بررسی و مقایسه سلامت روانی بین مادران کودکان کم توان ذهنی با مادران کودکان عادی

مقدمه
در زمانیکه ماندگی ذهنی یکی از حادترین مسائل رایج جوامع بشری می باشد و در حالیکه خانواده هایی بسیاری به دلیل کودک عقب مانده ذهنی از تجمل بار عاطفی سنگین رنج   می برند مقتضی است که مسائل خانوادگی کودکان عقب مانده ذهنی مورد بررسی قرار می گیرد امروزه یکی از عناوین مطروحه در حیطه روانشناسی کودکان عقب مانده ذهنی، والدین و خانواده آنهاست. نقش والدین در درمان، آموزش و توانبخشی کودکان عقب مانده ذهنی در درجه اول اهمیت تلقی می شود نقشی که ناگهان فراگیرد شده است (ملک پور، ۱۳۶۹) متخصصان امروزی نسبت به گذشته از تاثیر مثبت والدین بر ریشه کودکان عقب مانده ذهنی بسیار آگاه تر شده اند نگرش مثبت تر نسبت به والدین، علاوه بر بازتاب آن در نحوه درگیری والدین در تعلیم و تربیت کودکان عقب مانده ذهنی زمینه با روی برای تدارک یک محیط حمایتی برای این دسته از کودکان می باشد. بطور کلی هر کودک می تواند بر پویاییهای خانواده اثر بگذارد، چنانکه افراد خانواده در خود تغییراتی جهت سازگاری با شرایط بوجود آمده ایجاد می کنند، اثرات تولد یک کودک عقب مانده ذهنی می تواند عمیق تر باشد. (هلاهان و کافن ۱۳۷۲) بی شک می توان گفت که تولد کودک عقب مانده ذهنی (کم توان ذهنی) بیشترین تاثیر را بر خانواده دارد و می تواند واکنشهای متعددی را همچون ضربه روحی، ناامیدی، خشم، افسردگی، احساس گناه و سردرگمی به دنبال داشته باشد بتدریج و با گذشت زمان والدین و همشیران کودکان عقب مانده ذهنی به برخی از مهارتهای کنار آمدن دست می یابند که    می تواند به حفظ سلامت روانی و نیازهای مراقبت از کودک معلول ذهنی کمک کند. (مکاتب و بلک ص ۱۹۹۸) تولد کودک عقب مانده ذهنی در خانواده و اجبار داشتن ارتباط و تماس مستمر با مشکلات مراقبتی اینگونه افراد اغلب تجربه تنش
آوری برای والدین خصوصا مادران است. معمولا مادر بیشترین ضربه روحی را متحمل می شود و شاید بسیاری از مهارتهای مربوط به مراقبت از کودک را از دست بدهد و از طرف دیگر توجهش به دیگر اعضای خانواده کاهش پیدا کند. (علیزاده، ۱۳۸۱) با توجه به نقش مادر در خانواده، این تنشها و فشار می تواند سبب بر هم خوردن آرامش و یکپارچگی خانواده شده و در نتیجه سازگاری و انطباق آنها را تحت تاثیر قرار دهد. (مطیعی، ۱۳۸۰) با توجه به مسائل فوق الذکر مشاوره والدین کودکان عقب مانده ذهنی از اهمیت خاصی برخوردار است و راهنمایی والدین کودکان عقب مانده ذهنی را باید عامل بسیار مهمی در بهداشت روانی تلقی کرد. (ملک پور ۱۳۶۹)
بی شک می توان گفت که تولد کودک عقب مانده ذهنی (کم توان ذهن) بیشترین تاثیر را بر خانواده دارد و می تواند واکنشهای متعددی را همچون ضربه روحی ناامیدی ، خشم، افسردگی، احساس گناه و سردرگمی به دنبال داشته باشد بتدریج و با گذشت زمان والدین و همیشران کودکان عقب مانده ذهنی به برخی از مهارتهای کنار آمدن دست می یابند که می تواند به حفظ سلامت روانی و نیازهای مراقبت از کودک معلول ذهنی کمک کند.( مکاتب و سبک ص ۱۹۹۸).
تولد کودک عقب مانده ذهنی در خانواده و اجبار داشتن ارتباط و تماس مستمر با مشکلات مراقبتی اینگونه افراد اغلب تجربه تنش آوری  برای والدین خصوصاً مادران  است معمولاً ما در بیشترین ضربه روحی را محتمل می شود و شاید بسیاری از مهارتهای مربوط به مراقبت از کودک را از دست بدهد و از طرف دیگر توجه به نقش مادر در خانواده این تنشها و فشار می تواند سبب بر هم خوردن آرامش و یکپارچگی خانواده شده ودر نتیجه سازگاری و انطباق آنها را تحت تاثیر قرار دهد (مطیعی ، ۱۳۸۰) با توجه به مسائل فوق الذکر مشاوره والدین کودکان عقب مانده ذهنی از اهمیت خاصی برخوردار است و راهنمایی والدین کودکان عقب مانده ذهنی را باید عامل بسیار مهمی در بهداشت روانی تلقی کرد (ملک پور ۱۳۶۹).

خلاصه تحقیق:
تولد فرزند برای والدین در هر سن و شرایط، حاصل باری از فشارهای روانی است. برای مثال در زوجهای جوان که نسبت به یکدیگر از شناخت کافی برخوردار نیستند و هنوز تا حدی با یکدیگر غریبه اند. پیدایش غریبه سومی بنام نوزاد مشکلاتی را پدید می آورد یا برای زوجهای میانسال که حتی تجربه فرزند پروری نیز تولد فرزند جدید خود مسایل و مشکلات عدیده ای بهمراه دارد.
حال با در نظر گرفتن این مشکلات اگر نوزادی با نوعی معلولیت (ذهنی یا جسمی یا رفتاری یا ترکیبی از آنها) متولد شود فشارهای روانی حاصل از وجود چنین فرزندی بر اعضای خانواده بویژه والدین چندین برابر می گردد. اصولا تولد فرزند سازگاریهای جدیدی را در خانواده طلب می کند. این سازگاری بخصوص در خانواده های دارای فرزند عقب مانده ذهنی چالشهای سختی را ببر      می انگیزد. بی شک می توان گفت که تولد کودک عقب مانده ذهنی بیشترین تاثیر را بر خانواده دارد و می تواند واکنشهای متعددی همچون ضربه روحی، ناامیدی، خشم، افسردگی، احساس گناه و سردرگمی بدنبال داشته باشد. به تدریج و با گذشت زمان والدین و همشیران به برخی مهارتهای کنار آمدن با کودک دست می یابند که می تواند به حفظ سلامت روانی و نیازهای مراقبت از کودک معلول کمک کند. روابط خانوادگی به علت غالفگیر شدن از تولد فرزندی با نیازهای ویژه عاطفی، شناختی، اجتماعی و مالی دچار دگرگونی می شود.