بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی و چگونگی گذران اوقات فراغت

فهرست
مقدمه
فصل اول ( کلیات )‌
۱-۱-    بیان مسئله ۲
۲-۱-    اهیمت و ضرورت تحقیق ۵
۳-۱- تعریف و تحدید موضوع ۸
۴-۱- اهداف تحقیق ( کلی و جزئی ۱۱
فصل دوم ( مبانی نظری )‌
۱-۲- پیشینه تجربی ۱۳
۲-۲- پیشینه نظری ۲۰
۳-۲- مدل تحلیلی تحقیق ۴۸
۴-۲- چارچوب نظری ۴۸
۵-۲- فرضیه های تحقیق ۵۰
فصل سوم ( روش شناسی )
۱-۳- تعیین متغیرها ( مستقل و وابسته ) ۵۲
۲-۳- تعریف مفهومی ۵۲
۳-۳- تعریف عملیاتی ۵۴
۴-۳- اعتبار و پایایی پایان نامه ۵۶
۵-۳- روش تحقیق ۵۸
۶-۳- جامعه اماری و حجم نمونه ۵۸
۷-۳- شیوه نمونه گیری و مقیاس اندازه گیری ۵۹
۸-۳- معروف های بیانگر متغیرها ۶۰
۹-۳- شیوه و تجزیه و تحلیل داده ها ۶۱
فصل چهارم ( نتایج و آمارها )
۱-۴- مقدمه ۶۳
۲-۴- آمار توصیفی ۶۴
۳-۴- آمار استنباطی ۶۹
فصل پنجم (خلاصه و نتیجه گیری )‌
۱-۵- خلاصه و نتیجه گری ۷۶
۲-۵- ارائه پیشنهادات ۷۷
۳-۵- فهرست منابع ۷۸
ضمائم ۸۰

مقدمه

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی و چگونگی گذران اوقات فراغت است تقسیم جامعه به طبقات یا قشرها یکی از ویژگی های بارز و تقریباً عمومی ساخت اجتماعی است که همواره توجه نظریه پردازان اجتماعی را جلب کرده است و این تقسیم بندی جامعه به طبقات گوناگون اغلب برحسب ثروت ،‌ اعتبار و قدرت صورت می گیرد ثروت ،‌ حیثیت و قدرت ، مانند کالاهای کمیاب ، در میان اعضای جامعه برابرانه توزیع نشده اند . اشخاصی که از این نمادهای کمیاب برخوردارند در مقایسه با کسانی که این برخورداری را ندارند ،‌ طبقه اجتماعی بالاتری را در نظام قشربندی دارا هستند . به همین سان ، آنهایی که در تقسیم کار اجتماعی شغل مهمی را در اختیار دارند . جای والاتری را در نظام قشربندی اشغال می کنند .
طبقه اجتماعی مادرزادی هر فرد در نحوه زندگی و چگونگی گذراندن اوقات فراغت و تحصیلات ، شغل ، رفتار سیاسی ، مشارکت اجتماعی و رویکردهایش تاثیر تعیین کننده ای دارد . جامعه شناسان در مورد شماره دقیق طبقات اجتماعی در جوامع توافق ندارند برخی دو طبقه و برخی سه طبقه و گروهی هم شش طبقه برای جامعه در نظر می گیرند . وانگهی گـروهی از جامعه شناسان معتقدند که مرز میان طبقات اجتماعی چندان مبهمند که نمی توان افراد را بر حسب طبقه اجتماعی به روشنی طبقه بندی کرد .

