بررسی ارتباط سبب شناختی بین ایذاء در دوران کودکی از سوی والدین و بروز جرم شرارت در دوره های بعدی زندگی

چکیده:
این مقاله به بررسی ارتباط سبب شناختی بین ایذاء در دوران کودکی از سوی والدین و بروز جرم شرارت در دوره های بعدی زندگی این کودکان می پردازد. بر مبنای نظریه برکوئیتس که معتقد به یادگیری مشاهده ای خشونت در دوران کودکی است و همچنین یادگیری مشاهده ای بندورا طرح مقاله و ساخت آزمون طراحی گردید.
 جامعه پژوهشی این بررسی شامل کلیه مجرمین بزه شرارت و خشونت در زندانهای خوزستان در سال ۱۳۸۴ می باشد که با نمونه گیری تصادفی ۸۰ نفر از آنها انتخاب و آزمون کودک آزاری در مورد آنها اجراء و پرونده محکومیتی و مددکاری آنها مورد مطالعه قرار گرفت. فرضیه اصلی پژوهش، معناداری و هماهنگی سبب شناختی بین این دو پدیده را تایید کرد. رابطه معناداری بین  سواد والدین، ساخت خانواده تک والدی و طلاق زود هنگام با کودک آزاری آنها مشاهده شد. همچنین با کاهش سن و سواد مجرمان شدت جرم شرارت درآنها گسترش می یابد. بدلیل شرایط خاص اجتماعی و اهمیت دهی والدین به موقعیت دختران، بخش اعظم نمونه ها مرد بودند. ۹۰درصد نمونه ها گزارش کردند والدین (بویژه پدران) کم یا بیسواد، آنها را طی دوران کودکی آزار و اذیت نموده اند که بیشتر از نوع آزار جسمانی بوده است. در مجموع میانگین درصدی نمره آزمون کودک آزاری در میان آزمودنی ها بالاتر از سطح میانه(۶۰%) بود. مصادیق کودک آزاری شامل تنبیه بدنی، سوء استفاده جنسی، غفلت از فرزندان و محرومیت از غذا و تفریح می باشد. ضریب پایایی پرسشنامه کودک آزاری والدین به روش زوج و فرد ۸۲/۰ محاسبه گردید. راهکارها و پیشنهادات؛ در پایان نیز چندین پیشنهاد از جمله ایجاد یک ساختار  مددکاری گسترده با اهرمهای قدرتمند قانونی-قضایی برای پیشگیری و درمان موارد کودک آزاری، ثبت وقعات کودک آزاری والدین و خانواده، طراحی و ارائه واحد درسی آشناسازی با مصادیق آزار کودکان برای دانش آموزان ارائه گردید.
 
مقدمه :
سیر جرایم در جامعه روند پرشتابی به خود گرفته است و انجام اقداماتی برای پیشگیری در این زمینه را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. نخستین گام در این ارتباط شناخت شرایط موجود است. هدف این بررسی تعیین الگوی ساختاری شدت جرم شرارت و ارتباط آن با الگوی ساختاری کودک آزاری دوران کودکی مجرمین است که می‌تواند در زمینه پیشگیری از این جرم راهگشا باشد. خشونت می‌تواند با برهم زدن امنیت جامعه و نظم جامعه در روند کلی فعالیت‌های اجتماعی اخلال ایجاد کرده و زمینه‌ساز بروز ناامنی و اساس فقدان امنیت در جامعه باشد. کودک آزاری نیز می‌تواند در زندگی آینده کودک آزار دیده زمینه‌ساز آسیبهای روانی زیاد گردد. این پژوهش سعی در شناسایی وجود یک رابطه همبستگی بین کودک‌آزاری در دوران کودکی مجرمین با جرائم شرارت و خشونت آنها و از این طریق جلب توجه مسئولین امور پرورش و تربیت کودکان و خانواده‌ها از یک سو و نهادهای قضایی و کیفری از سوی دیگر به زمین? جرم‌زای این پدید? متأسفانه متداول در برخی ازخانواده‌های ایرانی و خوزستانی دارد. کودک‌آزاری در خانواده‌ها وخشونت در اجتماع به دو الگوی ساختاری مجرمانه شایع در خوزستان تبدیل شده است. جامعه آماری این بررسی مجرمین شرارت زندانهای خوزستان هستند که در سال ۱۳۸۴ دستگیر شده‌اند. به درخواست اداره کل زندانهای خوزستان به لحاظ رعایت جنبه‌های امنیتی و حفاظتی و جلوگیری از هرگونه آثار سوء، در بیان آمارهای مربوط به جرایم شرارت از آمار? فراوانی درصدی استفاده ‌گردید.

طرح مسأله و بیان موضوع
بروز جرایم خشونت‌بار شرارت و رشد تصاعدی آن در مقایسه با سایر جرایم و عناوین مجرمانه در خوزستان به یک چالش‌ و مسأله اجتماعی بدل شده است. میزان ۲۷%  این بزه در میان سایر جرایم مسأله‌زا و سؤال‌برانگیز می‌باشد؛ بطوریکه دومین الگوی مجرمانه را از لحاظ حجم درصدی در نوجوانان بزهکار کانون اصلاح و تربیت خوزستان(۱۸%) بعد از سرقت تشکیل می دهد.(آمارنامه زندانهای خوزستان ۱۳۸۴) با توجه به اهمیت این الگوی بزهکارانه بررسی سابقه فردی و شخصیتی این گروه از مجرمان لازم است. بررسی حاضر این هدف مهم را بررسی می کند که آیا سابقه ایذاء در خانواده و خشونت‌ های اجرا شده توسط والدین طی دوران کودکی و نوجوانی رابطه معناداری با سطح سواد و آموزش مجرمین و والدین آنها، نوع شغل والدین، ساختار خانواده و سن خاص و جنسیت مجرمین شرارت دارد؟

