بررسی میزان اثر بخشی آموزش مهارت های مدیریت بر استرس بر کاهش سبک کنارآیی اجتنابی دانش آموزان

مقدمه

انسان در زندگی روزمره خود با استرس ها و فشارهای متعدد ی روبرو است. دوران نوجوانی که ا ز آن به نام دوره بحران طوفان و استرس تا دوره زایش دوباره یاد کرده اند یکی از حوادث  پراسترس زندگی هر فردی است. نوجوان در این دوره از طرفی با گذر از دوره کودکی به بزرگسالی با تغییرات وسیع جسمانی و رشد شناختی مواجه بوده و از طرف دیگر با مسائلی همچون رشد هویت، دستیابی به استقلال از خانواده در عین حفظ ارتباط با آن، پذیرفتن نقش‌های اجتماعی در ارتباط با گروه همسالان و تصمیم‌گیری درباره آینده و شغل روبرو است. دوران نوجوانی زمان کشف یا آگاهی از ارزشهای فرهنگی و معنوی ودوران  تضادها وتعارض‌ها، تخیل و رویاها وسن مشکلات و مسائل اوست.  استرس های نوجوانی گستره ای  از وقایع روزمره‌ای  همچون، انجام ندادن تکالیف مدرسه، نداشتن آمادگی کافی برای امتحان، گم کردن وسایل و اختلاف با دوست همکلاسی تا وقایع عمده ای همچون طلاق والدین، اعتیاد یکی از والدین، بیماری یا مرگ یکی از اعضای خانواده را دارد. به اعتقاد هولمز  و راهه  (1967) هر حادثه ای که نیاز به سازگاری قابل ملاحظه ای در زندگی فرد داشته باشد ممکن است استرس زا باشد. آنچه  که این موضوع را با اهمیت تر جلوه می‌کند، شیوه کنار آمدن با این استرس زا هاست. برخی افراد به هنگام وقوع مشکل تمام نیرو و اندیشه خود را در جهت حل مشکل بسیج می‌نمایند وبرخی بر عکس به عوارض  و پیامدهای مشکل می پردازند به گونه ای که تنها سعی می‌کنند از پیامدهای هیجانی آن بکاهند، در حالیکه مشکل همچنان به قوت خود حل نشده باقی است. درهر صورت، استرس بر این دو دسته افراد آثار متفاوتی برجای می‌گذارد. دسته اول افرادی سازگارتر کم استرس تر و خوش بین ترند چون به مشکل به عنوان موضوعی حل شدنی می نگرند و دسته دوم رنجورتر  مضطرب تر، افسرده تر وبدبین ترند چرا که استرس‌ها را همچون کوهی  که سایه خود را بر زندگی آنها گسترانیده، می بینند. در این میان نوجوانان با دلمشغولی هایی همچون تکلیف مدرسه، سازگاری با گروه همسالان، برآورده کردن تقاضاهای والدین ، انتخاب رشته تحصیلی و آمادگی برای کنکور دانشگاه و اندیشیدن به آینده تحصیلی و شغلی  مواجهند که هر یک به نوبه خود فشار روانی عدیده ای را به زندگی‌شان تحمیل می‌‌کند. در این میان آنچه که اهمیت و ضرورتش را نمایان می‌سازد قدرتمند کردن نوجوانان به شیوه ها و راهکارهایی صحیح در جهت کنار آمدن با این استرس زاهاست، تا بتوانند از این مراحل با حفظ سازگاری و سلامت روان عبور کرده و با مشکلات به عنوان پدیده‌هایی حل شدنی مواجه شوند، نه آنکه از آنها اجتناب کنند.

فهرست منابع فارسی

۱-اشتری. زهره.(۱۳۷۶).راههای مقابله با استرس در افراد مستعد وغیر مستعد به بیماری عروق کرونر قلب، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی . دانشگاه علامه طباطبایی .
