
۱۷- لاریجانی ، ف ، مروری بر تحقیق و پژوهش ، ۱۳۷۵ ، انتشارات مجله رهیافت .