فصل اول

۱-۱-بیان مساله :
در این پژوهش که با روش پیمایشی انجام پذیرفته است به بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی و چگونگی گذران اوقات فراغت پرداخته شده و جامعه آماری مورد نظر دانشجویان دانشگاه پیام نور مرند در سال ۹۰ می باشد که جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است .
متغیرهای مستقل در پژوهش : طبقه اجتماعی و متغیر وابسته و اصلی ،‌ چگونگی گذران اوقات فراغت می باشد .
در این تحقیق ما بعد چگونگی گذران اوقات فراغت را از مقوله مصرف بررسی کرده ایم و به بیان مسئله چگونگی گذران اوقات فراغت و رابطه آن با طبقه اجتماعی پرداخته ایم و این سوال را مطرح کرده ایم که آیا بین طبقه اجتماعی و شکل گذران اوقات فراغت رابطه ای هست ؟ آیا افراد طبقه بالا و طبقه پایین به یک شکل اوقات فراغتشان را سپری   می کنند .
نوئل کاستلز متفکر برجسته آمریکایی در کتاب عصر اطلاعات می نویسد :‌ « جامعه نو وقتی پدید می آید که شاهد دگرگونی ساختاری در روابط قدرت و روابط تجربه باشیم ،‌ اما گویی جهان نوئی که در برخی نقاط جهان بروز کرده و در برخی نقاط دیگر تصویری از آن ترسیم شده است ،‌ شاهد دگرگونی ساختاری،‌ نه در روابط تولید،‌بلکه در روابط مصرف هستیم . »‌
بودریلارد نیز معتقد است که امروزه ما تحت محاصره خارق العاده مصرف تظاهری و فراوانی خدمات ، اشیاء و کالاهای مادی قرار گرفته ایم ،‌ به نظر وی دیگر دوره احاطه بشر به وسیله بشر پایان یافته و اینک شاهد محاصره بشر بوسیله اشیاء هستیم . (‌سعیدی ۱۳۸۳ :‌ 6 )‌.
این اهمیت فزاینده مصرف به دلیل نقشی است که در زندگی روزمره افراد و ساختارهای جوامع ایفا می کند . حال می خواهیم با مروری به اسناد و پژوهش های تجربی قبلی در یابیم که آیا واقعاً‌ بین طبقه اجتماعی و الگوهای مصرف رابطه ای وجود دارد یا نه ؟
آزمونهای همبستگی اعمال شده میان داده های پیمایشی در سال ۲۰۰۷ در آمریکا نشان دادند که شیوه های مصرف جامعه آماری مورد نظر قویا در نظام قشر بندی و طبقه اجتماعی ریشه دارد (آلورسون ،‌ژرنسیه هلوک- ۲۰۰۷ : ۱ و ۱۷ )‌.
و نیز در یک پژوهشی دیگر در انگلستان در سال ۲۰۰۶ شیوه های مصرف کالاهای فرهنگی با الگوسازی متولوژیک توسط پژوهش گران در رابطه با پایگاه اجتماعی و درآمد و طبقه اجتماعی مورد بررسی و آزمون قرار گرفت و رابطه معنادار متغیرهای فوق با شیوه های مصرف مدل واره شده اثبات گردید. ( وینگ چان ،‌گلدروب – 2006 ، ۸ تا ۱۱ )‌. درمورد چگونگی گذران اوقات فراغت در ایران تحقیقات زیادی صورت گرفته است که چند مورد را ذکر می کنیم .
۱- بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت کارکنان اداره شیلات ( استان گیلان ) این تحقیق در دانشگاه علامه  طباطبایی توسط آقای صالحی صورت گرفته است .
۲- بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی موثر بر گذران اوقات فراغت ( شهر مرودشت ) این تحقیق در دانشگاه شیراز توسط آقای عابدینی صورت گرفته است.
۳- بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت دانش آموزان دبیرستانی در طی ایام تعطیلات ( شهر کرد و بروجرد ) این تحقیق در دانشگاه اصفهان توسط آقای شهابی صورت گرفته است .
۴- شیوه گذران اوقات فراغت دانش آموزان پایه دوم و سوم دبیرستان (شهرستان بابل) این تحقیق توسط آقای حاجی تبار در دانشگاه گیلان صورت گرفته است .

منابع فارسی :
۱- یوسفی ،‌باقر (‌سال چهارم )‌،‌چگونگی گذران اوقات فراغت ،‌تهران ،‌نشر امید دانش
۲- نبوی ،‌بهروز ( ۱۳۶۹ )‌،‌مقدمه در جامعه شناسی ،‌تهران ،‌انتشارات علمی
۳- بهنام ،‌جمشید ( ۱۳۴۸ ) ، مقدمه ای بر جامه شناسی ایران ،‌ تهران ،‌انتشارات خوارزمی .
۴- کوهستانی ، حسین علی ،‌(1378 ) ، پژوهشی در اوقات فراغت و راه های بهره وری از آن ،‌تهران ،‌نشر تیهو .
۵- احسانی ،‌محمد ،‌(‌1380 ) ،‌اوقات فراغت ،‌تهران ،‌انتشارات امید دانش .
۶ – ثلاثی ، محسن ،‌( 1384 )‌،‌ در آمدی به جامعه شناسی ،‌تهران ،‌انتشارات توتیا .
۷- ریتزر ،‌جورج ، ( ۱۳۷۴ )‌،‌جامعه شناسی در دوران معاصر ،‌تهران ، انتشارات علمی
۸- توکلی ،‌نیره ،‌(1383 )‌، جامعه شناسی صنعتی ، تهران ،‌انتشارات دانشگاه پیام نور .
۹- گیدنز ، آنتونی ( سال ۱۳۷۹ ) ،‌جامعه شناسی ،‌ترجمه منوچهر صبوری ، تهران ،‌نشر نی.
۱۰- کوزر ،‌ل ،‌( 1379 ) ،‌زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی ، ترجمه ثلاثی ،‌تهران ،‌انتشارات علمی .
۱۱ – خدابنده لو ،‌ س ،‌ (1372 ) ، جامعه شناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی ، مشهد ،‌انتشارات جهاد دانشگاهی .
۱۲- تورشتاین ،‌و ،‌(‌1383 ) نظریه طبقه مرفه ،‌ترجمه فرهنگ ارشاد ، تهران ،‌نشر نی .

*Bourdieu P. (1984) Distinction Translated By Richard Nice
LondomRoutledge
*Veblen T. (1899) The Theory of the leisure class : An Economic
Study of Institutions. New York : B . W . Huebsch .
*Turnerj. (1998). The Structure  of sociological Theory
Belmont CA: Wadsworth Publishming Company.