۲- امینی خویی, ناصر. (۱۳۷۷). بررسی و مقایسه منبع کنترل , شیوه های مقابله ای و باورهای غیر منطقی افراد (۲۰-۴۰) سال معتاد و عادی استان بوشهر و ارایه راهبردهایی جهت بازپروری معتادان . پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
۳- باباپور , خیر الدین , جلیل. (۱۳۸۱). بررسی رابطه بین شیوه حل مساله ، شیوه حل تعارض و سلامت روانشناختی در میان دانشجویان . پایان نامه دکتری روانشناسی. دانشگاه تربیت مدرس.
۴- باقری یزدی , سید عباس ,بوالهری, جعفر, شاه محمدی, داوود. (۱۳۷۳). همه گیر شناسی اختلالات روانی در مناطق روستایی میبد یزد. فصلنامه اندیشه و رفتار. سال اول شماره ۱. صفحات ۲۳-۴۱.
۵- برآبادی، حامد. (۱۳۸۲). بررسی اثربخشی روان درمانی حمایتی در کاهش اختلالات روانی بیماران مبتلا به سرطان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی.
۶- پروین . لارنس، جان ،ال. (۱۳۸۲). روانشناسی شخصیت : نظریه و تحقیق.ترجمه : محمد جوادی و پروین کدیور. تهران. آییژ. (تارخ انتشار اثر به زبان اصلی ۲۰۰۱).
۷-  توانگر، حسین و همکاران (۱۳۷۸). بررسی رابطه روش های مقابله ای با ویژگی‌های فردی در جانبازان شهریزد. چهارمین کنگره سراسری استرس. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران . ص ۸ – 57.
۸‌ – توکلی، مهین.(۱۳۷۷). تاثیر شیوه های مقابله با تنیدگی بر سلامت روانی  در ‌دانش آموزان دبیرستان های تهرانپایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی.دانشگاه تهران.
۹- حکمت پور، اکبر. (۱۳۸۰). بررسی رابطه میان فشار روانی و شیوه های مقابله با آن در دانشجویان شهرستانی و تهرانی دانشگاههای دولتی تهران در سال تحصیلی ۸۰ –79،پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه تربیت معلم .
۱۰- جابر قادری، نسرین .(۱۳۸۰). مقایسه میزان اثر بخشی  آموزش  ایمن سازی در برابر استرس و حساسیت زدایی بوسیله حرکت چشم وبازپردازی در کاهش علائم آسیب دیدگی روانی کودکان آزار دیده جنسی.
۱۱- داعی پور، پروین .(۱۳۷۶). بررسی راهبردهای کنار آمدن در نوجوانان شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی  ایران.
۱۲- دلاور، علی (۱۳۸۰)..مبانی نظری وعملی پژوهش در علوم انسانی و علوم اجتماعی. تهران. رشد.
۱۳- ده بزرگی، شهرام. (۱۳۸۰). بررسی رابطه سلامت روان و بخشایشگری در مادران دانش آموزان نابینا و ناشنوا و عادی. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی . دانشگاه تهران.
۱۴- ریو،جان مارشال .(۱۳۷۸).انگیزش وهیجان .ترجمه یحیی سید محمدی .تهران. نشر ویرایش . (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی ،۱۹۹۸).
۱۵- شعاع. اصغر (۱۳۸۲) مقایسه رابطه منبع کنترل با فشار روانی وشیوه های مقابله با آن در بیماران مبتلا به مولیتپل اسکلروزیس و افراد سالم. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه تربیت معلم.
۱۶- شیرازی، محمود.(۱۳۷۸).  بررسی شیوه های مقابله با تنش روانی و ارتباط آن با اسنادهای علی و سلامت روان دانش آموزان  تیزهوش وعادی شهر زاهدان . پایان‌نامه کار شناسی ارشد روانشناسی.دانشگاه تهران .
۱۷- فاضل ،مرتضی. (۱۳۸۱).رابطه کارآیی خانواده و راهبردهای مقابله با استرس نوجوانان فاقد وواجد پدر شهر تهران .پایان نامه کارشناسی ارشدمشاوره .دانشگاه علامه طباطبایی .
