بررسی مصرف مواد مخدر در ایران

فهرست مطالب

اعتیاد ۹
وابستگی به مواد ۱۰
معتاد ۱۱
مواد مخدر ۱۱
انواع مواد اعتیاد آور و خواص آنها ۱۲
۱- الکل ۱۴
۲- باربیتوراتها و خواب آورها ۱۵
۳- مواد استنشاقی ۱۵
۴- مواد افیونی ۱۶
ب- تحریک کننده ها ۱۷
۱- کوکائین ۱۷
۲- آمفتامینها ۱۸
۳- نیکوتین ۱۸
۴- کافئین ۱۹
ج _ توهم زاها ۲۰
۱- فن سیکلیدین ۲۰
۲- پسیلوسیبین ۲۱
۳- مکالین ۲۱
۴- LSD 22
۴- حشیش و ماری جوانا ۲۲
علل سوء مصرف مواد ۲۴
ب – عوامل شخصیتی ۲۴
ج – محیط اجتماعی ۲۵
فشار دوستان و همسالان ۲۶
طغیان علیه والدین ۲۶
گریز از ناملایمات زندگی ۲۷
آشفتگی عاطفی ۲۷
بیگانگی یا طرد شدگی ۲۸
دیدگاهها و نظرات سبب شناختی در مورد اعتیاد و سوء مصرف مواد ۳۲
۲-۱- مکانیزمهای توارث پذیری ۳۶
۲- نظریات و تحقیقات مربوط به عوامل اجتماعی و فرهنگی ۴۰
۱-۲- مکانیسم های بازخورد اجتماعی ۴۱
۲-۲- عوامل خانوادگی ۴۳
۳-۲- نفوذ و تاثیر همسالان ۴۴
۴-۲- محیطهای اجتماعی که مصرف مواد را حمایت می کند ۴۶
۵-۲) پایگاه اجتماعی- اقتصادی بعنوان یک عامل خطر ۴۸
۶-۲) ملاحظات مربوط به سیاست گذاریهای اجتماعی ۴۹
۳) دیدگاههای روان تحلیل گری ۵۱
۱-۴) رویکرد شرطی سازی کلاسیک به اعتیاد و سؤمصرف مواد ۵۶
۲-۴) رویکرد شرطی سازی کنشگر به اعتیاد و سؤمصرف مواد ۵۷
۳-۴) دلایل آغاز به مصرف مواد والکل از طرف رفتارگراها ۵۸
۴-۴) مؤلفه های اعتیاد از دید رفتارگراها ۵۹
۵-۴) رابطه میان اعتیاد و وابستگی بدنی از دید رفتارگراها ۶۰
۶-۴) ترک و بازگشت از دید رفتارگرایی ۶۰
۵) دیدگاه و نظریات شناختی و شناختی ـ اجتماعی ۶۲
۱-۵) انتظارات، باورها و افکار فردی و اعتیاد و سو ء مصرف مواد ۶۳
۳) دیدگاههای روان تحلیل گری ۶۶
۱-۴) رویکرد شرطی سازی کلاسیک به اعتیاد و سؤمصرف مواد ۷۱
۲-۴) رویکرد شرطی سازی کنشگر به اعتیاد و سؤمصرف مواد ۷۲
۳-۴) دلایل آغاز به مصرف مواد والکل از طرف رفتارگراها ۷۳
۴-۴) مؤلفه های اعتیاد از دید رفتارگراها ۷۴
۶-۴) ترک و بازگشت از دید رفتارگرایی ۷۶
۵) دیدگاه و نظریات شناختی و شناختی ـ اجتماعی ۷۷
نگرش، مفاهیم، نظریه ها و رابطه رفتار و نگرش ۷۸
۱) تعریف نگرشها و عوامل مؤثر بر شکل گیری آنها ۷۸
۲) نظریه های مربوط به نگرشها و تغییر آنها ۸۱
۱-۲) نظریه یادگیری ۸۲
الف)انتقال پیام ۸۳
ب) انتقال عاطفه ۸۴
الف) نظریه توازن ۸۵
۱-۳) نیرومندی نگرش و تأثیر آن بر رفتار ۸۸
۴-۳) پیوند و پیوستگی نگرشها و رفتار ۹۲
۵-۳) برجستگی نگرشها و رفتار ۹۲
۷-۳) فشارهای موقعیتی و رابطه نگرشها و رفتار ۹۴
نقش نگرشها، باورها و انتظارات در گرایش به مصرف مواد ۹۵
۱) نظریه تصمیم یا مطلوبیت ذهنی مورد انتظار ۹۶
۳) نقش و تأثیر والدین و همسالان بر مصرف الکل و مواد ۱۰۰

مصرف مواد مخدر در ایران
بشر از هفت هزار سال قبل، از وجود یک ماده مخدر قوی در خشخاش آگاه بوده و در لوحه های گلی متعلق به پنج هزار سال قبل از میلاد که از سومریان باقیمانده از تریاک نام برده شده است.
در حدود چهار هزار سال قبل از میلاد، کشیدن تریاک در چین رایج بوده است. ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد، تخم خشخاش از مصر به یونان برده شد. یونانی ها تریاک را «اپیوم» نامیدند. پزشکان ترکیباتی از تریاک را برا ی بیماریهای مختلف جسمی و روانی تجویز می کردند.
جالینوس دانشمند رومی، ترکیبی از تریاک را« نوشدارو» نامید و برای مداوای بیماریهای مختلف از قبیل صرع، یرقان، سنگ کلیه، بی خوابی، سرفه، تب و جذام از آن استفاده می کرد.
در اغلب متون مریوط به اعتیاد، توجهات تاریخی بیشتر محققان به مواد مخدر به ویژه تریاک متمرکز بوده است. این تمرکز در حقیقت بیشتر ناشی از مسیر تاریخی رشد و گسترش انواع مواد در اغلب کشورهای غربی است، لذا چندان هم دور از واقعیت نیست که تاریخچه اعتیاد در ایران با مفهوم یا اصطلاح تریاک در هم تنیده شده باشد. در مورد چگونگی ورود تریاک به ایران نظرات متفاوتی مطح شده است گروهی از مورخین ورود تریاک را به ایران یادگار یورش اعراب دانسته و گفته اند : افیون یا کوکنار که از دوران قدیم به خشخاش معروف بوده و هم اکنون آن را تریاک می نامند با حمله اعراب از مصر و عربستان به ایران آمده است و از همان دوران خوردن آن به عنوان یک عامل تسکین دهنده درده ها و ماده نیروبخش جسم و علاج بیخوابی رواج داشته است(آقابخشی، ۱۳۷۸).