منابع:
۱.    ابراهیمی قوام، صغری‌(1374) اثرات سوءاستفاده و بدرفتاری بر تحمل اجتماعی و روانشناختی کودک، مجمع علمی جایگاه تربیت وزارت آموزش و پرورش.
۲.    ارونسون، الیور(۱۳۶۷)روانشناسی اجتماعی، ترجمه حسین شکرکن، چاپ چهارم، انتشارات رشد، تهران
۳.    آریانپور،امیرحسین (۱۳۵۷) زمینه جامعه شناسی، نشر کتابهای جیبی، تهران
۴.    اسداللهی، عبدالرحیم(۱۳۸۴) بررسی عوامل بروز جرم در زنان سرپرست خانوار زندانهای خوزستان، مرکز آموزش منطقه ۳ زندانهای کشور، اهواز
۵.    اسداللهی، عبدالرحیم و براتوند، محمود(۱۳۸۴) بررسی رابطه بین افسردگی و ورزش در دختران کانون اصلاح و تربیت اهواز، مرکز آموزش منطقه ۳ زندانهای کشور، اهواز
۶.    اسدالهی، ملیحه(۱۳۷۴) بررسی سوء رفتار والدین با کودکان خود در مدارس ابتدایی دخترانه تبریز، رساله کارشناسی ارشد پرستاری گرایش بهداشت کودک، دانشگاه تبریز.
۷.     افسری، معصومه و بهرام نژاد، علی(۱۳۷۵) تأثیر عوامل خانوادگی در بزهکاری نوجوانان، ماهنامه اصلاح و تربیت. سال دوم. شماره ۱۷
۸.    انجمن جامعه‌شناسی ایران(۱۳۸۳) روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی(مجموعه مقالات دومین همایش ملی آسیبهای اجتماعی در ایران خرداد ۸۱) نشر آگاه جلد پنجم تهران: مقاله:مقایسه کودکان خیابانی و شبانه روزی تهران، علیرضا صالح
۹.    انجمن جامعه‌شناسی ایران(۱۳۸۳)روسپیگری، کودکان خیابانی و تکدی(مجموعه مقالات دومین همایش ملی آسیبهای اجتماعی در ایران خرداد (۸۱ نشر آگاه جلد پنجم تهران: مقاله: نگاهی به وضعیت کودکان خیابانی در ایران، علل و عوامل، مصطفی جانقلی
۱۰.    انجمن روانشناسی آمریکا (۱۳۸۱)راهنمای اختلالات روانی DS M-IV-TR  ترجمه محمدرضا نیکخو، چاپ دوم، نشر سخن، تهران
۱۱.    باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۴۳) خاتون هفت قلعه ، نشر دهخدا، تهران
۱۲.     باقری یزد، سیدعباس (۱۳۷۹) بررسی موارد کودک‌آزاری جسمانی در مراجعین درمانگاههای اورژانس اطفال تهران، وزارت بهداشت و درمان ،‌تهران
۱۳.    بخشعلیان ، احمد (۱۳۷۷) شیوه و عامل سوءرفتار والدین بر دانش‌آموزان دختر دوره راهنمایی تهران، رساله کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
۱۴.    برات‌وند، محمود (۱۳۸۳) استرس و عوامل مرتبط با آن، ماهنامه اصلاح و تربیت، سال دهم، شماره ۱۱۴ ص ۳۷-۲۸
۱۵.    برات‌وند، محمود (۱۳۸۴) بررسی و مقایسه منطقه حاشیه نشین سیدخلف با مرفه نشین کیانپارس اهواز، ارائه شده در همایش آسیب شناسی اجتماعی و حاشیه نشینی، قوه قضاییه:تهران.
۱۶.    بوالهری ، عبدالعلی (۱۳۷۷) جایگاه بزه‌دیده در سیاست جنایی ایران ، رساله دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
۱۷.    بی نا ، پرخاشگری کودکان در دوره نوجوانی، ماهنامه اصلاح و تربیت . سال پنجم . فروردین ۱۳۷۸
۱۸.    پورافکاری، نصرت‌الله (۱۳۷۶) فرهنگ تخصصی روانشناسی و روانپزشکی، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران
۱۹.    ثناگوی محرر، غلامرضا (۱۳۷۹) مقایسه ویژگیهای شخصیتی مادران کودک ‌آزار با مادران غیرکودک آزار در پسران ۱۵-۱۲ ساله تهرانی، رساله کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی ، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
۲۰.    حسینی سدهی، نرگس (۱۳۸۰) ادارک خود در نوجوانان آزاردیده و آزارندیده ناحیه ۶و ۱۱ شهرداری تهران، رساله کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
۲۱.    راوندی، مرتضی (۱۳۶۹) تاریخ اجتماعی ایران ،جلد ششم ، چاپ دوم ، نشر نگاه ،‌تهران
۲۲.    رحیمی‌موقر، آفرین (۱۳۷۶) بررسی مقایسه‌ای میزان شیوع بدرفتاری جسمانی با کودک کوی ۱۳ آبان شهرری و ناحیه ۳ شهرداری تهران ، معاونت پیشگیری سازمان بهزیستی کشور
۲۳.    رشیدی‌فر، ناصر (۱۳۷۶) بررسی رابطه بین عوامل جمعیت‌شناختی وویژگی‌های شخصیتی با کودک‌آزاری نوجوانان شهرستان اهر، رساله کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی،‌ انستیتو روانپزشکی تهران.