۱۸- فتوحی ،زهره. (۱۳۸۰).  بررسی اثر بخشی آموش ابراز وجود به شیوه گروهی در افزایش توان مقابله با استرس دانش آموزان دختر دبیرستانی . پایان نامه کارشناسی ارشدمشاوره. دانشگاه علامه طباطبایی .
۱۹- فاتحی زاده ،مریم. (۱۳۷۵). بررسی تاثیر شیوه شناخت درمانی بک بر کاهش اضطراب دانش آموزان دختر .پایان نامه کارشناسی ارشدمشاوره .دانشگاه علامه طباطبایی .
۲۰- فرگوسن، جرج و تاکانه، یوشیو.(۱۳۸۰). تحلیل آماری در روان شناسی و علوم تربیتی، ترجمه: علی دلاور و سیامک نقشبندی. تهران . نشر ارسباران.(تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی،۱۹۸۹)،
۲۱- قدمگاهی ،حسین .(۱۳۷۶).کیفیت روابط اجتماعی ،میزان استرس وراهبردهای مقابله با آن دربیماران عروق کرونر قلب . پایان نامه کار شناسی ارشد روان شناسی بالینی،دانشگاه علوم پزشکی ایران .
۲۲-کافی ،سید موسی. (۱۳۷۵). بررسی شیوه های رویارویی باتنیدگی روانی (استرس)وارتباط آن با سلامت روانی در نوجوانان مدارس عالی وخاص شهرتهران ،پایان نامه دکتری روانشناسی. دانشگاه تربیت مدرس .
۲۳ – محمدیان ،فتح الله. (۱۳۷۸). بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی ،استرس و شیوه‌های مقابله با خود کشی در افراد اقدام کننده به خود کشی در شهر ایلام .پایان‌نامه کار شناسی ارشد  روانشناسی بالینی. دانشگاه علوم پزشکی ایران .
۲۴- نجاریان، بهمن و داوودی، ایران.(۱۳۸۰). ساخت و اعتبار یابی SCL-25 (فرم کوتاه شده SCL-90-R) . مجله روانشناسی. سال پنجم. شماره ۲، صفحات ۱۳۶-۱۴۹.
۲۵- نظری ،علی محمد.(۱۳۷۴). بررسی سبک اسنادی (نظریه تجدید نظرشده درماندگی آموخته شده )در زنان افسرده ومضطرب ومقایسه آن با زنانعادی در سال ۷۴-۷۳ شهر تهران، پایان نامه کار شناسی ارشد روانشناسی.دانشگاه تربیت معلم .
۲۶- نوری ،ناهید. (۱۳۷۴).  برررسی اثرات آموزش تنیدگی زدایی بر عوامل اضطرابی شخصیت. .پایان نامه کارشناسی ارشدمشاوره .دانشگاه علامه طباطبایی .
۲۷- هیبت الهی ،سید محمد. (۱۳۷۴). بررسی سبک اسناددانش آموزان باتوجه به موفقیت وشکست تحصیلی وجنسیت  بر اساس مدل اسنادی درماندگی آموخته شده در کلاسهای دوم راهنمایی شهرستان سنندج ، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی .دانشگاه تربیت معلم.
۲۸- هومن، حیدر علی .(۱۳۷۰). شناخت روش علمی در علوم رفتاری (پایه های پژوهش) . تهران. دیبا.
۲۹- یار احمدی ،یحیی. (۱۳۸۲).بررسی رابطه بین عوامل شخصیتی وشیوه مقابله با استرس در دانش آموزان شهرستان سنندج .پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه علامه طباطبایی .
 
References

۱-Billings, A.  & Moos, R.H .(1984). Coping, Stress and social resources adults with unipolar depression. Journal of personality and social psychology, 46, 877 –899.
۲-Blake, R.L. & Vandiver, T.A. (1988). The association of health with stressful life changes, social supports and coping. Family Practice
 Research journal, No4,7.
۳-Brack,G.Laclave,L& Wyatt, A . (1992). The relationship of problem solving and reframing to stress and depression in female college student. Journal of college Student Development ,33,  124 – 131
۴-Cassidy, T. (1999)  Stress cognition and health, koutledge, London.
۵-Cunningham, E.G. Brandon,C.M & Frydenberg,E. (2002) . Enhancing coping Resources in Early adolescence through a school – based program teaching optimistic thinking Skills, Aبررسی میزان اثر بخشی آموزش مهارت های مدیریت بر استرس بر کاهش سبک کنارآیی اجتنابی دانش آموزانiety, stress and coping, 15 (4): 369 – 81.
۶-Davidson, M., Boland, E.A . and Grey, M. (1997) Teaching teens to cope:  Coping skills training for adolescents with insulin – dependent diabetes mellitus Pediatric Nursing, 2 (2), 65 – 72.
۷-Folkman,S. & Lazarus, R .(1986) . Apprasial, Coping, health status, and psychological symptoms. Journal of Personality and Social Psychology, 50. 571 – 579.
۸-Folkman, S . &  Lazarus,  R. (1980) . An analysis of coping in a middle – aged community sample . jaurnal of Health and Social Behavior, 21 , 219 – 239.
۹-Forsythe, C .& Compas, B.(1987). Interaction of cognitive appraisals of stressful events and coping: Testing the goodness of fit hypothesis. Cognitive therapy and Research , 11, 473 – 485,Routledge. London.
۱۰-Frydenberg, E. and Lewis, R. (1993). Manual: the Adolescent Coping Scale. Australiam Council for Educational Research, Melbourne.
۱۱-Frydenberg, E. (1997). Adolescent Coping: Theoretical and Research Perspectives. Routledge . London,
۱۲-Geen, R. G, (1995). Human Motivation. Monterey, California
Brooks/cole.
۱۳-Gramling, S. E & Auerbach, S.M . (1998). Stress management Work book .Thechniques and Self assessment Procedures. , California Brooks/cole.
۱۴-Hanninen, V & Aro, H . (1996) Sex differnces in  Coping and depression among young adults . Soc. Sci . med ; 43 (10).
۱۵-Hardin, S. B, Weinrich, S. Garrison, C . (2002). Effects of a Long term Psychososial nursing intervention adolescents exposed to catastrophic stress, Issues Mental health Nursing; 23 (6), 537 – 551.  
۱۶-Jacobs, S. & et al. (1994). Consious and unconcious coping with loss, psychosom, Med; 5 , (6).
۱۷-Judge,A.(1998).Future coping strategies: Beyond the constraints of proprietary metaphors.
۱۸- Keyes, C. L. M. &Lopez, S & J. (2002).Toward a science of mental health In C .R. Synder & Lopez, S . J. (Ed) The hand book of positive psychology (pp.45-60). New york. Oxford University Press.
۱۹-Keyes,C. L. M.(1998). Social wellbeing. Social Psychology Quarterly,61, 121-140.
۲۰-Mc Namara, S. (2001). Stress Management Programme for Secondary School Students. Routledge. London.
۲۱-Myers, D.C. (1998). Psychology. Worth Pulishers inc. USA.
۲۲-Ollendic,T.H. Langley , A.K. Kephart, j . (2001). Fear inchildren and adolescents : relations with negative life events,attributional style and avoidant coping. Journal of child psychology and psyshiatry, 42 (8), 1029 – 34.
۲۳- Pearlin , L & Schooler, C.( 1978) . the structure of coping . journal
of health and Social Behavior, 19,2-21. 
۲۴-Powell,T. and Enright,S.(1991). Aبررسی میزان اثر بخشی آموزش مهارت های مدیریت بر استرس بر کاهش سبک کنارآیی اجتنابی دانش آموزانiety and stress management.Routledgw. London.
۲۵-Selye, H. (1976). The stress of life.Mc GrawHill, Newyork.
۲۶-Wortman,S. &et al .(1998).Psychology. California.Brooks/cole.
۲۷-Zoutra & Alexy . (2003). Emotions, Stress and health. Oxford University Press Inc, USA .2-21.